https://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Yliko%20nea.htm
https://users.sch.gr/ipap/NEGlossa/katalogos-rimatwn.htm
https://users.sch.gr/ipap/NEGlossa/katalogos-rimatwn.htm
Τι είναι τα μέρη του λόγου;
Όλες οι λέξεις που χρησιμοποιούμε στη γλώσσα μας κατατάσσονται σε δέκα (10) μεγάλες ομάδες, δημιουργώντας έτσι τα μέρη του λόγου.
Οι ομάδες αυτές είναι οι εξής:
1. το άρθρο, Ο -ΤΟΝ, ΟΙ, ΜΙΑ
2. το ουσιαστικό, ΑΝΘΡΩΠΟΣ
3. το επίθετο, ΩΡΑΙΟΣ-ΩΡΑΙΑ-ΩΡΑΙΟ
4. η αντωνυμία, ΕΓΩ-ΑΥΤΟΣ- ΕΚΕΙΝΟΣ
5. το ρήμα ΛΥΝΩ=ΛΥΝΟΜΑΙ
6. η μετοχή (σε -μενος, -η, -ο και σε -οντας ή -ὠντας)
7. το επίρρημα, ΤΩΡΑ-ΕΔΩ- ΚΑΛΑ-ΑΡΙΣΤΑ
8. ο σύνδεσμος, ΚΑΙ-ΑΛΛΑ-ΟΤΑΝ-ΑΝ-ΕΠΕΙΔΗ
9. η πρόθεση, ΑΝΑ- ΚΑΤΑ- ΔΙΑ- ΜΕ-ΣΕ-ΓΙΑ
Το άρθρο, το ουσιαστικό, το επίθετο, η αντωνυμία, το ρήμα, και η μετοχή (αυτή που έχει κατάληξη -μενος, -μενη, -μενο) επειδή αλλάζουν μορφή είναι κλιτά.
Το επίρρημα, ο σύνδεσμος, η πρόθεση, το επιφώνημα, και η μετοχή με κατάληξη -οντας ή -ώντας, επειδή μένουν πάντα τα ίδια, είναι άκλιτα.
Τι σημαίνει αλλάζουν μορφή ή μένουν πάντα τα ίδια;
Ας το δούμε αναλυτικά
Το άρθρο ο, η το ή ένας, μία, ένα δεν τα συναντάμε μόνο με αυτή τη μορφή. Λέμε και: του, της, των, τα ή μίας, ενός.
Το ουσιαστικό, για παράδειγμα ο αδερφός, δεν έχει μόνο αυτή τη μορφή. Λέμε και: αδερφού, αδερφό, αδερφοί, αδερφών, αδερφούς!
Το επίθετο, για παράδειγμα ο ωραίος, -α, -ο, θα το δούμε και: ωραίου, ωραίες, ωραίων κλπ.
Την αντωνυμία, για παράδειγμα ο οποίος, -α, -ο, θα την πούμε και: οποίου, οποίας, οποίων κλπ.
Το ρήμα, για παράδειγμα θέλω, θα το βρούμε και: θέλεις, θέλουν, θέλαμε κλπ.
Τη μετοχή με κατάληξη -μενος, -μενη, -μενο, για παράδειμα αγαπημένος, -η, -ο, τη λέμε και: αγαπημένους, αγαπημένων, αγαπημένα κλπ.
Αντίθετα:
Τη μετοχή με κατάληξη -οντας ή -ώντας, για παράδειγμα τρέχοντας, γελώντας τη βρίσκουμε μόνο με αυτή τη μορφή.
Τις προθέσεις μέχρι, ίσαμε κλπ. τις συναντάμε μόνο με αυτή τη μορφή.
Τους συνδέσμους: και, αλλά, όταν κλπ. τους συναντάμε μόνο με αυτή τη μορφή.
Τα επιρρήματα: γρήγορα, ευτυχώς, καθημερινά κλπ. τα συναντάμε μόνο με αυτή τη μορφή.
Τα επιφωνήματα: αχ, όπα κλπ. τα συναντάμε μόνο με αυτή τη μορφή.
ΠΡΟΣΟΧΗ
Μερικές φορές κάποιο από τα μέρη του λόγου μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως άλλο είδος, π.χ.
• Το επίθετο σαν ουσιαστικό
Ο Γιώργος είναι άρρωστος (= η λέξη άρρωστος είναι επίθετο, γιατί προσδιορίζει το ουσιαστικό Γιώργος)
Ο άρρωστος έπρεπε να μετακινηθεί (η λέξη άρρωστος χρησιμοποιείται ως ουσιαστικό, δεν προσδιορίζει κάποια άλλη λέξη)
Δεν πρέπει να πίνεις αναψυκτικά ποτά (η λέξη αναψυκτικά είναι επίθετο, γιατί προσδιορίζει τη λέξη ποτά)
Αγόρασα μερικά αναψυκτικά (η λέξη αναψυκτικά χρησιμοποιείται ως ουσιαστικό, δεν προσδιορίζει κάποια άλλη λέξη)
• Η αντωνυμία ως επίθετο ή επίρρημα
Άλλος θα έρθει; (η λέξη άλλος χρησιμοποιείται ως αντωνυμία)
Δεν τρώω άλλα φρούτα. (η λέξη άλλα χρησιμοποιείται ως επίθετο και προσδιορίζει τη λέξη φρούτα)
Δεν πάει άλλο! (η λέξη άλλο χρησιμοποιείται ως επίρρημα.
• Το ρήμα ως ουσιαστικό
Θέλω να φύγω. (η λ. θέλω χρησιμοποιείται ως ρήμα)
Να σταματήσεις τα θέλω και δεν θέλω. (η λ. θέλω χρησιμοποιείται ως ουσιαστικό)
2. ΦΕΡΩ ΤΗ ΜΕΣΟΚΑΘΕΤΟ ΜΕ ΔΙΑΒΗΤΗ
3.ΕΝΩΝΩ ΕΝΑ ΣΗΜΕΙΟ Γ ΤΗς ΜΕΣΟΚΑΘΕΤΟΥ ΜΕ ΤΑ ΑΚΡΑ ΤΟΥ ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΩΣΤΕ
ΑΓ= ΓΒ = 6 εκ
εκθεση
ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΠΙΚΟ ΑΠΙΚΟ ΣΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ
Ο άνθρωπος δεν έχει καταφέρει μόνο να γεμίσει με απορρίμματα την επιφάνεια του πλανήτη μας, αλλά επίσης και το διάστημα.
Η NASA διοργάνωσε μια ερευνητική προσπάθεια που θα μελετήσει την σφαιρικότητα του Ήλιου. Στην έρευνα θα συμμετέχουν πολίτες, φωτογραφίζοντας με τα κινητά τους τηλέφωνα την Ολική Έκλειψη Ηλίου
https://climatedetectives.esa.int/el/the-carbon-cycle/
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) είναι η πύλη της Ευρώπης στο διάστημα. Η αποστολή του είναι να διαμορφώσει την ανάπτυξη της διαστημικής ικανότητας της Ευρώπης και να διασφαλίσει ότι οι επενδύσεις στο διάστημα θα συνεχίσουν να αποφέρουν οφέλη στους πολίτες της Ευρώπης και του κόσμου.
Από τον ηλεκτρισμό στο μαγνητισμό Όταν μέσα από έναν αγωγό ρέει ηλεκτρικό ρεύμα, ο αγωγός αποκτά μαγνητικές ιδιότητες. Αν τον πλησιάσουμε σε μια πυξίδα, θα παρατηρήσουμε ότι η μαγνητική βελόνα της στρέφεται. Τα μαγνητικά φαινόμενα είναι πιο έντονα, όταν ο αγωγός έχει σχήμα πηνίου, όταν δηλαδή είναι τυλιγμένος σαν ελατήριο. Τοποθετώντας μία ράβδο από σίδηρο στο εσωτερικό του πηνίου φτιάχνουμε έναν ηλεκτρομαγνήτη, στον οποίο οι μαγνητικές ιδιότητες είναι ακόμα πιο έντονες. Ο ηλεκτρομαγνήτης έλκει μαγνητικά υλικά, και έχει βόρειο και νότιο μαγνητικό πόλο, όπως ένας μόνιμος μαγνήτης, διαθέτει όμως μαγνητικές ιδιότητες μόνο όταν ρέει ηλεκτρικό ρεύμα. |
Από το μαγνητισμό στον ηλεκτρισμό Λίγα χρόνια μετά τις παρατηρήσεις του Hans Christian Oersted το 1820, ο οποίος απέδειξε ότι ένας αγωγός αποκτά μαγνητικές ιδιότητες, όταν ρέει μέσα του ρεύμα, οι Michael Faraday και Joseph Henry, ανεξάρτητα ο ένας από τον άλλο, απέδειξαν ότι συμβαίνει και το αντίστροφο, δηλαδή ότι ένας μαγνήτης που περιστρέφεται μέσα σε ένα πηνίο προκαλεί τη ροή ηλεκτρικού ρεύματος. Στην ανακάλυψη αυτή στηρίζεται η λειτουργία των γεννητριών, των συσκευών στις οποίες η περιστροφή ενός μαγνήτη τοποθετημένου μέσα σε ένα πηνίο προκαλεί τη ροή ηλεκτρικού ρεύματος. |
Οι Τουρκοαιγύπτιοι επιχείρησαν αποβατική ενέργεια στη Μάνη τη νύχτα της 21ης προς την 22α Ιουνίου. Οι λίγοι Μανιάτες που είχαν παραμείνει στα χωριά τους αντεπιτέθηκαν με θυελλώδη ορμή. Οι Μανιάτισσες, σχεδόν άοπλες, επίσης αποφάσισαν να υπερασπιστούν την πατρίδα τους. Στο χωριό του Διρού είχαν παραμείνει μόνο οι γυναίκες, οι οποίες με τα δρεπάνια του θερισμού, με πέτρες, με ξύλα, και με τα σώματά τους ακόμη κυνήγησαν τους εχθρούς ως την ακρογιαλιά του Διρού. Πολλοί Αιγύπτιοι ρίχτηκαν στη θάλασσα και κολυμπώντας προσπάθησαν να σωθούν στα πλοία. Παρά τους κανονιοβολισμούς που έριχναν τα πλοία του Ιμπραήμ προς εκφοβισμό, οι δρεπανηφόρες γυναίκες της Μάνης έγραψαν τη δική τους ιστορία.«Εύγε σας, με τα εύγε σας, γυναίκες άντρες γίνατε, σαν αντρειωμένες κρούετε, σαν Αμαζόνες μάχεστε». (Από μανιάτικο μοιρολόι
http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2005/Glossa_ST-Dimotikou_html-empl/index3_01.html
ΣΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΗΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΑΣ | |
Το α' πρόσωπο ειδοποίησέ με θα σε ειδοποήσω |
Αλλαγές έχουμε επίσης και στους χρόνους των ρημάτων. Ας δούμε τα παραδείγματα
- Αγοράζω μια τυρόπιτα.
Λέει / έλεγε / έχει πει / είπε / είχε πει ότι αγοράζει / αγόραζε / έχει αγοράσει / αγόρασε / είχε αγοράσει μια τυρόπιτα
Από τα παραπάνω παραδείγματα προκύπτει ότι κατά τη μεταφορά από τον ευθύ λόγο στον πλάγιο, όταν δεν υπάρχει κάποιος χρονικός προσδιορισμός μέσα στην πρόταση, τότε υπάρχει πληθώρα επιλογών στη χρήση των χρόνων. Πιο συγκεκριμένα:
α. Όταν το ρήμα του ευθύ λόγου βρίσκεται στον ενεστώτα (πρδγ. α'), ο ομιλητής μπορεί στον πλάγιο λόγο να χρησιμοποιήσει όποιο χρόνο θέλει
1. Πόσων χρονών είσαι, Aντώνη;
Eίμαι 18 χρονών και πάω στη Γ' Λυκείου. H Aντίπαρος έχει μόνο δημοτικό και γυμνάσιο και φέτος λειτουργεί και τμήμα A' Λυκείου.Tο σχολείο μου είναι απέναντι, στην Παροικιά της Πάρου. Kάθε πρωί όλα τα παιδιά περνάμε με το φεριμπότ απέναντι στην Πάρο. Mετά παίρνουμε το λεωφορείο και μας πάει στο σχολείο. Tα φεριμπότ δεν μπορούν να περάσουν όταν έχουμε απαγορευτικά, δηλαδή άσχημο καιρό, πολύ αέρα. Xάνουμε το σχολείο. Δε λέω, ωραία είναι να χάνεις κανά μάθημα, αλλά οι άλλοι προχωρούν και, αν χάσουμε πολλά, μετά είναι δύσκολα…
2. Tι είναι αυτό που σου αρέσει στο χωριό σου; Πώς περνάς τον ελεύθερο χρόνο σου;
Mου αρέσει η σχέση μου με το περιβάλλον, γιατί είναι ήρεμα. Oι βόλτες που κάνουμε εμείς εδώ είναι στις παραλίες και στις εξοχές. Eίμαστε πολύ δεμένοι με τη φύση. Ακόμα και το καλοκαίρι που έρχονται τουρίστες, εμείς την ηρεμία μας δεν τη χάνουμε. Δεν είναι όπως στην Aθήνα. Έχουμε άλλους ρυθμούς.
Tώρα τελευταία μάλιστα έχουν αρχίσει να γίνονται και πράγματα για τους νέους, όπως ομάδες ποδοσφαίρου, χορευτικός σύλλογος, λείπουν όμως και άλλα. Λείπει ένα γυμναστήριο, μια λέσχη για μας τους νέους! Nα κάνουμε διάφορα πράγματα. Tώρα μόνο τις καφετέριες έχουμε και το ποδόσφαιρο.
Aυτό που δε μου αρέσει είναι που όλοι ασχολούνται με τον τουρισμό και αυτό ίσα ίσα για τους τέσσερις μήνες το καλοκαίρι. Δε νοιάζονται για μας τους ντόπιους.
3. Eσύ πηγαίνεις καθόλου στην Aθήνα;
Πηγαίνω στην Aθήνα γιατί μου αρέσει η νοοτροπία των ανθρώπων. Δεν ασχολούνται μαζί σου συνέχεια και δεν τους νοιάζει η εμφάνισή σου. Mου αρέσει επειδή είναι μεγάλη πόλη και χάνεσαι. Eίσαι άγνωστος μεταξύ αγνώστων. Aν θέλεις να δεις κάποιον, τον ειδοποιείς. Έχει τόσα μέρη που δεν τα έχω δει ακόμα. Kάθε φορά ανακαλύπτω και μια καινούργια περιοχή, ανακαλύπτω έναν καινούριο δρόμο. Αυτά εμείς εδώ δεν τα έχουμε, αφού ξέρουμε και το παραμικρό πετραδάκι.
Πώς να χαθείς; Oλοι ξέρουν πού είσαι! Πάντως δε θα ήθελα να μένω στην Aθήνα.
4. Mπορείς να φανταστείς τον εαυτό σου, πώς θα είσαι σε πέντε, έξι χρόνια; Tι έχεις σκεφτεί για το μέλλον σου; Πώς θα ήθελες να γίνουν τα πράγματα;
Eγώ τώρα σκέφτομαι να βρω μια δουλειά ώστε να μείνω στο νησί. Θα ήθελα να γίνω λιμενικός. Aπό την άλλη όμως δεν μπορώ να με φανταστώ να μένω για όλη μου τη ζωή στο ίδιο μέρος. Θα ήθελα να ζήσω σε μια πόλη αλλά όχι για πάντα. Για κάποια χρόνια μόνο, για να έχω και αυτή την εμπειρία.
Mετά εδώ θέλω να γυρίσω, στην Aντίπαρο. Eδώ μεγάλωσα. Mου αρέσει εδώ. Tο πανεπιστήμιο δε με ενδιαφέρει.
Καλούνται οι γονείς των μαθητών/τριων της ...............
την Τετάρτη 10/4/2024 και ώρα .......
σε ενημερωτική συνάντηση
Θα συζητηθούν θέματα σχετικά με την αγωγή και την πρόοδο των μαθητών στα Μαθηματικα
Η παρουσία σας κρίνεται απαραίτητη.
http://www.pi-schools.gr/books/dimotiko/math_st/kath/kath_1_168.pdf