Τρίτη 10 Ιανουαρίου 2023

η πρόταση Κειμενικά είδη

 

Πρόταση είναι μια ομάδα λέξεων που είναι τοποθετημένες η μια δίπλα στην άλλη σύμφωνα με τους γραμματικούς και συντακτικούς κανόνες και έχει κάποιο νόημα.

 

 

Απλή λέγεται η πρόταση που αποτελείται από τους κύριους όρους, δηλ. περιλαμβάνει τις απολύτως απαραίτητες πληροφορίες για να δηλωθεί ένα νόημα, για να μεταδοθεί ένα μήνυμα.

Κύριοι όροι της πρότασης θεωρούνται το ρήμα, το υποκείμενο και το αντικείμενο ή το κατηγορούμενο.

 

 

Ελλειπτική λέγεται η πρόταση, όταν κάποιος από τους βασικούς όρους λείπει, γιατί εννοείται εύκολα. Στον καθημερινό μας λόγο χρησιμοποιούμε κυρίως ελλειπτικές προτάσεις.

 

Τι κάνεις;Λείπει το υποκείμενο εσύ
Είμαι καλά. (Καλά)Λείπει το υποκείμενο εγώ (Λείπει και το υποκείμενο εγώ και το ρήμα είμαι)
Εσύ;Λείπει το ρήμα τι κάνεις

 

 

Επαυξημένη λέγεται η πρόταση, όταν εκτός από τους βασικούς όρους περιλαμβάνει και προσδιορισμούς.

 

Ο όμορφος Γιάννης κοιμάται ήσυχα στο κρεβάτι.Οι προσδιορισμοί με τα μπλε γράμματα
Ο πεινασμένος Γιάννης έφαγε μια μεγάλη και νόστιμη τυρόπιτα.

 

 

Σύνθετη λέγεται η πρόταση που περιλαμβάνει κάποιο όρο δύο φορές ή περισσότερες (εκτός, βέβαια, από το ρήμα), π.χ.

 

Ο Γιάννης και η Ελένη κοιμούνταια) 2 υποκείμενα + ρήμα
Ο Γιάννης έφαγε τυρόπιτα και κουλούρι.β) υπ. + ρήμα + 2 αντικείμενα
Ο Γιάννης είναι καλός και γλυκός.γ) υπ. + ρήμα + 2 κατηγορούμενα
ή