Οι Προστάτες της Παιδείας
Απολυτίκιο των Τριών Ιεραρχών.
Τους τρεις μεγίστους φωστήρας, της Τρισηλίου Θεότητος, τους την οικουμένην ακτίσι, δογμάτων θείων πυρσεύσαντας· τους μελιρρύτους ποταμούς της σοφίας, τους την κτίσιν πάσαν θεογνωσίας νάμασι καταρδεύσαντας·
Βασίλειον τον μέγα, και τον θεολόγον Γρηγόριον, συν τω κλεινώ Ιωάννη, τω την γλώτταν χρυσορρήμονι· πάντες οι των λόγων αυτών ερασταί, συνελθόντες ύμνοις τιμήσωμεν· αυτοί γαρ τη Τριάδι, υπέρ ημών αεί πρεσβεύουσιν.
Ο Σκοπός της παιδείας κατά τους τρεις Ιεράρχες
Η παιδεία κατά τη γνώμη των Τριών Ιεραρχών δεν είναι πολυμάθεια, δεν είναι μετάδοση ξηρών γνώσεων, αλλά αφύπνηση έμπνευσης.
Ο Μέγας Βασίλειος ερωτά: Τι θα κάνουμε στο θέμα της παιδείας; Και απαντά ο ίδιος « τι άλλο, βεβαίως, από το να επιμεληθούμε για την καλλιέργεια της ψυχής στην αρετή.
«Να σπουδάσουμε, να γίνουμε γονείς και δάσκαλοι γενναίων παιδιών, δίνοντάς τα θάρρος, διορθώνοντας το κάθε τι, με το να εργαζόμαστε πάντοτε προς ωφέλεια των ψυχών ».
Προτεραιότητα στην παιδεία των Τριών Ιεραρχών έχει η καλλιέργεια της φρόνησης των νέων. Να εξασκηθούν οι νέοι από μικροί να βλέπουν και να εκτιμούν σωστά τα ανθρώπινα πράγματα. Να φιλοσοφούν τη ζωή καθημερινά.
Στον σκοπό της παιδείας κατά τους τρεις Ιεράρχες περιλαμβάνεται και η ορθή ένταξη των νέων στην κοινωνία. Να καταλάβουν οι νέοι ότι όλοι οι άνθρωποι είμαστε ίσοι μεταξύ μας. Ο Μέγας Βασίλειος συνιστά: «Γνωρίζειν την ισονομίαν της φύσεως και αγαπάν το ισόνομον».
Ο Γρηγόριος ο Θεολόγος επιμένει «ότι όλοι οι άνθρωποι πρέπει να ζουν ο ένας για τον άλλο και όλοι για όλους».
Συνιστούν να αποφεύγουν οι νέοι τις ακρότητες και τις υπερβολές στη ζωή τους, να ακολουθούν τη μέση οδό, για να μην παρεκτρέπονται.
Θέτουν ακόμη ως σκοπό της παιδείας των νέων και την απόκτηση καλών συνηθειών από μικρή ηλικία, γιατί συνήθεια που στερεώνεται για πολύ χρόνο στο παιδί αποκτά τη δύναμη της φύσης. Την άσκηση των νέων στην αρετή πρέπει να επιδιώκουμε καθημερινώς. Αυτήν να έχουμε ως πρώτο στόχο στο σχολείο.
Το Ελληνικό Έθνος, με απόφαση της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου Αθηνών (1842) όρισε την 30ην Ιανουαρίου ως ημέρα των Γραμμάτων και τους Τρεις Ιεράρχες, Βασίλειο τον Μέγα, Γρηγόριο τον Θεολόγο και Ιωάννη τον Χρυσόστομο, ως «προστάτες της Ελληνικής Παιδείας»
Ο Μέγας Βασίλειος, τονίζει ότι οφείλουμε να μάθουμε τα παιδιά μας να κάνουν σωστές επιλογές, να ξεχωρίζουν τι είναι ωφέλιμο και τι βλαβερό. Στο έργο του με τίτλο “Προς τους νέους, πως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγων”,στο οποίο διδάσκει τη χρησιμότητα των αρχαίων ελληνικών κειμένων, τονίζει παράλληλα όμως ότι πρέπει οι νέοι που μελετούν τα κείμενα αυτά να είναι προσεκτικοί και να επιλέγουν μόνο τα ωφέλιμα νοήματα από την αρχαία ελληνική γραμματεία. Προτρέπει τους νέους να ακολουθούν το παράδειγμα των μελισσών: «Οι μέλισσες δεν πετάνε σε όλα τα λουλούδια με τον ίδιο τρόπο. Κι όπου καθίσουν, δεν κοιτάνε να τα πάρουν όλα. Παίρνουν μονάχα όσο χρειάζεται στη δουλειά τους και το υπόλοιπο το παρατούν και φεύγουν. Έτσι κι εμείς ας παίρνουμε ο,τι είναι ωφέλιμο και τα υπόλοιπα να τα αφήνουμε πίσω μας. Κι όπως, κόβοντας το τριαντάφυλλο, αποφεύγουμε τ᾿ αγκάθια της τριανταφυλλιάς, έτσι κι από τα κείμενα αυτά θα πάρουμε ο,τι είναι χρήσιμο και θα φυλάξουμε τον εαυτό μας απ᾿ ο,τι είναι επιζήμιο».
Όμως οι Τρεις Ιεράρχες δεν περιορίζουν την αγωγή των παιδιών στη δύναμη του λόγου. Δηλαδή δεν πιστεύουν ότι τα παιδιά τα διδάσκουμε μόνο με τα λόγια μας. Αντίθετατονίζουν με έμφαση τη ευεργετική δύναμη που έχει το καλό παράδειγμα γονιών και δασκάλων
Ο ιερός Χρυσόστομος τονίζει ότι η αγωγή των παιδιών ξεκινά από πολύ νωρίς. Από την εμβρυακή ακόμα ηλικία, από την μήτρα της μάνας του το παιδί παίρνει μηνύματα για τη ζωή. Λέει επίσης ότι αν δεν μπορέσεις να μεταδώσεις τα σωστά διδάγματα στο παιδί κατά την περίοδο της παιδικής ηλικίας, όπου το παιδί αποδέχεται πιο εύκολα τις συμβουλές των γονιών του.. Όταν είναι ακόμα πολύ μικρά τα παιδιά σας, καταλήγει ο ιερός πατήρ, σπείρετε στις ψυχές τους τον σπόρο του καλού και θα δείτε ότι αυτός θα καρποφορήσει σε μεγαλύτερη ηλικία. Γιατί καμιά συμβουλή και παραίνεση δεν πάει χαμένη.
.jpg)
