Η αμφίδρομη αντιπάθεια μεταξύ Γεωργίου Α΄και Γουλιέλμου Β΄ και το Αχίλλειο

Της Τέπη Πιστοφίδου

Ο αυτοκράτορας της Γερμανίας Γουλιέλμος Β΄περνούσε ένα μέρος των ετήσιων διακοπών του στην Κέρκυρα περίπου για μια δεκαετία (1905-1914). Η παραμονή του στο νησί των Φαιάκων συνέπιπτε – όχι τυχαίως – με την παραμονή του βασιλέως Γεωργίου Α΄. Μεταξύ του Γεωργίου και του Γουλιέλμου οι σχέσεις δεν ήσαν αγαστές. Η παντελής έλλειψη σεβασμού εκ μέρους του Γουλιέλμου προς τους νόμους της χώρας που τον φιλοξενούσε και η έπαρσή του, προκαλούσαν στον Γεώργιο ένα έντονο συναίσθημα αντιπάθειας.

Η αγορά του θερινού ανακτόρου της αυτοκράτειρας Ελισάβετ από τον Γουλιέλμο δεν ήταν τυχαία. Η Κέρκυρα είναι ένα πανέμορφο νησί που του άρεσε πολύ, αλλά το «Αχίλλειον» σε σύγκριση με τα παλάτια που διέθετε η βασιλική οικογένεια της Πρωσίας, έμοιαζε με καλύβα.

Ο κρυφός σκοπός του ήταν να καταστήσει έντονη την παρουσία του στην Ανατολική Μεσόγειο και να επιβλέπει την πολιτική κατάσταση της ευρύτερης περιοχής των Βαλκανίων. Γι΄ αυτό κατέφθανε στο νησί με την θαλαμηγό του «Χοεντσόλερν» την οποία συνόδευε ολόκληρος ο γερμανικός στόλος. Μαζί του αποβιβαζόταν μια στρατιά από στρατηγούς, ακολούθους και υπασπιστές. Η παραμικρή έξοδος με το αυτοκίνητο μεταφραζόταν σ΄αληθινή αυτοκρατορική αυτοκινητοπομπή, με επικεφαλής τον ίδιο ενώ τον ακολουθούσαν αναρίθμητα μέλη της συνοδείας του.

Τότε τον ρώτησε ο Βαγκενχάιμ ποιος το έστειλε. Ο Αλεξανδρής του απάντησε: « Το τηλεγράφημα αυτό στάλθηκε από τον ΝΟΜΟ. Ναι κύριε Πρέσβη, ο νόμος είναι πιο πάνω και από εμένα και από εσάς και από τον Κάιζερ ακόμη. Όσο δεν υψηλότερη θέση κατέχει κάποιος τόσο περισσότερο οφείλει να σέβεται και ν΄ακολουθεί τον νόμο. Η Ελλάς δεν είναι ως γνωστόν έδαφος γερμανικό. Ο Κάιζερ δεν έχει το δικαίωμα ν΄αρχίσει ανασκαφές αφού γνωρίζει τόσο αυτός όσο και οι αντιπρόσωποί του ότι ο νόμος το απαγορεύει σε κάθε αλλοδαπό».

Ο Βαγκενχάιμ έμεινε προς στιγμή άναυδος. Κατόπιν είπε: «Δεν είναι δυνατόν κ. Υπουργέ να κάνετε αυτήν την προσβολή στον αυτοκράτορα. Φανταστείτε να μαθευτεί αυτή η απαγόρευση».

«Μην φοβάστε. Δεν θα μαθευτεί τίποτα αλλ΄ανασκαφές είναι αδύνατον να επιτραπούν» απάντησε ο Αλεξανδρής.

«Τότε είμαι αναγκασμένος να μιλήσω με τον Πρωθυπουργό της χώρας σας» τον πληροφόρησε ο Βαγκενχάιμ.

Πράγματι μετά από λίγο έφθασε στο Υπουργείο ο Βενιζέλος για να ζητήσει εξηγήσεις επί του θέματος που είχε προκύψει με τις ανασκαφές του Κάιζερ.

«Μα γιατί ευλογημένε δεν μου ανακοίνωσες τίποτε πριν απαντήσεις;» ρώτησε με έντονη δυσφορία ο Βενιζέλος στον Αλεξανδρή.


τον Μάιο του 1912, ο Γουλιέλμος αποφάσισε να πραγματοποιηθούν αρχαιολογικές ανασκαφές στην Κέρκυρα χωρίς προηγουμένως να ζητήσει την άδεια από τις ελληνικές αρχές.

Ο Απόστολος Αλεξανδρής που ήταν τότε υπουργός Παιδείας έλαβε ένα απρόσμενο τηλεγράφημα από τον έφορο των αρχαιοτήτων της Κέρκυρας που ανέφερε: «Σήμερα το πρωί ο Κάιζερ άρχισε ανασκαφές με σκοπό την ανακάλυψη του ανακτόρου του Αλκινόου

Μόλις διάβασε το τηλεγράφημα ο Απόστολος Αλεξανδρής απάντησε στον έφορο αρχαιοτήτων της Κέρκυρας: «Μόλις παραλάβετε αυτό το τηλεγράφημα να μεταβείτε αμέσως στον Ντέρπφελντ για να του ανακοινώσετε πως ο Υπουργός Παιδείας απαγορεύει την συνέχιση αυτών των ανασκαφών οι οποίες πραγματοποιούνται παρανόμως. Ο Υπουργός πιστεύει πως όλοι πρέπει να συμμορφωθούν σ΄αυτή την διαταγή».

Το επόμενο πρωί ο μεγαλόσωμος πρέσβης της της Γερμανίας στην Αθήνα, στρατηγός Βαγκενχάιμ, εισέβαλε στο Υπουργείο Παιδείας και άρχισε οργισμένος να ρωτά στα γερμανικά τον Υπουργό : «Τι συμβαίνει κύριε Υπουργέ; Για ποιο λόγο στείλατε στον Κάιζερ το τηλεγράφημα αυτό;». Ο Αλεξανδρής το διάβασε ατάραχος και του απάντησε: «Το τηλεγράφημα αυτό δεν το έστειλα εγώ. Εγώ είμαι απλώς ένας μικρός Υπουργός ο οποίος ποτέ δεν θα τολμούσε να απαγορεύσει να πραγματοποιήσει ανασκαφές στην Α.Μ. τον Αυτοκράτορα της Γερμανίας.»

Ο Αλεξανδρής ζήτησε να τον επισκεφτεί ο ίδιος ο φον Καρρ. Όταν αυτός προσήλθε στο υπουργικό γραφείο, ο Αλεξανδρής του έθεσε την ερώτηση: – Είναι αλήθεια ότι η Α.Μ. ο Κάιζερ, επιθυμεί να πραγματοποιήσει ανασκαφές στην Κέρκυρα;

-Γιατί με ρωτάτε κύριε Υπουργέ αφού εσείς απαγορεύσατε την πραγματοποίησή τους.

-Εσείς ως διευθυντής της Αρχαιολογικής Σχολής εγκρίνετε την πράξη αυτή του Κάιζερ;

-Βεβαίως.

-Τότε λυπάμαι γιατί αγνοείτε τους αρχαιολογικούς νόμους της χώρας όπου είστε διαπιστευμένος ως διευθυντής της Γερμανικής Αρχαιολογικής Σχολής. Αν η Γερμανική Σχολή επιθυμεί να πραγματοποιήσει ανασκαφές στην Κέρκυρα προηγουμένως θα έπρεπε να μου είχατε υποβάλλει γραπτή αίτηση. Εγώ θα σας έδινα αμέσως την άδεια γιατί τότε θα είχατε το δικαίωμα οπότε αν ο Κάιζερ ή οποιοσδήποτε άλλος θα ήθελε να εργασθεί σ΄αυτές ουδείς θα τους εμπόδιζε.

-Δύναμαι να πράξω τούτο τώρα; ρώτησε ο φον Καρρ με αγωνία.

-Βεβαίως.

Η αίτηση έγινε, εγκρίθηκε αμέσως,

Ο Γουλιέλμος σίγουρα υποψιάστηκε πως την αρχική άρνηση του Αλεξανδρή να πραγματοποιήσει ανασκαφές, την είχε υποκινήσει ο βασιλιάς Γεώργιος ο οποίος πάντοτε θύμωνε με τις προσβλητικές για την χώρα του, πρωτοβουλίες του αυτοκράτορα. Όπως τότε που ύψωσε μόνο την γερμανική σημαία στο «Αχίλλειο» αγνοώντας την ελληνική….

Το ίδιο έτος , το 1912, ο πρέσβης Χανς φον Βανγκενχάιμ αναχωρούσε από την Αθήνα. Ο στενός φίλος του Γουλιέλμος Β΄του είχε αναθέσει την Πρεσβεία της χώρας τους στην Τουρκία. Από εκεί,πολλοί ιστορικοί πιστεύουν, πως σχεδίασε και ενορχήστρωσε το σχέδιο της δολοφονίας του βασιλέως Γεωργίου Α΄.



Στη Θεσσαλονίκη  ο Αλέξανδρος Σχινάς πλησίασε και από μικρή απόσταση πυροβόλησε καίρια το  Ο Σχινάς συνελήφθη από δυο χωροφύλακες, που βρίσκονταν στο σημείο και ανακρίθηκε. κατάθεσή του δε δόθηκε ποτέ στη δημοσιότητα. Οι φάκελοι της ανάκρισης φαίνεται πως κάηκαν όταν στο ατμόπλοιο «Ελευθερία», που τους μετέφερε στον Πειραιά, εκδηλώθηκε πυρκαγιά. Η πυρκαγιά κατέστρεψε κυρίως την καμπίνα όπου φυλάσσονταν οι προανακριτικοί φάκελοι. Πίσω από τη δολοφονία του βασιλιά πιστεύεται ότι κρυβόταν η Γερμανία, αφού ο Γεώργιος δεν ήταν υποστηρικτής της.Η θεωρία αυτή στηρίζεται με το γεγονός ότι οι Γερμανοί ήθελαν να ανεβεί στον ελληνικό θρόνο ο φίλος τους, Κωνσταντίνος

Το παλάτι του βασιλιά Αλκίνοου κατά τον Όμηρο

«Χάλκινοι οι τοίχοι πέρα ως πέρα, αριστερά δεξιά, 

από την είσοδο ως πίσω στον μυχό, και το διάζωμα ολόγυρα από σμάλτο·

 χρυσές οι θύρες του σπιτιού, να το ασφαλίζουν· οι παραστάτες από ασήμι, 

που πατούσαν πάνω στο χάλκινο κατώφλι· 

το υπέρθυρο κι αυτό ασημένιο, της πόρτας η λαβή μάλαμα καθαρό·

 στο κάθε πλάι δίδυμοι δυο σκύλοι, μαλαματένιοι κι αργυροί, 

έργα του Ηφαίστου, κατόρθωμα μεγάλο της σοφής του τέχνης, 

να στέκουν φύλακες μπροστά στο αρχοντικό του μεγαλόψυχου Αλκινόου, 

αγέραστοι κι αθάνατοι εις τον αιώνα. …………………………………………………………………... Κούροι χρυσοί, σε στέρεους στυλοβάτες, ορθοί κρατούσαν 

αναμμένες δάδες, να φέγγουνε τη νύχτα, να φωτίζουν

 συνδαιτυμόνες και παλάτι.» 

 (Μετάφραση: Δ. Μαρωνίτης)

 
Ενότητα Ε΄ - Κεφάλαιο 1

Μακεδονικές εξεγέρσεις - Ο Μακεδονικός Αγώνας (1904-1908)

Παύλος Μελάς

Μετά την απελευθέρωση των Ελλήνων από τον οθωμανικό ζυγό, η Μακεδονία παρέμεινε οθωμανική περιοχή. Παρ' όλα αυτά, οι Έλληνες που ζούσαν εκεί συνέχισαν να επιδιώκουν την ελευθερία και την ένωσή τους με την Ελλάδα.

Το επίσημο ελληνικό κράτος, λόγω της οικονομικής και πολιτικής εξάρτησής του από τις Μεγάλες Δυνάμεις, δεν είχε την δυνατότητα να επέμβει, γι' αυτό επίσημα κρατούσε ουδέτερη στάση. Ανεπίσημα όμως, ενίσχυε την οργάνωση και αποστολή εκεί εθελοντών από την Ελλάδα.

Το 1854 ξέσπασε ένα επαναστατικό κίνημα στην Μακεδονία, όμως κατεστάλη από τους Οθωμανούς. Οι αρχηγοί του αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την περιοχή.

Το 1870 η Οθωμανική αυτοκρατορία αναγνώρισε την Βουλγαρική Εκκλησία ως αυτοκέφαλη, δηλαδή ανεξάρτητη από το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης. Το φιρμάνι του σουλτάνου μεταξύ των άλλων ανέφερε πως η Βουλγαρική Εκκλησία μπορούσε να επεκταθεί σε κάθε μέρος όπου οι περισσότεροι κάτοικοι επιθυμούσαν να υπαχθούν σ' αυτήν.

Μετά απ' αυτό ξεκίνησε μία περίοδος προσηλυτισμού των μακεδονικών πληθυσμών από ένοπλα βουλγαρικά σώματα. Οι Έλληνες απάντησαν με ένοπλα αντάρτικα σώματα, που προσπαθούσαν να αποτρέψουν τον εκβουλγαρισμό των Μακεδόνων.

Ο Καπετάν Άγρας και η ομάδα του στη λίμνη των Γιαννιτσών 

Τον Φεβρουάριο του 1878, την ίδια περίοδο που με την Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου δημιουργήθηκε μια μεγάλη Βουλγαρία που περιελάμβανε το μεγαλύτερο τμήμα της Μακεδονίας, έγινε μία ακόμη ελληνική επανάσταση, με τους επαναστάτες να κηρύττουν στο Λιτόχωρο την ένωση της Μακεδονίας με την Ελλάδα.

Το κίνημα κατεστάλη γρήγορα, αλλά παρ' όλα αυτά η Ελλάδα το χρησιμοποίησε στο Συνέδριο του Βερολίνου, για να μην παραχωρηθεί η Μακεδονία στην Βουλγαρία, πράγμα που τελικά κατάφερε.

Το αντάρτικο και από τις δύο χώρες συνεχίστηκε. Το 1904, αξιωματικοί του ελληνικού στρατού, όπως ο Παύλος Μελάς, ο Κωνσταντίνος Μαζαράκης και ο Τέλλος Αγαπηνός (Άγρας) καθώς και οπλαρχηγοί από άλλες ελληνικές περιοχές μετέβησαν στην Μακεδονία και από κοινού με τους ντόπιους σχημάτισαν αντάρτικες ομάδες.

Ο θάνατος του Παύλου Μελά, τον Οκτώβριο του 1904, κινητοποίησε την κυβέρνηση ώστε να διεκδικήσει δυναμικότερα την Μακεδονία. Μέχρι το 1907 τα ελληνικά αντάρτικα σώματα είχαν κερδίσει ένα σημαντικό μέρος των μακεδονικών εδαφών.

Το 1908 ένα μέρος των Τούρκων, οι Νεότουρκοι όπως ονομάστηκαν, επαναστάτησαν ενάντια στην απολυταρχική διοίκηση του σουλτάνου και τις επεμβάσεις των Μεγάλων Δυνάμεων.

Πεπεισμένοι οι Έλληνες και οι Βούλγαροι αντάρτες από τις αρχικές παραπλανητικές διακηρύξεις των Νεοτούρκων για ισότητα και δικαιοσύνη, κατέθεσαν τα όπλα.

Το Μακεδονικό ζήτημα όμως δεν λύθηκε. Έτσι, ο αγώνας για την διεκδίκηση της Μακεδονίας συνεχίστηκε μερικά χρόνια αργότερα, κατά τους Βαλκανικούς πολέμους (1912).

Ερωτήσεις κατανόησης

Ποιο ήταν το σπουδαιότερο επαναστατικό κίνημα στην Μακεδονία πριν την έναρξη του Μακεδονικού Αγώνα;

Γιατί η ελληνική κυβέρνηση δεν βοηθούσε φανερά τους Μακεδόνες επαναστάτες, αλλά έστελνε εθελοντικά σώματα, όσο πιο μυστικά μπορούσε;

Πότε έγινε αυτοκέφαλη η Εκκλησία της Βουλγαρίας;

Τι σημαίνει «αυτοκέφαλη»;

Ποιος ήταν ο όρος του σουλτανικού φιρμανιού που πυροδότησε τον Μακεδονικό Αγώνα;

Ποια ήταν τα τρία σπουδαιότερα για το μακεδονικό ζήτημα γεγονότα του 1878, έτσι όπως αναφέρονται –άλλα λιγότερο, άλλα περισσότερο– στο κείμενο;

Πότε ξεκίνησε ο Μακεδονικός Αγώνας; Πόσα χρόνια κράτησε και ποιο ήταν το κύριο χαρακτηριστικό του;

Γιατί Η Ελλάδα και η Βουλγαρία δεν πολεμούσαν με «κανονικές» μάχες μεταξύ τους, αλλά έκαναν ανταρτοπόλεμο;

Το Κίνημα στο Γουδί (1909) – Ελευθέριος Βενιζέλος

« Λαός – Στρατός μαζί για την Αναγέννηση
της Ελλάδας», λιθογραφία της εποχής

Ο 20ος αιώνας δεν ξεκίνησε καλά για την Ελλάδα: Η οικονομία βρισκόταν σε εξαιρετικά άσχημη κατάσταση, ο φτωχός λαός υπέφερε από τους τσιφλικάδες που κατείχαν σχεδόν όλη την καλλιεργήσιμη γη, τα εθνικά θέματα πήγαιναν από το κακό στο χειρότερο (Κρήτη και Μακεδονία παρέμεναν κάτω από την εξουσία των Οθωμανών) και ο στρατός ήταν αποδιοργανωμένος, αφού ο βασιλιάς διόριζε ως ανώτερα στελέχη μόνο φιλοβασιλικούς αξιωματικούς.

Τα κατώτερα και μεσαία στελέχη του στρατού, μην αντέχοντας άλλο την διάλυση του στρατού αλλά και της κοινωνίας, μαζεύτηκαν στο Γουδί (περιοχή της Αθήνας) και στις 15 Αυγούστου 1909 κήρυξαν επανάσταση: Ζητούσαν κατάργηση της βασιλείας ή αντικατάσταση του βασιλιά, βελτίωση του Συντάγματος και εκδημοκρατισμό της κυβέρνησης και του στρατού.

Ελευθέριος Βενιζέλος

Μετά το Κίνημα στο Γουδί η κυβέρνηση αναγκάστηκε να παραιτηθεί. Οι κινηματίες κάλεσαν στην Αθήνα τον Ελευθέριο Βενιζέλο, έναν έμπειρο Κρητικό πολιτικό, ο οποίος είχε διατελέσει βουλευτής και υπουργός στην αυτόνομη Κρητική Πολιτεία.

Ο Βενιζέλος κέρδισε με μεγάλη πλειοψηφία τις εκλογές του Νοεμβρίου του 1910 και ξεκίνησε το μεταρρυθμιστικό του έργο.

Από τον επόμενο χρόνο αναθεώρησε το Σύνταγμα, καθιέρωσε την υποχρεωτική φοίτηση στο Δημοτικό σχολείο και ρύθμισε διάφορα εργασιακά ζητήματα, όπως την ίδρυση συνεταιρισμών, την καθιέρωση αργιών και την ρύθμιση του ωραρίου εργασίας.

Προσπάθησε να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι κολλήγοι εξαιτίας των γαιοκτημόνων, απαλλοτριώνοντας πολλά από τα τσιφλίκια και δίνοντας την γη τους στους ακτήμονες γεωργούς.

Μεγάλη φροντίδα έδειξε για την αναδιοργάνωση και τον εκσυγχρονισμό του στρατού και του στόλου προετοιμάζοντας, ως ένθερμος οπαδός της Μεγάλης Ιδέας, την Ελλάδα για πόλεμο με την Τουρκία προκειμένου να απελευθερωθούν ελληνικές αλύτρωτες περιοχές και να μεγαλώσουν τα σύνορά της.

Η εξέγερση στο Κιλελέρ

Στον θεσσαλικό κάμπο, στις αρχές του 20ου αιώνα, κυριαρχούσαν τα τσιφλίκια, μεγάλες γεωργικές εκτάσεις που ανήκαν σε έναν άνθρωπο η κάθε μία. Οι περισσότεροι αγρότες δεν είχαν δική τους γη και δούλευαν ως εργάτες στα χωράφια των τσιφλικάδων.

Οι άθλιες συνθήκες ζωής και εργασίας των φτωχών αγροτών τους οδηγούσαν συχνά σε εξεγέρσεις. Οι τσιφλικάδες στις 8 Μαρτίου 1907 δολοφόνησαν έναν νεαρό δικηγόρο που αγωνιζόταν για τα δικαιώματα των αγροτών, τον Μαρίνο Αντύπα. Ο αναβρασμός που ξεκίνησε από το γεγονός αυτό κατέληξε σε αγροτική εξέγερση στο Κιλελέρ (χωριό του θεσσαλικού κάμπου), στις 6 Μαρτίου 1910.

Αποτέλεσμα της εξέγερσης ήταν να σκοτωθούν μερικοί αγρότες και να τραυματιστούν ακόμη περισσότεροι. Από την άλλη, όμως, χάρη στην εξέγερση εντάθηκαν οι πιέσεις του κόσμου για μια δίκαιη λύση του αγροτικού προβλήματος υπέρ των φτωχών και άκληρων αγροτών.

Ερωτήσεις κατανόησης

Περιγράψτε την κατάσταση που επικρατούσε στην Ελλάδα κατά την δεκαετία του 1900.

Πότε έγινε το κίνημα στο Γουδί; Ποια ήταν τα αιτήματα των κινηματιών; Τι κατάφεραν τελικά;

Γιατί το κίνημα στο Γουδί έγινε από μεσαία και κατώτερα στελέχη και όχι από όλον τον στρατό, συνολικά;

Ποια ήταν τα θέματα με τα οποία καταπιάστηκε ο Ελευθέριος Βενιζέλος όταν ανέλαβε την διακυβέρνηση της χώρας;

Περιγράψτε με λίγα λόγια την αγροτική εξέγερση στο Κιλελέρ (πότε έγινε, από ποιους έγινε, γιατί έγινε, τι ζητούσαν, τι πέτυχαν).

Τι σχέση βλέπετε να έχει η εξέγερση του Κιλελέρ με τις αποφάσεις του Βενιζέλου για διανομή της αγροτικής γης σε ακτήμονες γεωργούς;

 

Η κλίση του Επιθέτου στα Νέα Ελληνικά

 

 

Πληροφορίες για το επίθετο

 

Το επίθετο είναι ένα μέρος του λόγου που κατά κανόνα δίνει ένα χαρακτηριστικό, μια ιδιότητα ή μια ποιότητα στο ουσιαστικό που προσδιορίζει, π.χ. Η ξύλινη πόρτα. Η σωστή απάντηση.

 

Συμφωνία επιθέτου με το ουσιαστικό

Το επίθετο συμφωνεί με το ουσιαστικό που προσδιορίζει ως προς το γένος, τον αριθμό και την πτώση.

 

Θέση του επιθέτου

Η θέση του επιθέτου μέσα στο λόγο ποικίλλει. Συνήθως τοποθετείται στο λόγο πριν από το ουσιαστικό, αλλά μπορεί να τοποθετείται και μετά από αυτό, π.χ. Ήταν μια ένοπλη ληστεία που κατέληξε σε φιάσκο, αλλά και Ήταν μια ληστεία ένοπλη που κατέληξε σε φιάσκο. Κάτι ανάλογο γίνεται, όταν μεταξύ ουσιαστικού και επιθέτου μεσολαβεί το ρήμα είμαι, π.χ. Οι πλανήτες είναι ετερόφωτοι, αλλά και Ετερόφωτοι είναι οι πλανήτες.

Διακρίσεις στη μορφολογία των επιθέτων
μονοκατάληκτα	δικατάληκτα	τρικατάληκτα
ισοσύλλαβα	ισοσύλλαβα ανισοσύλλαβα	ισοσύλλαβα ανισοσύλλαβα

 

Ορθογραφία-Τονισμός

 

Η γενική τάση που υπάρχει στον τονισμό των επιθέτων είναι να παραμένει ο τόνος στην ίδια συλλαβή, π.χ. ο άγριος λύκος, του άγριου λύκου, οι άγριοι λύκοι. Μερικές φορές, συνήθως σε τυπικό ύφος, ο τόνος των επιθέτων που τονίζονται στην προπαραλήγουσα μετακινείται, π.χ. Το βιβλίο των αγρίων ζώων.

Ορισμένα επίθετα, που δηλώνουν εθνική προέλευση, παρουσιάζονται στο λόγο με διαφορετικό τονισμό, π.χ. Βουλγάρικο τυρί, αλλά και Ο βουλγαρικός στρατός. Η αμερικάνικη κυριαρχία, αλλά και Η αμερικανική βοήθεια. Η διαφοροποίηση αυτή είναι τις περισσότερες φορές τυχαία. Σπανιότερα γίνεται για λόγους ύφους. Σ' αυτές τις περιπτώσεις το επίθετο που τονίζεται στη λήγουσα συναντάται σε τυπικό ύφος.

ΕΞΑΣΚΗΣΗ

http://users.sch.gr/ipap/NEGlossa/Ask-ep/dikatalikta-polys-1.htm

Ασκήσεις με επίθετα σε -ής,-ής.-ές/-ης,-ης,-ες 

1. Να συμπληρώσεις τα κενά βάζοντας στην κατάλληλη πτώση το επίθετο της παρένθεσης. 

• Στις υπηρεσίες πρέπει να υπάρχουν....................................................................(διαφανής) διαδικασίες. • Το τρένο θεωρείται πολύ ........................................................(ασφαλής) συγκοινωνιακό μέσο. • Η φυσική και τα μαθηματικά είναι ..................................................... (συγγενής) επιστήμες. • Η εξέλιξη στηρίζεται στη ...............................................(διαρκής) αναζήτηση. • Η σαμπάνια είναι ................................................(αφρώδης) οίνος. • Τα ...................................................(ογκώδης) κιβώτια μεταφέρονται δύσκολα. • Οι ..........................................................(συνεπής) επαγγελματίες έχουν πάντα δουλειά. • Το .............................................(συνεχής) ωράριο κουράζει τους καταστηματάρχες. 

2. Να μεταφέρεις τα επίθετα από τον ενικό στον πληθυντικό αριθμό ή αντίστροφα κάνοντας τις απαραίτητες αλλαγές στις προτάσεις. • Το θηριώδες οικοδόμημα ασχημίζει την πόλη. ........................................................................................................................................................................................ • Τα συμβούλια των μαθητών είναι πενταμελή. ........................................................................................................................................................................................ • Η προσφορά προϊόντων κρίνεται ανεπαρκής. ........................................................................................................................................................................................ • Η ειλικρινής σχέση των κρατών εξασφαλίζει την ειρήνη. ........................................................................................................................................................................................ • Το υπουργείο καθόρισε τον ακριβή όρο διεξαγωγής του διαγωνισμού. ........................................................................................................................................................................................ • Ο αθλητής νιώθει ευτυχής μετά τη νίκη. ........................................................................................................................................................................................ • Η πτώση δέντρων ήταν αποτέλεσμα των θυελλωδών ανέμων. ........................................................................................................................................................................................ • Οι παραστάσεις τραγωδίας στην Επίδαυρο είναι δημοφιλείς εκδηλώσεις. ........................................................................................................................................................................................ 

3. Να συμπληρώσεις τα κενά βάζοντας στην κατάλληλη πτώση το επίθετο της παρένθεσης. 

Αποτέλεσμα της .................................................. (συνεχής) κίνησης των αυτοκινήτων στις πόλεις είναι τα ............................................(διαρκής) προβλήματα. Η κυκλοφορία των οχημάτων δεν είναι .......................................(ασφαλής) , καθώς και η αστυνόμευση δεν μπορεί να είναι ............................................ (επαρκής) και η σήμανση είναι .....................................................(ελλιπής). Κάποιοι οδηγοί έχουν .........................................(εμφανής) αδυναμίες στην οδήγησή τους κι επιπλέον είναι ............................................... (αγενής) προς τους πεζούς. Λύση μπορεί να προκύψει από την ................................................ (ακριβής) τήρηση των διατάξεων του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας

OΔΥΣΣΕΙΑ -ΕΠΙΘΕΤΑ

 

«Αδέρφια, κάποια μέσα εκεί στον αργαλειό της φαίνει
κ 227και τραγουδάει γλυκόλαλα που αντιλαλεί το σπίτι, 
κ 228είτε γυναίκα είτε θεά. Μόν' ας φωνάξει κάποιος».
κ 229Έτσι είπε, κι όλοι φώναξαν καλώντας την, κι εκείνη
κ 230αμέσως βγήκε κι άνοιξε τις λαμπερές της πόρτες,
κ 231και τους καλούσε, κι έτρεξαν ανύποπτοι όλοι οι άλλοι,
κ 232κι απόμεινε ο Ευρύλοχος σα να 'νιωσε παγίδα.

Στης καλοπλέξουδης θεάς σταμάτησα την πόρτα
κ 311και φώναξα, κι ως άκουσε η Κίρκη τη φωνή μου 
κ 312αμέσως βγήκε κι άνοιξε τις λαμπερές της πόρτες,
κ 313και με καλούσε. Πήγαινα με σπλάχνα μαραμένα.
κ 314Σαν μπήκα μέσα μ' έβαλε σ' ένα θρονί να κάτσω,
κ 315πανώριο, αργυροκάρφωτο, που 'χε σκαμνί από κάτω,
κ 316κι ετοίμασε χυλό να πιω σ' ένα χρυσό ποτήρι 
κ 317κι έριξε μέσα με κακό σκοπό τα μαγικά της.
κ 318Σαν ήπια και δε μ' έπιασαν τα δολερά της μάγια,
κ 319με χτύπησε με το ραβδί κι έτσι δυο λόγια μου 'πε·
κ 320«Σύρε με τους συντρόφους σου στη χοιρομάντρα τώρα».

https://www.efsyn.gr/tehnes/art-nea/174477_anaktoro-toy-agamemnona-stin-karlsroyi