Τα σπονδυλωτά ζώα

ΑΠΟ ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ  

 Η γενική ταξινόμηση των ζώων γίνεται με βάση το αν τα ζώα έχουν ή όχι σπονδυλική στήλη. Τα ζώα που έχουν σπονδυλική στήλη ονομάζονται σπονδυλωτά, ενώ εκείνα που δεν έχουν, ασπόνδυλα. 

Τα σπονδυλωτά ζώα ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους χωρίζονται σε πέντε υποκατηγορίες: αμφίβια, ερπετά, ψάρια, πτηνά και θηλαστικά.

Oι βασικές υποκατηγορίες των σπονδυλωτών ζώων είναι

•Ψάρια: Ζουν στο νερό, αναπνέουν με βράγχια και αναπαράγονται με αβγά που γεννούν στο νερό. Κινούνται με πτερύγια και το σώμα τους καλύπτεται από λέπια. Έχουν σκελετό από κόκαλα (σαρδέλα, τσιπούρα, μπαρμπούνι, σφυρίδα, πέστροφα κ.ά.) ή χόνδρο (σελάχι, καρχαρίας, σκυλόψαρο κ.ά.). Τα περισσότερα ψάρια είναι ποικιλόθερμα ζώα.

: •Αμφίβια: Γεννιούνται και μεγαλώνουν αρχικά στο νερό, αναπνέοντας με βράγχια. Στη συνέχεια αναπτύσσουν την ικανότητα να ζουν στην ξηρά, όπου αναπνέουν με πνεύμονες. Ζουν σε υγρούς βιότοπους, σε ελώδεις περιοχές, στις όχθες των ποταμών ή ακόμα και στη θάλασσα. Αναπαράγονται γεννώντας αβγά στο νερό. Τα αμφίβια είναι ζώα ποικιλόθερμα, η θερμοκρασία δηλαδή του σώματός τους εξαρτάται από τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος. Αμφίβια είναι τα βατράχια, οι σαλαμάνδρες, οι τρίτωνες κ.ά. 

•Ερπετά: Ζουν συνήθως στην ξηρά. Το σώμα τους καλύπτεται από κεράτινες πλάκες, φολίδες. Αναπνέουν με πνεύμονες και αναπαράγονται γεννώντας στην ξηρά αβγά με σκληρό κέλυφος. Τα ερπετάείναι ζώα ποικιλόθερμα. Άλλα είναι τετράποδα, άλλα δίποδα, ενώ άλλα δεν έχουν πόδια. Στην ομοταξία αυτή κατατάσσονται τα φίδια, οι σαύρες, οι κροκόδειλοι, οι χελώνες κ.ά. 

  •Πτηνά: Όλα τα πτηνά έχουν πτέρυγες, παρόλο που ορισμένα από αυτά δεν πετούν. Χαρακτηριστικό γνώρισμα των πτηνών είναι το πτέρωμα που καλύπτει το σώμα και τις πτέρυγές τους. Είναι ζώα ομοιόθερμα (η θερμοκρασία του σώματός τους είναι σταθερή και δεν εξαρτάται από τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος). Αναπαράγονται γεννώντας αβγά με σκληρό κέλυφος. Η ομοταξία αυτή περιλαμβάνει μεγάλη ποικιλία ζώων, όπως είναι η στρουθοκάμηλος, το παγώνι, η κότα, η κουκουβάγια, το γεράκι, το περιστέρι, ο γλάρος κ.ά.

•Θηλαστικά: Τα θηλαστικά αποτελούν την πιο εξελιγμένη ομοταξία σπονδυλωτών ζώων. Τα θηλαστικά είναι ομοιόθερμα ζώα και αναπνέουν με πνεύμονες. Χαρακτηριστικό όλων των θηλαστικών είναι ο θηλασμός των νεογνών με γάλα, το οποίο παράγεται από αδένες στο σώμα του θηλυκού. Κοινό επίσης χαρακτηριστικό των θηλαστικών είναι το τρίχωμα που καλύπτει το σώμα τους

Ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν στο φυσικό περιβάλλον είναι και τα χαρακτηριστικά των ζώων που τα βοηθούν να προσαρμόζονται σε αυτό και να επιβιώνουν. Κάποια ζώα έχουν χρώμα που ταιριάζει με αυτό του περιβάλλοντος, έτσι ώστε να μη γίνονται εύκολα αντιληπτά από τους εχθρούς τους. Τα ψάρια και τα πουλιά έχουν σχήμα τέτοιο, ώστε η αντίσταση από το νερό και τον αέρα, αντίστοιχα, να είναι μικρή. Κάποια ζώα, τέλος, προσαρμόζονται στο περιβάλλον χάρη στην ιδιαίτερη συμπεριφορά τους.

---

Συμπέρασμα

Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και η ιδιαίτερη συμπεριφορά κάποιων ζώων

 τα βοηθούν στην επιβίωσή τους.

 https://www.nhmc.uoc.gr/sites/default/files/Physika%20daskalou%20ST%20dimotikou%20diorthoseis_0.pdf   

Φυσικά ΣΤ Δημοτικού - Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης

https://atheo.gr/yliko/fst/pdf/5,2.pdf

ΧΕΙΡΩΝ vs Νέσσος

1.ΧΕΙΡΩΝ
Ο φιλάνθρωπος, ο παιδαγωγός, ο γιατρός, ο δίκαιος

Ο Χείρωνας είναι Κένταυρος – μισός, δηλαδή, άνθρωπος και μισός άλογο. Ωστόσο, δεν είναι ένας συνηθισμένος Κένταυρος..

Πρώτον, γιατί είναι ημίθεος ( γιός της νύμφης Φιλύρας και του θεού Κρόνου ) και ως εκ τούτου αθάνατος. Δεύτερον, γιατί – σε αντίθεση, με τους υπόλοιπους του είδους του – ξεχωρίζει για την αρετή και τη σοφία του.
Ο διφυής Χείρωνας ξεχώριζε από όλους τους Κενταύρους για τη σοφία και τη φρόνησή του, τη φιλανθρωπία και την αγαθοεργία του, το αίσθημα δικαίου και την παιδευτική του ικανότητα, αλλά και επειδή, μόνος αυτός από τους υπόλοιπους Κενταύρους, ήταν αθάνατος.

 Στους πολλούς διάσημους μαθητευόμενούς του δίδασκε μουσική, την τέχνη του πολέμου, την τέχνη του κυνηγιού, την ιατρική (μάλιστα και τη χειρουργική), την ηθική.

Από αυτόν διδάχθηκε την ΙΑΤΡΙΚΉ ο μαθητής του, ο θεός της Ιατρικής Ασκληπιός και στη συνέχεια οι γιοί του θεού, οι οποίοι συμμετείχαν στον Τρωικό πόλεμο και αναφέρονται και από τον Όμηρο. Αναλαμβάνει να διδάξει όλους σχεδόν τους μυθολογικούς ηρωες – τον Ηρακλή, τον Περσέα, τον Αχιλλέα, τους  Αργοναύτες  τον Οδυσσέα,τον  Αντίλοχο,τον Διομήδη. Ο Χείρωνας τους είναι απαραίτητος, προτού κινήσουν για τα μεγάλα και τα ωραία και προτού εκτελέσουν τους άθλους τους.

Το τέλος του Χείρωνα μυθολογείται τραγικό . Περιγράφεται σαν κατά λάθος πληγή από βέλος του Ηρακλή που ήταν δηλητηριασμένο.

Ο Απολλόδωρος διηγείται ως εξής την ιστορία του τέλους του Χείρωνα, στο οποίο εμπλέκεται ο Ηρακλής:

Kάποτε ο Ηρακλής  κυνήγησε τους Κενταυρους  τοξεύοντάς τους μέχρι τον Μαλέα. Από εκεί κατέφυγαν στον Χείρωνα . Και καθώς οι Κένταυροι μαζεύτηκαν γύρω του, ο Ηρακλής τους σημάδεψε με το τόξο του και έριξε ένα βέλος που διαπέρασε το μπράτσο του Έλατου και σφηνώθηκε στο γόνατο του Χείρωνα. Φαρμακωμένος ο Ηρακλής από το γεγονός, έτρεξε να τραβήξει το βέλος και έβαλε επάνω στην πληγή ένα φάρμακο που του έδωσε ο Χείρωνας. Επειδή όμως το τραύμα ήταν ανίατο [τα βέλη του Ηρακλή ήταν φαρμακερά], εκείνος αποτραβήχτηκε στο σπήλαιο με φοβερούς πονους.

Στη σπηλιά του  δεν μπορούσε να πεθάνει επειδή ήταν αθάνατος . Τότε παρακάλεσε τον Προμηθέα να ανταλλάξει τη θνητή του ζωή με την δική του αθανασία. Με τη συναίνεση του Δία ο Προμηθέας έγινε αθάνατος και ο Χείρωνας βρήκε τη γαλήνη. Με το θάνατό του απελευθέρωσε ένα άλλο σύμβολο της γνώσης από τα δεσμά του -τον Προμηθέα, που έδωσε στους ανθρώπους τη φωτιά. 

Ο μύθος κρύβει νουν αληθείας, γράφει στο ποίημα του ο Κάλβος.  

Αυτή επτέρωσε τον Ίκαρο.  

Κι αν έπεσε ο πτερωθείς κι επνίγει θαλασσωμένος,  

από ψηλά όμως έπεσε κι απέθανεν ελεύθερος. 

Θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία….. 

 2.Ο Νέσσος ήταν Κένταυρος, γιος της Νεφέλης. Ο Νέσσος είχε λάβει μέρος στην πάλη του Φόλου μετον Ηρακλή.Εκεί, μετά από χρόνια, ο Νέσσος συνάντησε για δεύτερη φορά τον Ηρακλή όταν αυτός βρισκόταν μαζί με τη Δηιάνειρα. Ο Ηρακλής πέρασε κολυμπώντας το ποτάμι, αλλά εμπιστεύθηκε τη Δηιάνειρα να την περάσει ο Νέσσος. Όμως, ο Νέσσος αποπειράθηκε να απαγάγει τη Δηιάνειρα , οπότε ο Ηρακλής τον σκότωσε τοξεύοντάς τον με τα δηλητηριώδη βέλη του..

Πριν ξεψυχήσει ο Νέσσος είπε στη Δηιάνειρα: «Μάζεψε λίγο από το αίµα µου. Αν αλείψεις µ’ αυτό το χιτώνα του Ηρακλή, θα σε αγαπάει για πάντα».
Έτσι, κάποτε που ο Ηρακλής ζήτησε ένα καθαρό χιτώνα από τη Δηιάνειρα, για να τον φορέσει και να κάνει θυσία στο ∆ία, εκείνη άλειψε ένα χιτώνα µε το δηλητήριο του Νέσσου και του τον έδωσε. Ο Ηρακλής τον φόρεσε κι ο χιτώνας κόλλησε πάνω του. Αµέσως άρχισε να νιώθει αβάσταχτους πόνους. Κατάλαβε τότε ότι έφτασε το τέλος του.