Οι συνθήκες ζωής των υποδούλων

Ενότητα Β΄ - Κεφάλαιο 4

 «Φωτόδεντρο»    https://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/9422

 Καθημερινή ζωή

Οι Τούρκοι είχαν  αναθέσει την είσπραξη των φόρων στους τοπικούς άρχοντες, δηλαδή τους κοτζαμπάσηδες. Γι’ αυτόν τον λόγο είχαν παραχωρήσει κάποια προνόμια στις ελληνικές κοινότητες.

Χάρη σ’ αυτές τις παραχωρήσεις οι Έλληνες διατήρησαν τους εθνικούς δεσμούς τους, την γλώσσα τους, την θρησκεία τους, τα έθιμα και τις παραδόσεις τους. Κατάφεραν, ακόμα, να προοδεύσουν στο εμπόριο, την ναυτιλία, κλπ.

Παρ’ όλα αυτά, οι συνθήκες ζωής για τους χριστιανικούς πληθυσμούς

–ιδίως κατά τους πρώτους αιώνες της τουρκοκρατίας– ήταν πολύ άσχημες:

·  Οι ραγιάδες ζούσαν φτωχικά, σε απομακρυσμένα χωριά ή στις φτωχές συνοικίες των πόλεων, υποχρεώνονταν να παίρνουν μέρος σε διάφορες αγγαρείες, και στον στρατό υπηρετούσαν μόνο σε βοηθητικές υπηρεσίες (ως ναύτες ή οδηγοί).

·  Τους πιο εύφορους και μεγάλους κάμπους τους άρπαζαν οι Τούρκοι αγάδες, αλλά και οι Έλληνες κοτζαμπάσηδες. Έτσι, στους φτωχούς αγρότες έμεναν τα πιο μικρά και άγονα χωράφια.

·  Οι Οθωμανοί είχαν εφαρμόσει το παιδομάζωμα (κυρίως κατά τους δύο πρώτους αιώνες της Τουρκοκρατίας). Έπαιρναν δηλαδή μικρά αγόρια από τα σπίτια τους και τα εκπαίδευαν, για να υπηρετήσουν ως υπάλληλοι ή στρατιώτες τον Σουλτάνο και την αυτοκρατορία όταν θα μεγάλωναν. Αυτοί ήταν οι γενίτσαροι.

·  Οι κατακτημένοι πληθυσμοί υφίσταντο πολλές διακρίσεις εναντίον τους.

Τα πιο σκληρά όμως μέτρα που αντιμετώπισαν οι Χριστιανοί, ιδιαίτερα τους πρώτους αιώνες της κατάκτησης, ήταν να αλλαξο­πιστήσουν και να γίνουν μουσουλμάνοι, δηλαδή να εξισλαμιστούν. Άλλοι, πάλι, παρέμεναν κρυφά χριστιανοί, αλλά διέδιδαν επίσημα πως γίνονταν μουσουλμάνοι. Αυτοί ήταν οι κρυπτοχριστιανοί.

 

Φορολογία

Με σουλτανικούς νόμους επετράπη στους χωρικούς, όχι βέβαια η ιδιοκτησία της γης αλλά η χρησιμοποίησής της. Οι αγρότες της Βυζαντινής αυτοκρατορίας έχασαν τη γη τους , και όφειλαν ως καλλιεργητές πια να καταβάλουν ορισμένους φόρους.

Οι Χριστιανοί (οι ραγιάδες)

ήταν υποχρεωμένοι να πληρώνουν περισσότερους φόρους από τους Τούρκους. Πλήρωναν φόρους για τα πάντα:

·  Κεφαλικό φόρο (χαράτσι): όσο πιο πολλά άτομα είχε η οικογένεια, τόσο περισσότερα χρήματα πλήρωναν,

·  Φόρο για την αγροτική παραγωγή τους (την δεκάτη, δηλ. το 1/10 της παραγωγής). Οι Έλληνες δεν είχαν δικαίωμα ιδιοκτησίας, διότι κύριος όλης της γης εθεωρείτο ο Σουλτάνος. 

  ·Φόρο για τα σπίτια τους,

·  Φόρο για τα χωράφια τους

Έκτακτους φόρους, περισσότερους ή λιγότερους, ανάλογα με την εποχή.

Εκτός από τους φόρους του Σουλτάνου, σε πολλά μέρη οι τοπικοί άρχοντες (προεστοί, κοτζαμπάσηδες, κλπ.) εκμεταλλεύονταν την εξουσία τους και με διάφορες δικαιολογίες ζητούσαν επί πλέον φόρους από τους κατοίκους, για το προσωπικό τους ταμείο.

επιλεγω μια ερωτηση και γραφω την απαντηση στο τετραδιο  
Ερωτήσεις κατανόησης

ü Γιατί οι Τούρκοι έκαναν κάποιες (έστω λίγες) παραχωρήσεις στους Έλληνες;

ü Ποιες ήταν, με λίγα λόγια, οι συνθήκες ζωής των υποδούλων;

ü Τι ήταν το παιδομάζωμα; Για ποιον λόγο γινόταν;

ü Ποιοι ήταν οι κρυπτοχριστιανοί; Γιατί αρκετοί Έλληνες εξισλαμίζονταν;

ü Αναφέρετε κάποιους από τους φόρους που ήταν υποχρεωμένοι να πληρώνουν οι ραγιάδες.

ü Πώς κρίνετε την συμπεριφορά αρκετών κοτζαμπάσηδων να ζητούν επί πλέον φόρους από τους φτωχούς Έλληνες ομοεθνείς τους;

 

ΣΧΟΛΕΙΟ 3.πληροφορίες για τη Φορολογία- αναγνωση 

Με σουλτανικούς νόμους επετράπη στους χωρικούς, όχι βέβαια η ιδιοκτησία της γης αλλά η χρησιμοποίησή της. Οι αγρότες της Βυζαντινής αυτοκρατορίας έχασαν τη γη τους , και όφειλαν ως καλλιεργητές πια να καταβάλουν ορισμένους φόρους.

Οι Χριστιανοί (οι ραγιάδες)

ήταν υποχρεωμένοι να πληρώνουν περισσότερους φόρους από τους Τούρκους. Πλήρωναν φόρους για τα πάντα:

·  Κεφαλικό φόρο (χαράτσι): όσο πιο πολλά άτομα είχε η οικογένεια, τόσο περισσότερα χρήματα πλήρωναν,

·  Φόρο για την αγροτική παραγωγή τους (την δεκάτη, δηλ. το 1/10 της παραγωγής). Οι Έλληνες δεν είχαν δικαίωμα ιδιοκτησίας, διότι κύριος όλης της γης εθεωρείτο ο Σουλτάνος. 

  ·Φόρο για τα σπίτια τους,

·  Φόρο για τα χωράφια τους, ανάλογα με την εποχή του χρόνου, π.χ. Αϊδημητρησιος, Αϊγεωργίσιος....

·ΑΛΛΟΙ ΦΌΡΟΙ:  φόρο καπνού, γάμου, καταλυμάτων, , καφτανίων, καρφοπετάλλων, 😵😵😵😵😵😵😵

για τη μακριά κόμη😏. Από τον τελευταίο , έμεινε παροιμιώδης η φράση: «πλήρωσε τα μαλλιά της κεφαλής του»👦....μετρουσαν οι φοροεισπρακτορες δηλ.το μηκος των μαλλιων της κεφαλης.....

Για να συντηρηθούν οι κρατικές εγκαταστάσεις και οι δαπάνες των ανακτόρων του Σουλτάνου, ο Ελληνικός λαός πλήρωνε ειδικό φόρο το ονομαστό «σουφράτ», εξ’ ου παραμένει μέχρι και σήμερα η φράση «τα σούφρωσες». 😏 

Το «πανιάτικο», ήταν ο φόρος για τα καραβόπανα των πλοίων του Τουρκικού στόλου. Πάλι η παροιμιώδης φράση έχει μείνει και αυτή «Έμεινα πανί με πανί».😏

Για να έχεις το δικαίωμα να παντρευτεί κάποιος έπρεπε να πληρώσει ένα φόρο τον ονομαζόμενο «νιγιαμπέτ», διαφορετικά ο γάμος κρινόταν άκυρος 😏και επιβάλλονταν πρόστιμο το πενταπλάσιο του «νιγιαμπέτ».

Δικαίωμα φορολόγησης είχε η Τουρκική εξουσία για την σφαγή των ζώων τα ονομαστά «σφαχτικά»

Στα λιμάνια πληρώνονταν τελωνειακό δικαίωμα στους Τούρκους και στις εμπορικές συναλλαγές, τα «ζυγιστικά». Ένας άλλος φόρος ήταν το «αλατιάτικο», που ήταν το δικαίωμα πάνω στην παραγωγή του αλατιού. Στον Καζα των Φιλιατών τον πλήρωναν  οι Σαγιαδινοί.

Έκτακτους φόρους, περισσότερους ή λιγότερους, ανάλογα με την εποχή.

Εκτός από τους φόρους του Σουλτάνου, σε πολλά μέρη οι τοπικοί άρχοντες (προεστοί, κοτζαμπάσηδες, κλπ.) εκμεταλλεύονταν την εξουσία τους και με διάφορες δικαιολογίες ζητούσαν επί πλέον φόρους από τους κατοίκους, για το προσωπικό τους ταμείο.

διαιρετες

 για το σχολειο

Σας ενημερώνω ότι την φετινή χρονιά η ενημέρωση των γονέων για την πρόοδο  του κάθε μαθητή θα γίνεται  την πρώτη Πέμπτη κάθε μήνα  : 9 π.μ έως 10 π.μ .

Αντιμετώπιση σύγκρουσης

 «Γεννήθηκα για ν’ αγαπώ, όχι για να μισώ!» Σοφοκλής 

Παρουσίαση του θέματος : Αντιμετώπιση σύγκρουσης 

Βήμα 1: Μια ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΗ  Ιστορία

Δεν θυμόμαστε πια πώς ξεκίνησε αυτή η σύγκρουση   , αλλά σήμερα δεν έχει πια σημασία....Ο  Παύλος (10ετών ) και ο   Πέτρος (11 και μισό) είναι αδέρφια και μένουν σε ένα κοινό δωμάτιο.

Τον τελευταίο καιρό τσακώνονται συνέχεια και η ατμόσφαιρα στο σπίτι είναι πραγματικά δυσάρεστη. Οι γονείς θέλουν να τους χωρίσουν, αλλά επειδή δεν υπάρχει επιπλέον δωμάτιο στο σπίτι, προτείνουν για ένα μήνα   να κοιμάται στο σαλόνι ο Πέτρος και μετά από ένα μήνα ο Παύλος , μέχρι να νιώσουν ότι μπορούν να ζήσουν  ξέγνοιαστα  ξανά μαζί στο δωμάτιο.

Ο Πέτρος συμφωνεί ενώ ο Παύλος διαφωνει.....

Φανταζομαστε τη ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

1.Πηγαινουν σε διαφορετικό  δωμάτιο, για να «χαλαρώσουν» - έτσι το λέει  η μαμα.

                               ή                         2. Οι μεγαλοι  δεν είναι διατεθειμένοι να ανακατευτούν περισσότερο. Πάντα λένε: τα παιδιά να μάθουν να λύνουν τα προβλήματά τους μόνα τους.

Μετά από μία ώρα.....

Ερώτηση

Τι βοήθησε τον Πέτρο να ηρεμήσει;

....................................................................................................................................

ΛΙΓΕΣ ΜΕΡΕΣ ΑΡΓΟΤΕΡΑ   .....

Στην αυλή  του σχολείου , μια άλλη από τις συνηθισμένες αψιμαχίες μεταξύ παιδιών συνεχιζόταν και πολλά παιδιά στέκονταν τριγύρω και την παρακολουθούσαν με ενθουσιασμό. Η εφημερεύουσα δασκάλα προσπάθησε να ηρεμήσει τον Γιάννη και τον Θωμα , αλλά κανείς δεν την άκουγε...  ............................................................................................................................

Εμείς,  ανταλλάξαμε βλέμματα απόγνωσης, και περπατήσαμε προς την τάξη. Πότε θα τελειώσει αυτή η ιστορία;;;;;;;;
ερωτήσεις

Ποιο είναι το πρόβλημα που προέκυψε στην δεύτερη ιστορία ;

Έχεις δει ποτέ παιδιά να χτυπούν ή να προσβάλλουν άλλα παιδιά;

Αν ναι - πώς αντέδρασες; Τι έκανες? Προσπαθησες να  βοηθήσεις;;

Απευθυνθηκες σε ενήλικα (σε περίπτωση που η παρέμβαση θα μπορούσε να σας βλάψει);

Τι προτείνεις για να λυθει το προβλημα;

ΒΗΜΑ 2ο         Μαθαίνω  να εντοπίζω φράσεις που μπορούν να προκαλέσουν κλιμάκωση των συγκρούσεων και να αποκτήσω εργαλεία για να σταματω την κλιμάκωση της σύγκρουσης      

ΓΕΓΟΝΟΣ : "Δεν καταλαβαίνεις  από ποδόσφαιρο!"

Ξεκίνησε με ένα παιχνίδι . Τον τελευταίο καιρό τα αγόρια της τάξης μαζευουν ποδοσφαιρικές κάρτες. Φέρνουμε τις κάρτες μας στην τάξη και μας αρέσει να παίζουμε στο διάλειμμα.
αφηγηση γεγονότος  -συγκρουση
φρασεις 

"Αν ήμουν στη θέση σου, θα  ήμουν σιωπηλός"      «Τι θα κάναμε χωρίς εσένα»           

    "Εξαιτίας σου χάσαμε το  παιχνίδι    

"Θα σε ανατινάξω!"

«Αν δεν μου δώσεις το ποδηλατο  σου τώρα, θα πω στον Πέτρο να μην σε καλέσει στο πάρτι .»

 περιφρόνηση    κοροϊδία  Κριτική, ενοχή τόνος της φωνής

ερωτήσεις..

Ποια πρόταση, που είπε ο Γιάννης ή ο Yoav, ήταν η αφετηρία της σύγκρουσης; Γιατί

Ποιες λεξεις  του    Γιάννη    πλήγωσαν τον Yoav;

Πώς πιστεύετε ότι ένιωσαν ο Yoav και οΓιάννης  κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης ; 

Ο Yoav είπε στον Γιάννη  «Γιατί καυγαδίζουμε;... Είναι απλά ποδόσφαιρο...».Μερικές φορές θυμώνουμε τόσο πολύ........

Τι πιστεύετε: πώς μπόρεσαν ο Γιάννης  και ο Yoav να αποτρέψουν την κλιμάκωση της σύγκρουσης και να πετύχουν τους στόχους τους;   Το χιουμορ  βοηθαει ;;;;

  "Όλοι είναι ξεχωριστοί τύποι

ΒΗΜΑ 3ο    ΜΙΛΑΩ-ΕΝΗΜΕΡΩΝΩ-ΚΑΤΑΓΓΕΛΛΩ 

ΒΗΜΑ 4ο θεατρικό  παιχνίδι     ΑΝΤΙΓΟΝΗ- ΣΟΦΟΚΛΗ 

«Γεννήθηκα για ν’ αγαπώ, όχι για  να μισώ!»    

         

τρωγοντας τα χρωματα του ουράνιου τοξου

1.ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ  

2 .ΓΡΑΦΩ 5 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ

πχ Ο Ηρακλής έτρωγε πατάτες  ψητές.

ΑΛΗΘΗΣ Ή ΨΕΥΔΗΣ  ;;;;;;

η διατροφη του Ηρακλή

 Πρωινό: παξιμάδια κριθαρένια, γάλα, μέλι, καρύδια και σύκα.

Δεκατιανο: 2-3 Σύκα ή δαμάσκηνα, γάλα κατσικίσιο, 1φέτα ψωμί μαύρο, μέλι 3-4 κουταλιές, 7 αμύγδαλα.

Γεύμα: Κρέας από κατσίκι ή κοτόπουλο ή λαγό ψητό, πουρές από μπιζέλια ή ρεβύθια, σαλάτα χόρτα, τυρί κατσικίσιο ψημένο στη σχάρα, ψωμί κριθαρένιο, 1μήλο ή φρούτο εποχής.

Δείπνο: Ψάρι, πληγούρι με γάλα και τυρί, σαλάτα με λάχανο, σέλινο, δυόσμο, κρεμμύδι, ραπανάκι, ρόδι & 2 κουταλιές ελαιόλαδο, ξύδι, λίγο κόκκινο κρασί & μέλι, 2-3 φέτες ψωμί κριθαρένιο, 3 σύκα .

Προ του ύπνου: Γιαούρτι ή γάλα 1ποτήρι, 3-4 κουταλιές μέλι, 5 αμύγδαλα ψημένα.

Τι θα μαγειρέψεις σήμερα μαμά ; 

Αγαπημένη μακαρονάδα  ή μήπως .....λατρεμένα ντολμαδάκια ; Όπως και να ΄χει εμείς τ ΄αγαπάμε και θα τα φάμε όλα !!!👦😍👧

Διάλεξε τρόφιμα και από τις 6 ομάδες καθημερινά.

 Ετυμολογία 

διατροφή < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική διατροφή < διατρέφω < διά + τρέφω. Μορφολογικά, δια- + τροφή.

 Ετυμολογία 

τρέφω < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική τρέφω 

τροφή, ἡ (τρέφω)· I. 1. οτιδήποτε τρώγεται και αποσκοπεί στη θρέψη και τη διατήρηση του σώματος, τροφή, τρόφιμα

 Ρήμα

τρέφω, πρτ.: έτρεφα, στ.μέλλ.: θα θρέψω, αόρ.: έθρεψα,

Σύνθετα

• ανατρέφω.........

😊😊😊😊😊😊ο Ηρακλής τι ετρωγε;;;;

Η ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΔΙΑΙΤΑ (ΔΙΑΤΡΟΦΗ) ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ 

     1.         Οι αρχαίοι με την ανατολή του ήλιου ξεκινούσαν τις καθημερινές τους ασχολίες. Πριν ξεκινήσουν για τις δουλειές τους, έτρωγαν κάτι λιτό, γάλα, ψωμί,μέλι, αμύγδαλα. Αυτό το πρώτο γεύμα λεγόταν ακράτισμα,. 

2.Προς το μεσημέρι ή το απόγευμα έπαιρναν ένα απλό και γρήγορο γεύμα, το άριστον, σαλάτα, πουρέ ή πίτα ,τυρι, ελιες,σα.  

 3.Πριν από το βραδινό γεύμα έτρωγαν κάτι στα γρήγορα, το εσπέρισμα, φρούτα, αμύγδα,καρύδια. 

4. Το κανονικό γεύμα, που ήταν πλουσιοπάροχο, το έπαιρναν στο τέλος της μέρας και λεγόταν δείπνον , ρεβύθια, φασόλια ή φάβα από κουκιά και φακές , χόρτα, όσπρια, κρεμμύδια, σκόρδα, ελιές, τυρί και ψωμί ,κρέας ψητο ,οπτόν ή βραστο.Τα ψάρια ήταν βασική τροφή, τα έτρωγαν φρέσκα ή παστά. Έτρωγαν κανονικά μόνο τα βράδια, γιατί σχεδόν καθημερινά είχαν καλεσμένους,δεν έτρωγαν μοναχικά και επινόησαν τα συμπόσια.. 

    Η ελληνιστική περίοδος σηματοδοτείται από αρκετές εισαγωγές εδεσμάτων. Γίνονται γνωστά τα, εξ Ανατολής, ροδάκινα, βερίκοκα, φυστίκια. Οι κατακτήσεις του Μ. Αλεξάνδρου ανοίγουν ένα νέο γαστρονομικό κεφάλαιο και εμπλουτίζουν την υπάρχουσα διατροφική πυραμίδα. 

το ψωμί -ΚΥΠΡΟΣ

Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, το ψωμί αναμφίβολα υπήρξε το βασικότερο είδος στην καθημερινή διατροφή των Κυπρίων και διαχρονικά υπήρξε σημαντικό στοιχείο του λαϊκού πολιτισμού.

Κάθε εβδομάδα η μάνα με τις κόρες ή και τις γειτόνισσες φούρνιζαν στους φούρνους από πλιθάρι ή πέτρες όσα ψωμιά χρειάζονταν, για να καταναλωθούν όλη την εβδομάδα.

 Τα υλικά ήταν το προζύμι, το ντόπιο αλεύρι (χωριάτικο), νερό και λίγο αλάτι. Τα ζύμωναν, τα θκιάρτιζαν και έπειτα τα τοποθετούσαν σε καθαρό σεντόνι στο κουπποσάνιδο για να «μπουν», δηλαδή να φουσκώσουν. Στη συνέχεια τα έβαζαν στους πυρωμένους φούρνους για να ψηθούν, περίπου για μία ώρα.

Ακόμα, τα διάφορα παρασκευάσματα από ζυμάρι, εκτός από την καθημερινή τους χρήση, συνδέθηκαν εθιμικά με όλες τις μεγάλες γιορτές της Χριστιανοσύνης, με τις γιορτές των αγίων και της Παναγίας, με τα μνημόσυνα, με τις πιο σημαντικές στιγμές της ζωής του ανθρώπου, τη γέννηση, τον γάμο, με τις γεωργικές εργασίες και πολλά άλλα. Τέλος, με παραδοσιακούς τρόπους και μέσα, που για αιώνες παρέμεναν αναλλοίωτα, παρασκευάζονταν στις διάφορες περιοχές σε ποικίλα σχήματα και σχέδια, με λαϊκά διακοσμητικά μοτίβα, που το καθένα έχει τον

δικό του συμβολισμό, ανάλογα με τις επικρατούσες λαϊκές δοξασίες και αντιλήψεις.

Τα «Παραδοσιακά αρτοσκευάσματα» εντάχθηκαν στον Εθνικό Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς το 2022.

κυπριακο παραμύθι

Το χωριουδάκι του Νοστιμούλη,  είναι γεμάτο όμορφες εικόνες, μυρωδιές και γεύσεις. Οι κάτοικοι του χωριού ζούσαν αρμονικά και τρέφονταν με ό,τι τους πρόσφερε η γη και τα ζώα τους, ώσπου μια κινητή καντίνα που πουλούσε μόνο προ-μαγειρεμένο φαγητό θα γίνει η αιτία να αλλάξουν τις διατροφικές τους συνήθειες.