εργασιες για Πεμπτη ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ

καλη αναγνωση

ΠΩΣ ΛΥΝΟΥΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ 

 Μέθοδος - συνταγή που να λύνει μαθηματικά προβλήματα δεν υπάρχει.

Αυτό που υπάρχει είναι ένας μικρός κατάλογος που περιγράφει  ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ που μπορουμε να ακολουθησουμε.

 ΛΥΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ - ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ

Πριν ξεκινήσουμε την προσπάθειά μας για να λύσουμε ένα πρόβλημα, πρέπει να το διαβάσουμε αρκετές φορές, ώστε να βεβαιωθούμε ότι καταλαβαίνουμε όλες τις πληροφορίες (δεδομένα) και τις ερωτήσεις του (ζητούμενα).

Μπορούμε να μεταφέρουμε το πρόβλημα σε μια πιο απλή μορφή, ώστε να το καταλαβαίνουμε γρηγορότερα, να καταγράψουμε τα δεδομένα και τα ζητούμενα και γενικότερα, πριν ακόμα ξεκινήσουμε να το λύνουμε, να έχουμε σχηματίσει ένα δικό μας διάλογο με το πρόβλημα.

Φτιάχνω σχήμα ή διάγραμμα η ζωγραφιά

 Φτιάχνω έναν κατάλογο ή μια οργανωμένη λίστα 

Σκέφτομαι αντίστροφα ... 

Κάνω συλλογισμούς 

- Κάνω απόδειξη

ΚΟΙΤΑΖΩ  ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΠΑΘΩ ΝΑ ΒΡΩ ΚΑΙ ΤΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΛΥΣΗ

Ο Γιάννης πήγε στο βιβλιοπωλείο και τα 2/3 των χρημάτων του σε ευρώ  τα έδωσε για βιβλία. Ξέρουμε πως ο Γιάννης είχε περισσότερα  απο 92 Ευρω και λιγοτερα  από 99.

-Πόσα χρήματα είχε ο Γιάννης;  93 ή  96

-Πόσα εδωσε για τα βιβλία   ΑΝ ΕΙΧΕ 93;  62

-Πηρε ρέστα;  κι αν ναι ,ποσα;;;;;   31

,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,

-Πόσα εδωσε για τα βιβλία   ΑΝ ΕΙΧΕ 96............

-Πηρε ρέστα;  κι αν ναι ,ποσα;;;;; .........................

..................................................................................................................................................

Να συμπληρώσετε τα κενά ωστε:

Ο αριθμός   13_ 4   να διαιρείται με το 9

Ο αριθμος  2_4_3   να διαιρείται  με το 3 και το 9

Ο  αριθμός 2_45_2  να διαιρείται με το 9

Ο αριθμός  6_48_   να διαιρειται  και με το 2 και το 5 και το 10

Ο αριθμός  3_62_  να μην διαιρειται  με κανέναν απο τους  αριθμούς                                                        2,3, 5,10

Ο  αριθμός 2_4_2 _  να μην διαιρειται  με κανέναν απο τους                                                       αριθμούς  2, 5 , 10 

ΠΡΟΣΟΧΗ! ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΜΙΑ ΛΥΣΗ .ΕΣΕΙς ΑΡΚΕΙ ΝΑ ΒΡΕΙΤΕ ΜΙΑ

Επαναληπτικές έννοιες 1. Δραστηριότητα 

 Διαλέξτε έναν τριψήφιο αριθμό που θα έχει διαφορετικά όλα τα ψηφία του___________

Οι αριθμοί 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6... 98, 99, 100... 1999, 2000, 2001,... 

ονομάζονται_______________________

Ο αριθμός 1.047 έχει διαιρέτη το 3; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. 

 Άρ____________ λέγονται οι φυσικοί αριθμοί που είναι πολλαπλάσια του 2, (δηλαδή διαιρούνται με το 2) και 

Πε_________________εκείνοι που δεν διαιρούνται με το 2.

Τι παρατηρείτε στις δύο  προσθέσεις ;  

(5 + 4) + 2 = 5 + (4 + 2) 

6+(4+2)= (6+4)+2

Γραψτε  παραδειγματα και με πολλαπλασιασμους

'Ενας κτηνοτρόφος έχει περιπου 120 κατσικάκια. Μια μέρα τα μέτρησε  τρία τρία και δεν περισσευε κανένα. Την επόμενη μέρα τα μέτρησε εννια εννια και ξανα  δεν περίσσευε κανένα. Μπορείτε να βρείτε πόσα ακριβώς ΄ηταν τα πρόβατα;;;;;

126-ΑΝΝΑ    ΠΑΥΛΟΣ ΘΕΟΔΩΡΑ ΙΑΣΟΝΑΣ  ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

117  ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ 

117 126 ΝΙΚΟΛΑΣ  Γ

135 ΑΝΝΑ

εργασιες

 αντιγραφη  -  τα μαθαινω και τα λεω δυνατα

γραμματικη αναγνωριση

υποχρέωσαν:

να μεταφέρεις:

τοποθέτησε:

ΧΡΟΝΙΚΗ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

ΣΤΟ γ ΄προσωπο ενικου

δείχνω, παίρνω(πηρα), φτάνω

μαθηματικα

Λύνω προβλήματα χρησιμοποιώντας τα κριτήρια διαιρετότητας.

Γραφω τα προβλήματα στο τετραδιο και τα λυνω

Στο  κτήμα τα παιδιά προσπάθησαν να μετρήσουν
τα δεντρα. Στο τέλος όμως διαφώνησαν, καθώς άλλοι έλεγαν ότι ήταν   343 και άλλοι 342. Μπορείς να βρεις ποιος έχει δίκιο, αν ξέρεις ότι ο αριθμός των δέντρψν διαιρειται με το 9;

 Οι μαθητές ενός σχολείου είναι περισσότεροι από   160  και λιγότεροι από 180 Είναι δυνατό να παραταχθούν σε εννιάδες  χωρίς να περισσεύει κανένας. Πόσοι  μπορεί  είναι;

https://prwtokoudouni.weebly.com/prostaktiki.html

ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ

 

 313 μ.Χ.

 Διάταγμα της ανεξιθρησκίας

«Εμείς, ο Αύγουστος Κωνσταντίνος και ο Αύγουστος Λικίνιος συναντηθήκαμε στο Μεδιόλανο και αφού σκεφτήκαμε καθαρά και σωστά αποφασίσαμε:

·        Να δώσουμε στους χριστιανούς και σε όλους τους άλλους την ελευθερία ν’ ακολουθούν τη θρησκεία που θέλουν, 

 

324 μ.Χ

O Κωνσταντίνος, έγινε μονοκράτορας. 

Υποχρέωσε τον Λικίνιο σε μια ταπεινωτική ήττα. Οι κάτοικοι του Βυζαντίου που παρακολουθουσαν την μαχη από την αντίπερα ακτή άνοιξαν τις πύλες της πολης τους και του έκαναν θριαμβευτική υποδοχή. Το Βυζαντιο ηταν μια πλούσια αποικία των Μεγαραίων που την ιδρυσαν το 658 π.Χ. ο Βύζας και ο Αντης.

Ο Κωνσταντίνος προχώρησε σε σημαντικές αλλαγές για την καλύτερη διοίκηση της αυτοκρατορίας:

·        Αναδιοργάνωσε το διασπασμένο από την τετραρχία στρατό.

·        Διόρισε έπαρχους με πολλές εξουσίες στις περιφέρειες του κράτους.

·        Οργάνωσε διπλωματικές επαφές με τους γειτονικούς λαούς.

·        Έκοψε νέο χρυσό νόμισμα, που κυκλοφόρησε παντού και τόνωσε την οικονομία.

·        Μετέφερε την πρωτεύουσα από τη Ρώμη στο Βυζάντιο. ΓΙΑΤΙ;;;;

    

330 μ.Χ.

   ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ

• Χτίστηκε η μεγάλη αγορά στο κέντρο της πόλης και στο άγαλμα του αυτοκράτορα στην κορυφή της.

• Β

• Μεταφέρθηκαν εδώ έργα τέχνης από  άλλα μέρη της αυτοκρατορίας, για να διακοσμήσουν τις πλατείες, την αγορά και τους άλλους δημόσιους χώρους.
• Διατηρήθηκαν βωμοί και ναοί της παλιάς θρησκείας και χτίστηκαν νέοι χριστιανικοί. 
• Κατασκευάστηκαν κρήνες, λουτρά, υδραγωγεία, και τεράστιες δεξαμενές που εξασφάλιζαν νερό για έξι μήνες.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ

Επαναληψη  σε όσα μάθαμε στην τάξη μας

Το Βυζάντιο ήταν η πιο ασφαλής και πλούσια πόλη    του ελληνικού αποικισμού στον Εύξεινο Πόντο.Οι Βυζαντινοί πλούτιζαν απο την εισπραξη των διοδίων που πλήρωναν τα πλοια τα οποία διέσχιζαν το στενό καθώς και απο την αλιεία.

Απο τη στιγμη που ο Κωνσταντίνος επέλεξε το Βυζάντιο αποφάσισε να ο κανει την ωραιότερη πόλη του κόσμου για να ξεχαστεί το μεγαλείο της Ρώμης.

Πηραν λοιπόν τον δρομο για την Κωνσταντινουπολη :

1. από τούς Δελφούς το διάσημο τρόπαιο της νικης των Ελληνων στις Πλαταιές

2.το κολοσσιαίο άγαλμα του Ηρακλή, έργο του Λυσιμάχου

3.η ωραία Αθηνά της Λίνδου

4.η μνημειώδης Ήρα από χαλκό

5.η ωραία Ελένη ,αγνωστου γλύπτη

6. ο αβροφρων Παρις που προσφέρει το μήλο στην Αφροδίτη

.......Με λίγα λόγια η Νέα Ρωμη, η Κωνσταντινούπολη,  είχε όλο τον αέρα για να γίνει ένα είδος μουσείου των ωραιότερων αριστουργημάτων της ελληνικής Τέχνης.

Ας παμε μια βόλτα στο κέντρο της Πόλης...

Ο Κωνσταντίνος αποφασισε να κατασκευασει ενα ΄΄φόρουμ''που θα έφερνε το όνομά του.

Ενα υπέροχο μνημείο που θα διαίωνιζε τη δόξα του.

-Μεταφέρθηκαν οι ωραιότεροι κίονες από ελληνικούς ναούς.Τους τοποθέτησαν τον ένα πάνω στον άλλον και τους συνέδεσαν  με δάφνινα στεφανια απο μπρούντζο.

Εφτιαξαν έτσι  μια στήλη ύψους 50 μέτρων π'ανω σε  ένα βαθρο τετράγωνο με πλάτος πλευρας 8 μ.Στο βάθρο εκλεισαν κομμάτια του Τιμίου Σταυρού και τα πανέρια του ''πολλαπλασιασμού των άρτων'΄'.

Στην κορυφή τοποθετήθηκε το άγαλμα του Κωνασταντίνου.Απο τον ναο του Απόλλωνος της Ρώμης πήραν το αγαλμα του θεού του φωτός.Για να φαίνεται φωτοστεφανωμένο το νέο άγαλμα του Κωνσταντίνου κατασκευασαν ακτίνες με καρφια απο τον Τίμιο Σταυρο.

Η ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ ΕΓΚΑΙΝΙΑΣΤΗΚΕ ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΑ ΣΤΙΣ 11 ΜΑΙΟΥ ΤΟΥ 330.

Για να φτάσει ο πληθυσμός της Πόλης αυτόν της παλαιας Ρώμης  ευνοήθηκε η ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ.

- Στους πλούσιους Ρωμαίους προσέφεραν δωρεάν οικόπεδα και χρήματα για να κτίσουν άνετες και πολυτελείς επαύλεις.

- Στους φτωχούς Ρωμαίους  προσέφεραν δωρεαν τρόφιμα ( σιτάρι,κρέας, ψάρια, λάδι)και πλούσια θεάματα.

Έτσι πολύ γρήγορα αυξηθηκε ο πληθυσμός της Κωνσταντινούπολης που χρειαστηκε να επεκταθει η πόλη και να χτιστεί νέο τείχος ΄ωστε να προστατεύεται απο ενδεχόμενη εχθρική επίθεση.

Μια πλατειά και μακριά λεωφόρος συνέδεε τις μεγάλες ΔΗΜΟΣΙΕΣ  πλατείες της πόλης με τις πύλες των τειχών και τα προάστεια.

Ήταν η περιβόητη Μεση Οδός. Άεχιζε απο το Χρυσό Σταδιόμετρο , το δημοφιλές κόσμημα της πόλης( 'εδειχνε τις αποστάσεις που χώριζαν την Κωνσταντινουπολη από τισ κυριώτερες πόλεις της αυτοκρατορίας.

Κι  από τις δύο πλευρές της υπήρχε μια σειρά πολυτελων στοών σκεπασμένων με ταράτσες .Στις ταράτσες τοποθετηθηκαν αγάλματα και αγγεια .

Ξέρουμε , ότι η  πυρκαγια  του 532  κατά τη διάρκεια της Στάσης του Νίκα κατέστρεψε ολοκληρωτικά το έργο του Κωνσταντίνου.

-

5-10-2021

Τι είναι πρόσκληση;
 
Πρόσκληση είναι ένα μικρό κείμενο με το οποίο καλούμε κάποιον να έρθει σε μια εκδήλωση που διοργανωνουμε. Την πρόσκληση τη γράφουμε σε ένα χαρτί, ζωγραφισμένο ανάλογα με το θέμα της.

απαραίτητες πληροφορίες

ποιος προσκαλει

θέμα εκδήλωσης

τόπο

χρόνο

ΑΣΚΗΣΗ

1.Σχεδιαζω μια προσκληση με θέμα την κλιματική αλλαγη και τα μνημεία.  .... θΥΜΟΜΑΣΤΕ ΤΟΝ ΣΚΟΠΟ  ΠΟΥ ΕΙΧΑΜΕ ΟΤΑΝ ΞΕΚΙΝΗΣΑΜΕ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ  📌προσέχω  τα γράμματά μου να ειναι συμμετρικά και ευαναγνωστα !👍👍👍👍

2. γραμματική 

α.😀προσκληση  - σύνθετη λέξη

...............  +καλώ 

β.ΚΑΝΩ ΧΡΟΝΙΚΗ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ 

στο α΄ προσωπο ενικού και πληθυντικού αρ.  του ρ. προσκαλώ

γ. ΚΛΙΝΩ ΤΑ  ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ

η προσκληση, η εκδήλωση,η διοργανωση

σελ 76 βιβλιο Γραμματικής  θηλυκα σε -η, -εις

ΠΑΡΑΤΗΡΩ  ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΚΑΙ ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΩ ΠΟΙΕΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΛΕΙΠΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

 

😀😀😀😀😀💓💓💓💓💛💛💛😃😃😃😃

ΓΛΩΣΣΑ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

ΤΙΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΙΣ ΗΡΑΦΟΥΜΕ ΣΤΟ ΤΕΤΡΑΔΙΟ

• Πότε    γίνονται τα γεγονότα;
• Ποιοι είναι οι ήρωες; (Μπορεί να είναι άνθρωποι, φυτά, ζώα κτλ.)
• Ποιο πρόβλημα αντιμετώπισαν;
• Ποια λύση έδωσαν;
• 
  
  
  

ΠΟΛΥΤΡΟΠΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ- ΚΕΙΜΕΝΑ ΜΕ ΗΧΟ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΑ

 

το Παγώνι, Ο αετός

Ο αετός υπήρξε το πτηνό-σύμβολο του Δία,  Στο Βυζάντιο χρησιμοποιήθηκε ως σύμβολο ισχύος και εξουσίας

Στην Κωνσταντινούπολη χρησιμοποιούνταν ο παραδοσιακός  μονοκέφαλος αετός μέχρι τον 10ο αιώνα μ.Χ.

το Παγώνι, σύμβολο της Ανάστασης και της Αθανασίας,

 

ασκησεις- βιβλιο Μαθηματικων και Γλώσσας

 11

Κάνουμε τις ασκήσεις στα βιβλία μας !

θυμάμαι...

Ένας ακέραιος διαιρείται ακριβώς

με το 2, αν το τελευταίο του ψηφίο είναι 0 ή 2 ή 4 ή 6 ή 8 (δηλαδή είναι άρτιος αριθμός)

με το 5, αν το τελευταίο του ψηφίο είναι 5 ή 0

με το 10, αν το τελευταίο του ψηφίο είναι 0

----------------------------------------------

με το 3, όταν το άθροισμα των ψηφίων του είναι 3 ή 6 ή 9

Παράδειγμα: ο αριθμός 174 διαιρείται με το 3 γιατί 1+7+4=12(2+1=3)

με το 9, όταν το άθροισμα των ψηφίων του δίνει 9.

Π. χ. Ο 351 διαιρείται ακριβώς με το 9 γιατί 3+5+1=9. Το ίδιο και ο 459 γιατί 4+5+9=18(8+1=9)

-----------------------------------------------------

Διερεύνηση

Ένας ανθοπώλης έχει 4.32□ κυκλάμινα και φτιάχνει ανθοδέσμες, που καθεμιά έχει ίσο αριθμό κυκλάμινων χωρίς να περισσεύει κανένα. Συζητάμε ποιο είναι το ψηφίο που λείπει, έτσι ώστε κάθε ανθοδέσμη να περιέχει:

• 2 κυκλάμινα:
  
  .......................................................................................................................................................
  
• 5 κυκλάμινα:
  
  .......................................................................................................................................................
  
• 10 κυκλάμινα:
  
  .......................................................................................................................................................
  
• 3 κυκλάμινα:
  
  .......................................................................................................................................................
  
• 9 κυκλάμινα:
  
  .......................................................................................................................................................
  

Συζητάμε ποιο είναι το τελευταίο ψηφίο των φυσικών αριθμών που διαιρούνται με:

• το 2: .................................................................................................................................................
• το 5: .................................................................................................................................................
• το 10: ...............................................................................................................................................

Συζητάμε ποιο είναι το άθροισμα των ψηφίων των φυσικών αριθμών που διαιρούνται με:

• το 3: ..............................................................................................................................................
• το 9: ..............................................................................................................................................

Εφαρμογή

Να συμπληρώσετε στα τετράγωνα τα ψηφία που λείπουν, έτσι ώστε ο αριθμός που προκύπτει να διαιρείται με το 2 και το 9.

3 ◻ 5 ◻

Για να διαιρείται με το 2, το τελευταίο ψηφίο μπορεί να είναι: _, _, _, _ ή _.

Αν είναι 0, τότε το ψηφίο στο πρώτο τετράγωνο είναι το 1, οπότε ο αριθμός είναι:      __________

Αν είναι 2, τότε το ψηφίο στο πρώτο τετράγωνο είναι το 8, οπότε ο αριθμός είναι:      __________

Αν είναι 4, τότε το ψηφίο στο πρώτο τετράγωνο είναι το 6, οπότε ο αριθμός είναι:      __________

Αν είναι 6, τότε το ψηφίο στο πρώτο τετράγωνο είναι το 4, οπότε ο αριθμός είναι:      __________

Αν είναι 8, τότε το ψηφίο στο πρώτο τετράγωνο είναι το 2, οπότε ο αριθμός είναι:      __________

Οι αριθμοί που προκύπτουν είναι: _________________________________

Αναστοχασμός

1. Ένας άρτιος ή ένας περιττός αριθμός διαιρείται με το 2; Δικαιολογούμε την απάντησή μας.
2. Ο Νίκος υποστηρίζει ότι ο αριθμός 1 είναι διαιρέτης όλων των φυσικών αριθμών. Εξηγούμε πώς μπορεί να σκέφτηκε.
3. Η Αγγελική υποστηρίζει ότι ένας αριθμός είναι πολλαπλάσιο ενός άλλου, αν η διαίρεσή τους είναι τέλεια. Εξηγούμε πώς μπορεί να σκέφτηκε.
4. Εξηγούμε γιατί, αν ένας αριθμός διαιρείται με το 3, ο αριθμός που προκύπτει, αν αλλάξουμε τη σειρά των ψηφίων του, διαιρείται κι αυτός με το 3.
5. Συζητάμε τη χρησιμότητα των κριτηρίων διαιρετότητας

6. 
   

   
   

   

   
   Τα ζώα της εξοχής
   

   1. Στο κείμενο που ακολουθεί να βάλετε τις παραγράφους στη σωστή τους σειρά, συμπληρώνοντας στο κενό κουτάκι τον αριθμό που πρέπει. Υπογραμμίστε τις λέξεις που σας βοήθησαν να βρείτε τη σωστή σειρά.

   
   

   Όλη την ώρα που τρώγαμε το βραδινό μας, αυτό βέλαζε, κι ο πατέρας μου αγρίευε. – Αύριο θα πάει στον χασάπη! είπε θυμωμένος. Δεν πρόκειται να μας αφήσει να κλείσουμε μάτι όλη τη νύχτα!
   Έπειτα το βάλαμε στην πίσω αυλή. Μόλις το αφήναμε μόνο του, βέλαζε συνέχεια και σου έκαιγε την καρδιά. Μόνο όταν το χάιδευες και το έπαιρνες αγκαλιά σταματούσε. – Θέλει να αισθάνεται τη ζεστασιά σου, νομίζει πως είναι η μάνα του, είπε η μητέρα μου. Πέρασα όλη τη μέρα μαζί του. Έλα όμως που ήρθε και η νύχτα...
   Εκείνο το βράδυ δεν μπορούσα να ηρεμήσω. Σηκώθηκα, και στις μύτες των ποδιών κατέβηκα τη σκάλα. Βγήκα απ' την κουζίνα στην πίσω αυλή. Πήρα το κατσικάκι, άνοιξα την πόρτα του αυτοκινήτου, το έβαλα μέσα, μπήκα κι εγώ. Το αγκάλιασα και κοιμηθήκαμε εκεί, μαζί, όλη τη νύχτα.
   Παραμονές του Πάσχα μάς φέρανε δώρο από ένα χωριό ένα υπέροχο μικρό κατσικάκι. – Τι θα το κάνουμε τώρα αυτό; έλεγε απελπισμένη η μαμά μου.	1
   Ο πατέρας μου είχε καλή καρδιά. Έτσι, το σπίτι μας απέκτησε τώρα ένα κατσικάκι. Όταν, πολύ σπάνια, πηγαίναμε καμιά εκδρομή όλοι μαζί, εγώ καθόμουνα πίσω στο αυτοκίνητο με το κατσικάκι μου αγκαλιά, σαν να 'τανε σκυλάκι. «Είμαστε η ποιμενική ασυμφωνία» έλεγε ο πατέρας μου. ΔΙΑΒΑΖΟΥΜΕ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Η γιδούλα μας Αθανάσιος Παπαχαρίσης Τα μικρά μου χρόνια, θυμούμαι, είχαμε μια γίδα. Μια και μοναχή. Φλώρα την ελέγαμε. Κι ήταν η Φλώρα μας στη φτώχεια μας χαρά. Αυτήν είχαμε κι αυτή χαιρόμαστε. Και να σας πω, ο καθένας κείνο πόχει, κείνο χαίρεται. Κείνο είναι καμάρι του. Κι εδώ να μου συμπαθήσετε λίγα λόγια, ίσως παραστρατισμένα: Κάποτε, που είπε ο Κύριος στους οπαδούς του: «Ευλογημένη και τρισευλογημένη η ψυχή κεινού που θα τ’ αφήσει όλα και θα μ’ ακολουθήσει εμένα με το Σταυρό στον ώμο, στη στράτα που πάω εγώ», τ’ απολογήθηκε της συντροφιάς ο ζωηρός, ο Πέτρος: «Νά, Κύριε, εμείς τ’ αφήσαμε για τη δική σου την αγάπη». Και ξέρετε τι προκοπή είχε ο Πέτρος, που του ’λεγε «τ’ αφήσαμε όλα»; Μια βάρκα κι ένα δίχτυ κι ούτε άλλο κι ούτε άλλο. Όρκο παίρνω, πως δεν είχε τίποτα άλλο. Κι όμως τα ’λεγε «τα παρατήσαμε όλα». Τι τα θέλεις, ο καθένας ό,τι έχει, κείνο λογαριάζει, κείνο καμαρώνει. Τη βάρκα του ο Πέτρος και της ψαρικής τα σύνεργα, εμείς τη γιδούλα μας κι ο εφοπλιστής τα καράβια του.   Το βράδυ, όταν γύριζαν από τη βοσκή όλου του χωριού τα γίδια, βγαίναμε και τα τρία τ’ αδέρφια, εγώ, η Λένη κι ο Κωστούλας, και την καρτερούσαμε με ψωμί στο χέρι. Κι αυτή τραβούσε μπροστά απ’ όλο το κοπάδι, πιο μπρος κι απ’ τα γκεσέμια,* που σέρνανε τους κύπρους* τους οκάρικους.* Και, σα μας έβλεπε, άρχιζε και βέλαζε. Λες και μας καλησπερούσε. Κι εμείς την επροσμέναμε σαν αδελφός τον αδελφό. Φιλιά και χάδια. Τη φιλεύαμε ψωμί κρατημένο από το κομμάτι που μας λάχαινε να φάμε το γιόμα. Στερούσαμε τον εαυτό μας.   Σαν έτρωε, τρέχαμε μπρος εμείς κι αυτή μας ακολούθαε πιλαλώντας με χίλια παιγνιδίσματα.   Καμιά φορά συντυχαίναμε* τη μάνα μας στο δρόμο, καθώς γυρνούσε από το χωράφι κανενός, όπου δούλευε εργάτισσα όλη την ημέρα για ένα κομμάτι ψωμί. Και, σα μας έβλεπε τα τρία τα παιδιά της με τη Φλώρα μαζί, γιόμιζαν δάκρυα τα μάτια της. Το καμάρι των παιδιών της.   – Μια βρήκατε, παιδιά μου, κι ο Θεός να σας δώσει χίλια. Να μην κληρονομήσετε τη μοίρα μου.   Ύστερα εμείς τραβούσαμε μπροστά με τη γίδα, κι αυτή από κοντά. Θυμάμαι κάποτε γύρισα πίσω το κεφάλι μου, καθώς πηγαίναμε, και την είδα να σφουγγίζει τα μάτια της με την ποδιά.   Ποιος ξέρει, μπορεί να θυμόταν του αντρός το κοπάδι, και τώρα χήρα με μια γίδα…   Μα ένα βράδυ, που βγήκαμε και καρτερούσαμε σαν πάντα με ψωμί στο χέρι, δεν είδαμε τη γίδα μας να τραβάει μπροστά, πιο μπρος κι απ’ τα γκεσέμια, πού ’σερναν τους κύπρους του οκάρικους. Κάτι ένιωσα μες στην καρδιά μου. Δεν ξέρω· φόβο; πόνο; Ίσως και τα δυο. Πέρασε από μπροστά μας όλο το κοπάδι και πουθενά να φανεί η γίδα.   Του κάκου τα μαυλίσματά* μας. Δεν ακούγονταν η Φλώρα. Στερνά και πού, νά κι ο πιστικός. Τη Φλώρα την έφερνε στον ώμο. Πάγος στην καρδιά μου. Τι να ’χε η γιδούλα μας; Την είχε δαγκάσει φίδι στο στήθος.   Ο πιστικός την πήγαινε στο σπίτι μας. Κι εμείς κοντά του, κλαίοντας και τα τρία.   Στο δρόμο, που περνούσε απόξω από το σπίτι μας, σε μιας τουφεκιάς μάκρος του παλιού καιρού, είδαμε τη μάνα μας. Γυρνούσε από τη δουλειά μ’ ένα ζαλίκι* ξύλα. Στάθηκε στο δρόμο όπως ήταν φορτωμένη, ακούμπησε τα χέρια της στα γόνατα και κοίταξε αμίλητη, σα χαζή –να με σχωρέσεις, μάνα μου. Πριν της πούμε τίποτα, τα κατάλαβε όλα μοναχή της. Τόσα χρόνια, μια ζωή ολάκερη στη φτώχεια, τα μάντευε όλα τα κακά.   – Μάνα τη γίδα την έφαε το φίδι.   – Όπου ο φτωχός κι η μοίρα του, είπε κι αναστέναξε από μέσα από την καρδιά της.   Την κατέβασε από τον ώμο του τη γίδα ο πιστικός. Μα δε στάθηκε στα πόδια της ορθή. Ξαπλώθηκε καταγής κι έγειρε το κεφάλι της δίπλα, τ’ ακούμπησε στο χώμα. Και βόγκαε σαν άνθρωπος. Ένα βογκητό κοντό σαν κομμένο κλάμα. Την ακούσαμε και μας ραΐστηκε η καρδιά –κι άλλα τόσα κλάματα και τα τρία τ’ αδέρφια.   – Να σου πω, Χαραλάμπαινα, της λέει ο πιστικός της μάνας μου, την πρόφτακα και της άρμεξα το φαρμακωμένα γαίμα. Δε θα πάθει τίποτα. Ας κάνει έτσι, μην τη φοβάσαι. Δυσκολεύτηκε καθώς την έφερνα στον ώμο και της άναψαν οι πόνοι. Πόσα μού ’τυχαν εμένα, μα τίποτα δεν έπαθαν. Έγιαναν πάλε. Ρίξ’ της κλαδί, και σε κάνα δυο ώρες, σαν της διαβούν οι πόνοι, θ’ αρχέψει να τρώει. Μέρωσε τα παιδιά σου που βάλανε τη φωνή, σα γατάκια νηστικά που νιαουρίζουν.   Πήρε δυο αυγά για τον κόπο του ο πιστικός κι έφυγε. Κι η μάνα μου σήκωσε τη γίδα στην αγκαλιά της και την επήρε μέσα στο σπίτι. Την έβαλε σε μιαν άκρη και της έριξε πρινάρι, αν ήθελε να φάει. Κι ύστερα καταπιάστηκε να ησυχάσει εμάς, να πάψουμε τα κλάματα. Εγώ, να σας πω την αλήθεια, έπαψα. Δεν ξέρω, ίσως στερεύουνε γρήγορα τα δάκρυά μου. Με βρήκανε συμφορές και συμφορές αργότερα σα μεγάλωσα, στον αγώνα της ζωής, και δεν έβγαλα ούτε ένα δάκρυ.   Ωστόσο να με συμπαθήσετε, γιατί σας είπα κάτι που δε σας ενδιαφέρει. Το ’φερε η κουβέντα. Μα η Λένη πού να πάψει! Σιγόκλαιε.   Άναψε φωτιά η μάνα μου. Φλεβάρης ήταν. Έριξε δαδί στη φωτιά να φέγγει. Πήρε ένα κομμάτι μπομπότα (αραποσίτικο ψωμί), αποδοσίδι* της δουλειάς της όλη την ημέρα, και δυο τρία κρομμύδια και πήγε κοντά στη φωτιά με τον Κωστούλα στην αγκαλιά.   – Άστε, παιδιά, να φάμε. Κι η γίδα, μη φοβάστε, θα γιάνει ίσαμε αύριο.   Μα πού η Λένη· δεν έπαψε το κλάμα.   – Σώπα, παιδί μου Λένη, τι κλαις και κλαις; Σου είπα, θα γιάνει. Σώπα κι άιντε να φάμε.   Σηκώθηκε, την πήρε στην αγκαλιά της. Την κάθισε σιμά της. Της έδωκε ψωμί. Την εφίλησε.   – Σώπα, παιδάκι μου.   Η Λένη δεν άκουε. Το δικό της αυτή.   – Μα… να… κι αν… μας ψο…φή…σει η Φλώ…ρα;…   – Σώπα, παιδάκι μου, άσε με να φάω μια στάλα φαρμάκι… Δε φτάνει που είμαι σκοτωμένη από τη δουλειά, έχω και την γκρίνια σου, κοτζάμ κορίτσι. Σύχασε, κι αν είναι να ψοφήσει, ώρα της καλή. Πολλά έπαθα, ας πάθω και τούτο ακόμα. Βουβάσου τώρα να μην κλαίει και το παιδί. Δεν παθαίνει τίποτα η γίδα.   Για τον Κωστούλα έλεγε, που όσο έβλεπε τη Λένη να κλαίει, άλλο τόσο αυτός φώναζε. Μικρό παιδάκι μαθέ, πέντε χρονώ.   Είδε που πείσμωσε τη μάνα της η Λένη και σώπασε. Μαζώχτηκε σε μιαν άκρη, κι εκεί αποκοιμήθηκε, δίχως να φάει, με το ψωμί στο χέρι.   Σαν αποφάγαμε, σηκώθηκε η μάνα μου. Κι άμα την είδε π’ αποκοιμήθηκε, έστρωσε και την έβαλε στο στρώμα. Την εφίλησε κι είπε σιγανά:   «Κακοκέφαλο, μ’ έκανες και σε μάλωσα και δεν έφαες κιόλα, να σκάσω… Κι εγώ σας μεγαλώνω με το αίμα μου, κακοκέφαλο».   Πλαγιάσαμε να κοιμηθούμε.     Τη νύχτα, δεν ξέρω κατά τι ώρα, ξύπνησα. Στο παραγώνι κάποιος φύσαε ν’ ανάψει φλόγα. Σε λίγο έλαμψε μια φλόγα, και νά η Λένη μ’ ένα δαδί αναμμένο στο χέρι.   Χαμηλά, στην άλλη άκρη του σπιτιού, η γίδα στέκονταν ορθή μπροστά στο πρινάρι κι έτρωε. Κι όπως έλαμψε η φλόγα του δαδιού, έστρεψε και κοίταξε τη Λένη και σιγανοβέλασε μια φορά, σα να ’θελε να της μιλήσει.   Σαν την είδε η Λένη τη Φλώρα που έτρωε: «Τρως, γιδούλα μου;» της είπε· «φάε, φάε. Είσαι καλά τώρα; Δεν πονείς; Φλώρα μου, έγιανες;»   Την εσίμωσε και τη φίλησε στα μάτια.   – Λένη, είναι καλά η Φλώρα;   Και πετάχτηκα από το στρώμα.   Ξύπνησε κι η μάνα μου, ξύπνησε κι ο Κωστούλας, και σαν τι χαρές που κάναμε!   Κι η μάνα μου έδωκε της Λένης να φάει που ’χε αποκοιμηθεί νηστική.

10-11πμ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ- ΤΑΙΝΙΑ Δ.Σ. ΓΡΑΙΚΟΧΩΡΙΟΥ

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΓΡΑΚΟΧΩΡΙΟΥ σήμερα στις 10 πμ

Αυτό το Σάββατο 21-11-2020, 10-11πμ στη Βουλή Τηλεόραση (Hellenic Parliament TV) μπορείτε να δείτε την ταινία 'ΑΝΟΙΓΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΟΡΤΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΄΄ Η ταινία μας βραβεύτηκε στον 6ο Διεθνή Μαθητικό Διαγωνισμό «Στιγμές από την Ιστορία του Σχολείου μας»

http://www.edutv.gr/index.php/programma

-Τον διαγωνισμό συνδιοργάνωσε το

Μουσείο Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης

με την Educational Radiotelevision & Digital Media

,, Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων

Η

Εκπαιδευτική Τηλεόραση στη Βουλή Τηλεόραση:

Το σχολείο τότε ...και τώρα