ΔΙΣΚΟΣ ΤΗΣ ΦΑΙΣΤΟΥ- ΚΝΩΣΟΣ ΧΟΡΟΣ-ΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ

 

https://www.youtube.com/watch?v=9_vQOu-yijQ

 

AFTER = Ἀπὸ τὸ ὁμηρικὸ αὐτὰρ = μετά. Ὁ Ὅμηρος λέει: ''θα σᾶς διηγηθῶ τί ἔγινε αὐτᾶρ''.

AMEN = λατινικά: amen. Τὸ γνωστὸ ἀμὴν προέρχεται ἀπὸ τὸ ἀρχαιότατο ἢ μὴν = ἀληθῶς, (Ἰλιάδα Ὁμήρου β291-301),ἠμέν. Ἡ ἐξέλιξη τοῦ ἠμὲν εἶναι τὸ... σημερινὸ ἀμέ!

BANK = λατινικὰ pango ἀπὸ τὸ παγιῶ, πήγνυμι. Οἱ τράπεζες πῆραν τὴν ὀνομασία τους ἀπὸ τὰ πρῶτα 'τραπέζια' (πάγκους) τῆς ἀγορᾶς.

BAR = λατινικά: barra ἀπὸ τὸ μάρα = ἐργαλεῖο σιδηρουργοῦ.

BOSS = ἀπὸ τὸ πόσσις = ὁ ἀφέντης τοῦ σπιτιοῦ.

BRAVO = λατινικό, ἀπὸ τὸ βραβεῖο.

BROTHER = λατινικὰ frater ἀπὸ τὸ φράτωρ.

CARE = ἀπὸ τὸ καρέζω.

COLONY = ἀπὸ τὸ κολώνεια = ἀποικιακὴ πόλη.

DAY = Οἱ Κρητικοὶ ἔλεγαν τὴν ἡμέρα 'διά'. Καί: εὐδιάθετος = εἶναι σὲ καλὴ μέρα.

DISASTER = ἀπὸ τὸ δυσοίωνος + ἀστὴρ

DOLLAR = ἀπὸ τὸ τάλλαρον = καλάθι ποὺ χρησίμευε ὡς μονάδα μέτρησης στὶς ἀνταλλαγές. π.χ. «δῶσε μου 5 τάλλαρα σιτάρι». Παράγωγο εἶναι τὸ τάλληρο, ἀλλὰ καὶ τὸ τελλάρo!

DOUBLE = ἀπὸ τὸ διπλοὺς - διπλός.

EXIST = λατινικὰ ex + sisto ἀπὸ τὸ ἔξ + ίστημι = ἐξέχω, προέχω.

EXIT = ἀπὸ τὸ ἔξιτε = ἐξέλθετε

EYES = ἀπὸ τὸ φάεα = μάτια.

FATHER = ἀπὸ τὸ πάτερ (πατήρ).

FLOWER = λατινικὰ flos ἀπὸ τὸ φλόος.

FRAPPER = ἀπὸ τὸ φραγκικὸ hrappan ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὸ (F)ραπίζω = κτυπῶ (F=δίγαμμα).

GLAMOUR = λατινικὸ gramour ἀπὸ τὸ γραμμάριο. Οἱ μάγοι παρασκεύαζαν τὶς συνταγές τους μὲ συστατικὰ μετρημένα σὲ γραμμάρια καὶ ἐπειδὴ ἡ ὅλη διαδικασία ἦταν γοητευτικὴ καὶ μὲ κύρος, τὸ gramour - glamour, πῆρε τὴν σημερινὴἔννοια.

HEART,CORE = ἀπὸ τὸ κέαρ = καρδιά.

HUMOR = ἀπὸ τὸ χυμὸρ = χυμὸς (Στὴν εὐβοϊκὴ διάλεκτο, ὅπως ἀναφέρεται καὶ στὸν Κρατύλο τοῦ Πλάτωνος, τὸ τελικὸ “ς” προφέρεται ὡς “ρ”. Π.χ. σκληρότηρ ἀντὶ σκληρότης).

I = ἀπὸ τὸ ἐγὼ ἢ ἴω, ὅπως εἶναι στὴν βοιωτικὴ διάλεκτο.

ILLUSION = ἀπὸ τὸ λίζει = παίζει.

ΙS = ἀπὸ τὸ εἷς.

KARAT = ἐκ τοῦ κεράτιον, (μικρὸ κέρας γιὰ τὴ στάθμιση βάρους).

KISS ME = ἐκ τοῦ κύσον μὲ = φίλησε μὲ (...εἶπε ὁ Ὀδυσσέας στὴν Πηνελόπη).

LORD = ἐκ τοῦ λάρς. Οἱ Πελασγικὲς Ἀκροπόλεις ὀνομάζονταν Λάρισσες καὶ ὁ διοικητὴς τοὺς λὰρς ἢ λαέρτης. Ὅπως: Λαέρτης - πατέρας τοῦ Ὀδυσσέα).

LOVE = λατινικό: love ἀπὸ τὸ 'λάFω'. Τὸ δίγαμμα (F) γίνεται “αὖ” καὶ “λάFὢ” σημαίνει ''θέλω πολύ''.

MARMELADE = λατινικὰ melimelum ἀπὸ τὸ μελίμηλον = κυδώνι.

MATRIX = ἀπὸ τὸ μήτρα.

MATURITY = λατινικά: maturus ἀπὸ τὸ μαδαρὸς= ὑγρός.

MAXIMUM = λατινικά: maximum ἀπὸ τὸ μέγιστος.

MAYONNAISE = ἀπὸ τὴν πόλη Mayon, ποὺ πῆρε τὸ ὄνομά της ἀπὸ τὸ Μάχων = ἑλληνικὸ ὄνομα καὶ ἀδελφός του Ἀννίβα.

ME = ἀπὸ τὸ μέ.

MEDICINE = λατινικὰ: medeor ἀπὸ τὸ μέδομαι, μήδομαι = σκέπτομαι, πράττω ἐπιδέξια. Καὶ μέδω = φροντίζω, μεδέων = προστάτης.

MENACE = ἀπὸ τὸ μῆνις.

MENTOR = ἀπὸ τὸ μέντωρ.

MINE = ἀπὸ τὸ Μινῶαι 😊 λιμάνια τοῦ Μίνωα, ὅπου γινόταν ἐμπόριο μεταλλευμάτων. «Κρητῶν λιμένες, Μίνωαι καλούμεναι». (Διοδ. Σικελ. Ἐ'84,2).

MINOR = λατινικά: minor ἀπὸ τὸ μινὺς = μικρός. Στὰ ἐπίσημα γεύματα εἶχαν τὸ μινύθες γραμμάτιον, ἕνα μικρὸ κείμενο στὸ ὁποῖο ἀναγραφόταν τί περιελάμβανε τὸ γεῦμα. Παράγωγο τό... menu!

MODEL = ἀπὸ τὸ μῆδος = σχέδιο (ἡ ἴδια ρίζα μὲ τὴ μόδα = moda).

MOCK = ἀπὸ τὸ μῶκος = αὐτὸς ποὺ χλευάζει.

MONEY = λατινικό: moneta ἀπὸ τὸ μονία = μόνη ἐπωνυμία τῆς Θεᾶς Ἥρας: Ἠραμονία. Στὸ προαύλιο τοῦ ναοῦ τῆς Θεᾶς στὴ Ρώμη ἦταν τὸ νομισματοκοπεῖο καὶ τὰ νομίσματα ἔφεραν τὴν παράστασή της (monetae).

MOTHER = ἀπὸ τὸ μάτηρ, μήτηρ.

MOVE = ἀπὸ τὸ ὁμηρικὸ ἀμείβου = κουνήσου!

MOW = ἀπὸ τὸ ἀμάω = θερίζω.

NIGHT = ἀπὸ τὸ νύχτα.

NO = λατινικό: non, ne ἐκ τοῦ ἐκ τοῦ νή: ἀρνητικὸ μόριο ( ''νέ τρώει, νὲ πίνει''), ἢ (νηπενθὴς = ἀπενθῆς, νηνεμία =ἔλλειψη ἀνέμου.

PAUSE = ἀπὸ τὸ παύση.

RESISTANCE = ἀπὸ τὸ ρὰ + ἴστημι.

RESTAURANT = ἀπὸ τὸ ρὰ + ἵσταμαι = ἔφαγα καὶ στηλώθηκα.

RESTORATION = λατινικὰ restauro ἀπὸ τὸ ρά + ίστημι, ὅπου τὸ ρὰ δείχνει συνάρτηση, ἀκολουθία, π.χ . ρὰ-θυμός, καὶἴστημι = στήνομαι.

SERPENT = λατινικὰ serpo ἀπὸ τὸ ἕρπω (ἑρπετό). H δασεία προφέρεται ὡς σ = σερπετό.

SIMPLE = ἀπὸ τὸ ἁπλοὺς (ἡ λέξη δασύνεται).

SPACE = ἀπὸ τὸ σπίζω = ἐκτείνω διαρκῶς.

SPONSOR = ἀπὸ τὸ σπένδω = προσφέρω (σπονδή).

TRANSFER = ἀπὸ τὸ τρύω (διαπερνῶ) + φέρω. Transatlantic = διαπερνῶ τὸν Ἀτλαντικό.

TURBO = ἀπὸ τὸ τύρβη = κυκλικὴ ταραχώδης κίνηση.

YES = ἀπὸ τὸ γὲ = βεβαίως.

WATER = ἀπὸ τὸ Ὕδωρ (νερό), μὲ τὸ δ νὰ μετατρέπεται σὲ τ.

Η ποίηση δοξάζει τη θάλασσα

ΣΤΙΣ ΑΜΜΟΥΔΙΕΣ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ
3.000 ΧΡΟΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ

Οδυσσέας Ελύτης. ΤΟ ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ.

Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική.
το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου...

Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου...

Εκεί σπάροι και πέρκες
ανεμόδαρτα ρήματα
ρεύματα πράσινα μες στα γαλάζια
όσα είδα στα σπλάχνα μου ν' ανάβουνε
σφουγγάρια, μέδουσες

με τα πρώτα λόγια των Σειρήνων  ...

«Ελληνικό καλοκαίρι»…

                Πίνακας του Νικηφόρου Λύτρα

 ΤΟ  ΚΟΛΥΜΠΙ     ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ  ΣΟΛΩΜΟΣ

Tο παιδάκι όταν αρχίσει
Tο κολύμπισμα να μάθει,
O κολυμπιστής στα βάθη
Mε το χέρι το οδηγά, 
 .
Tο αφήνει, το προσέχει,
Kι αν ιδεί το οπώς δειλιάζει,
Eυθύς τρέχει και τ’ αρπάζει,
Kαι τον φόβο του ονειδά*.  

 
* ονειδά: περιπαίζει.

Να σ’αγναντεύω θάλασσα, Κώστας Βάρναλης

Να σ’ αγναντεύω, θάλασσα,
να μη χορταίνω απ’ το βουνό ψηλά
στρωτή και καταγάλανη και μέσα να πλουταίνω
απ’ τα μαλάματά σου τα πολλά.

Να ναι χινοπωριάτικον απομεσήμερο,
όντας μετ’ άξαφνη νεροποντή
χυμάει μες απ’ τα σύνεφα θαμπωτικά γελώντας
ήλιος χωρίς μαντύ.

Να ταξιδεύουν στον αγέρα τα νησάκια,
οι κάβοι, τ’ ακρόγιαλα σαν μεταξένιοι αχνοί
και με τους γλάρους συνοδιά κάποτ’ ένα καράβι
ν’ ανοίγουν να το παίρνουν οι ουρανοί.

Γιῶργος Θέμελης (1900 - 1976)

.............................................................................................................................................

ΚΡΗΤΗ            -         Η Γραμμική Α δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί 

 Archäologisches Museum von Sitia, Kreta, Griechenland

Μη αποκρυπτογραφημένη;
	Μινωική γλώσσα

Πινακίδες με κείμενα σε γραμμική Α, από τα αρχεία του ανακτόρου της Κνωσού ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΚΡΗΤΗ

Η Γραμμική Α ανήκει σε μια ομάδα γραφών που είναι παρόμοια με τα ιερογλυφικά, αλλά εξελίχθηκαν ανεξάρτητα από τα αιγυπτιακά και μεσοποταμιακά συστήματα γραφής.

Κατά τη δεύτερη χιλιετία π.Χ., υπήρχαν τέσσερις κύριοι κλάδοι αυτού του αλφαβήτου: Γραμμική Α, Γραμμική Β, Κυπρομινωική και Κρητική ιερογλυφική.

Στη δεκαετία του 1950, οι αρχαιολόγοι αποκρυπτογράφησαν τη Γραμμική Β ως Μυκηναϊκή Ελληνική. Διαπίστωσαν ότι η Γραμμική Β μοιράζεται πολλά σύμβολα με τη Γραμμική Α και μπορεί να σημειώνουν παρόμοιες συλλαβικές τιμές.

https://www.youtube.com/watch?v=iePEw_cHp8s&t=275s

ΘΕΜΑ: Κειμενικά Είδη-επανάληψη

Τα Κειμενικά Είδη 

(Η κατηγοριοποίησή τους σύμφωνα με το νέο ΠΣ του ΥΠ. ΠΑΙΔΕΙΑΣ

Τα Κειμενικά Είδη

Α. Περιγραφή

Δομή της περιγραφής:

1. Ονομασία του περιγραφόμενου αντικειμένου

2. Παρουσίαση της εμφάνισης, των ιδιοτήτων, των λειτουργιών του κ.λ.π.

Γλώσσα:

1. Ρήματα: Ενεστώτας – Συνδετικά

2. Επίθετα που δηλώνουν τις ιδιότητες των αντικειμένων (μέγεθος, χρώμα, σχήμα κ.λ.π.).

Χαρακτηρίζονται από ακρίβεια

3. Ειδικό λεξιλόγιο

4. Συνδετικές/ λέξεις/φράσεις

5. , επιρρηματικοί προσδιορισμοί του τόπου (πάνω, κάτω, μπροστά, πίσω,

αριστερά, δεξιά κ.λ.π.

Χρησιμοποιούνται σε:

1. Προσωπικές, καθημερινές, τεχνικές περιγραφές

2. Περιγραφικές αναφορές

3. Επιστημονικές αναφορές

4. Ορισμούς

Περιγραφικά κείμενα (περιγράφουν  πραγμάτα)

 έναν  άνθρωπο ένα ζώο  ένα φυτό  ένα αντικείμενο  ένα πρόσωπο  έναν τόπο  ένα κτίσμα  ένα φαινόμενο  μια κατάσταση

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

2. Ποιο είναι το θέμα; 3. Τι δηλώνουν τα ουσιαστικά, τα επίθετα, τα ρήματα, το ειδικό λεξιλόγιο; 4. Ποιες πληροφορίες περιέχει το κείμενο; 5. Που οργανώνονται οι πληροφορίες; (στον χώρο)

Β. Αφήγηση 

Δομή της αφήγησης

1. Προσανατολισμός: πληροφορίες για τους «ήρωες», τον χώρο και τον χρόνο· η αρχική κατάσταση.

 2. Περιπέτεια: το πρόβλημα που εμφανίζεται, τα γεγονότα που ανατρέπουν την αρχική κατάσταση· η δράση για την επίλυσή του, τα εμπόδια και το αποτέλεσμα της δράσης. 

3. Αξιολόγηση: σχολιασμός των γεγονότων από τον αφηγητή. 

4. Λύση: η τελική έκβαση

 Ρήματα: συνήθως σε παρελθοντικούς χρόνους (κυρίως αόριστο ή ιστορικό ενεστώτα) 2. Ρήματα που δηλώνουν κίνηση/δράση, ενέργειες,

Ερωτήσεις: 1. Τι έγινε; 2. Ποιοι; 3. Που; 4. Πότε; 5. Γιατί; 6. Αποτελέσματα; 7. Που οργανώνονται οι πληροφορίες; (στον χώρο και στον χρόνο)

Χρησιμοποιούνται σε: 1. προσωπικές διηγήσεις 2. ιστορικές διηγήσεις 3. ιστορίες 4. μύθους 5. παραμύθια 6. αφηγήσεις

Γ. Επιχειρηματολογία 

Επιχειρηματολογικά κείμενα (επιχειρηματολογούν μέσω της διαδικασίας της ανάπτυξης μιας πρότασης ώστε να πείσει για την αποδοχή μιας άποψης

Η δομή της επιχειρηματολογίας 

1. Ξεκινά από έναν ισχυρισμό/

 2. Επιχειρήματα και τεκμήρια -αποδείξεις που υποστηρίζουν τον ισχυρισμό/θέση 

3. Κατάληξη σε ένα συμπέρασμα

Η γλώσσα της επιχειρηματολογίας 

-Σαφήνεια

-Παθητική σύνταξη

-Πλούσια στίξη 

 Χρησιμοποιούνται σε:1. διάλογο 2. πολιτικό λόγο 3. άρθρα 4. δοκίμια 5. επιστημονικά κείμενα

Δ. ΟΔΗΓΙΕΣ

 Δομή των οδηγιών:

1. Αρχή:

εξηγεί το περιεχόμενο των οδηγιών ή προτρέπει κάποιον  να προσέξει το περιεχόμενο των οδηγιών

2.. Μπορεί να υπάρχουν σχόλια, εικόνες, σκίτσα ή αρίθμηση

3.Ρήματα σε ενεστώτα χρόνο (για να δημιουργεί η αίσθηση διαχρονικότητας) και (συχνά) σε έγκλιση προστακτική ή υποτακτική.

Χρησιμοποιούνται σε: 1. διαδικασίες 2. οδηγίες 3. εγχειρίδια 4. συνταγές 

Ερωτήσεις: 1. Πως; 2. Προς ποια κατεύθυνση; 3. Με ποια μέσα, υλικά κ.λ.π. 4. Σε ποιο στάδιο, φάση;

Προϊόντα σύνθεσης κειμενικών ειδών

1. Επιστημονικά πειράματα 2. Επιθεωρήσεις/Αξιολογήσεις 3. Ταξιδιωτικές εντυπώσεις 4. Σχόλια 5. Συνεντεύξεις 6. Επιστολές 7. Ειδήσεις/Νέα 8. Άρθρα 9. Ιστοσελίδες

 Ε.Εξήγηση

Δομή της εξήγησης:

Περιγραφή του φαινομένου, του γεγονότος ή της έννοιας

,βήματα που οργανώνονται σε χρονική ή αιτιολογική σειρά

(πώς, γιατί)

, προσωπικές παρατηρήσεις, κρίσεις, 

Γλώσσα:

1. Κοινά ουσιαστικά (συνήθως αφηρημένα), 

2. Ρήματα (συνήθως σε ενεστώτα χρόνο) δράσης και ρήματα σκέψης.

3. Συνδετικές/ λέξεις/φράσεις που δηλώνουν χρονικές και αιτιολογικές σχέσεις.

Ενδεικτικές δραστηριότητες στα κειμενικά είδη 

 Σε ποιο είδος (δίδονται τα χαρακτηριστικά των κειμενικών ειδών) ανήκει το κείμενο; Ποια χαρακτηριστικά του σας οδηγούν σε αυτό το συμπέρασμα; 

 Να τοποθετήσετε τα παρακάτω κείμενα σε κάποιο από τα κειμενικά είδη (δίδονται  τα χαρακτηριστικά των κειμενικών ειδών) λαμβάνοντας υπόψη ότι θα μπορούσαν κάποια από αυτά να επιτελούν περισσότερες διαδικασίες. 

 Στο κείμενο που κατατάξατε στις περιγραφές, και αφού λάβετε υπόψη σας τα χαρακτηριστικά του κειμενικού είδους της περιγραφής (δίδονται  τα χαρακτηριστικά των κειμενικών ειδών) να προσπαθήσετε να εντοπίσετε τον χώρο, τον χρόνο και τον σκοπό της επικοινωνίας (π.χ. απόσπασμα από διήγημα ή μυθιστόρημα ή ταξιδιωτικές εντυπώσεις από άρθρο σε ιστοσελίδα). 5

. Στο κείμενο που κατατάξατε στις αφηγήσεις, και αφού λάβετε υπόψη σας τα χαρακτηριστικά του κειμενικού είδους της αφήγησης (δίδονται  τα χαρακτηριστικά των κειμενικών ειδών) να προσπαθήσετε να εντοπίσετε τον χώρο, τον χρόνο και τον σκοπό της επικοινωνίας (π.χ. απόσπασμα από διήγημα ή μυθιστόρημα). 6

. Στο κείμενο που κατατάξατε στις επιχειρηματολογίες, και αφού λάβετε υπόψη σας τα χαρακτηριστικά του κειμενικού είδους της επιχειρηματολογίας (δίδονται  τα χαρακτηριστικά των κειμενικών ειδών) να προσπαθήσετε να αιτιολογήσετε τις γλωσσικές επιλογές του συγγραφέα σε σχέση με τον επικοινωνιακό του στόχο (π.χ. ομιλία πολιτικού, δοκίμιο, άρθρο). 7.

 Στο κείμενο που κατατάξατε στις επιχειρηματολογίες, ποιος είναι ο βασικός ισχυρισμός (αποδεικτέα θέση) του συγγραφέα; Σε ποια δεδομένα(τεκμήρια, παραδείγματα κ.τ.λ.) αλλά και εγγυήσεις στηρίζεται (αξιώματα, γενικές αρχές κ.τ.λ.); 8.

 Στο κείμενο που κατατάξατε στις οδηγίες, και αφού λάβετε υπόψη σας τα χαρακτηριστικά του κειμενικού είδους της οδηγίας (δίδονται  τα χαρακτηριστικά των κειμενικών ειδών), να προσπαθήσετε να εντοπίσετε τον χώρο, τον χρόνο και τον σκοπό της επικοινωνίας (π.χ. απόσπασμα από διήγημα/μυθιστόρημα όπου ένας ήρωας απευθύνει παραινέσεις σε κάποιον άλλο).

 

1.Επιμεριστική ιδιότητα

(πρόσθεση ή πολλαπλασιασμό).

2.Προσεταιριστική ιδιότητα

(5+2)+1 = 7 + 1 = 8

5+(2+1) = 5 + 3 = 8

βλέπουμε ότι η αλλαγή των παρενθέσεων δεν επηρεάζει το τελικό αποτέλεσμα.

...........................................................

Υπολόγισε το εμβαδόν του σχήματος

Αγοράσαμε διάφορα σχολικά είδη που κόστιζαν: 156 €, 30 €, 38 €, 369 € και 432 €.

(α) Υπολόγισε πρόχειρα αν αρκούν 1.000 € για να πληρώσουμε τα είδη που αγοράσαμε.

(β) Βρες πόσα ακριβώς χρήματα θα πληρώσουμε.

Σε ένα αρτοποιείο έφτιαξαν μία μέρα 120 κιλά άσπρο ψωμί, 135 κιλά χωριάτικο, 25 κιλά σικάλεως και 38 κιλά πολύσπορο. Πουλήθηκαν 107 κιλά άσπρο ψωμί, 112 κιλά χωριάτικο, 19 κιλά σικάλεως και 23 κιλά πολύσπορο. Πόσα κιλά ψωμί έμειναν απούλητα;

Ο Άρης γεννήθηκε το 1983 και είναι 25 χρόνια μικρότερος από τον πατέρα του.

(α) Πόσων χρονών είναι ο Άρης σήμερα;

(β) Πότε γεννήθηκε ο πατέρας του;