Νικηφόρου Βρεττάκου, «Μια μυγδαλιά και δίπλα της…»

 Ρώτησα την αμυγδαλιά αν υπάρχει Θεός και εκείνη άνθισε. 

                                                                      Ν.Καζαντζάκης

Νικηφόρου Βρεττάκου, «Μια μυγδαλιά και δίπλα της…»

Μια μυγδαλιά και δίπλα της,
εσύ. Μα πότε ανθίσατε;
Στέκομαι στο παράθυρο
και σας κοιτώ και κλαίω.

Τόση χαρά δεν την μπορούν
τα μάτια.
Δός μου, Θεέ μου,
όλες τις στέρνες τ’ ουρανού
να τις γιομίσω.

...Νικηφόρος Βρεττάκος(1912-1991) -- Ο ποιητής της ειρήνης και της αγάπης.

Στην αρχή της παρουσίασης στο ΒΙΝΤΕΟ ακούγεται ένα απόσπασμα από την ομιλία του ποιητή στην εκδήλωση που έγινε προς τιμήν του το 1987 στην γενέτειρά του τις Κροκεές Λακωνίας. Την εκδήλωση οργάνωσε ο πολιτιστικός σύλλογος Κροκεών. Στην συνέχεια η χορωδία τραγουδά το μελοποιημένο από την Τερψιχόρη Παπαστεφάνου ποίημα του ποιητή «Μια μυγδαλιά»

«Φυλλίς και Δημοφών»μύθος

Η επανάσταση στα νησιά του Αιγαίου

 

                        ΠΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ- ΧΑΡΤΗΣ GOOGLE

Η επανάσταση διαδόθηκε γρήγορα στα νησιά του Αιγαίου. Σπουδαίοι ναυτικοί, όπως ο Ανδρέας Μιαούλης και ο Δημήτριος Παπανικολής, προσέφεραν σημαντικές υπηρεσίες, είτε μεταφέροντας τρόφιμα και πολεμοφόδια στην Πελοπόννησο και τη Στερεά Ελλάδα είτε προστατεύοντας τις παραπάνω περιοχές από τις επιθέσεις του τουρκικού στόλου.

Ø Πρώτα επαναστατούν οι Σπέτσες (Απρίλιος του 1821) με τη Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα.

Ø Ακολουθεί η Ύδρα με τον Αντώνιο Οικονόμου .

Ø Στη συνέχεια τα Ψαρά (Δημήτριος Παπανικολής, Κωνσταντίνος    Κανάρης).

Ø Ακολουθεί η Σάμος, η Κάσος, τα Δωδεκάνησα και η Κρήτη (ιδιαίτερα τα Σφακιά).

Ø Οι κάτοικοι των Κυκλάδων είναι διστακτικοί.

 Τα ελληνικά καράβια κυριαρχούν στο Αιγαίο γιατί:

Αν και είναι λιγότερα σε αριθμό και μικρότερα ,

είναι ταχύτερα , πιο ευέλικτα και διαθέτουν πληρώματα με μεγάλη ναυτική εμπειρία.

 

Η αντίδραση των Τούρκων

Η καταστροφή της Χίου

Ø Αντίποινα σε βάρος του ελληνικού πληθυσμού στα παράλια της   Μικράς   Ασίας, αλλά και στα νησιά.

Ø Απρίλιος 1822. Οι Τούρκοι στρατιώτες καίνε και καταστρέφουν   ολοκληρωτικά τη Χίο.  Οι περισσότεροι από τους κατοίκους   σφαγιάζονται.

Ø Το γεγονός αυτό συγκλονίζει τους χριστιανικούς λαούς της Ευρώπης.

Η ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΝΑΡΗ

Ø Ο Κανάρης  ανατινάζει την τουρκική ναυαρχίδα , παίρνοντας   εκδίκηση.

ΓΡΑΦΩ ΤΡΕΙΣ ΔΙΚΕΣ ΜΟΥ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ  ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ

ΣΧΟΛΕΙΟ

1.«Αν οι ζητιάνοι σαν κι εμέ δεν έχυναν το αίμα, οι καπετάνιοι σαν και εσέ δεν θα φορούσαν στέμμα!»        Ματρόζος

2.Pώτησαν κάποτε τον πυρπολητή Κανάρη, εκείνο το σεμνό ήρωα του ΄21, που ΄γινε κατόπιν ναύαρχος, υπουργός και πρωθυπουργός.

– Πως τον έκανες τον άθλο Ναύαρχε;

Κι αυτός απάντησε:

-Να, ξύπνησα εκείνο το πρωί και είπα:

Απόψε Κωσταντή θα πεθάνεις για την Ελλάδα.

Ο Κανάρης αντιλήφθηκε ότι ένα ταπεινό μπουρλότο μπορούσε να προξενήσει στον εχθρό εντονότερη ζημιά από ένα μεγάλο καράβι και να είναι επικινδυνότερο των 74 μεγάλων κανονιών. Το μπουρλότο απαιτούσε μπουρλοτιέρη ψυχωμένο και ικανό ναυτικό. Χρειαζόταν ανυπέρβλητη τέχνη να πλεύσει χωρίς να σε αντιληφθούν διαμέσου των υπεροπλισμένων καραβιών του εχθρού. Χρειαζόταν αφάνταστο κουράγιο και ψυχραιμία να πλευρίσει το μπουρλότο στο μεγάλο καράβι, να το βάλει φωτιά, να απομακρυνθεί με βάρκα σώος αυτός και το πλήρωμά του. 

[Η καταστροφή των Ψαρών]

Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχηπερπατώντας η Δόξα μονάχημελετά τα λαμπρά παλικάριακαι στην κόμη στεφάνι φορεί5γεναμένο από λίγα χορτάριαπου είχαν μείνει στην έρημη γη.

Διονύσιος Σολωμός 

[1825]

 

Le Massacre de Chios,https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%86%CE%B1%CE%B3%CE%AE_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%A7%CE%AF%CE%BF%CF%85

ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΟΝΟΓΡΑΜΜΗ  ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

21 Μαρτίου: Ο Φιλικός Παναγιώτης Καρατζάς, υψώνει την επαναστατική σημαία (κόκκινη με μαύρο σταυρό στη μέση)στην Πάτρα,

Οι επαναστάτες μπαίνουν στην Πάτρα. 

23 Μαρτίου: Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Παπαφλέσσας και ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης απελευθερώνουν την Καλαμάτα από τους Οθωμανούς Τούρκους.
 24 Μαρτίου :Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός και οι πρόκριτοι της Αχαΐας μπήκαν στην Πάτρα 

26 Μαρτίου: Οι πρόκριτοι Γ. Πάνου και Π. Μπότασης κηρύσσουν την Επανάσταση στις Σπέτσες.

27 Μαρτίου: Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης απελευθερώνει το Βουκουρέστι.

                         Ο Πανουργιάς Πανουργιάς υψώνει τη σημαία της Επανάστασης στα Σάλωνα (Άμφισσα).

                         Νίκη των Ελλήνων υπό τον Κολοκοτρώνη στην Καρύταινα της Γορτυνίας.
28 Μαρτίου: Επαναστατικός αναβρασμός στην Ύδρα.

29 Μαρτίου: Ο Αθανάσιος Διάκος υψώνει τη σημαία της Επανάστασης στη Λιβαδειά. 31 Μαρτίου: Σφαγές των χριστιανών στη Σμύρνη.
10 Απριλίου: Υψώνεται η σημαία της Επανάστασης στα Ψαρά. Απαγχονισμός του πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄ στην Κωνσταντινούπολη

17 Απριλίου: Επαναστατικές κινήσεις στη Σάμο υπό την καθοδήγηση του Κ. Λαχανά. Πολλοί πρόκριτοι και αρχιερείς της Πελοποννήσου κλείνονται στις φυλακές της Τριπολιτσάς ως όμηροι των Τούρκ

23-24 Απριλίου: Ο Αθανάσιος Διάκος ηττάται από υπέρτερες τουρκικές δυνάμεις υπό τον Κιοσέ Μεχμέτ και τον Ομέρ Βρυώνη στη γέφυρα της Αλαμάνας. Ακολουθεί ο μαρτυρικός θάνατός του.

8 Μαΐου: Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος αντιμετωπίζει με απόλυτη επιτυχία στο Χάνι της Γραβιάς ισχυρές τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις υπό τον Κιοσέ Μεχμέτ και τον Ομέρ Βρυώνη.

12-13 Μαΐου: Η νίκη των επαναστατικών δυνάμεων στο Βαλτέτσι ανοίγει το δρόμο για την κατάληψη της Τριπολιτσάς, στρατιωτικού και πολιτικού κέντρου της Πελοποννήσου (οπλαρχηγοί: Θ. Κολοκοτρώνης, Κυριακούλης Μαυρομιχάλης, Ηλίας Μαυρομιχάλης, Ιωάννης Μαυρομιχάλης, Δ. Πλαπούτας κ.ά.).

18 Μαΐου: Ο Εμμανουήλ Παππάς κηρύσσει την Επανάσταση στις Καρυές του Αγίου Όρους
26 Μαΐου: «Πράξη των Καλτετζών». Ιδρύεται η Πελοποννησιακή Γερουσία με πρόεδρο τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη.

7 Ιουνίου: Ήττα του Ιερού Λόχου υπό τον Αλέξανδρο Υψηλάντη στο Δραγατσάνι από υπέρτερες τουρκικές δυνάμεις. Έπειτα από λίγες μέρες ο Υψηλάντης περνά τα αυστριακά σύνορα, συλλαμβάνεται από τους Αυστριακούς και φυλακίζεται.

25 Ιουνίου: Ο Ιωάννης Κωλέττης κηρύσσει την Επανάσταση στο Συράκο και τους Καλλαρύτες της Ηπείρου.

8 Σεπτεμβρίου: Οι Γεωργάκης Ολύμπιος και Ιωάννης Φαρμάκης ηττώνται στη Μονή Σέκου στη Μολδαβία. Ο Ολύμπιος ανατινάζει το κωδωνοστάσιο της μονής συμπαρασύροντας στο θάνατο δεκάδες Τούρκους.
23 Σεπτεμβρίου: Οι επαναστάτες καταλαμβάνουν την πρωτεύουσα του Μοριά, την Τριπολιτσά.
6 Οκτωβρίου: Προκήρυξη του Δ. Υψηλάντη για σύγκληση εθνοσυνέλευσης.

20 Δεκεμβρίου: Έναρξη των εργασιών της Α΄ Εθνοσυνέλευσης στην Πιάδα της Παλαιάς Επιδαύρου
1822 

1 Ιανουαρίου: Ψηφίζεται το «Προσωρινό Πολίτευμα της Ελλάδος» στην Επίδαυρο.
14 Ιανουαρίου: Οι Τούρκοι παραδίδουν με συνθήκη το κάστρο της Κορίνθου στον Δημήτριο Υψηλάντη. 15 Ιανουαρίου: Διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης για τους σκοπούς του Αγώνα. Πρόεδρος του Νομοτελεστικού εκλέγεται ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος. 25 Ιανουαρίου: Ο Αλή πασάς των Ιωαννίνων σκοτώνεται από τα τουρκικά στρατεύματα που τον πολιορκούν στο νησί της λίμνης Παμβώτιδας. Οι Τούρκοι στρέφονται κατά του Σουλίου.

Φεβρουάριος: Επανάσταση στον Όλυμπο και τη δυτική Μακεδονία.

5 Φεβρουαρίου: Σημαντική επιτυχία των Κρητικών έξω από το φρούριο του Ρεθύμνου. 10 Φεβρουαρίου: Νέα νίκη των Ελλήνων στον Φουρφουρά της Κρήτης.

30 Μαρτίου: Καταστροφή της Χίου από τα τουρκικά στρατεύματα υπό τον καπουδάν πασά Νουαΐχ Ζααδέ (Καρα-Αλής).

13 Απριλίου: Δεκατρία κορίτσια της Νάουσας για να αποφύγουν την ατίμωση ρίχνονται στον καταρράκτη της Αραπίτσας.

6 ή 7 Ιουνίου: Ο Κωνσταντίνος Κανάρης πυρπολεί την τουρκική ναυαρχίδα Μανσουρίγε στη Χίο, που καταστρέφεται ολοσχερώς.

. 7 Ιουνίου: Σφαγές χριστιανών στα Μαστιχοχώρια της Χίου.

26 Ιουλίου: Ήττα του Δράμαλη στα στενά των Δερβενακίων από τους Έλληνες, υπό την ηγεσία του Θ. Κολοκοτρώνη.

«Αντιγόνη» Σοφοκλή

«Γεννήθηκα για ν’ αγαπώ, όχι για να μισώ!»

«Γεννήθηκα για ν’ αγαπώ, όχι για να μισώ!»
 

«Γεννήθηκα για ν’ αγαπώ, όχι για να μισώ!»

«Γεννήθηκα για ν’ αγαπώ, όχι για να μισώ!»«Γεννήθηκα για ν’ αγαπώ, όχι για να μισώ!»

«Γεννήθηκα για ν’ αγαπώ, όχι για να μισώ!»

Ο φύλακας οδηγεί την Αντιγόνη και διηγείται στον Κρέοντα τον τρόπο που τη συνέλαβε. Εκείνη όχι μόνο ομολογεί την παράβαση, αλλά έχει και πλήρη συνείδηση της πράξης της. Αντιτάσσει στο βασιλιά την άγραφη και απαρασάλευτη επιταγή των θεών

 

ΚΡΕΩΝ: Ώστε τόλμησες να παραβείς το νόμο μου;

 

ΑΝΤΙΓΟΝΗ: Ναι, γιατί δεν τον είχε ανακηρύξει ο Ζευς… Δεν νομίζω πως οι νόμοι σου είναι αρκετά ισχυροί ώστε να επιτρέπουν σ’ έναν θνητό να παραβεί άλλους νόμους, νόμους άγραφους, ακλόνητους, θεϊκούς. Αυτοί δεν χρονολογούνται ούτε από σήμερα ούτε από χθες και κανείς δεν ξέρει τη μέρα που γεννήθηκαν»

 

ΚΡΕΩΝ: Ο εχθρός, ακόμη και νεκρός, δεν είναι ποτέ φίλος.

 Ο Κρέων καταδικάζει την Αντιγόνη σε θάνατο και εκείνη του απαντάει περήφανα.. 

ΑΝΤΙΓΟΝΗ: Γεννήθηκα για ν’ αγαπώ, όχι για να μισώ!

 

«Αντιγόνη» Σοφοκλή

Tanguango quinteto ΜΟΥΣΙΚΗ

Tanguango quinteto

Ο φύλακας οδηγεί την Αντιγόνη και διηγείται στον Κρέοντα τον τρόπο που τη συνέλαβε. Εκείνη όχι μόνο ομολογεί την παράβαση, αλλά έχει και πλήρη συνείδηση της πράξης της. Αντιτάσσει στο βασιλιά την άγραφη και απαρασάλευτη επιταγή των θεών

ΚΡΕΩΝ: Ώστε τόλμησες να παραβείς το νόμο μου;

ΑΝΤΙΓΟΝΗ: Ναι, γιατί δεν τον είχε ανακηρύξει ο Ζευς… Δεν νομίζω πως οι νόμοι σου είναι αρκετά ισχυροί ώστε να επιτρέπουν σ’ έναν θνητό να παραβεί άλλους νόμους, νόμους άγραφους, ακλόνητους, θεϊκούς. Αυτοί δεν χρονολογούνται ούτε από σήμερα ούτε από χθες και κανείς δεν ξέρει τη μέρα που γεννήθηκαν»

Ο Κρέων καταδικάζει την Αντιγόνη σε θάνατο και εκείνη του απαντάει περήφανα.

1821: Η Επανάσταση εξαπλώνεται

 Για να αντιμετωπίσει την Επανάσταση στο ξεκίνημά της, ο αρχηγός του οθωμανικού στρατού, Χουρσίτ πασάς, τον Απρίλιο του 1821 έστειλε εναντίον των επαναστατών τον στρατηγό του, Ομέρ Βρυώνη.

·    Η πρώτη μάχη της Επανάστασης έγινε στο Λεβίδι (χωριό κοντά στην Τρίπολη) στις 14 Απριλίου.

Η νίκη που πέτυχαν εκεί οι Έλληνες ανέβασε πολύ το ηθικό τους.

·    Οι οπλαρχηγοί της Στερεάς Ελλάδας, Αθανάσιος Διάκος, Πανουργιάς και Δυοβουνιώτης, προσπάθησαν να αμυνθούν συντονισμένα στις δυνάμεις του Ομέρ Βρυώνη, όμως έχασαν.

Στην  μάχη της Αλαμάνας (24 Απριλίου) οι Τούρκοι σκότωσαν όλους τους άντρες της ομάδας του Αθανάσιου Διάκου. Τον ίδιο τον Διάκο τον συνέλαβαν και τον θανάτωσαν με φρικτό θάνατο.

·    Λίγες μέρες αργότερα, στις 8 Μαΐου, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος έδωσε νικηφόρα μάχη στο χάνι της Γραβιάς, κατορθώνοντας να προκαλέσει αρκετές απώλειες στον τουρκικό στρατό.

·    Στις 12 και 13 Μαΐου στο Βαλτέτσι (χωριό κοντά στην Τρίπολη) δόθηκε μια μεγάλη μάχη, κατά την οποίαν, κάτω από την αρχηγία τού Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, οι Έλληνες νίκησαν. Αυτό ήταν το πρώτο σημαντικό πολεμικό γεγονός της Επανάστασης, αφού η νίκη αναπτέρωσε το ηθικό των εξεγερμένων και άνοιξε τον δρόμο για την απελευθέρωση της Τρίπολης (Τριπολιτσάς, όπως την έλεγαν), που ήταν το διοικητικό και στρατιωτικό κέντρο των Τούρκων στην Πελοπόννησο.

·    Η Επανάσταση άρχισε να μετρά τις πρώτες νίκες της και στο Αιγαίο:

Στα τέλη Απριλίου, Ψαριανοί και Υδραίοι καπεταναίοι βύθισαν ένα τουρκικό πλοίο και αιχμαλώτισαν ένα άλλο.

Στα τέλη Μαΐου, στην ναυμαχία της Ερεσού ο Δημήτρης Παπανικολής με το πυρπολικό του έβαλε φωτιά και κατέστρεψε ένα τουρκικό πλοίο. Από τότε τα πυρπολικά μπήκαν δυναμικά στον Αγώνα και, στην διάρκεια της Επανάστασης, κατάφεραν σημαντικά πλήγματα στο οθωμανικό ναυτικό.

·    Τον Ιούνιο, ο Δημήτριος Υψηλάντης, αδελφός του Αλέξανδρου, έφτασε στην Πελοπόννησο και οι Έλληνες του έδωσαν την γενική αρχηγία του Αγώνα.

·    Στις 23 Ιουλίου οι επαναστάτες κατέλαβαν το κάστρο της Μονεμβασιάς και λίγο αργότερα (7 Αυγούστου) το κάστρο της Πύλου.

·    Στις 26 και 28 Αυγούστου, στα Βασιλικά της Φθιώτιδας, οι Τούρκοι νικήθηκαν για μιαν ακόμα φορά, με συνέπεια να ακυρώσουν για πολύ καιρό τα σχέδιά τους να εκστρατεύσουν εναντίον τής εξεγερμένης Πελοποννήσου.

·    Μετά από πολιορκία αρκετών μηνών, στις 23 Σεπτεμβρίου η Τριπολιτσά έπεσε στα χέρια των Ελλήνων.

Αυτό ήταν ένα πολύ σπουδαίο στρατιωτικό γεγονός, αφού σήμανε την επικράτηση των Ελλήνων στην Πελοπόννησο. Ήταν όμως και ένα μελανό σημείο του Αγώνα, αφού η άλωση της Τριπολιτσάς συνοδεύτηκε από λεηλασίες και σφαγές εναντίον του τουρκικού πληθυσμού εκεί.

Ερωτήσεις κατανόησης

ü Γιατί οι δύο πρώτες μάχες στην Πελοπόννησο, στο Λεβίδι και το Βαλτέτσι, ήταν τόσο σημαντικές για την Επανάσταση;

ü Ποιοι πολέμησαν στην Αλαμάνα; Τι έγινε εκεί;

ü Τι έγινε κατά την μάχη στο χάνι της Γραβιάς;

ü Γιατί η πτώση της Τριπολιτσάς είχε μεγάλη σημασία για τους Έλληνες;

ü  Αναλύστε με λίγα λόγια γιατί έδειξαν τέτοια σκληρότητα οι Έλληνες πολιορκητές της Τριπολιτσάς, όταν κατέλαβαν την πόλη;

(Έχουμε στο μυαλό μας και μία φράση του ιστορικού Σπυρίδωνος Τρικούπη: «Λαός, αποτινάσσων πολυχρόνιον και βαρύν ζυγόν κινείται πάντοτε θηριωδώς κατά των δεσποτών του».)

ü Να αναφέρετε ονομαστικά τα πολεμικά γεγονότα τού 1821, με τους πρωταγωνιστές τους (όπου αναφέρονται αυτοί).

Αλληλεγγύη στους πρόσφυγες-𝞙𝞚𝞖𝞠𝞞𝞜𝞞𝞛𝞘𝞐 𝞐𝞜𝞞𝞘𝞦𝞣𝞖 𝞢𝞔 𝞞𝞚𝞞𝞤𝞢

Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Θεσπρωτίας, με τη δράση της, έρχεται να θυμίσει ότι η πολιτιστική κληρονομιά είναι ανοιχτή πραγματικά σε όλους.

Ομάδες ανήλικων προσφύγων που φιλοξενούνται στην Ηγουμενίτσα θα λάβουν μέρος σε εκπαιδευτική περιήγηση στο αρχαίο θέατρο Γιτάνων, το πλέον αναγνωρίσιμο μνημείο στη Θεσπρωτία, ιδιαίτερης ιστορικής, καλλιτεχνικής και επιστημονικής σημασίας. Με αφορμή τη γνωριμία με το αρχαίο θέατρο, που αποτελούσε χώρο θεατρικών δρώμενων αλλά και συνελεύσεων των πολιτών, θα επιχειρηθεί ο διάλογος και η αμοιβαία ανταλλαγή εμπειριών από τις χώρες προέλευσης των συμμετεχόντων, με στόχο την ευαισθητοποίηση σε θέματα προστασίας των αρχαίων μνημείων και του φυσικού περιβάλλοντος.

Η νέα ταινία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες υπογραμμίζει την αντίφαση που ζήσαμε όλοι μας αυτό το καλοκαίρι. Από τη μια όμορφες στιγμές μιας μαμάς με το παιδί της στις θάλασσές μας και από την άλλη, στα ίδια ακριβώς νερά, ο αγώνας και η αγωνία μιας μητέρας και ενός παιδιού, που είχαν την ατυχία να γεννηθούν στη λάθος χώρα, τη λάθος στιγμή. Η πλοκή της ταινίας λειτουργεί σε συμβολικό επίπεδο, αντιπαραβάλλοντας ξέγνοιαστες οικογενειακές στιγμές από την μία και την προσπάθεια για επιβίωση από την άλλη. Τη δράση συνοδεύει μια αναπάντεχη μουσική επιλογή, που σαν σκοπό έχει να υπογραμμίσει πως η ανεμελιά αυτού του καλοκαιριού στιγματίστηκε από μια ανείπωτη ανθρωπιστική κρίση.