Ηλία Βενέζη, Αιολική γη ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΑΠΟ ΗΘΟΠΟΙΟΥΣ

Τα κάστρα της λευτεριάς - Μανιάτες και Σφακιανοί

 Όπως οι Σουλιώτες στην Θεσπρωτία, έτσι και οι Μανιάτες στην Λακωνία, αλλά και οι Σφακιανοί στην Κρήτη, είχαν καταφέρει να αποκτήσουν κάποια αυτονομία από τους Τούρκους. 

Μανιάτες 

Στις πλαγιές του Ταϋγέτου, στην νότια Πελοπόννησο, βρίσκεται η ορεινή περιοχή της Μάνης. Οι Μανιάτες έκτιζαν τα σπίτια τους σε υψώματα, σε θέσεις που τους εξασφάλιζαν τον έλεγχο της περιοχής και την άμυνα σε περίπτωση κινδύνου. Αυτά ήταν στενά, με δύο ή τρεις ορόφους, κτισμένα σαν πύργοι. Οι χαμηλοί όροφοι δεν είχαν παράθυρα, ή είχαν πολύ μικρά, σαν πολεμίστρες. Στην μέση υψωνόταν το πυργόσπιτο του αρχηγού της οικογένειας και γύρω τα πυργόσπιτα των συγγενών. Τα χωριά τους ήταν κτισμένα πάνω στα απόκρημνα και απάτητα βουνά, σε τοποθεσίες που ήταν δύσκολο να ελέγχουν οι Οθωμανοί. Έτσι, είχαν κερδίσει μια σχετική αυτονομία. Μάλιστα, διατηρούσαν και ένα σημαντικό προνόμιο, το δικαίωμα στην οπλοφορία. Η ζωή των Μανιατών ήταν οργανωμένη με βάση τον θεσμό της οικογένειας. Πολλές οικογένειες μαζί έκαναν μία πατριά. Αρχηγός τής πατριάς γινόταν ο πιο ικανός από τους γεροντότερους. Τα τελευταία χρόνια πριν την Επανάσταση, διοικητής της Μάνης ήταν ένας καπετάνιος που είχε τον τίτλο του μπέη. Η Μάνη χρησίμευε πάντα ως ένα ασφαλές καταφύγιο αγωνιστών και διωκομένων. Όταν άρχισε ο Αγώνας, οι εμπειροπόλεμοι Μανιάτες αποτέλεσαν την πρώτη υπολογίσιμη δύναμη του έθνους.

 Σφακιανοί 

Τα Σφακιά βρίσκονται σε μία απόκρημνη περιοχή της νότιας Κρήτης. Οι Σφακιανοί στην διάρκεια της τουρκοκρατίας ζούσαν ανοργάνωτοι, σχεδόν πρωτόγονα, και ήταν ο φόβος και ο τρόμος των Τούρκων που έμεναν στις γύρω περιοχές. Χάρη στον τρόπο ζωής τους και την ιδιοσυγκρασία τους, είχαν κερδίσει και αυτοί ορισμένα παραπάνω προνόμια σε σχέση με τους υπόλοιπους Έλληνες, από τον καιρό της Ενετοκρατίας ακόμη, προνόμια που τα διατήρησαν και στην Τουρκοκρατία. Το 1770 συμμετείχαν σε μια μεγάλη εξέγερση, κατά την διάρκεια των Ορλωφικών, με κύριο αρχηγό τον οπλαρχηγό Δασκαλογιάννη (Ιωάννη Βλάχο). Η εξέγερση καταπνίγηκε από τους Οθωμανούς και ο Δασκαλογιάννης εκτελέστηκε μετά από βασανιστήρια. Στην Ελληνική Επανάσταση οι Σφακιανοί συμμετείχαν σχεδόν από την αρχή της και, χάρη κυρίως στις δικές τους δυνάμεις, κατάφεραν να διατηρήσουν την επανάσταση στην Κρήτη μέχρι το 1830

Ερωτήσεις κατανόησης

 1. Τι κοινό είχαν τα µέρη που κατοικούσαν οι Σουλιώτες, οι Μανιάτες και οι Σφακιανοί; Γιατί είχαν διαλέξει τέτοιου είδους τα µέρη; 

2. Πού έκτιζαν τα σπίτια τους οι Μανιάτες και µε ποιον τρόπο τα έχτιζαν; Για ποιον λόγο; 

3. Με ποιο σύστηµα είχαν οργανώσει την ζωή τους οι Μανιάτες; Ποιος ήταν ο αρχηγός της οικογένειας; 

4. Γιατί οι Σφακιανοί απολάµβαναν µεγαλύτερη αυτονοµία από τους υπόλοιπους Κρήτες; 

5. Σε ποια µεγάλη εξέγερση συµµετείχαν οι Σφακιανοί; Ποιος ήταν ο αρχηγός τους και ποια ήταν η τύχη του; 

Κροκόδειλος Κλαδάς

 -ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΙΕΣ

Ο Κροκόνδειλος Κλαδάς ήταν από την εποχή των Παλαιολόγων Άρχοντας του κάστρου του Αγίου Γεωργίου και δε σκεφτόταν επ' ουδενί να παραδοθεί ακόμη και όταν ο Μωάμεθ προσπάθησε να τον δελεάσει με παροχές γαιών.Ο Κλαδάς στις 9 Οκτωβρίου 1479 εγκατέλειψε την Κορώνη επικεφαλής 16.000 ανδρών και βάδισε προς τη Μάνη, όπου διακήρυξε την απόφασή του να συνεχίσει τον πόλεμο και κάλεσε τους Έλληνες υπό τα όπλα υψώνοντας το λάβαρό του. Χιλιάδες Έλληνες έσπευσαν να καταταγούν στον επαναστατικό στρατό του Κλαδά, που μέσα σε ένα μήνα έφτασε να αριθμεί 16.000 σύμφωνα με τις πηγές. Έχοντας συγκεντρώσει αρκετό στρατό ο Κλαδάς κινήθηκε αρχικά να απελευθερώσει τη Μάνη την οποία οι Ενετοί την είχαν παραδώσει στους Οθωμανούς.

Δράση στην Ήπειρο

 Η εκστρατεία στην Ήπειρο πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στην πρώτη φάση της.απελευθερώνοντας  την Αυλώνα και συνέχισαν ελευθερώνοντας άλλες 50 πόλεις και χωρία, μαζί και την Χειμάρρα  μαζί με τον γιο του Σκεντέρμπεη, τον Ιωάννη Καστριώτη και τον δούκα της Καλαβρίας Αλφόνσο.Οι Ενετοι ομως αν και του ειχαν υποσχεθει βοήθεια τον εγκατέιψαν.

Την άνοιξη του 1492 ο σουλτανος κατάφερε  να καταλάβει  την Χειμάρρα αναγκάζοντας όλους τους πληθυσμούς της περιοχής να εξισλαμιστούν.

Ο Κροκόδειλος Κλαδάς  συνελήφθη από τους Τούρκους οι οποίοι τον τιμώρησαν με θάνατο  μετά από βασανιστήρια.