Κυριακή 5 Νοεμβρίου 2023

νερό

 

νεαρόν ύδωρ=                  

«Νεαρὸν ὕδωρ»: τὸ μυστικὸ τῆς ζωῆς 

Λεπτομέρεια από την «τοιχογραφία με τις πέρδικες» (1450-1350 π.Χ.), ύψος: 1,09 μ., πλάτος: 1,95 μ., Κνωσός, . Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου  


Στις κρήνες και τις βρύσες οι κοπέλες συναντιόνται και συνομιλούν όσο να γεμίσουν τις στάμνες τους με νερό. 
Το νερό, ο τόπος, οι άνθρωποι 

Το νερό οδήγησε τα βήματα των ανθρώπων, τις επιλογές τους για μόνιμη εγκατάσταση, συνέβαλε στην διαχείριση των καλλιεργήσιμων εδαφών, στην επιβίωση των κοπαδιών. Έκανε εύφορη και εύκαρπη τη γη, φιλόξενο έναν τόπο. Πλάι σε ποτάμια και πηγές γεννήθηκαν οι πρώτοι οικισμοί και με τη χάρη των υδάτων άνθισαν οι πόλεις και ο πολιτισμός τους. Με τον καιρό, φράγματα και μεγάλα εγγειοβελτιωτικά έργα άρδευσαν τις καλλιέργειες, υδραγωγεία έφεραν το νερό από μακριά, οι κρήνες έγιναν η καρδιά της πόλης, ενώ οι στέρνες διαφύλαξαν τη δροσιά της βροχής. Το νερό που κίνησε φτερωτές και μύλους, πολλαπλασίασε την ανθρώπινη δύναμη αλλά κυρίως κινητοποίησε την εφευρετικότητα και επινοητικότητα του νου, χαρίζοντας στις κοινωνίες τεχνογνωσία και επιστημονική σκέψη. Και πάλι το νερό ταξίδεψε τους ανθρώπους και τους έδειξε πόσο μεγάλος μπορεί να είναι ο κόσμος, πόσο απέραντος ο ουρανός στον υδάτινο καθρέφτη.  


Έρωτας που ποτίζει λουλούδια, λεπτομέρεια παράστασης σε αττική ερυθρόμορφη υδρία του Ζωγράφου του Ιππολύτου (375-350 π.Χ.), 



ΣΟΥΒΛΑΚΙΑ...6.500 ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΙΝ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ



Χύτρα ταχύτητας 2.700 ετών


Από το κακκάβιον, τη μικρή μεταλλική χύτρα των αρχαίων, πήρε και το όνομά της η κακκαβιά, η γνωστή μέχρι σήμερα ψαρόσουπα.

η χύτρα,ένα  κεραμικό σκεύος


Στο καπάκι είχε ακροφύσιο (στόμιο), για να βγαίνει ο ατμός. Κάποιες πιο μεγάλες είχαν τρία πόδια, ώστε να μπορούν να τοποθετούνται πάνω στη φωτιά, ενώ κάποιες μικρότερες ήταν προσαρμοσμένες να τοποθετούνται πάνω σε φορητό μαγκάλι, σε μια φουφού, η οποία ήταν ένα αγγείο με τρύπες εξαερισμού στα τοιχώματα και ένα μεγάλο 


άνοιγμα για να μπορεί να μπαίνει η καύσιμη ύλη (ξύλα ή κάρβουνα).

Πύραυνος, πρόδρομος της "χύτρας ταχύτητας" στο Μουσείο της Ακρόπολης
Η προηγμένη πυροτεχνολογία των αρχαίων Ελλήνων
Στην κατασκευή αυτού του αγγείου συμπυκνώνεται όλη η τεχνογνωσία της εποχής και η επιδεξιότητα του τεχνίτη.
Ο πύραυνος αποτελείται από ένα αγγείο σε σχήμα πιθαριού με μικρή κυκλική επίπεδη βάση και στο ύψος του ώμου έχει συγκολλημένη εξωτερική περιμετρική «ποδιά» με οπές εξαερισμού σε δύο σειρές. Η επάνω έχει 4 οπές και η κάτω 2 για την κυκλοφορία του αέρα και την αναζωπύρωση της φωτιάς.
Δύο λαβές συγκρατούν ταυτόχρονα το εσωτερικό αγγείο και το εξωτερικό τμήμα για την τοποθέτησή του στην εστία.
Από τη φωτογραφία του αγγείου θα πάρετε μια καλύτερη εικόνα αυτού του αξιοθαύμαστου σκεύους.



Τα τηγάνια ήταν επίσης πολύ διαδεδομένα την εποχή εκείνη. Τα πρώτα μεταλλικά τηγάνια χρησιμοποιήθηκαν στη Μεσοποταμία και από τότε δεν έχουν υποστεί πολλές αλλαγές. Δηλαδή είναι ένα σκεύος πλατύ και ρηχό, με μακριά λαβή, για να μην καίγεται από τη φωτιά αυτός που το χρησιμοποιεί. Υπήρχαν βέβαια και κεραμικά τηγάνια, τα οποία κόστιζαν λιγότερα χρήματα. Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι παρόμοιο κεραμικό σκεύος έχει βρεθεί σε ανασκαφή στις Μυκήνες, το οποίο όμως είναι επίπεδο από τη μια μεριά και από την άλλη μεριά είναι διάστικτο με βαθουλώματα. Η αρχαιολόγος Dr. Julie Hruby, η οποία ειδικεύεται στη μυκηναϊκή διατροφή, προβληματίστηκε πολύ με αυτό το σκεύος. Μαζί με φοιτητές της το ανακατασκεύασε και προσπάθησε να ψήσει ψωμί επάνω του. Παρατήρησε, λοιπόν, πως η ζύμη του ψωμιού κόλλησε στην επίπεδη επιφάνεια, ενώ, όταν χρησιμοποίησε την πλευρά με τις οπές, η ζύμη δεν κόλλησε και ψήθηκε πιο εύκολα. Ετσι, πιστεύει πως οι Μυκηναίοι είχαν ανακαλύψει το πρώτο αντικολλητικό τηγάνι στην ιστορία.

ΠΙΝΑΚΙΟΝ