ΙΠΠΟΔΡΟΜΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ -2 ΟΜΑΔΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗΣ

ΠΗΓΗ :ΖΕΡΑΡ ΒΑΛΤΕΡ , Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ

-  

Ο ΙΠΠΟΔΡΟΜΟΣ ΚΑΤΑΣΤΡΑΦΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟ

ΚΑΜΕΡΑ ΣΕ ΜΕΝΑ....

ΤΟ ΚΑΘΙΣΜΑ ΤΟΥ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑ 

ΠΡΑΣΙΝΟΙ ΚΑΙ ΒΕΝΕΤΟΙ 

Πρωτότυπος τίτλος

Hippodrome.
Χρονολογία έκδοσης


1556
Έκδοση


THEVET, André. Cosmographie

-------------------------------------εως εδω η 1η  ομάδα!

 2η ομαδα............................

Στήλη των Όφεων  (φιδιών)

ΚΑΜΕΡΑ ΣΕ ΜΕΝΑ....

Για να βελτιώσει την εικόνα του Ιπποδρόμου, ο Κωνσταντίνος έφερε έργα τέχνης από όλη την αυτοκρατορία για να την κοσμούν. Ανάμεσά τους ήταν ο Τρίποδας των Πλαταιών, Στήλη των όφεων.

Ο Κωνσταντίνος διέταξε ο Τρίποδας να μετακινηθεί από το Ναό του Απόλλωνα στο Μαντείο των Δελφών και να βρεθεί στο μέσο του Ιπποδρόμου, στην Ακανθα, ως συμβολικό θεμέλιο της νέας πόλης. 

Ο τρίποδας κατασκευάστηκε προς ανάμνηση των Ελλήνων οι οποίοι σκοτώθηκαν πολεμώντας στη μάχη των Πλαταιών (479 π.Χ.) εναντίον των Περσών κατά τους Περσικούς πολέμους, και σύμφωνα με τον Ηρόδοτο το μέταλλο που χρησιμοποιήθηκε προήλθε από το λιώσιμο των Περσικών όπλων και λαφύρων. Ο τρίποδας είχε ύψος 8 μέτρα και 3 κεφαλές των φιδιών και μια επιγραφή ....Οι σωτήρες της ευρυχώρου Ελλάδος ανέγειραν τούτο,

έχοντας απαλλάξει τις πόλεις τους από τη στυγερή δουλοσύνη.

31 πόλεις, οι οποίες συμμετείχαν στη μάχη των Πλαταιών  αναφέρονται στη Σπαρτιατική διάλεκτο.

 

Ο ιππόδρομος της Κωνσταντινούπολης. Onofrio Panvinio, 1600 μ.Χ.....   τα αποτελέσματα των λεηλασιών των Σταυροφόρων και Μωαμεθανών  στον πίνακα του  Panvinio, 

 1600

Αναπαράσταση του 1580 με τον Μωάμεθ Β´ να εξετάζει την στήλη έφιππος

Ο τρικάρηνος όφις που τρόμαξε τον “Πορθητή”

Η στήλη, παρόλο που ο χαλκός ήταν πολύτιμος, διασώθηκε από τις αλώσεις της Πόλης.

Σώθηκε  το 1204 από τους Σταυροφόρους ,αν και τότε καταστρ'αφηκε ο Ιππόδρομος.  Σωθηκε και το  1453 στην αλωση  από τους Οθωμανούς, γιατί είχε διαδοθεί πως είχε μαγικές ιδιότητες.

 Λέγεται πως ο πατριάρχης Γεννάδιος είχε προειδοποιήσει τον  Μωάμεθ πως αν κατέστρεφε τη στήλη, η πόλη θα γέμιζε με φίδια.

Αυτός όμως δεν τον άκουσε και κατέστρεψε με τα όπλα του μόνο την μία, αλλά από φόβο σταμάτησε επειδή ο θρύλος  ήταν “ισχυρός”. 

Χρόνια πολλά  διαδιδόταν από στόμα σε στόμα μεταξύ του πληθυσμού και των Ρώσων, Ισπανών και Βενετών εμπόρων. Πάντως στο κεφάλι του φιδιου που  διασώζεται σήμερα, δείχνει στο πίσω μέρος  χτυπημάτα από κοφτερά αντικείμενα, πιθανώς τσεκούρια.

1920

Η καταστροφή του μνημείου

Τα  κεφάλια των φιδιών και το τρίτο τμήμα της
στήλης καταστράφηκαν το 1700.

Αυτό που απομένει από τον Τρίποδα των Δελφών σήμερα είναι η βάση και ένα κεφάλι φιδιού. Η φιδίσια κολώνα λοιπόν υπάρχει ακόμη και στέκεται εκεί στον ίδιο χώρο που την έβαλαν, εκεί που παλιά ήταν ο βυζαντινός ιππόδρομος, λίγο πιο κάτω από την Αγιά Σοφιά .

Και εκεί ακριβώς βρίσκεται ακόμη,  ΑΚΕΦΑΛΟ ,στην πλατεία Σουλτάν Αχμέτ όπως λέγεται, περιφραγμένο με κάγκελα και ταλαιπωρημένο από τις καιρικές συνθήκες.

Το  2015 ο  τρίποδας των Πλαταιών, επέστρεψε στους Δελφούς με τη μορφή αντιγράφου

   

Σύγχρονο αντίγραφο της στήλης τοποθετηθηκε  απο Ελληνες αρχαιολόγους της Εφορείας Αρχαιοτήτων Φωκίδος  στην αρχική τοποθεσία της στους Δελφούς, δίπλα από την βάση της αρχικής στήλης η οποία διασώζεται ακόμα.

Το γύψινο αντίγραφο   κατασκευασε  στην Κωνσταντινούπολη το 1976 ο  καθηγητής Αρχαιολογίας κ. Πέτρος Θέμελης.

Μάλιστα, στο αντίγραφο αυτό διατηρούνται σε καλή κατάσταση οι εγχάρακτες επιγραφές με τα ονόματα των ελληνικών πόλεων που συμμετείχαν στη μάχη των Πλαταιών (Λακεδαιμόνιοι, Αθηναίοι, Κορίνθιοι, Θεσπιείς, Τήνιοι, Λευκάδιοι, Κύθνιοι, Σίφνιοι κ.α.), ονόματα τα οποία έχουν σχεδόν σβηστεί από το πρωτότυπο, λόγω της οξείδωσης και της μακραίωνης παραμονής του στις καιρικές συνθήκες.

Ο χρυσός τρίποδας με τα φίδια, το μοναδικό κοινό αφιέρωμα όλων των Ελλήνων στο ιερό των Δελφών ειναι σύμβολο αιώνιο ενός αδελφωμένου λαού, ο οποίος στο όνομα της Ελευθερίας αγωνίστηκε με ηρωϊσμό κατά των ξένων κατακτητών, σφραγίζοντας την εξέλιξη της ιστορίας ολόκληρης της ευρωπαϊκής ηπείρου.

εως εδω η

εικόνες- αναπαραστάσεις  που εγιναν με τη βοηθεια ηλεκτρονικού υπολογιστή ...από ανθρώπους που προσπάθησαν να φανταστούν τον Ιππόδρομο

ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΜΝΗΜΕΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΕΡΣΙΚΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ

ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΣΕ ΜΕΓΑΛΗ ΟΘΟΝΗ 

ΣΕΛΙΔΑ 14  ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΓΛΩΣΣΑ - ΝΑ ΤΟ ΕΧΕΤΕ ΑΝΟΙΧΤΟ ΘΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΜΑΖΙ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ
 

ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΛΩΣΣΑ ,ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ, ΙΣΤΟΡΙΑ

1.ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ-ΝΟΜΟΙ ΚΑΙ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΕΣ  Πελοποννήσου και Κρήτης 

ΓΛΩΣΣΑ  ΙΠΠΟΔΡΟΜΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ

 -  Γράφω μια μικρή φανταστική ιστορία για 

- ΕΝΑΝ ΠΕΡΙΠΑΤΟ ΣΤΟΝ ΙΠΠΟΔΡΟΜΟ

ή   

Αναζητώντας την κληρονομιά των Περσικών Πολέμων στους δρόμους και τις πλατείες της Κωνσταντινούπολης

θα τα πουμε μαζι τη Δευτέρα

αν θέλετε να δειτε φωτο πατήστε πανω στις εικόνες

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΤΙΚΕΤΑ ΔΕΞΙΑ ΙΠΠΟΔΡΟΜΟΣ ή πιο κάτω στην προηγουμενη ανάρτηση.

μαθηματικα: αντιγραφή και τα μαθαίνω σελ 56

ΙΣΤΟΡΙΑ΄4η ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ  ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ  ΚΑΙ ΣΕ ΒΙΝΤΕΟ

γωνιες

 1,ΕΡΩTΗΣΗ

ΠΟΙΑ ΓΩΝΙΑ ΟΝΟΜΑΖΕΤΑΙ ΟΡΘΗ , ΠΟΙΑ ΟΞΕΙΑ, ΠΟΙΑ ΑΜΒΛΕΙΑ  ΚΑΙ ΠΟΙΑ ΕΥΘΕΙΑ;

2.ΑΣΚΗΣΗ

3.ΑΣΚΗΣΗ 

4, ΑΣΚΗΣΗ

ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ  Ένα παιδί μετράει τ' άστρα

ΟΙ ΠΟΡΤΕΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΕΙΝΑΙ ΚΛΕΙΣΤΕΣ Έχεις σκεφτεί ποτέ πώς είναι η ζωή  κάποιων παιδιών που δεν έχουν   τη δυνατότητα να πανε σχολείο; Πώς θα είναι η καθημερινότητά  τους αφού δεν ξέρουν να διαβάζουν και να γράφουν ; προφορικη απάντηση ΜΕΤΑΛΛΊΚΙ =κέρμα ΕΡΩΤΗΣΗ Πώς κρίνετε τον παππού  του κειμένου μας; βιντεο : ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

 

ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ

ΚΟΡΥΦΗ ΓΩΝΙΑΣ  -Ο

ΠΛΕΥΡΕΣ - ΟΧ και ΟΨ

ΟΝΟΜΑ ΓΩΝΙΑΣ  -ΧΟΨ

 

1.Ποσες διαφορετικές γωνίες μπορειτε να διακρίνετε στην παραπάνω εικονα;

2. Να σχεδιάσετε δύι οξείες ,δύο ορθ'ες και δύο αμβλείες γωνίες

3. Πόσες οξείες ,πόσες ορθές και πόσες αμβλείες γωνίες διακρίνετε στην παρακάτω εικόνα;

Το πανηγύρι των χρωμάτων-ΕΡΓΑΣΙΕΣ

Τα χρώματα γεννούν πολ............συναισθήματα.

Βλέπουμε το μπλε και κρυώνουμε πολ........ Βλέπουμε το κόκκινο και ζεσταινόμαστε πολ    . Γινόμαστε πράσινοι από τη ζήλια μας ή πολ.........κίτρινοι από το φόβο μας. Τα πολ...........λαμπερά χρώματα ενός πίνακα μας γεμίζουν πολ......... κέφι και πολ.... χαρά. Πλημμυρίζουμε από πολ....ευτυχία, καθώς βλέπουμε να ενώνεται ένα  πολ........ έντονο κόκκινο με ένα πολ..... ευτυχισμένο  κίτρινο κι ένα ζωηρό μοβ. Αντίθετα, τα θαμπά χρώματα μας στενοχωρούν πολ...και μας  κατσουφιάζουν. Νιώθουμε ξεκούραση με τα απαλά χρώματα. Ενώ τα χρώματα της άνοιξης, τα πράσινα, τα κιτρινοπράσινα ή τα μπλε-πράσινα μας συγκινούν, ξυπνάνε  μέσα μας όλες τις αισθήσεις και μας γεμίζουν με  πολ..... ενέργεια.  Είναι αλήθεια πως όταν ζωγραφίζουμε, εκφράζουμε πολ.... συναισθήματά . Η  ζωγραφιά μας είναι ο εαυτός μας. Όλα όσα νιώθουμε, χρωματίζονται στο χαρτί. Τα χρώματα έχουν και πολ...γεύσεις. Είναι πολ...γλυκά, πολ.....ξινά ή πολ....πικρά. Τα μήλα, τα κεράσια, τα καρπούζια είναι κόκκινα και πολ.....γλυκά. Τα λεμόνια είναι κίτρινα και πολ.....ξινά. Κι όταν είναι πολ....πράσινα, είναι πολ....πικρά. Και τα πρασινοκίτρινα μήλα είναι ξινά.

Σταύρος Γρόσδος ,,Δραστηριότητα

1.Η χρωματιστή ανάγνωση. Καθώς διαβάζετε το κείμενο, χρωματίστε τις λέξεις που δείχνουν χρώματα. Με το ίδιο χρώμα χρωματίστε το συναίσθημα που μας προκαλεί

.2.Γράψτε  τα ζευγάρια που σχηματίστηκαν (χρώμα - συναίσθημα), για παράδειγμα

:Μπλε – κρύο,

3. Γράψτε  τα ζευγάρια που σχηματίστηκαν  με το επίθετο πολύς ή το επίρρημα πολύ

: πολλά συναισθήματα

3 εργασίες: προθέσεις και το επίθετο πολύς

 

«Όταν διαβάζουμε, το μυαλό μας βγάζει φτερά. Όταν γράφουμε, τα δάχτυλά μας τραγουδούν...»

Σύνθεση λέξεων με στοιχεία και προθέσεις από τα αρχαία ελληνικά

ἀνά    -    ξανά ή  επάνω  

αμφί -και από τις δύο πλευρές

ἀντί,-   αντίκρυ ή ενάντια

ἀπό

διά -μέσα από, χωριστά

επί -   πάνω σε

εις - μέσα σε

ἐν-μέσα ,με

εκ- έξω ή μακριά από

κατά - προς τα κάτω

προ- μπροστά από κάτι ή πριν, προηγουμένως

περί-γύρω από 

προς- με κατεύθυνση σε

συν- μαζί με

υπέρ - πάνω από, πέρα από, πάρα πολύ

υπό -κάτω από 

1.Ανακαλύπτω τις προθέσεις

προθέσεις,, επιρρημα, αντωνυμία , ανάγνωση, αφαίρεση διαίρεση ,πρόσθεση, περίμετρος, εμβαδον, παράδειγμα, σύνταξη , μεταβολή,προτίμηση αναφορά ,απομάκρυνση ,καταγωγή, αντιδιαστολή, σύγκριση,

αντί + γράφω=        επί + κοινωνία=           συν +γραφεας=     

  υπό + στηρίζω=   

2.    Θυμήσου!

Το νέο ελληνικό επίθετο πολύς προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό επίθετο ὁ πολύς, ἡ πολλή, τό πολύ .

Από το επίθετο πολύς παράγεται το επίρρημα πολύ.Γράφεται ΠΑΝΤΑ με ένα –λ και –ύ. 

Μπορείς να ξεχωρίσεις το επίθετο από το επίρρημα;

.α. Σήμερα κάνει [                     ] κρύο.

β. Βιάζομαι! Θα κάτσω για [                ] λίγη ώρα.
γ. Θέλεις να σε βοηθήσω;                    ευχαρίστως!
δ. Το δώρο σου με συγκίνησε! Ευχαριστώ [         ]!
ε. Μαζεύτηκαν [                   ] άνθρωποι στην πλατεία.
στ. Ο καφές είχε [                           ] ζάχαρη.

3Είναι σωστα γραμμένες οι κόκκινες λέξεις; ΕΑΝ ΝΑΙ, Γιατι;

Ο Νίκος έχει πολλούς φίλους

Διάβασε πολύ καλά όλα τα μαθήματα.

Δεν αντέχει την πολλή ζέστη.

Υπήρχε πολύς κόσμος στη συναυλία. 

• Είχαμε πολλές μέρες να ξεκουραστούμε. 

• Στο δάσος δεν υπήρχε πολύ φως

εργασιες

Θυμήσου  και συμπλήρωσε τα κενα!

Το επίθετο πολύς - πολλή - πολύ συνοδεύει ουσιαστικά και κλίνεται και στα τρία γένη

Το επίρρημα πολύ δεν κλίνεται , απαντα στην ερώτηση πόσο και συνοδεύει ρήματα,  επίθετα, επιρρήματα,ή μετοχές:

     Στο ψηλό ράφι μιας πολ.....    μεγάλης βιβλιοθήκης, ο Ιγνάτιος, ένας πολ.....   πεινασμένος ποντικός έφαγε, λένε, μια γάτα! Μαζεύτηκε πολ.....  κόσμος, ήρθαν  πολ..... δημοσιογράφοι, πολ.....  ποντικοί μιλούσαν γι' αυτόν κι ένας πολ      σοφός ποντικός είπε:

- Προτείνω να κρεμάσουμε τη φωτογραφία του. Οι γάτες θα τον βλέπουν και θα εξαφανίζονται.
- Πολ.... έξυπνη ιδέα! Θα έχει πολ.... μεγάλη επιτυχία!

Ένας πολ.....  λαίμαργος ποντικός!!!!!!!!!

................................................................

έτρεξε   πολ....   γρήγορα

 είναι      πολ     καλός μαθητής

              πολ       ευτυχισμένος

Χθες έβρεξε πολ..... 

Η βροχή ήταν πολ..... δυνατή. Πολ........άνθρωποι άρχισαν να τρέχουν για να προφυλαχθούν. Αρκετά μαγαζιά πλημμύρισαν και οι μαγαζάτορες έδειχναν πολ,,,,,    απελπισμένοι. Καιρό είχαν να δουν να πέφτει τόση πολ..... βροχή.

 

ασκηση του βιβλιου στη Γλωσσα

28.Tο κράτος αντιμετωπίζει μεγαλα εσωτερικά προβληματα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1.Ποιες ενέργειες και ποια μέτρα οδήγησαν σε παρακμη το Βυζάντιο;

2. Γιατί οι Βυζαντινοί έδωσαν πολλά προνόμια στους Βενετούς;

3. Παρακολουθω στο διπλάνο βιντεο τις αλλαγες των συνορων του Βυζαντιου  και σημειώνω  μια χρονια ακμης του Βυζαντιου και μια χρονια παρακμης. Ανοιγω το βιβλιο Ιστορίας και ανακαλυπτω τον  αυτοκρατορα εκείνης της εποχης.,

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ  ΣΤΟ ΤΕΤΡΑΔΙΟ

1.εργαστήριο για το ΕΜΒΑΔΟΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΕΡΙΜΕΤΡΟ 2.εμβαδον τριγωνου

ΠΑΤΑ ΠΑΝΩ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΓΙΑ ΝΑ ΜΠΕΙΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ

• 
  Μάθετε πώς να βρείτε τo EMBAΔΟΝ ενός τριγώνου όπου δίνεται η βάση και το κάθετο ύψος.

Τι είναι το ΕΜΒΑΔΟΝ ;

• Το εμβαδόν είναι το μέγεθος του χώρου που βρίσκεται μέσα σε ένα σχήμα.
• 
  

ΕΜΒΑΔΟΝ  ενός  τριγώνου

• 
  

• Ε=( β Χ υ) : 2
Για να βρείτε την περιοχή οποιουδήποτε τριγώνου, απλά πρέπει να πολλαπλασιάσετε τη βάση του τριγώνου με το κάθετο ύψος και να διαιρεσετε με το 2.

Επεξήγηση περιοχής ορθού τριγώνου

Αν κοιτάξετε το τρίγωνο παραπάνω, θα παρατηρήσετε ότι η κόκκινη διακεκομμένη γραμμή που ενώνει το τρίγωνο σχηματίζει ορθογώνιο.

Η περιοχή του δεξιού τριγώνου είναι ακριβώς το ήμισυ αυτού του ορθογωνίου, επειδή έχει χωριστεί σε δύο ίδια τρίγωνα με το ίδιο εμβαδόν.

Παραδείγματα εμβαδού τριγώνου

Παράδειγμα 1) Βρείτε το εμβαδον τριγώνου παρακάτω.

• Στο παραπάνω παράδειγμα, η βάση είναι 8cm και το κάθετο ύψος είναι 5cm.
• 
  

Παράδειγμα 2) Βρείτε το Εμβαδον του τριγώνου παρακάτω.

• Στο παράδειγμα, η βάση είναι 9m και το κάθετο ύψος είναι 4m.
• 
  

ΕΡΓΑΣΙΕΣ

ΒΡΙΣΚΩ ΤΟ ΕΜΒΑΔΟΝ ΤΩΝ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΣΧΗΜΑΤΩΝ

ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ

ΜΙΑ ΠΑΝΕΜΟΡΦΗ....ΑΝΟΙΞΙΑΤΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ

Στίχοι: Μίκης Θεοδωράκης Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης Απρίλη μου, Απρίλη μου ξανθέ και Μάη μυρωδάτε, καρδιά μου πώς αντέ- Καρδιά μου πώς, καρδιά μου πώς αντέχεις μέσα στην τόση αγάπη και στις τόσες ομορφιές

Στίχοι

Απρίλ’ Απρίλη μ’ δροσερέ, Γιώργη μου και γραμματικέ
Μάη μου λελουδιασμένε, Γιώργη μου γραμματισμένε.

Όλο τον κόσμο γιόμοσες, μωρέ Γιωργούλα μ’ γιόπουλε
γιεμ λελούδια και καλούδια, γεια σ’ αγάπη μου καινούργια.

Και μένα με περέπλεξες, μωρέ Γιωργούλα μ’ δυο βουλές
γιε μ’ σ’ ενός λεβέντη αγκάλη, Γιώργη μου και παλικάρι.

Σ’ ενός λεβέντη γεμενί,1 Γιώργη μου και γραμματιστή
γιεμ σ’ ενός Δαδιώτ’2 αγκάλη, Γιώργη μου και παλικάρι.

---

1γεμενί: μαντίλι
2Δαδιώτ': από την Αμφίκλεια, το πρώην Δαδί

ΒΥΖΑΝΤΙΟ -ΗΠΕΙΡΟΣ

« Το πνεύμα της φυλής είναι ακριβώς εκείνο που κρατούσε ακοίμητη την φλόγα του Ελληνισμού στα ζοφερά χρόνια της δουλείας από το 1453 έως το 1821».

Πόλη Κωνσταντινούπολη πατρίδα μου χαμένη

βασίλισσα των πόλεων χιλιοτραγουδισμένη

είσαι στον κόσμο ξακουστή από την ομορφιά σου

 για του Βοσπόρου τα νερά και την Αγια Σοφιά σου!

Στο βιντεο μπορειτε να δείτε με ταχύτητα τις αλλαγες των συνορων σε μια χιλιετία. Παρατηρηστε τις μεγάλες αλλαγές μετα τα προνομια που δόθηκαν στους Βενετούς.....προς το τέλος....

Δροσίσετε την ψυχή σας στην αγιότητα. Κωνσταντινούπολη, στη μέση της βλογημένης αυτής αφεντοπολιτείας στεκότανε, σαν ήλιος, η Αγιά Σοφιά… δεν υπάρχει άλλη στην οικουμένη, κι ούτε βρίσκεται στον ντουνιά τέτοια … 

Κωνσταντινούπολη, η αγιασμένη πολιτεία
Φώτης Κόντογλου

Τι ήτανε, αληθινά, εκείνο το Βυζάντιο, εκείνη η Κωνσταντινούπολη; Παραμυθένιος κόσμος! Όχι μοναχά η αρχαία πολιτεία, μα κι η καινούργια, ως του σουλτάν-Χαμίτ τα χρόνια. Είχα γνωρίσει έναν χριστιανό Ανατολίτη κοσμογυρισμένον, που έζησε πολλά χρόνια στην Ευρώπη και στην Αμερική, στη Λόντρα, στο Παρίσι, στη Ρώμη, στη Νέα Υόρκη. «Όλες αυτές οι μεγάλες πολιτείες, μου έλεγε, είναι σπουδαίες, μα σαν την Κωνσταντινόπολη δεν υπάρχει άλλη στην οικουμένη, κι ούτε βρίσκεται στον ντουνιά τέτοια επίσημη αρχοντικιά και βασιλική πολιτεία».

Στα χρόνια των Βυζαντινών «η βασιλεύουσα Πόλις» θα είχε μια εξωτική κι αλλόκοτη μεγαλοπρέπεια. Χίλιοι κουμπέδες (τρούλλοι) κατάχρυσοι λαμποκοπούσανε μέσα στη βλογημένη αυτή αφεντοπολιτεία. Στη μέση στεκότανε, σαν ήλιος, η Αγιά Σοφιά, και γύρω της ήτανε σκορπισμένες οι άλλες εκκλησίες με τους χρυσούς κουμπέδες, σφαίρες ουράνιες, που λες και γυρίζανε γύρω στον ήλιο. Δεν φαινόντανε πως ήτανε κτίρια καμωμένα από τον άνθρωπο, αλλά σαν να κατεβήκανε από τον ουρανό και σταθήκανε απάνω στη γη. Κι από μέσα ήτανε καταστολισμένες με ψηφιά, με χρωματιστά μάρμαρα, με σμάλτα, με ζωγραφιές, που θαρρούσε κανένας πως μπαίνει σε ουράνια παλάτια. Είχανε δίκιο οι παλιοί Κινέζοι που λέγανε πως αυτά τα κτίρια ήτανε «κάποια παλάτια μεγάλα και λαμπερά, που από μέσα μοιάζανε σαν τα χρυσά φτερά του φασιανού την ώρα που πετά»….
Το Σαββατόβραδο, κατά το δειλινό, η ατμόσφαιρα γέμιζε από τη γλυκειά βουή που κάνανε χιλιάδες καμπάνες και που ανέβαινε σαν ψαλμωδία απάνω από την αγιασμένη πολιτεία, από τη Νέα Σιών, «ήχος καθαρός εορταζόντων». Πανηγυρική μεγαλοπρέπεια! 

Μοναχά το Βυζάντιο κατέβασε στη γη την ουράνια αρμονία.

 (Πηγή : Φώτης Κόντογλου, Μυστικά άνθη Ήγουν: Κείμενα γύρω από τις αθάνατες αξίες της ορθόδοξης ζωής, Ἀθῆναι: Ἐκδόσεις Ἀστήρ,, σσ. 93-99. )

ΗΠΕΙΡΟΣ

Επί του Ρωμαίου αυτοκράτορα Διοκλητιανού (284-305 μ.Χ.) παρουσιάζεται μια σημαντική μεταβολή στη διοίκηση της Ηπείρου. Η Ήπειρος διαιρέθηκε σε δυο μεγάλες διοικήσεις, στην Παλαιά και Νέα Ήπειρο. Όμως, κατά τους πρώτους βυζαντινούς χρόνους παρέμεινε στην αφάνεια. Όταν το ρωμαϊκό κράτος χωρίστηκε σε Ανατολικό και Δυτικό, η Ήπειρος, με τις δυο αυτές επαρχίες, Παλαιά και Νέα Ήπειρο, απετέλεσαν τμήμα του βυζαντινού κράτους.

Η Ήπειρος παρέμενε ακόμη ολιγάνθρωπη και έρημη. Ακόμη περισσότερο ερημώθηκε όταν και αυτή δέχτηκε επιδρομές των Γότθων του Αττίλα. Οι Γότθοι κατέστρεψαν τον Ογχησμό (σήμερα Άγιοι Σαράντα), την Νικόπολη, το Βουθρωτό, την Φοινίκη και άλλες πόλεις.

Από τότε η ηπειρωτική ιστορία βρίσκεται βυθισμένη στο σκοτάδι. Λίγες πληροφορίες μας δίνει ο «Συνέκδημος» του Ιεροκλέα, έργο της εποχής του Ιουστινιανού, στο οποίο εξετάζεται από τον βυζαντινό ιστορικό και γεωγράφο Ιεροκλή και απαριθμούνται «Πάσαι αι επαρχίαι και πόλεις αι υπό τον Βασιλέα των Ρωμαίων του εν Κωνσταντινουπόλει».

Από τον Ιεροκλέα πληροφορούμαστε ότι η Παλαιά Ήπειρος περιελάμβανε το τμήμα από τα Ακροκεραύνια μέχρι τον Αμβρακικό κόλπο. Πρωτεύουσα της Παλαιάς Ηπείρου ήταν η Νικόπολη, η οποία έγινε σπουδαίο πολιτικό και πνευματικό κέντρο. Τα σωζόμενα βυζαντινά ερείπια, ναοί, μωσαϊκά, θέατρα, υδραγωγείο και άλλα έργα τέχνης μαρτυρούν την ακμή της πόλης κατά τους Βυζαντινούς χρόνους.

Η Νέα Ήπειρος περιελάμβανε το τμήμα από τα Ακροκεραύνια μέχρι το Δυρράχιο. Οι κάτοικοι είχαν ελληνική συνείδηση και μιλούσαν την ελληνική γλώσσα. Πρωτεύουσα της Νέας Ηπείρου ήταν το Δυρράχιο. Για αιώνες το Δυρράχιο ήταν σπουδαίο βυζαντινό λιμάνι και διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο στον πόλεμο εναντίον των Νορμανδών και άλλων βαρβάρων που απειλούσαν τη Βυζαντινή αυτοκρατορία.

Σπουδαίο ρόλο διαδραμάτισε η Ήπειρος στην ιστορία του Μεσαιωνικού Ελληνισμού κατά τα χρόνια του Δεσποτάτου της Ηπείρου. Το Δεσποτάτο ιδρύθηκε μετά το 1204, μετά δηλ. την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Λατίνους, από τον Μιχαήλ Άγγελο Κομνηνό Δούκα.

 Κράτησε ζωντανή τη φλόγα του ελληνισμού στα σκληρά χρόνια της Φραγκοκρατίας και ηγήθηκε στην προσπάθεια ανάκτησης της Κωνσταντινούπολης . Δεν τα κατάφερε, η Αυτοκρατορία της Νίκαιας πέτυχε το ποθούμενο. (Απελευθέρωσε την Πόλη από τους Δυτικούς το 1261).

Περιελάμβανε την περιοχή της Ηπείρου από το Δυρράχιο μέχρι την Ναύπακτο. Είχε πρωτεύουσα την Άρτα στην οποία σώζονται σημαντικά βυζαντινά μνημεία, κυρίως Ναοί, που μαρτυρούν την ακμή της πόλης. Το Δεσποτάτο της Ηπείρου είχε οργανώσει τακτικό στρατό και αγωνίστηκε εναντίον των Φράγκων και διέλυσε τα άτακτα αλβανικά στίφη που λεηλατούσαν τις κεντρικές περιοχές.

Θεόδωρος Άγγελος Δούκας Κομνηνός, ο σπουδαιότερος ηγεμόνας της Ηπείρου (1215-1230. Για τον Θεόδωρο ο Νικηφόρος Γρηγοράς γράφει χαρακτηριστικά: «Άνδρας δραστήριος και καινά δεινός επινοείσαι πράγματα». Ο Θεόδωρος αποφάσισε να επεκτείνει το δεσποτάτο ανατολικά και έθεσε ως πρώτο στόχο του την κατάληψη της Θεσσαλονίκης, πράγμα που το κατάφερε το 1224.Σε μια εισβολή του όμως στη Βουλγαρία (Απρίλιος του 1230) ο Θεόδωρος ατύχησε, αφού ηττήθηκε από τον Βούλγαρο τσάρο Ιωάννη Ασάν , και αιχμαλωτίστηκε.....Στη συνέχεια, το δεσποτάτο είχε πολλά προβλήματα με τους Λατίνους, τους Αλβανούς και τους Σέρβους του Στέφανου Δουσάν.

Από τον 14ο αιώνα οι Αλβανοί αρχίζουν να γίνονται απειλητικοί και σπέρνουν τον τρόμο στις δυτικές επαρχίες της Ηπείρου. Οι συνεχείς αυτές λεηλασίες και επιδρομές είχαν συνέπεια την φτώχεια και την εξαθλίωση των βορειότερων ηπειρωτικών επαρχιών, και δημιουργούν προβλήματα στους Έλληνες της Ηπείρου. Εξαιτίας αυτών των λεηλασιών και των επιδρομών των Αλβανών παρατηρείται μεγάλη μετανάστευση των Ηπειρωτών στην νότιο Ελλάδα.

Αναφέρεται ότι το 1380 δέκα χιλιάδες Ηπειρώτες  χριστιανοί, καλούμενοι «Αρβανίτες» κατέβηκαν από το Άρβανον  και εγκαταστάθηκαν στη νότιο Ελλάδα, στην Πελοπόννησο, Αττική, Βοιωτία και στα νησιά Ύδρα, Σπέτσες και Άνδρο. Η μετανάστευση αυτή ελάττωσε τον πληθυσμό της Ηπείρου.