Σάββατο 10 Σεπτεμβρίου 2022

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ-1.ΒΥΖΑΝΤΙΟ -2.Από τον Μεσαίωνα στα νεότερα χρόνια


ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Αγαπητά μας παιδιά, στη διάρκεια της περσινής χρονιάς γνωρίσατε την ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, που ολοκληρώθηκε με την Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453. Φέτος θα συνεχίσουμε το συναρπαστικό μας ταξίδι στην Ιστορία με το βιβλίο «Ιστορία του νεότερου και σύγχρονου κόσμου». Είναι μια περίοδος πολύ σημαντική, η οποία ξεκινά από την Άλωση της Κωνσταντινούπολης και φτάνει μέχρι τις μέρες μας. 

ΘΥΜΟΜΑΣΤΕ......
Ο Βυζαντινός πολιτισμός ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ

2.Εισαγωγή Από τον Μεσαίωνα στα νεότερα χρόνια 



Το 476 μ.Χ. οι Γότθοι, μετά από πολιορκία, κατέλαβαν την Ρώμη. Όταν έφυγαν, το παλαιό Δυτικό Ρωμαϊκό κράτος ήταν διαλυμένο.

 Η ημερομηνία εκείνη καθιερώθηκε να δείχνει το τέλος μιας εποχής, της αρχαιότητας, και την αρχή μιας νέας, του Μεσαίωνα.

 Μεσαίωνα ονομάζουμε την χρονική περίοδο από τον 5ο αι. μ.Χ. μέχρι περίπου τον 15ο αι. μ.Χ. 

Ο Μεσαίωνας ξεκίνησε με την παρακμή των αρχαίων μεγάλων πόλεων και της αρχαίας θρησκείας.

 Μαζί μ’ αυτά, χάθηκε και ο αρχαίος τρόπος ζωής. 


Η Εκκλησία  εκείνη την εποχή απέκτησε πολύ μεγάλη δύναμη.
Οι αρμοδιότητές της δεν περιορίζονταν μόνο σε θρησκευτικά ζητήματα, αλλά απλώνονταν και σε πολλές δραστηριότητες της καθημερινής ζωής και επηρέαζαν αποφασιστικά τους αυτοκράτορες και τους βασιλείς. Τα μοναστήρια είχαν στην ιδιοκτησία τους μεγάλες εκτάσεις γης και είχαν συγκεντρώσει μεγάλο πλούτο. Τους τελευταίους αιώνες του Μεσαίωνα η Ρωμαιοκαθολική εκκλησία θέσπισε την Ιερά Εξέταση, ένα “ιερό” δικαστήριο που τιμωρούσε με αυστηρές ποινές όσους θεωρούσε αιρετικούς. 

Η οικονομία εκείνα τα χρόνια ήταν αγροτική, δηλαδή στηριζόταν στην γεωργική παραγωγή.
Τα τελευταία χρόνια του Μεσαίωνα (11ο με 14ο αιώνα) εμφανίζεται το φεουδαρχικό σύστημα (κατά το οποίο η γη ήταν μοιρασμένη ανάμεσα σε λίγους πλούσιους αριστοκράτες, τους φεουδάρχες. Αυτοί οι φεουδάρχες στον μέσο μεσαίωνα εξελίχτηκαν σε αυτούς που αποκαλούμε ιππότες.  
Ζούσαν σε μεγάλα κάστρα


Οι φτωχοί χωρικοί έπεφταν θύματα εκμετάλλευσης αυτών). Οι φτωχοί που έχαναν τα κτήματά τους όταν δεν είχαν να πληρώσουν τους φόρους, γίνονταν δουλοπάροικοι στα κτήματα των πλουσίων. Οι δουλοπάροικοι ζούσαν σε κατάσταση μεγάλης φτώχειας και καταπίεσης. Στην καθημερινή ζωή, εξαιτίας του χαμηλού μορφωτικού και οικονομικού επιπέδου των ανθρώπων, κυριαρχούσαν οι δεισιδαιμονίες, οι προλήψεις, οι θρύλοι, οι δοξασίες. 


ΒΥΖΑΝΤΙΟ

Βέβαια, ο Μεσαίωνας δεν ήταν ολόκληρος μια άσχημη περίοδος

Οι Ίσαυροι και οι Μακεδόνες για παράδειγμα, στην βασιλεία των οποίων το Βυζάντιο γνώρισε περιόδους ακμής, βασίλεψαν εκείνα τα χρόνια. Τότε επίσης δημιουργήθηκαν και τα πρώτα πανεπιστήμια: το Πανδιδακτήριο της Κωνσταντινούπολης τον 5ο αιώνα και το Πανεπιστήμιο της Μπολόνια τον 12ο αιώνα. Παρ’ όλα αυτά, έχουμε πολύ λίγες ιστορικές πληροφορίες για εκείνη την εποχή. Γι’ αυτό, τα χρόνια του Μεσαίωνα τα ονομάζουμε και "σκοτεινά χρόνια". 


Ερωτήσεις κατανόησης 

1. Ποια χρονική στιγµή οριοθετεί την έναρξη του Μεσαίωνα; 

2. Πόσα χρόνια περίπου διήρκησε ο Μεσαίωνας; 

3. Πώς ξέρουµε ότι η θρησκεία είχε πολύ µεγάλη δύναµη κατά την περίοδο του Μεσαίωνα; 

4. Τι ήταν η Ιερά Εξέταση; 

5. Οι αγρότες τον Μεσαίωνα βρίσκονταν σε καλύτερη ή χειρότερη κατάσταση από τους αγρότες της αρχαιότητας; 

6. Τι είναι το φεουδαρχικό σύστηµα; 

7. Γιατί ονοµάζουµε τον Μεσαίωνα ως “σκοτεινή” εποχή; 

8. Όταν ακούµε την λέξη «Μεσαίωνας», φέρνουµε στο µυαλό µας µια πολύ άσχηµη περίοδο, µε φτώχεια, καταπίεση, αµορφωσιά, βασανιστήρια για όσους αντιδρούσαν, κλπ. Τι επιχειρήµατα µπορούµε να βρούµε που να δείχνουν πως δεν ήταν όλη η διάρκεια του Μεσαίωνα έτσι; 

τα παιχνίδια    στον Μεσαίωνα

Η κοινωνική τάξη και η οικονομική δυνατότητα καθόρισαν τα παιχνίδια που έπαιζαν τα παιδιά. 

Τα παιδιά των χωρικών χρησιμοποιούσαν ό,τι έβρισκαν για παιχνίδια ή έφτιαχναν παιχνίδια.

Τα παιδιά των Ευγενών  μπορούσαν να παίξουν παιχνίδια που απαιτούσαν συγκεκριμένο εξοπλισμό όπως μπάλες, ρακέτες ή δίχτυα.





https://castle.eiu.edu/reading/MEDIEVALGAMES.pdf




Πήγαιναν σχολείο;Τι έτρωγαν;Τι φορούσαν; ;;;;;;

Πώς ήταν τα σπίτια τους;  ;;;;;

Προκειμένου να διαχωριστούν οι ευγενείς από τους αγρότες, ψηφίστηκαν νόμοι που ονομάζονταν «συντακτικοί». Αυτοί οι νόμοι έλεγαν  τα είδη ρούχων και ποια υλικά θα μπορούσε να χρησιμοποιήσουν οι αγρότες.



Αν και συχνά σκεφτόμαστε εικόνες μεγάλων κάστρων όταν σκεφτόμαστε τον Μεσαίωνα, οι περισσότεροι άνθρωποι ζούσαν σε μικρά σπίτια ενός ή δύο δωματίων. Αυτά τα σπίτια είχαν πολύ κόσμο και συνήθως όλοι κοιμόντουσαν στο ίδιο δωμάτιο. Τα ζώα της οικογένειας, όπως μια αγελάδα, μπορεί επίσης να ζουσαν  μέσα στο σπίτι. Το σπίτι ήταν συνήθως σκοτεινό,με  καπνό από τη φωτιά και άβολο.


Σάββατο 3 Σεπτεμβρίου 2022

Ενέργεια: μορφές και μετατροπές

 Παρατηρήστε με ποιον τρόπο η ενέργεια μεταφέρεται μεταξύ των αντικειμένων. Κατασκευάστε το δικό σας σύστημα με πηγές ενέργειας

ΘΑ ΤΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ

ΠΑΤΑ ΕΠΑΝΩ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΓΙΑ ΝΑ ΜΠΕΙΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ

ενέργεια < εν + έργο (= έργο μέσα σε κάτι...)

 Κύρια πηγή ενέργειας για τον πλανήτη μας είναι ο ήλιος. 

Μορφές ενέργειας

Η ενέργεια έχει πολλά πρόσωπα... Αυτά τα διάφορα «πρόσωπα» της ενέργειας ονομάζονται μορφές ενέργειας.


• Η κινητική και η δυναμική είναι οι δύο βασικές μορφές ενέργειας.

Κινητική ενέργεια είναι η ενέργεια που έχουν τα  σώματα εξαιτίας της κίνησής τους.
Κινητική






Για να έχει κινητική ενέργεια ένα σώμα Πρέπει να  ΚΙΝΕΙΤΑΙ.

Η κινητική ενέργεια αυξάνεται πολύ με την ταχύτητα.

Ένα αυτοκίνητο δηλαδή που τρέχει με 100 χλμ./ώρα έχει  τέσσερις φορές περισσότερη κινητική ενέργεια σε σχέση με ένα αυτοκίνητο που τρέχει με 50 χλμ./ώρα.

Δυναμική ονομάζεται η ενέργεια που έχει ένα σώμα ή  εξαιτίας της θέσης του (ύψος που βρίσκεται), ή της κατάστασης (παραμόρφωσης) που βρίσκεται.

Η δυναμική ενέργεια είναι συσσωρευμένη ενέργεια που περιμένει απλώς να απελευθερωθεί για να μετατραπεί σε άλλες μορφές ενέργειας.

Δυναμική                   Δυναμική 
























Τετάρτη 31 Αυγούστου 2022

 



1.Γράψε με ψηφία τους αριθμούς που δίνονται παρακάτω σε φυσική γλώσσα:

(α) διακόσια πέντε,

(β) επτακόσια τριάντα δύο

(γ) είκοσι χιλιάδες οκτακόσια δέκα τρία.

2.Ποιοι είναι οι τρεις προηγούμενοι αριθμοί του 139 και ποιοι οι δύο επόμενοι;



3.Τοποθέτησε σε αύξουσα σειρά τους αριθμούς: 2.516, 2.600, 1.620, 3.208, 4.501.

4.Τοποθέτησε το
 κατάλληλο σύμβολο: <, =, >, στο κενό μεταξύ των ακόλουθων αριθμών:

(α) 25...25
(β) 48...46,
(γ) 456...465,
(δ) 8.969...8.970,
(ε) 100.006...100.045,
(στ) 5.395...5.690

5. Ανακαλύπτω τον πενταψήφιο αριθμό που έχει :   __ __ .__ __ __ 
το ψηφίο 4 στις Μ και στις ΧΜ
το ψηφίο 1 στις Ε
το άθροισμα των ψηφίων των Μ και των Ε  στις ΧΔ

Τρίτη 2 Αυγούστου 2022

ΔΙΣΚΟΣ ΤΗΣ ΦΑΙΣΤΟΥ- ΚΝΩΣΟΣ ΧΟΡΟΣ-ΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ

 

































 

AFTER = Ἀπὸ τὸ ὁμηρικὸ αὐτὰρ = μετά. Ὁ Ὅμηρος λέει: ''θα σᾶς διηγηθῶ τί ἔγινε αὐτᾶρ''.

AMEN = λατινικά: amen. Τὸ γνωστὸ ἀμὴν προέρχεται ἀπὸ τὸ ἀρχαιότατο ἢ μὴν = ἀληθῶς, (Ἰλιάδα Ὁμήρου β291-301),ἠμέν. Ἡ ἐξέλιξη τοῦ ἠμὲν εἶναι τὸ... σημερινὸ ἀμέ!

BANK = λατινικὰ pango ἀπὸ τὸ παγιῶ, πήγνυμι. Οἱ τράπεζες πῆραν τὴν ὀνομασία τους ἀπὸ τὰ πρῶτα 'τραπέζια' (πάγκους) τῆς ἀγορᾶς.

BAR = λατινικά: barra ἀπὸ τὸ μάρα = ἐργαλεῖο σιδηρουργοῦ.

BOSS = ἀπὸ τὸ πόσσις = ὁ ἀφέντης τοῦ σπιτιοῦ.

BRAVO = λατινικό, ἀπὸ τὸ βραβεῖο.

BROTHER = λατινικὰ frater ἀπὸ τὸ φράτωρ.

CARE = ἀπὸ τὸ καρέζω.

COLONY = ἀπὸ τὸ κολώνεια = ἀποικιακὴ πόλη.

DAY = Οἱ Κρητικοὶ ἔλεγαν τὴν ἡμέρα 'διά'. Καί: εὐδιάθετος = εἶναι σὲ καλὴ μέρα.

DISASTER = ἀπὸ τὸ δυσοίωνος + ἀστὴρ

DOLLAR = ἀπὸ τὸ τάλλαρον = καλάθι ποὺ χρησίμευε ὡς μονάδα μέτρησης στὶς ἀνταλλαγές. π.χ. «δῶσε μου 5 τάλλαρα σιτάρι». Παράγωγο εἶναι τὸ τάλληρο, ἀλλὰ καὶ τὸ τελλάρo!

DOUBLE = ἀπὸ τὸ διπλοὺς - διπλός.

EXIST = λατινικὰ ex + sisto ἀπὸ τὸ ἔξ + ίστημι = ἐξέχω, προέχω.

EXIT = ἀπὸ τὸ ἔξιτε = ἐξέλθετε

EYES = ἀπὸ τὸ φάεα = μάτια.

FATHER = ἀπὸ τὸ πάτερ (πατήρ).

FLOWER = λατινικὰ flos ἀπὸ τὸ φλόος.

FRAPPER = ἀπὸ τὸ φραγκικὸ hrappan ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὸ (F)ραπίζω = κτυπῶ (F=δίγαμμα).

GLAMOUR = λατινικὸ gramour ἀπὸ τὸ γραμμάριο. Οἱ μάγοι παρασκεύαζαν τὶς συνταγές τους μὲ συστατικὰ μετρημένα σὲ γραμμάρια καὶ ἐπειδὴ ἡ ὅλη διαδικασία ἦταν γοητευτικὴ καὶ μὲ κύρος, τὸ gramour - glamour, πῆρε τὴν σημερινὴἔννοια.

HEART,CORE = ἀπὸ τὸ κέαρ = καρδιά.

HUMOR = ἀπὸ τὸ χυμὸρ = χυμὸς (Στὴν εὐβοϊκὴ διάλεκτο, ὅπως ἀναφέρεται καὶ στὸν Κρατύλο τοῦ Πλάτωνος, τὸ τελικὸςπροφέρεται ὡςρ”. Π.χ. σκληρότηρ ἀντὶ σκληρότης).

I = ἀπὸ τὸ ἐγὼ ἢ ἴω, ὅπως εἶναι στὴν βοιωτικὴ διάλεκτο.

ILLUSION = ἀπὸ τὸ λίζει = παίζει.

ΙS = ἀπὸ τὸ εἷς.

KARAT = ἐκ τοῦ κεράτιον, (μικρὸ κέρας γιὰ τὴ στάθμιση βάρους).

KISS ME = ἐκ τοῦ κύσον μὲ = φίλησε μὲ (...εἶπε ὁ Ὀδυσσέας στὴν Πηνελόπη).

LORD = ἐκ τοῦ λάρς. Οἱ Πελασγικὲς Ἀκροπόλεις ὀνομάζονταν Λάρισσες καὶ ὁ διοικητὴς τοὺς λὰρς ἢ λαέρτης. Ὅπως: Λαέρτης - πατέρας τοῦ Ὀδυσσέα).

LOVE = λατινικό: love ἀπὸ τὸ 'λάFω'. Τὸ δίγαμμα (F) γίνεται “αὖ” καὶ “λάFὢ” σημαίνει ''θέλω πολύ''.

MARMELADE = λατινικὰ melimelum ἀπὸ τὸ μελίμηλον = κυδώνι.

MATRIX = ἀπὸ τὸ μήτρα.

MATURITY = λατινικά: maturus ἀπὸ τὸ μαδαρὸς= ὑγρός.

MAXIMUM = λατινικά: maximum ἀπὸ τὸ μέγιστος.

MAYONNAISE = ἀπὸ τὴν πόλη Mayon, ποὺ πῆρε τὸ ὄνομά της ἀπὸ τὸ Μάχων = ἑλληνικὸ ὄνομα καὶ ἀδελφός του Ἀννίβα.

ME = ἀπὸ τὸ μέ.

MEDICINE = λατινικὰ: medeor ἀπὸ τὸ μέδομαι, μήδομαι = σκέπτομαι, πράττω ἐπιδέξια. Καὶ μέδω = φροντίζω, μεδέων = προστάτης.

MENACE = ἀπὸ τὸ μῆνις.

MENTOR = ἀπὸ τὸ μέντωρ.

MINE = ἀπὸ τὸ Μινῶαι 😊 λιμάνια τοῦ Μίνωα, ὅπου γινόταν ἐμπόριο μεταλλευμάτων. «Κρητῶν λιμένες, Μίνωαι καλούμεναι». (Διοδ. Σικελ. Ἐ'84,2).

MINOR = λατινικά: minor ἀπὸ τὸ μινὺς = μικρός. Στὰ ἐπίσημα γεύματα εἶχαν τὸ μινύθες γραμμάτιον, ἕνα μικρὸ κείμενο στὸ ὁποῖο ἀναγραφόταν τί περιελάμβανε τὸ γεῦμα. Παράγωγο τό... menu!

MODEL = ἀπὸ τὸ μῆδος = σχέδιο (ἡ ἴδια ρίζα μὲ τὴ μόδα = moda).

MOCK = ἀπὸ τὸ μῶκος = αὐτὸς ποὺ χλευάζει.

MONEY = λατινικό: moneta ἀπὸ τὸ μονία = μόνη ἐπωνυμία τῆς Θεᾶς Ἥρας: Ἠραμονία. Στὸ προαύλιο τοῦ ναοῦ τῆς Θεᾶς στὴ Ρώμη ἦταν τὸ νομισματοκοπεῖο καὶ τὰ νομίσματα ἔφεραν τὴν παράστασή της (monetae).

MOTHER = ἀπὸ τὸ μάτηρ, μήτηρ.

MOVE = ἀπὸ τὸ ὁμηρικὸ ἀμείβου = κουνήσου!

MOW = ἀπὸ τὸ ἀμάω = θερίζω.

NIGHT = ἀπὸ τὸ νύχτα.

NO = λατινικό: non, ne ἐκ τοῦ ἐκ τοῦ νή: ἀρνητικὸ μόριο ( ''νέ τρώει, νὲ πίνει''), ἢ (νηπενθὴς = ἀπενθῆς, νηνεμία =ἔλλειψη ἀνέμου.

PAUSE = ἀπὸ τὸ παύση.

RESISTANCE = ἀπὸ τὸ ρὰ + ἴστημι.

RESTAURANT = ἀπὸ τὸ ρὰ + ἵσταμαι = ἔφαγα καὶ στηλώθηκα.

RESTORATION = λατινικὰ restauro ἀπὸ τὸ ρά + ίστημι, ὅπου τὸ ρὰ δείχνει συνάρτηση, ἀκολουθία, π.χ . ρὰ-θυμός, καὶἴστημι = στήνομαι.

SERPENT = λατινικὰ serpo ἀπὸ τὸ ἕρπω (ἑρπετό). H δασεία προφέρεται ὡς σ = σερπετό.

SIMPLE = ἀπὸ τὸ ἁπλοὺς (ἡ λέξη δασύνεται).

SPACE = ἀπὸ τὸ σπίζω = ἐκτείνω διαρκῶς.

SPONSOR = ἀπὸ τὸ σπένδω = προσφέρω (σπονδή).

TRANSFER = ἀπὸ τὸ τρύω (διαπερνῶ) + φέρω. Transatlantic = διαπερνῶ τὸν Ἀτλαντικό.

TURBO = ἀπὸ τὸ τύρβη = κυκλικὴ ταραχώδης κίνηση.

YES = ἀπὸ τὸ γὲ = βεβαίως.

WATER = ἀπὸ τὸ Ὕδωρ (νερό), μὲ τὸ δ νὰ μετατρέπεται σὲ τ.