Η ΝΤΙΝΤΟΝ, Ο ΠΑΒΕΛΑΚΗΣ ΜΟΥ ΚΙ ΕΓΩ
Στη χώρα μας, την Κοντοτροζία, κατοικούν Κοντέζοι και Τροντέζοι. Οι Κοντέζοι είμαστε εμείς, ο
μπαμπάς, η μαμά, η Μελίνα, η γιαγιά, εγώ και άλλοι πολλοί. Μιλούμε τη δικιά μας γλώσσα και έχουμε διαφορετική θρησκεία από τους Τροντέζους. Γι’ αυτό έχουμε και τα δικά μας σχολειά. Πολλοί
Τροντέζοι όμως ξέρουν τη γλώσσα μας. Το ίδιο και πολλοί από μας ξέρουν τη γλώσσα των Τροντέζων.
Τα σπίτια και τα περβόλια μας είναι πλάι πλάι. Μια μέρα ρώτησα τον μπαμπά γιατί να μην έχουν
άλλο χρώμα τα πορτοκάλια των Τροντέζων και κείνος γέλασε. «Γιατί είναι κι αυτά πορτοκάλια. Αυτό
μας έλειπε!», μου είπε αυστηρά.
– Παύλο, Παύλο, ακούω μια φωνή πίσω μου.
Είναι ο Βρόντης και η Τέιζη, η μικρή του αδελφή. Πιο πίσω έρχεται ο Ντοσίρ.
– Μπα, για πού το ’βαλες, Τέιζη; τη ρωτώ.
– Για το σχολειό, δε βλέπεις; αποκρίνεται και μου γυρίζει την πλάτη για να δω τη σάκα της.
– Σαν πολύ μεγάλη δε σου φαίνεται; της αστειεύομαι.
– Στο δικό μας το σχολειό μαθαίνουμε πολλά γράμματα. Αλίμονο αν μαθαίναμε τόσα λίγα όσα οι
Κοντέζοι! λέει η Τέιζη.
Δεν πρόλαβε η Τέιζη να τελειώσει την κουβέντα της και ο Ντοσίρ που άκουσε τι έλεγε, της
τραβάει την κοτσίδα με δύναμη.
– Άλλη φορά να μη λες ανοησίες, ακούς; της θυμώνει ο Ντοσίρ. Ο Βρόντης βάζει μια τρικλοποδιά στον Ντοσίρ και αυτός πέφτει φαρδύς πλατύς κάτω. Αρπάζει
την Τέιζη από το χέρι και το βάζουν στα πόδια. Στο μεταξύ καταφθάνουν και άλλα παιδιά,
Τροντεζάκια και Κοντεζάκια. Κάνουν έναν κύκλο γύρω από τον Ντοσίρ και μένα.
– Τι πάθατε;
– Τι συμβαίνει;
– Γιατί σε χτύπησε;
Οι ερωτήσεις πέφτουν βροχή.
– Τίποτα, τίποτα, λέει ο Ντοσίρ ξαναμμένος, ενώ σηκώνεται από χάμω.
Όλοι γυρίζουν σε μένα.
– Τίποτα, λέω ξερά και σηκώνω τους ώμους.
Η αλήθεια είναι ότι ήθελα να τους εξηγήσω τι έγινε. Δεν είπα όμως τίποτα.
Φιλίσα Χατζηχάννα, Η Ντιντόν, ο Παβελάκης μου κι εγώ , εκδ. Ψυχογιός, Αθήνα, 1995 (διασκευή)
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1. Βάλτε Σ στο τέλος κάθε σωστής πρότασης και Λ στο τέλος κάθε λανθασμένης.
Οι Κοντέζοι και οι Τροντέζοι έχουν την ίδια θρησκεία. ............................
Ο Παύλος είναι Κοντέζος. ..................
Ο Βρόντης, ο Ντοσίρ και η Τέιζη είναι Τροντέζοι. .........
Τα παιδιά επιστρέφουν από το σχολείο. ..................
2. Τι νομίζετε ότι εννοεί ο πατέρας του Παύλου όταν λέει: «Γιατί είναι και αυτά πορτοκάλια. Αυτό
μας έλειπε!»;
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
3. Γράψτε τι δείχνουν οι υπογραμμισμένες λέξεις (χρόνο, τόπο, αιτία, τρόπο).
α) Πέφτει φαρδύς πλατύς κάτω. ______________
β) Της τράβηξε την κοτσίδα με δύναμη. _____________
4. Μεγαλώστε τις προτάσεις με βάση το κείμενο έτσι ώστε να δείχνουν:
α) σκοπό:
Τα παιδιά έκαναν έναν κύκλο γύρω από τον Ντοσίρ και τον Παύλο ___________________
___________________________________________________________________________
β) αιτία:
Ο Ντοσίρ τράβηξε την κοτσίδα της Τέιζη ________________________________________
__________________________________________________________________________
5. «Η αλήθεια είναι ότι ήθελα να τους εξηγήσω τι έγινε. Δεν είπα όμως τίποτα.» Γράψτε τι θα
μπορούσε να είχε πει ο Παύλος στα παιδιά σχετικά με το τι είχε γίνει.________________________________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________
Η ΠΟΜΠΗ ΤΗΣ ΘΥΣΙΑΣ ΣΤΗ ΘΕΑ ΑΘΗΝΑ
Οι αρχαίοι Έλληνες τιμούσαν τους θεούς τους προσφέροντάς τους θυσίες. Ακολουθούσαν
ειδικό τελετουργικό και χρησιμοποιούσαν ιερά σκεύη. Κατά την ιερή τελετουργία, έκαναν σπονδές*
με κρασί, προσέφεραν τους πολυτιμότερους καρπούς και θυσίαζαν ζώα. Τα μέρη του ζώου που δεν
τρώγονταν προσφέρονταν στους θεούς και καίγονταν στη φωτιά του βωμού. Τα υπόλοιπα ψήνονταν
και τρώγονταν από τους Αθηναίους στο πανηγύρι που ακολουθούσε τις θυσίες.
Η ζωφόρος του Παρθενώνα είναι μία μακριά λωρίδα με ανάγλυφες παραστάσεις. Είναι
σκαλισμένη περιμετρικά στο ψηλότερο σημείο του τοίχου του κυρίως ναού. Απεικονίζει την πομπή
των Αθηναίων προς την Ακρόπολη που γινόταν κάθε τέσσερα χρόνια προς τιμήν της θεάς Αθηνάς.
Στη βόρεια και τη νότια πλευρά της ζωφόρου εικονίζονται τα ζώα για τη θυσία, βόδια και κριάρια,
που προχωρούν με τους οδηγούς τους. Οι οδηγοί των ζώων φορούν μακριά ιμάτια δεμένα με διάφορους τρόπους. Κάποιοι τα έχουν περάσει γύρω από τους ώμους τους και άλλοι είναι τυλιγμένοι
ολόκληροι με αυτά. Ακολουθούν άνδρες που κρατούν στα χέρια τους δίσκους με προσφορές στη θεά
και νέοι που μεταφέρουν βαριά αγγεία με το νερό που είναι απαραίτητο για τη θυσία. Ακολουθούν
οι μουσικοί με αυλούς και κιθάρες. Στη συνέχεια απεικονίζονται ηλικιωμένοι άνδρες που κρατούν
κλαδιά ελιάς.
Η πομπή της θυσίας συνεχίζεται στην ανατολική πλευρά. Η πλευρά αυτή της ζωφόρου είναι η
ιερότερη και για αυτό εδώ δεν απεικονίζονται ζώα. Είναι επίσης η μόνη πλευρά, στην οποία
συμμετέχουν γυναίκες. Κρατούν τελετουργικά σκεύη για τη θυσία, φιάλες για προσφορές και
θυμιατήρια.
* τελετουργικές πράξεις κατά τις οποίες οι αρχαίοι Έλληνες έχυναν στη γη κρασί ή άλλο υγρό προς τιμήν του
θεού
Κ. Χατζηασλάνη & Σ. Μαυρομάτης, 28η
Εκατομβαιώνος. Μια μέρα με τη ζωφόρο του Παρθενώνα, εκδ.
Υπουργείο Πολιτισμού, Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης,
Τομέας Ενημέρωσης & Εκπαίδευσης, Αθήνα, 2004 (διασκευή)
http://www.parthenonfrieze.gr/#/view/tour4
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1. Συμπληρώστε τις προτάσεις σύμφωνα με το κείμενο.
Οι νέοι μεταφέρουν αγγεία που περιέχουν
___________________________________________
Οι άνδρες κρατούν στα χέρια τους δίσκους με
__________________________________________
2. Υπογραμμίστε στο κείμενο που ακολουθεί τα ουσιαστικά που αναφέρονται σε θρησκευτική
τελετή.
Οι αρχαίοι Έλληνες έκαναν θυσίες ζώων. Κατά την ιερή τελετουργία χρησιμοποιούσαν ειδικά
σκεύη και προσέφεραν σπονδές.
3. Πού είναι σκαλισμένες οι παρακάτω μορφές σύμφωνα με το κείμενο;
Αντιστοιχίστε κατάλληλα.
νέοι που κουβαλούν νερό για τη θυσία ● ● βόρεια και νότια πλευρά της ζωφόρου
γυναίκες με θυμιατήρια ●
βόδια και κριάρια ● ● ανατολική πλευρά της ζωφόρου
μουσικοί με αυλούς και κιθάρες ●
4. Ξαναγράψτε τις προτάσεις αντικαθιστώντας τις υπογραμμισμένες λέξεις με συνώνυμες χωρίς να
αλλάξετε το νόημά τους.
Οι Έλληνες στην αρχαιότητα χρησιμοποιούσαν πολύτιμα σκεύη για τις τελετές τους.
_________________________________________________________________________
Η ζωφόρος του Παρθενώνα απεικονίζει την πομπή των Αθηναίων προς την Ακρόπολη.
__________________________________________________________________________
5. Η παρακάτω παράσταση είναι από τη βόρεια ζωφόρο και απεικονίζει νέους άνδρες να οδηγούν
τα ζώα στη θυσία.
Φανταστείτε ότι συμμετέχετε κι εσείς στην πομπή και είστε ένας από αυτούς
τους νέους. Γράψτε τι βλέπετε, τι ακούτε, τι αγγίζετε, τι νιώθετε, τι σκέφτεστε.
