1821: Η Επανάσταση εξαπλώνεται

 

Για να αντιμετωπίσει την Επανάσταση στο ξεκίνημά της, ο αρχηγός του οθωμανικού στρατού, Χουρσίτ πασάς, τον Απρίλιο του 1821 έστειλε εναντίον των επαναστατών τον στρατηγό του Ομέρ Βρυώνη.

• Οι οπλαρχηγοί της Στερεάς Ελλάδας, Αθανάσιος Διάκος, Πανουργιάς και Δυοβουνιώτης, προσπάθησαν να αμυνθούν συντονισμένα στις δυνάμεις του Ομέρ Βρυώνη. Μετά τη σφοδρή επίθεση που δέχτηκαν οι Έλληνες από το στράτευμα του Ομέρ Βρυώνη το σώμα του Δυοβουνιώτη υποχώρησε μπροστά στην τεράστια δύναμη του εχθρικού πεζικού και ιππικού, ενώ το σώμα του Πανουργιά αναγκάστηκε μετά από αρκετή αντίσταση να καμφθεί και να υποχωρήσει, ιδίως μετά το σοβαρό τραυματισμό του ίδιου του Πανουργιά που μαχόταν στη πρώτη γραμμή. Η αντίσταση όμως στην Αλαμάνα, εναντίον των ανδρών του Κιοσέ Μεχμέτ, εξακολουθούσε.Ο Διάκος, βλέποντας ότι λιγόστευε η δύναμη των μαχητών πάνω στη γέφυρα, έτρεξε σε βοήθεια.Βλέποντας οι άνδρες του Διάκου, που ήταν πια 50  ή 10 ότι δεν ωφελούσε πλέον η παραπέρα αντίσταση, προσπάθησαν να τον πείσουν να υποχωρήσουν. Αυτός όμως συνέχισε απτόητος να πολεμάει και τελικά τραυματίστηκε και συνελήφθη.

Ο Αθανάσιος Διάκος είχε πληγωθεί στον ώμο και το γιαταγάνι του είχε σπάσει κατά τη μάχη.

 Στη Λαμία όπου μεταφέρθηκε εξέπληξε τους πασάδες με το θάρρος του, μάλιστα ο Ομέρ Βρυώνης εντυπωσιάστηκε τόσο που θέλησε να τον προσλάβει στην υπηρεσία του και του έταξε να τον κάνει αξιωματικό στο στρατό του. Ο Διάκος αρνήθηκε απαντώντας: 

"Ούτε σε δουλεύω πασά, ούτε σ' ωφελώ κι αν σε δουλέψω".Ο Βρυώνης τότε προσφέρθηκε να του σώσει τη ζωή αν αλλαξοπιστούσε και ασπαζόταν το Ισλάμ. Ο Διάκος απάντησε:

«Πάτε κι εσείς στην πίστη σας μουρτάτες, να χαθείτε. Εγώ γραικός εγεννήθηκα, γραικός θελ' να αποθάνω!» 

Τότε ο Βρυώνης τον απείλησε πως θα τον εξοντώσει, αλλά ο γενναίος Διάκος απάντησε πάλι: 

"Η Ελλάς έχει πολλούς Διάκους".

Στην μάχη της Αλαμάνας (24 Απριλίου) οι Τούρκοι σκότωσαν όλους τους άντρες της ομάδας του Αθανάσιου Διάκου. Τον ίδιο τον Διάκο τον θανάτωσαν με φρικτό θάνατο.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ

Αν και στη μάχη της Αλαμάνας(Σπερχειού).  οι Έλληνες δεν μπόρεσαν να αντιμετωπίσουν τους Τούρκους, η πεισματική αντίστασή τους και ιδίως ο μαρτυρικός και ηρωικός θάνατος του Αθανάσιου Διάκου έδωσε δύναμη στους Έλληνες να συνεχίσουν τον αγώνα και έπλασε έναν από τους πρώτους ηρωικούς θρύλους της Ελληνικής Επανάστασης.

Η κοντινή τοποθεσία με τις Θερμοπύλες και η ηρωική αντίσταση των Ελλήνων και του Διάκου, σαφώς αριθμητικά λιγότερων των Τούρκων, φέρνει μάλιστα παραλληλισμό με την ιδιαίτερα γνωστή μάχη των Σπαρτιατών υπό τον Λεωνίδα ενάντια τους Πέρσες

Η ΜΑΧΗ ΣΤΟ ΒΑΛΤΕΤΣΙ (12-13 Μαΐου 1821) 

Η Μάχη στο Βαλτέτσι  

 Η πρώτη σπουδαία νίκη της Ελληνικής Επανάστασης – Η Τρίπολη θα πέσει 4 μήνες μετά

 Αντίπαλες δυνάμεις : Οθωμανοί, με ένοπλο σώμα 12.000 ανδρών  και κανόνια.

 Επαναστατημένοι Έλληνες 2.800 άνδρες με ελλιπή οπλισμό και μαχητική ικανότητα.

     Το δίλημμα στην έναρξή της Επανάστασης ήταν πρώτα αν προηγηθεί η κατάληψη των περιφερειακών κάστρων ή έπρεπε να δοθεί προτεραιότητα στην άλωση του κάστρου της οθωμανικής πρωτεύουσας του Μοριά, της Τριπολιτσάς. Η στρατηγική ιδιοφυία του Κολοκοτρώνη επέβαλε τελικά τη δεύτερη επιλογή.

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, που πρόσφατα είχε οριστεί αρχιστράτηγος των στρατευμάτων της Καρύταινας, φρόντιζε για τον συντονισμό των ελληνικών σωμάτων και για τις θέσεις που έπρεπε να λάβουν, ώστε να διασφαλίσει την δυνατότητα αλληλοβοήθειας σε περίπτωση τουρκικής επίθεσης σε ένα από αυτά. Η θέση του Βαλτετσίου ήταν την στιγμή εκείνη σημαντική . 

.

Ο «Γέρος του Μωριά» καταφέρνει με μεγάλη δυσκολία να επιβάλει το στρατηγικό του σχέδιο στους άλλους οπλαρχηγούς. Καθημερινά πηγαινοέρχεται σε όλα τα στρατόπεδα για να επιλύει τυχόν προβλήματα και για να εμψυχώνει τους πολεμιστές. Χαρακτηριστικό είναι το απόσπασμα από τα απομνημονεύματά του «Εκοιμόμουν εις το Βαλτέτσι, εγευμάτιζα στην Πιάνα και εδείπναγα εις το Χρυσοβίτσι».Ακολούθως ο Κολοκοτρώνης τοποθέτησε σκοπιές στα γύρω υψώματα και με το σύστημα των αρχαίων φρυκτωριών (φωτιά με καπνό), φρόντισε να επικοινωνούν τα τρία στρατόπεδα μεταξύ τους (Βαλτέτσι, Πιάνα, Χρυσοβίτσι), έτσι ώστε να γνωρίζουν που κατευθύνεται ο εχθρός. Ο Γέρος του Μοριά, ψυχή και νους της επιχείρησης, επιτηρούσε τα πάντα.
    Οι Oθωμανοί αντιλαμβάνονται αμέσως την στρατηγική σημασία του Βαλτετσίου και κινούνται επιθετικά προς αυτή την τοποθεσία. Ο Κεχαγιάμπεης πληροφορήθηκε την ανασύσταση του στρατοπέδου στο Βαλτέτσι από έναν προδότη από τα Τσιπιανά, που μετέφερε τα γράμματα μεταξύ των στρατοπέδων της Πιάνας και των Μύλων του Άργους. Ο προδότης αποκαλύφθηκε και οδηγήθηκε στον Κολοκοτρώνη, στον οποίο ομολόγησε την προδοσία.

Τα τουρκικά στρατιωτικά σώματα

Πριν ακόμη χαράξει και φανεί το πρώτο φως της ημέρας (περίπου 5.30΄ ήταν το χάραμα)  οι Τούρκοι της Τριπολιτσάς άρχισαν να βγαίνουν από το κάστρο σε τέσσερις κολώνες και βάδισαν δυτικά προς το Βαλτέτσι, στο οποίο έφθασε περίπου στις 8 το πρωί .Απλώθηκε ανατολικά και βορειοανατολικά του χωριού. Θα προσέβαλλε τα οχυρώματα των Ελλήνων και θα εμπόδιζε βοήθεια από το Χρυσοβίτσι και την Πιάνα.

Ο Ρουμπής,αρχηγός των Τούρκων, αρχικά ζήτησε από τους υπερασπιστές των οχυρωμάτων να παραδώσουν τα όπλα, υποσχόμενος αμνηστία. Οι Έλληνες απάντησαν με γέλωτες και ζήτησαν και αυτοί από τους αντιπάλους τους να παραδώσουν τα όπλα, υποσχόμενοι να τους μεταφέρουν σε όποιο μέρος ήθελαν εκτός του Μοριά.

 Τα κλειστά ταμπούρια των Ελλήνων κρατούσαν ηρωικά, προκαλώντας σοβαρές απώλειες στους πολιορκητές τους. Οι Έλληνες έμεναν κλεισμένοι στα ταμπούρια τους και πολεμούσαν, ενώ οι Τούρκοι είχαν εισχωρήσει μέσα στο χωριό και κυκλοφορούσαν ελεύθεροι.

Ταμπούρια του Κολοκοτρώνη

Πριν σκοτεινιάσει ο Κολοκοτρώνης ανέβηκε σε μια ραχούλα και φώναξε με τη βροντώδη φωνή του στον Μητροπέτροβα, για να ακούσουν οι Έλληνες και αναθαρρήσουν και να φοβηθούν οι Τούρκοι: «Μπάρμπα Μήτρο, έρχεται ο Κολοκοτρώνης με 10.000, έρχεται και ο Πετρόμπεης με όλους τους Μανιάτες».

Όταν άρχισε να σκοτεινιάζει ο Κολοκοτρώνης με τον Πλαπούτα συγκέντρωσαν σε ένα βαθούλωμα του εδάφους, για να μη φαίνονται, από τα σώματά τους 60 άνδρες, τους πιο γενναίους. Όταν δόθηκε το σύνθημα, έγινε έφοδος και απώθησαν τους Τούρκους και μπήκαν στο χωριό. Εκεί έδωσαν στους κλεισμένους στα ταμπούρια πυρομαχικά και τροφές.

Η μάχη συνεχίστηκε μέχρι αργά τη νύχτα, χωρίς να υποχωρεί καμία πλευρά. Τα μεσάνυχτα έφτασαν στο Καλογεροβούνι Έλληνες αγωνιστές από τα Βέρβενα και τα ξημερώματα άλλοι 400.

Την αυγή της 13ης Μαΐου ο Κεχαγιάς έφερε τα κανόνια απέναντι από τα ανατολικά ταμπούρια και προσπαθούσε να χτυπήσει το ταμπούρι του Ηλία Μαυρομιχάλη, δηλαδή το Χωματοβούνι. Δεν μπορούσαν όμως οι κανονιέρηδες να πετύχουν τον στόχο τους και, αν οι μπάλες έπεφταν χαμηλότερα χτυπούσαν τους Τούρκους που πολιορκούσαν τα οχυρώματα, και αν περνούσαν πάνω από το ταμπούρι, χτυπούσαν τις θέσεις τον Ρουμπή.

Μετά από 23 ώρες γενναίας μάχης και από τις δύο πλευρές ο Κεχαγιάμπεης διέταξε υποχώρηση.Οι Οθωμανοί σκοποί στο Καλογεροβούνι είχαν δει να έρχεται από τα Βέρβενα ο Νικηταράς, ο Ιωάννης Κολοκοτρώνης και άλλοι.

«Σταθῆτε, Περσιάνοι νὰ πολεμήσωμεν!»
η κραυγή του Νικηταρά κατά την υποχώρηση των Οθωμανών στις 13 Μαΐου 1821.

Οι κλεισμένοι στα ταμπούρια Έλληνες, και κυρίως το σώμα του Πλαπούτα, κυνήγησαν τους Οθωμανούς προκαλώντας τους τέτοια φθορά που τράπηκαν σε άτακτη υποχώρηση.

Η μάχη υπήρξε καθοριστική για το ηθικό των αντιμαχομένων. Οι Έλληνες, οι οποίοι πολέμησαν για πρώτη φορά κάτω από σωστή οργάνωση, πήραν θάρρος συνειδητοποιώντας την ανωτερότητά τους έναντι των Οθωμανών, ενώ οι δεύτεροι κατάλαβαν ότι η επανάσταση ήταν κάτι σοβαρότερο από μία απλή εξέγερση ολιγάριθμων Ελλήνων. Ο Κανέλλος Δεληγιάννης περιγράφει τη μάχη με τα παρακάτω λόγια:

Αυτή η ένδοξος νίκη ήταν η κρίσις της Ελληνικής Επαναστάσεως και εις αυτήν χρεωστείται η ανεξαρτησία της πατρίδος καθ' ότι ενεθάρρυνε και εμψύχωσε τους Έλληνας.

Απώλειες τουρκικής πλευράς: 300 στρατιώτες νεκροί και 500 τραυματίες.  Απώλειες ελληνικής πλευράς: 4 αγωνιστές νεκροί και 17 τραυματίες.  Το πολεμικό υλικό που πέφτει στα χέρια των Ελλήνων επαρκεί για τον εξοπλισμό 4.000 μαχητών. Η μάχη στο Βαλτέτσι αναπτερώνει το ηθικό των Ελλήνων και αποτελεί προπομπό για την άλωση της Τριπολιτσάς που ακολουθεί τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους.

Η τέχνη της πέτρας και ο απελευθερωτικός Αγώνας του 1821

Τα «κλειστά ταμπούρια»

Τα «κλειστά ταμπούρια», στρατιωτική έμπνευση του Κολοκοτρώνη και  βασικό χαρακτηριστικό του επαναστατικού πολέμου, σώθηκαν ως τις μέρες μας.Η σχετιζόμενη με το κλειστό ταμπούρι τέχνη έκανε την εμφάνισή της στη μάχη του Βαλτετσίου (12 και 13 Μαΐου 1821) και εξελίχθηκε σε βασικό χαρακτηριστικό του επαναστατικού πολέμου.

Τα Τρίκορφα, οι βουνοκορφές του ανατολικού Μαινάλου στην Αρκαδία, όπου σώζονται ακόμα τα ίχνη από τα ταμπούρια του Κολοκοτρώνη, του Υψηλάντη και των άλλων επαναστατών του 1821, κηρύσσονται ιστορικός τόπος.

  1821: Η Επανάσταση εξαπλώνεται

Για να αντιμετωπίσει την Επανάσταση στο ξεκίνημά της, ο αρχηγός του οθωμανικού στρατού, Χουρσίτ πασάς, τον Απρίλιο του 1821 έστειλε εναντίον των επαναστατών τον στρατηγό του, Ομέρ Βρυώνη.

·    Η πρώτη μάχη της Επανάστασης έγινε στο Λεβίδι (χωριό κοντά στην Τρίπολη) στις 14 Απριλίου.

Η νίκη που πέτυχαν εκεί οι Έλληνες ανέβασε πολύ το ηθικό τους.

·    Οι οπλαρχηγοί της Στερεάς Ελλάδας, Αθανάσιος Διάκος, Πανουργιάς και Δυοβουνιώτης, προσπάθησαν να αμυνθούν συντονισμένα στις δυνάμεις του Ομέρ Βρυώνη, όμως έχασαν.

Στην  μάχη της Αλαμάνας (24 Απριλίου) οι Τούρκοι σκότωσαν όλους τους άντρες της ομάδας του Αθανάσιου Διάκου. Τον ίδιο τον Διάκο τον συνέλαβαν και τον θανάτωσαν με φρικτό θάνατο.

·    Λίγες μέρες αργότερα, στις 8 Μαΐου, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος έδωσε νικηφόρα μάχη στο χάνι της Γραβιάς, κατορθώνοντας να προκαλέσει αρκετές απώλειες στον τουρκικό στρατό.

·    Στις 12 και 13 Μαΐου στο Βαλτέτσι (χωριό κοντά στην Τρίπολη) δόθηκε μια μεγάλη μάχη, κατά την οποίαν, κάτω από την αρχηγία τού Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, οι Έλληνες νίκησαν. Αυτό ήταν το πρώτο σημαντικό πολεμικό γεγονός της Επανάστασης, αφού η νίκη αναπτέρωσε το ηθικό των εξεγερμένων και άνοιξε τον δρόμο για την απελευθέρωση της Τρίπολης (Τριπολιτσάς, όπως την έλεγαν), που ήταν το διοικητικό και στρατιωτικό κέντρο των Τούρκων στην Πελοπόννησο.

·    Η Επανάσταση άρχισε να μετρά τις πρώτες νίκες της και στο Αιγαίο:

Στα τέλη Απριλίου, Ψαριανοί και Υδραίοι καπεταναίοι βύθισαν ένα τουρκικό πλοίο και αιχμαλώτισαν ένα άλλο.

Στα τέλη Μαΐου, στην ναυμαχία της Ερεσού ο Δημήτρης Παπανικολής με το πυρπολικό του έβαλε φωτιά και κατέστρεψε ένα τουρκικό πλοίο. Από τότε τα πυρπολικά μπήκαν δυναμικά στον Αγώνα και, στην διάρκεια της Επανάστασης, κατάφεραν σημαντικά πλήγματα στο οθωμανικό ναυτικό.

·    Τον Ιούνιο, ο Δημήτριος Υψηλάντης, αδελφός του Αλέξανδρου, έφτασε στην Πελοπόννησο και οι Έλληνες του έδωσαν την γενική αρχηγία του Αγώνα.

·    Στις 23 Ιουλίου οι επαναστάτες κατέλαβαν το κάστρο της Μονεμβασιάς και λίγο αργότερα (7 Αυγούστου) το κάστρο της Πύλου.

·    Στις 26 και 28 Αυγούστου, στα Βασιλικά της Φθιώτιδας, οι Τούρκοι νικήθηκαν για μιαν ακόμα φορά, με συνέπεια να ακυρώσουν για πολύ καιρό τα σχέδιά τους να εκστρατεύσουν εναντίον τής εξεγερμένης Πελοποννήσου.

·    Μετά από πολιορκία αρκετών μηνών, στις 23 Σεπτεμβρίου η Τριπολιτσά έπεσε στα χέρια των Ελλήνων.

Αυτό ήταν ένα πολύ σπουδαίο στρατιωτικό γεγονός, αφού σήμανε την επικράτηση των Ελλήνων στην Πελοπόννησο. 

 

 

 

Ερωτήσεις κατανόησης

ü Γιατί οι δύο πρώτες μάχες στην Πελοπόννησο, στο Λεβίδι και το Βαλτέτσι, ήταν τόσο σημαντικές για την Επανάσταση;

ü Ποιοι πολέμησαν στην Αλαμάνα; Τι έγινε εκεί;

ü Τι έγινε κατά την μάχη στο χάνι της Γραβιάς;

ü Γιατί η πτώση της Τριπολιτσάς είχε μεγάλη σημασία για τους Έλληνες;

ü  Αναλύστε με λίγα λόγια γιατί έδειξαν τέτοια σκληρότητα οι Έλληνες πολιορκητές της Τριπολιτσάς, όταν κατέλαβαν την πόλη;

(Έχουμε στο μυαλό μας και μία φράση του ιστορικού Σπυρίδωνος Τρικούπη: «Λαός, αποτινάσσων πολυχρόνιον και βαρύν ζυγόν κινείται πάντοτε θηριωδώς κατά των δεσποτών του».)

ü Να αναφέρετε ονομαστικά τα πολεμικά γεγονότα τού 1821, με τους πρωταγωνιστές τους (όπου αναφέρονται αυτοί).

1822: Η Επανάσταση τον δεύτερο χρόνο

Τον δεύτερο χρόνο του Αγώνα οι Τούρκοι οργάνωσαν καλύτερα την άμυνα και την αντεπίθεσή τους: Μια στρατιά τους θα κατέπνιγε την Επανάσταση στην Δυτική Ελλάδα, μια άλλη στην Ανατολική, ενώ ο στόλος τους θα αντιμετώπιζε τους νησιώτες. Στο τέλος, στρατός και στόλος θα ενώνονταν στην Πελοπόννησο, για να καταστείλουν την Επανάσταση και εκεί.

ü Τον Απρίλιο του 1822 έγινε ένα καινούριο Ζάλογγο στην Μακεδονία: Οι γυναίκες της Νάουσας, για να μην τις σκοτώσουν ή τις σκλαβώσουν οι Τούρκοι που είχαν καταλάβει την πόλη και την κατέστρεφαν, έπεσαν από τον καταρράκτη της Αράπιτσας (του ποταμού της πόλης) μαζί με τα παιδιά τους και σκοτώθηκαν.  Αυτό το γεγονός σήμανε το τέλος της εξέγερσης στην Βόρεια Ελλάδα. Η Επανάσταση από τότε και μετά περιορίστηκε στην Πελοπόννησο, την Στερεά Ελλάδα και τα νησιά του Αιγαίου.

ü Την ίδια περίοδο οι Οθωμανοί κατέστρεψαν ολοκληρωτικά την επαναστατημένη Χίο. Άλλους από τους κατοίκους τούς έσφαξαν και άλλους τούς πούλησαν σαν σκλάβους.
Η καταστροφή αυτή συγκλόνισε τους λαούς της Ευρώπης.

ü Μετά από λίγο διάστημα, τον Ιούνιο του 1822, ο Ψαριανός Κωνσταντίνος Κανάρης πήρε εκδίκηση για τα θύματα της Χίου: με το πυρπολικό του ανατίναξε στο λιμάνι της κατεστραμμένης Χίου την ναυαρχίδα του τουρκικού στόλου, όταν γιόρταζαν το Μπαϊράμι. Ο αρχιναύαρχος Καρά Αλής και περίπου 2.000 Οθωμανοί στρατιώτες σκοτώθηκαν.

ü Στην Ήπειρο η κατάσταση παρέμενε δύσκολη. Ο Χουρσίτ πασάς πολεμούσε τους Σουλιώτες, και οι Έλληνες, με αρχηγό τον άπειρο από πόλεμο Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, που είχαν προστρέξει για να τους βοηθήσουν, πολέμησαν εναντίον του στο Πέτα (22 Ιουλίου), αλλά νικήθηκαν. Μετά απ’ αυτό, οι Σουλιώτες αναγκάστηκαν να συνθηκολογήσουν και να φύγουν οριστικά από το Σούλι.

ü Την ίδια εποχή ο Μαχμούτ Δράμαλης, πασάς της Λάρισας, ορίστηκε αρχηγός της εκστρατείας εναντίον των Ελλήνων και κατέβηκε με τον στρατό του μέχρι το Άργος. Εκεί όμως τον περίμενε ο Κολοκοτρώνης, ο οποίος εφαρμόζοντας την τακτική της καμένης γης[1] τον ανάγκασε να πάρει τον δρόμο της επιστροφής.

Στις 26 Ιουλίου έγινε η μάχη στα Δερβενάκια
(περιοχή ανάμεσα από δύο βουνά), κατά την οποία ελάχιστοι Τούρκοι μπόρεσαν να διαφύγουν. Στα χέρια των Ελλήνων έπεσαν πολλά λάφυρα και όπλα.

Μετά την μάχη ο Κολοκοτρώνης ανακηρύχθηκε αρχιστράτηγος, ο Δράμαλης πέθανε από την στενοχώρια του και ο Χουρσίτ αυτοκτόνησε. Η Επανάσταση εδραιωνόταν.

ü Τον Οκτώβριο του 1822 ο Ομέρ Βρυώνης με τον στρατό του πολιόρκησαν για πρώτη φορά το Μεσολόγγι, όμως η φρουρά του, με αρχηγό τον Μάρκο Μπότσαρη, τους καθυστέρησε αρκετά, μέχρι που χειμώνιασε και, μετά τα Χριστούγεννα, έλυσαν προσωρινά την πολιορκία.

Ερωτήσεις κατανόησης

ü Ποιο ήταν το σχέδιο των Τούρκων για την αντιμετώπιση της Ελληνικής Επανάστασης;

ü Πότε καταστράφηκε η Χίος; Ποιοι την κατέστρεψαν και για ποιον λόγο;

ü Περιγράψτε με λίγα λόγια την θυσία των γυναικών στην Νάουσα, τον Απρίλιο του 1822.

ü Ποια ήταν τα αντίποινα του Κωνσταντίνου Κανάρη για την καταστροφή της Χίου;

ü Πότε έγινε η μάχη στο Πέτα; Αναφέρετε μια πιθανή αιτία της ήττας των Ελλήνων.

ü Περιγράψτε με λίγα λόγια πώς ο Κολοκοτρώνης με τους υπόλοιπους Έλληνες νίκησαν τον Δράμαλη στα Δερβενάκια.

ü Αναφέρετε τα σημαντικότερα γεγονότα του 1822.

 

ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΑΣΤΙΧΑΣ ΧΙΟΥ- Επίθετα σε -ης, -ης, -ες (δικατάληκτα)

 

Μουσείο Μαστίχας Χίου

 

ΣΧΟΛΕΙΟ

Να κλιθεί το επίθετο ευγενής, ής, ές

Το επίθετο είναι ένα μέρος του λόγου που κατά κανόνα δίνει ένα χαρακτηριστικό, μια ιδιότητα ή μια ποιότητα στο ουσιαστικό που προσδιορίζει, π.χ. Η ξύλινη πόρτα. Η σωστή απάντηση.

Το επίθετο συμφωνεί με το ουσιαστικό που προσδιορίζει ως προς το γένος, τον αριθμό και την πτώση.

Η θέση του επιθέτου μέσα στον λόγο ποικίλλει.Οι πλανήτες είναι ετερόφωτοι, αλλά και Ετερόφωτοι είναι οι πλανήτες.

Επίθετα σε -ης, -ης, -ες (δικατάληκτα)

Ενικός αριθμός
	Αρσενικό		Θηλυκό		Ουδέτερο
Ονομ.	ο	διεθνής	η	διεθνής	το	διεθνές
Γεν.	του	διεθνούς	της	διεθνούς	του	διεθνούς
Αιτ.	τον	διεθνή	τη(ν)	διεθνή	το	διεθνές
Κλητ.		διεθνή		διεθνή		διεθνές
Πληθυντικός αριθμός
	Αρσενικό		Θηλυκό		Ουδέτερο
Ονομ.	οι	διεθνείς	οι	διεθνείς	τα	διεθνή
Γεν.	των	διεθνών	των	διεθνών	των	διεθνών
Αιτ.	τους	διεθνείς	τις	διεθνείς	τα	διεθνή
Κλητ.		διεθνείς		διεθνείς		διεθνή

 

Ενικός αριθμός
	Αρσενικό		Θηλυκό		Ουδέτερο
Ονομ.	ο	συνήθης	η	συνήθης	το	σύνηθες
Γεν.	του	συνήθους	της	συνήθους	του	συνήθους
Αιτ.	τον	συνήθη	τη(ν)	συνήθη	το	σύνηθες
Κλητ.		συνήθη		συνήθη		σύνηθες
Πληθυντικός αριθμός
	Αρσενικό		Θηλυκό		Ουδέτερο
Ονομ.	οι	συνήθεις	οι	συνήθεις	τα	συνήθη
Γεν.	των	συνήθων	των	συνήθων	των	συνήθων
Αιτ.	τους	συνήθεις	τις	συνήθεις	τα	συνήθη
Κλητ.		συνήθεις		συνήθεις		συνήθη

Τα επίθετα που κλίνονται σύμφωνα με το διεθνής-διεθνής-διεθνές κρατούν σε όλες τις πτώσεις τον τόνο στη λήγουσα.

Τα επίθετα που κλίνονται σύμφωνα με το συνήθης-συνήθης-σύνηθες ανεβάζουν τον τόνο στην προπαραλήγουσα, στην ονομαστική, αιτιατική και κλητική στον ενικό αριθμό του ουδετέρου.

Η κλητική των επιθέτων αυτής της κατηγορίας χρησιμοποιείται πολύ σπάνια.

Η Μετεωρολογική υπηρεσία ανακοίνωσε ότι θα έχουμε θυελλώδέςειςείςηήηςήςουςούςών ανέμους. Εξαιτίας του θυελλώδέςειςείςηήηςήςουςούςών ανέμου έπεσαν πολλά δέντρα. Εξαιτίας των θυελλωδέςειςείςηήηςήςουςούςών ανέμων δεν απέπλευσε κανένα καράβι. Η νύχτα ήταν νεφελώδέςειςείςηήηςήςουςούςών και δε φαίνονταν τα άστρα. Στο βάθος πρόβαλε ο νεφοσκεπέςειςείςηήηςήςουςούςών Όλυμπος. Χαρούμενο και ευτυχέςειςείςηήηςήςουςούςών το νέο έτος. Μη στέκεσαι έτσι απαθέςειςείςηήηςήςουςούςών. Έλα και βοήθησε. Προσοχή στα μανιτάρια. Πολλά από αυτά είναι δηλητηριώδέςειςείςηήηςήςουςούςών. Αυτή είναι η απόφαση της Διαρκέςειςείςηήηςήςουςούςών Ιεράς Συνόδου της Ελλάδας. Κάποια μέρα θέλω να επισκεφτούμε τα Βραχώδέςειςείςηήηςήςουςούςών Όρη στην Αμερική. Από όσο φάνηκε αυτή η φιλία ήταν ειλικρινέςειςείςηήηςήςουςούςών. Ανάμεσά τους υπήρχαν πολλές εκκρεμέςειςείςηήηςήςουςούςών οικονομικές υποθέσεις. Εκφώνησε ένα εκτενέςειςείςηήηςήςουςούςών λόγο προσπαθώντας να μας πείσει. Σε ένα εκτενέςειςείςηήηςήςουςούςών κείμενο παρουσίασε τις απόψεις του για την υπόθεση. Είναι ετεροθαλέςειςείςηήηςήςουςούςών αδέρφια. Από την ίδια μαμά αλλά από διαφορετικό μπαμπά. Δεν πρέπει να τρώει ζάχαρη, γιατί πάσχει από ζαχαρώδέςειςείςηήηςήςουςούςών διαβήτη. H τιμή του χρυσού έφτασε σε ιλιγγιώδέςειςείςηήηςήςουςούςών ύψη. Τράκαρε εξαιτίας της ιλιγγιώδέςειςείςηήηςήςουςούςών ταχύτητας. Για το τμήμα των καρκινοπαθέςειςείςηήηςήςουςούςών ακολουθήστε τη μπλε γραμμή. Έπιασαν τον κλέφτη με τη βοήθεια της λεπτομερέςειςείςηήηςήςουςούςών περιγραφής του μάρτυρα.