Η κοινωνία του πολιτισμού των Μάγια είχε τη μορφή πυραμίδας. Στη βάση βρισκόταν ο απλός λαός, αποτελώντας το ισχυρό στήριγμα για όλους όσους ήταν από πάνω τους: τεχνίτες, εμπόρους, ευγενείς και ηγέτες. Για τον απλό λαό των Μάγια, η πιο κοινή εργασία ήταν η γεωργία .Όλη η δουλειά γινόταν με απλά πέτρινα εργαλεία ή με το χέρι. . Οι αγρότες των Μάγια επιστράτευαν ιδιοφυείς τεχνικές ,οπως τα αρδευτικά καναλια για να μπορέσουν να ταΐσουν τον πολυπληθή λαό τους.
Το πρωινό έτρωγαν έναν χυλό από καλαμπόκι και τσίλι . Το μεσημέρι έτρωγαν πιτάκια από ζύμη καλαμποκιού γεμιστά με λαχανικά και κρέας. Το κυρίως γεύμα ήταν το βράδυ, το οποίο συνήθως περιλάμβανε τορτίγιες μαζί με βραστά λαχανικά και, αν η οικογένεια είχε την οικονομική ευχέρεια, κρέας. Τα δημοφιλέστερα είδη κρέατος ήταν το ψάρι, το ελάφι, η πάπια και η γαλοπούλα.
Η πιο δημοφιλής τροφή που κληρονόμησε ο κόσμος από τους Μάγια είναι η σοκολάτα, την οποία μάζευαν από τα κακαόδεντρα. Οι σπόροι κακάο θεωρούνταν τόσο πολύτιμοι που τους χρησιμοποιούσαν στις συναλλαγές αντί για χρήματα
Αυτα τα προίόντα έφτασαν στην Ευρώπη την εποχή των Ανακαλύψεων, κάπου τον 16ο αιώνα, ενώ στον ελλαδικό χώρο έγινε γνωστή η πατάτα αμέσως μετά την Επανάσταση του 1821, χάρη στον Ιωάννη Καποδίστρια.
Αυτό το πείραμα είναι εξαιρετικό για να ελέγξετε εάν τα μόρια του ζεστού νερού κινούνται πραγματικά πιο γρήγορα από τα τα μόρια του κρύου.,. Ρίξτε λίγο νερό, ρίξτε λίγη χρωστική τροφίμων και συγκρίνετε τα αποτελέσματα.
Τι θα χρειαστείτε:
Ένα διαφανές ποτήρι γεμάτο με ζεστό νερό
Ένα διαφανές ποτήρι γεμάτο με κρύο νερό
Χρώμα τροφίμων
Σταγονόμετρο
Οδηγίες:
Γεμίστε τα ποτήρια με την ίδια ποσότητα νερού, ένα κρύο και ένα ζεστό.
Ρίξτε μια σταγόνα χρωστική τροφίμων και στα δύο ποτήρια το συντομότερο δυνατό.
Προσέξτε τι συμβαίνει με το χρώμα των τροφίμων.
Τι συμβαίνει;
Αν παρακολουθήσετε προσεκτικά θα παρατηρήσετε ότι ......
ΣΧΟΛΕΙΟ:πειραμα για την πυκνοτητα
Επιπλέει ή βυθίζεται ένα πορτοκάλι όταν τοποθετείται στο νερό;
Φαίνεται σαν μια αρκετά απλή ερώτηση, αλλά είναι; Δοκιμάστε αυτό το διασκεδαστικό επιστημονικό πείραμα για την πυκνότητα για παιδιά και απαντήστε στην ερώτηση μαθαίνοντας παράλληλα ένα μοναδικό χαρακτηριστικό των πορτοκαλιών.
Τι θα χρειαστείτε:
Ένα πορτοκάλι
Ένα βαθύ μπολ ή δοχείο
Νερό
Οδηγίες:
Γεμίστε το μπολ με νερό.
Βάλτε το πορτοκάλι στο νερό και δείτε τι συμβαίνει.
Ξεφλουδίστε τη φλούδα από το πορτοκάλι και δοκιμάστε ξανά το πείραμα, τι γίνεται αυτή τη φορά;
Τα χρόνια 1940 - 1945, αν και λίγα σχετικά, έδωσαν μια λογοτεχνία αρκετά σημαντική, και σε πρώτη
σειρά ποίηση... το έργο του Σικελιανού και του Σεφέρη, του Ελύτη και του
Βρεττάκου, του Αναγνωστάκη και του Εγγονόπουλου, του Γκάτσου και του
Ρίτσου και πολλών άλλων, συμπεριλαμβανομένων και των εξαίρετων θουριογράφων της Εθνικής Αντίστασης . Στους τελευταίους έχουν τη δική τους θέση τόσο οι επώνυμοι όσο
και οι ανώνυμοι ποιητές πολεμικών εμβατηρίων.
«Ακόμα πιο κοντά, και δε θα σπάσουν
αν δεν σπάσουν πρώτα τα δεσμά σου
Όταν μιλάμε για ποίηση μεγαλόφωνη στην περιοχή του νεοελληνικού ποιητικού λόγου, ο νους μας πηγαίνει αυτόματα σε τρεις ή τέσσερις περιπτώσεις. Μα κι ανάμεσα σ’ αυτές, η ισχυρότερη σε ένταση φωνή είναι χωρίς αμφιβολία του Άγγελου Σικελιανού. Ποιήματα εμπνευσμένα από τον ελληνο-ιταλικό πόλεμο του 1940-41 και την εχθρική κατοχή. Τα περισσότερα κυκλοφορούσαν την εποχή εκείνη μυστικά και αποτελούσαν ένα είδος αντίστασης.
Το Πνευματικό Εμβατήριο δημοσιεύτηκε στο 3ο τεύχος του περιοδικού «Ελεύθερα Γράμματα», στις 19.5.1945.
Πνευματικό εμβατήριο
Σαν έριξα και το στερνό δαυλί στο φωτογώνι (δαυλί της ζωής μου της κλεισμένης μες στο χρόνο) στο φωτογώνι της καινούργιας Λευτεριάς Σου Ελλάδα,
μου αναλαμπάδιασε άξαφνα η ψυχή, σα να ’ταν όλο χαλκός το διάστημα, ή ως να ’χα τ’ άγιο κελί του Ηράκλειτου τριγύρα μου όπου χρόνια, για την Αιωνιότη εχάλκευε τους λογισμούς του και τους κρεμνούσε ως άρματα στης Έφεσος το Ναό· γιγάντιες σκέψες σα νέφη πύρινα ή νησιά πορφυρωμένα σε μυθικόν ηλιοβασίλεμα άναβαν στο νου μου, τι όλη μου καίγονταν μονομιά η ζωή στην έγνια της καινούργιας Λευτεριάς σου Ελλάδα!
Τη νέα καρδιά που κιόλας έκλεισα μέσα στα στήθη, και κράζω σήμερα μ’ αυτή προς τους Συντρόφους όλους:
«Ομπρός, βοηθάτε να σηκώσουμε τον ήλιο πάνω από την Ελλάδα, ομπρός βοηθάτε να σηκώσουμε τον ήλιο πάνω από τον κόσμο! Tι ιδέτε, εκόλλησεν η ρόδα του βαθιά στη λάσπη, κι ά, ιδέτε, χώθηκε τ’ αξόνι του βαθιά μες στο αίμα! Ομπρός παιδιά, και δε βολεί μονάχος του ν’ ανέβει ο ήλιος, σπρώχτε με γόνα και με στήθος, να τον βγάλουμε απ’ τη λάσπη, σπρώχτε με στήθος και με γόνα, να τον βγάλουμε απ’ το γαίμα. Δέστε, ακουμπάμε απάνω του ομοαίματοι αδερφοί του! Ομπρός, αδέρφια, και μας έζωσε με τη φωτιά του ομπρός, ομπρός κ’ η φλόγα του μας τύλιξε, αδερφοί μου!»
Ο ποιητής Μανόλης Αναγνωστάκης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1925. Τελείωσε την Ιατρική
Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κι αργότερα μετεκπαιδεύτηκε στη
Βιέννη. Από τα φοιτητικά του χρόνια πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση
και διετέλεσε αρχισυντάκτης του φοιτητικού περιοδικού «Ξεκίνημα» (1944).
Από το πρώτο ποίημα της μικρής συλλογής «Εποχές» των είκοσι όλων
κι όλων μικρών σχετικά ποιημάτων ο ποιητης βάζει τους αναγνώστες του
στην ατμόσφαιρα της κατοχής και μάλιστα στην πιο δύσκολη περίοδό της:
«Χειμώνας 1942».
:Εφτά μέρες
Η μια πάνω στην άλλη
Δεμένες
Ολόιδιες
Σα χάντρες κατάμαυρες
Κομπολογιών του Σεμιναρίου
Ώρες
Ταυτισμένες
Χωρίς συνείδηση
Προσπαθώντας μια λάμψη
Σε φόντο σελίδων
Με πένθιμο χρώμα.
Σήμερα βρέχει απ’ το πρωί.
Ένα κίτρινο χιονόνερο
Οι στίχοι του αρχίζουν με κεφαλαίο γράμμα, ενώ τη γραπτή κάθε
φορά δήλωση τελείας και κομμάτων δεν θεωρεί πάντα απαραίτητη.
Στο τελευταίο ποίημα των «Εποχών» μία στροφή μας εκπλήσσει
για την τέλεια απόδοση νοήματος μιας σημαντικής περιόδου στην ιστορία της Ελλάδος — την περίοδο της Εθνικής Αντίστασης.
Μια μέρα θα γράψω την ιστορία των χρόνων μου
Ένας κήπος μ’ άδικα κομμένα άγουρα ρόδα
Μια θάλασσα που ταξιδεύουνε τα πλοία χωρίς προορισμούς
Πρόσωπα σπαταλημένα την εποχή που κατόρθωσαν ν’ άγγίξουν
ελαφρά μια συνετά φυλαγμένη πτυχή μας
Πρόσωπα που ’ταν για μας η στοργή τους πληγή·
αυτά θα σου
γράψω
Β'. «ΣΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟ ΔΙΑΣΕΛΟ ΟΡΘΙΟΣ Ο ΓΙΟΣ
ΠΟΛΕΜΑΓΕ»
Ο ποιητής, πεζογράφος και ακαδημαϊκός Νικηφόρος Βρεττάκος γεννήθηκε την 1η Ιανουαρίου 1912 στις Κροκεές Λακωνίας.
«1.9.1939» είναι ο τίτλος του πρώτου ποιήματος μιας νέας εποχής
στην ποίηση του Βρεττάκου κι ο συγγραφέας επεξηγεί: «Χρονολογία που κηρύχτηκε ο β' παγκόσμιος πόλεμος».
Ο ποιητής απευθύνει έκκληση, κάνει θερμή
παράκληση προς όλους τους ανθρώπους των εμπόλεμων μερών για σύνεση,
για συναίνεση, με στόχο την αποφυγή του κακού που φαίνεται να πλησιάζει:
Προσευχηθείτε να περάσει αυτό το σύννεφο
που πάει να γίνει πεπρωμένο μας.
Νικηφόρος Βρεττάκος :«Η κήρυξη του Ιταλοελληνικού πολέμου, με βρήκε στα σύνορα, απλό
στρατιώτη, στη ζώνη των πρώσω. . . Επέζησα χωρίς να τό υπολογίσω από
τα πριν, χωρίς να περιμένω πως θα επιζήσω. Επέζησα έχοντας κερδίσει μια
σπουδαία εμπειρία. Γύρισα μ’ έναν απέραντο θαυμασμό για τον ελληνικό
λαό 'αυτόν καθ’ εαυτόν’ τον λαό τον ακέφαλο, τον οργανωμένο από τα ίδια
του τα αισθήματα, από την ίδια τη φύση, μέσα στην αγραμματοσύνη του και
τη στέρησή του. Να ένα θαυμαστό καταφύγιο
Στης ιστορίας το διάσελο όρθιος ο γιος πολέμαγε
κι η μάνα κράταε τα βουνά, όρθιος να στέκει ο γιος της,
μπρούντζος, χιόνι και σύννεφο. Κι αχολόγαγε η Πίνδος
σα νάχει ο Διόνυσος γιορτή. Τα φαράγγια κατέβαζαν
τραγούδια κι αναπήδαγαν τα έλατα και χορεύαν
οι πόρτες. Κι όλα φώναζαν: «’Ίτε παΐδες Ε λλήνω ν...».
Κτισμένο στα χρόνια του Φιλίππου Β΄ (359-336 π.Χ.), το ανάκτορο των Αιγών είναι όχι μόνον το μεγαλύτερο, αλλά μαζί με τον Παρθενώνα και το σημαντικότερο κτήριο της κλασικής Ελλάδας. Χτισμένο στο άστυ των Αιγών, σε ένα υπερυψωμένο σημείο της πλαγιάς, το τεράστιο κτήριο –το μεγαλύτερο της κλασικής Ελλάδας, τριπλάσιο από τον Παρθενώνα-ήταν ορατό από ολόκληρη των λεκάνη της Μακεδονίας.
Κτήριο πρωτόφαντο, απολύτως επαναστατικό και πρωτοποριακό για την εποχή του, το ανάκτορο που ένας μεγαλοφυής αρχιτέκτονας –ίσως ο Πύθεος δημιούργησε για τον Φίλιππο στις Αιγές θα γίνειτο αρχέτυπο όλων των ανακτόρων της
ελληνιστικής οικουμένης, των Ρωμαιων, των μουσουλμανικων τζαμιών τωνΕυρωπαίων αργότερα και όχι μόνον.
Το βλέπεις με τόσους κίονες και σκέφτεσαι....Ναός θα είναι.
Μπαίνεις και αντι για ναό βλέπεις ένα τετρεγωνο ΠΕΡΙΣΤΥΛΙΟ, με διώροφες στοές! Εκει για πρωτη φορα στον κόσμοσυνανταςΑγορα,εσωτερική, εναν τόπο συναθροισης 4.000 πολιτών για πολιτικα και κοινωνικα ζητηματα!!!!Το περιστύλιο είναι ο λόγος ύπαρξης αυτού του κτιρίου, είναι η ψυχή του κτηρίου, το ιερό κέντρο.
«Ολο το κτίριο είναι σχεδιασμένο με χρυσές αναλογιες. Γι' αυτό, όταν το κοιτάμε μας φαίνεται όμορφο, μας αρέσει η πρόσοψη αυτή.
Είναι αυτό που βρήκε ο Πυθαγόρας, είναι ΧΡΥΣΟΣ ΛΟΓΟΣ (Το διαπιστώνεις με μια υπεροχη διαίρεση που εχει πηλίκο 1,62). Τα εμβαδα επαναλαμβάνουν το μοτιβο 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21….
Το Βυζάντιο ήταν η πιο ασφαλής και πλούσια πόλη του ελληνικού αποικισμού στον Εύξεινο Πόντο.Οι Βυζαντινοί πλούτιζαν απο την εισπραξη των διοδίων που πλήρωναν τα πλοια τα οποία διέσχιζαν το στενό καθώς και απο την αλιεία.
Απο τη στιγμη που ο Κωνσταντίνος επέλεξε το Βυζάντιο αποφάσισε να ο κανει την ωραιότερη πόλη του κόσμου για να ξεχαστεί το μεγαλείο της Ρώμης.
Πηραν λοιπόν τον δρομο για την Κωνσταντινουπολη :
1. από τούς Δελφούς το διάσημο τρόπαιο της νικης των Ελληνων στις Πλαταιές
2.το κολοσσιαίο άγαλμα του Ηρακλή, έργο του Λυσιμάχου
3.η ωραία Αθηνά της Λίνδου
4.η μνημειώδης Ήρα από χαλκό
5.η ωραία Ελένη ,αγνωστου γλύπτη
6. ο αβροφρων Παρις που προσφέρει το μήλο στην Αφροδίτη
.......Με λίγα λόγια η Νέα Ρωμη, η Κωνσταντινούπολη, είχε όλο τον αέρα για να γίνει ένα είδος μουσείου των ωραιότερων αριστουργημάτων της ελληνικής Τέχνης.
Ας παμε μια βόλτα στο κέντρο της Πόλης...
Ο Κωνσταντίνος αποφασισε να κατασκευασει ενα ΄΄φόρουμ''που θα έφερνε το όνομά του.
Ενα υπέροχο μνημείο που θα διαίωνιζε τη δόξα του.
-Μεταφέρθηκαν οι ωραιότεροι κίονες από ελληνικούς ναούς.Τους τοποθέτησαν τον ένα πάνω στον άλλον και τους συνέδεσαν με δάφνινα στεφανια απο μπρούντζο.
Εφτιαξαν έτσι μια στήλη ύψους 50 μέτρων π'ανω σε ένα βαθρο τετράγωνο με πλάτος πλευρας 8 μ.Στο βάθρο εκλεισαν κομμάτια του Τιμίου Σταυρού και τα πανέρια του ''πολλαπλασιασμού των άρτων'΄'.
Στην κορυφή τοποθετήθηκε το άγαλμα του Κωνασταντίνου.Απο τον ναο του Απόλλωνος της Ρώμης πήραν το αγαλμα του θεού του φωτός.Για να φαίνεται φωτοστεφανωμένο το νέο άγαλμα του Κωνσταντίνου κατασκευασαν ακτίνες με καρφια απο τον Τίμιο Σταυρο.
Η ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ ΕΓΚΑΙΝΙΑΣΤΗΚΕ ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΑ ΣΤΙΣ 11 ΜΑΙΟΥ ΤΟΥ 330.
Για να φτάσει ο πληθυσμός της Πόλης αυτόν της παλαιας Ρώμης ευνοήθηκε η ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ.
- Στους πλούσιους Ρωμαίους προσέφεραν δωρεάν οικόπεδα και χρήματα για να κτίσουν άνετες και πολυτελείς επαύλεις.
Έτσι πολύ γρήγορα αυξηθηκε ο πληθυσμός της Κωνσταντινούπολης που χρειαστηκε να επεκταθει η πόλη και να χτιστεί νέο τείχος ΄ωστε να προστατεύεται απο ενδεχόμενη εχθρική επίθεση.
Μια πλατειά και μακριά λεωφόρος συνέδεε τις μεγάλες ΔΗΜΟΣΙΕΣ πλατείες της πόλης με τις πύλες των τειχών και τα προάστεια.
Ήταν η περιβόητη Μεση Οδός. Άεχιζε απο το Χρυσό Σταδιόμετρο , το δημοφιλές κόσμημα της πόλης( 'εδειχνε τις αποστάσεις που χώριζαν την Κωνσταντινουπολη από τισ κυριώτερες πόλεις της αυτοκρατορίας.
Κι από τις δύο πλευρές της υπήρχε μια σειρά πολυτελων στοών σκεπασμένων με ταράτσες .Στις ταράτσες τοποθετηθηκαν αγάλματα και αγγεια .
Ξέρουμε , ότι η πυρκαγια του 532 κατά τη διάρκεια της Στάσης του Νίκα κατέστρεψε ολοκληρωτικά το έργο του Κωνσταντίνου.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ
ΔΙΑΒΑΖΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΗΓΕΣ
στην τάξη μας
Χτίστηκε η μεγάλη αγορά στο κέντρο της πόλης και στο άγαλμα του αυτοκράτορα στην κορυφή της.
Β
Μεταφέρθηκαν εδώ έργα τέχνης από άλλα μέρη της αυτοκρατορίας, για να διακοσμήσουν τις πλατείες, την αγορά και τους άλλους δημόσιους χώρους.
Διατηρήθηκαν βωμοί και ναοί της παλιάς θρησκείας και χτίστηκαν νέοι χριστιανικοί.
Κατασκευάστηκαν κρήνες, λουτρά, υδραγωγεία, και τεράστιες δεξαμενές που εξασφάλιζαν νερό για έξι μήνες.