Ενότητα 11 Συγγενικές σχέσεις

 Θεωρία

Περιγραφή, γενικά
Περιγραφή προσώπου
Η επιρρηματική σημασία των πτώσεων=Προσδιορισμοί
Σύνδεση των προτάσεων
Αντιθετική σύνδεση των προτάσεων (στο Περισσότερες πληροφορίες για την παρατακτική σύνδεση))
Τα είδη των εξαρτημένων προτάσεων
Κύριες και δευτερεύουσες προτάσεις

• 
  



Με πόσους τρόπους συνδέονται οι προτάσεις;

 

Οι προτάσεις στα νέα ελληνικά, συνδέονται με τρεις τρόπους μεταξύ τους:

1. με ασύνδετο σχήμα   K ,K ,K ,K

2. με παρατακτική σύνδεση   K και K 

3. με υποτακτική σύνδεση   Κ   ,   ( Δ ) 

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
• Ο Γιώργος πλύθηκε, ντύθηκε.
•                     (ΚΥΡΙΑ , ΚΥΡΙΑ )
• Χωρίζονται μεταξύ τους με κόμμα.Αυτός ο τρόπος σύνδεσης λέγεται ασύνδετο σχήμα.
• 
  

Ο Γιώργος πλύθηκε και ντύθηκε. 

                       (ΚΥΡΙΑ ΚΑΙ ΚΥΡΙΑ)

• δύο προτάσεις. Η πρώτη όμως και η δεύτερη ενώνονται με το και. Συνδέονται δηλαδή με μια λέξη που λέγεται σύνδεσμος.
• Συμπέρασμα: Στην παρατακτική σύνδεση οι προτάσεις παρατάσσονται, δηλ. μπαίνουν η μία δίπλα στην άλλη, και συνδέονται μεταξύ τους με συνδέσμους, τους συμπλεκτικούς, τους αντιθετικούς, τους διαχωριστικούς και τους συμπερασματικούς

• Συμπλεκτικοί: και/κι, ούτε, μήτε (ουδέ, μηδέ σε παλαιότερα κείμενα)

  Διαζευκτικοί ή διαχωριστικοί: ή, είτε

  Αντιθετικοί: αν και, αλλά, μα, παρά, όμως, ωστόσο, ενώ, μολονότι, μόνο (που)

  Συμπερασματικοί: λοιπόν, ώστε, άρα, επομένως, οπότε

  Επεξηγηματικός: δηλαδή

• 
  

• Τι είναι η υποτακτική σύνδεση;

• 
  

•  ΕΥΚΟΛΑΚΙ! ΚΥΡΙΑ, + ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΑ ΠΡΟΤΑΣΗ

• 
  

Ο Γιώργος ντύθηκε  (αφού είχε πλυθεί.)

Να εντοπίσετε το είδος της σύνδεσης μεταξύ των παρακάτω προτάσεων

 

1.     Σήμερα έχω τα γενέθλιά μου και θα κάνω πάρτι.
[ασύνδετο, παρατακτική, υποτακτική]

2.     Κάλεσα τις αγαπημένες μου φίλες,( όπως με καλούν κι εκείνες στα δικά τους γενέθλια.)
[ασύνδετο, παρατακτική, υποτακτική]

3.     Έγραψα τις προσκλήσεις και τις μοίρασα εδώ και μια βδομάδα.
[ασύνδετο, παρατακτική, υποτακτική]

4.     Όλες μου υποσχέθηκαν ( ότι θα έρθουν.)
[ασύνδετο, παρατακτική, υποτακτική]

5.     Πλησίαζε η ώρα και καμιά τους δεν ερχόταν.
[ασύνδετο, παρατακτική, υποτακτική]

6.     Άρχισα να ανησυχώ.
[ασύνδετο, παρατακτική, υποτακτική]

7.     Κοιτούσα με αγωνία την ώρα, την ξανακοιτούσα!
[ασύνδετο, παρατακτική, υποτακτική]

8.     Μήπως έπαθαν κάτι ή μήπως δε με θέλουν για φίλη τους.
[ασύνδετο, παρατακτική, υποτακτική]

9.     Αυτά σκεφτόμουν, όταν κτύπησε το κουδούνι.
[ασύνδετο, παρατακτική, υποτακτική]

10.  Οι πονηρές μου έκαναν έκπληξη και ήρθαν όλες μαζί.
[ασύνδετο, παρατακτική, υποτακτική]

• Η επιρρηματική σημασία των πτώσεων=προσδιορισμοι στο συντακτικό

• Η ονομαστική

  Μερικών ουσιαστικών η ονομαστική χρησιμοποιείται σε ορισμένες περιπτώσεις και με επιρρηματική σημασία.

• Παραδείγματα

  Έφυγε τρεχάλα.  Πώς;

  Καλύτερα να πάμε παρέα.

• Θεσσαλονίκη, 31 Δεκεμβρίου. Πού;

• Η γενική

  Η γενική με επιρρηματική σημασία χρησιμοποιείται λιγότερο συχνά από την ονομαστική ή την αιτιατική

• Ή του ύψους ή του βάθους.  Ντύνεται της μόδας.

• Η αιτιατική

  Η αιτιατική χρησιμοποιείται με επιρρηματική σημασία.

• Φεύγω, πάω σχολείο.  Να το μικρύνεις μια πιθαμή.

  Απόψε θα πάμε πλατεία.  Θα έρθουμε πάλι την Κυριακή.

•