1. ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΥΛΗΣ ΜΟΡΙΟ-ΑΤΟΜΟ

ΑΤΟΜΟ

Ο  πυρήνας του ΑΤΟΜΟΥ αποτελείται  από τα πρωτόνια και τα νετρόνια .

τα πρωτόνια φαίνονται με κόκκινο και τα νετρόνια με μπλε στην παρακατω εικονα.

τα ηλεκτρονια περιστρεφονται ταχύτατα   γύρω απο τον πυρηνα

ο αριθμός των πρωτονίων του πυρήνα ενός ατόμου είναι αυτό που καθορίζει την ταυτότητά του.

 Είναι χαρακτηριστικό κάθε χημικού στοιχείου

ΑΤΟΜΟ

ΤΑ ΤΡΙΑ ΒΑΣΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ ΕΙΝΑΙ  : 

 Π.............,  Ν.............., Η.........................

Ήδη από τον 5ο αιώνα π.Χ., ο Δημόκριτος, χωρίς να έχει στη διάθεσή του κανένα από τα σύγχρονα όργανα, υποστήριζε ότι, αν τεμαχίσουμε την ύλη σε ολοένα και μικρότερα κομμάτια, θα φτάσουμε κάποτε σε ένα αδιαίρετο σωματίδιο. Ονόμασε αυτό το σωματίδιο “άτομο”, από το στερητικό “α” και τη λέξη “τέμνω” που σημαίνει κόβω, διαιρώ. Η λέξη λοιπόν ά-τομο σημαίνει αυτό που δεν κόβεται, δε διαιρείται.

   Υ Λ Η     

Οτιδήποτε υπάρχει στο σύμπαν είναι ύλη. Η Γη, οι θάλασσες, ο αέρας, ο Ήλιος, τα άστρα. Καθετί που o άνθρωπος παρατηρεί, που μπορεί να το αγγίζει ή να το αισθανθεί είναι ύλη.
Η ύλη μπορεί να μετατραπεί σε ενέργεια και η ενέργεια σε ύλη. 

Ύλη και ενέργεια βάση της ισορροπίας στο σύμπαν.

ΕΜΒΙΑ - ΑΒΙΑ

 

Γλωσσάρι...
• Κύτταρο ονομάζεται η μικρότερη μονάδα ζωής. Κάθε ζωντανός οργανισμός αποτελείται από ένα ή περισσότερα κύτταρα.
• Κυτταρική ονομάζεται η μεμβράνη που διαχωρίζει το κύτταρο από το περιβάλλον του. Από αυτήν περνούν χρήσιμα υλικά προς το κύτταρο, ενώ τα άχρηστα υλικά αποβάλλονται από τη μεμβράνη προς το εξωτερικό του κυττάρου.
• Κυτταρόπλασμα ονομάζεται ο χώρος ανάμεσα στην κυτταρική μεμβράνη και τον πυρήνα. Εκεί υπάρχουν πολλά διαφορετικά μικροσκοπικά οργανίδια με διάφορες λειτουργίες.
• Πυρήνας κυττάρου είναι το «κέντρο» που ελέγχει όλες τις λειτουργίες του κυττάρου.
• Μονοκύτταρος ονομάζεται ο οργανισμός που αποτελείται από ένα μόνο κύτταρο.
• Πολυκύτταρος ονομάζεται ο οργανισμός που αποτελείται από πολλά κύτταρα.

Με μια ματιά...

• Έμβια είναι η άλλη ονομασία που δίνουμε στους ζωντανούς οργανισμούς. Όλα τα άψυχα αντικείμενα που μας περιβάλλουν τα ονομάζουμε άβια.
• Τα χαρακτηριστικά των έμβιων είναι ότι κινούνται, τρέφονται, αναπνέουν, αναπτύσσονται, αναπαράγονται και αντιδρούν σε ερεθίσματα.
• Στους μονοκύτταρους οργανισμούς που αποτελούνται από ένα κύτταρο περιλαμβάνονται τα βακτήρια, οι μύκητες, τα πρωτόζωα και οι ιοί. Κάποιοι από αυτούς τους οργανισμούς είναι παθογόνοι, οι περισσότεροι όμως είναι χρήσιμοι.
• Σε κάθε κύτταρο μπορούμε να διακρίνουμε τρεις βασικές περιοχές: την κυτταρική μεμβράνη, το κυτταρόπλασμα και τον πυρήνα. Στα φυτικά κύτταρα διακρίνουμε επίσης το κυτταρικό τοίχωμα, τα χυμοτόπια και τους χλωροπλάστες.

Απαντώ στο τετράδιο  

ΘΥΜΑΜΑΙ.....

Τα Χαρακτηριστικά της ζωής

Για τους ζωντανούς οργανισμούς χρησιμοποιούμε και την ονομασία «έμβια», που προκύπτει από τη λέξη «βίος», που σημαίνει ζωή. 

Τα υπόλοιπα αντικείμενα ονομάζονται «άβια», ονομασία που προκύπτει από τη λέξη «βίος» και το στερητικό «α».
Άβιο, λοιπόν, ονομάζεται αυτό που δεν έχει ζωή. Στα άβια ανήκουν και τα αντικείμενα που κατασκευάζονται από υλικά που προέρχονται από έμβια όπως μια ξύλινη καρέκλα, ένα μάλλινο πουλόβερ κ.ά.

Σχεδόν παντού, όπου κοιτάζουμε, αναπτύσσεται ζωή.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

---

Οι ζωντανοί οργανισμοί εμφανίζουν χαρακτηριστικές λειτουργίες:
κινούνται, αναπαράγονται, αναπτύσσονται, τρέφονται,
αναπνέουν & αντιδρούν σε ερεθίσματα.

Η ζωή στις πολικές περιοχές-Η ζωή στα τροπικά δάση

Γιατί δε λιώνουν τα ιγκλού;

Το ιγκλού είναι η προσωρινή κατοικία των Εσκιμώων το χειμώνα (ιγκλού στη γλώσσα των Ινουίτ σημαίνει σπίτι).

Παρ’ όλο που οι περισσότεροι Εσκιμώοι μένουν πλέον σε σπίτια από πέτρες ή ξύλα, συνηθίζουν ακόμη να κατασκευάζουν ιγκλού, ειδικά όταν ταξιδεύουν. Ορθογώνια κομμάτια παγωμένου χιονιού τοποθετούνται κυκλικά, ώστε η κατασκευή να συγκλίνει και να σχηματίζεται τελικά ένας τέλειος θόλος. Οι σχισμές και τα όποια σημεία επαφής γεμίζονται με χιόνι. Τότε οι Εσκιμώοι ανάβουν μια λάμπα που καίει λίπος φάλαινας, ώστε να αναδίδει πολλή θερμότητα.

Άλλωστε πρέπει να ληφθεί υπόψιν ότι για να ζεσταθεί ο περιορισμένος εσωτερικός χώρος και για να δημιουργηθεί ένα άνετο κλίμα, είναι αρκετή ακόμα και η ελάχιστη ποσότητα ζέστης: αρκεί, δηλ., η παρουσία δύο ατόμων που μπορούν να κλείσουν την πόρτα με ένα κομμάτι πάγου και να κάνουν το ιγκλού αεροστεγές. Το χιόνι αρχίζει να λιώνει, όμως επειδή η οροφή του θόλου είναι καμπύλη δεν στάζει. Αντιθέτως τα κομμάτια του χιονιού εμποτίζονται με υγρασία.

Τότε οι Εσκιμώοι ανοίγουν την πόρτα και ο ψυχρός αέρας μεταμορφώνει το ιγκλού σε ένα συμπαγές και ανθεκτικό καταφύγιο, που λιώνει μόνο με το τέλος του χειμώνα. Άλλωστε να επισημάνουμε , ότι οι πολικοί άνεμοι πνέουν με θερμοκρασία -50 βαθμούς κελσίου και έτσι το εξωτερικό τοίχωμα του πάγου παραμένει παγωμένο.

Αυτό που οι περισσότεροι δε γνωρίζουν είναι ότι επειδή ο πάγος είναι όντως καλός αγωγός της θερμότητας και του κρύου, το ίδιο συνεπώς πρέπει να συμβαίνει και με το χιόνι. Αντίθετα όμως επειδή το χιόνι είναι κακός αγωγός της θερμότητας και του κρύου, αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην μεταφέρεται μέσα στα ιγκλού το κρύο που επικρατεί έξω και για αυτό έχουν τη δυνατότητα να θερμαίνονται εύκολα. Βέβαια μετά από κάποιο χρονικό διάστημα το χιόνι, από το οποίο είναι κατασκευασμένα τα ιγκλού, μετατρέπεται σε πάγο και μόλις συμβεί αυτό οι Εσκιμώοι εγκαταλείπουν τα ιγκλού τους.

   Ο Ήλιος του Μεσονυχτίου εμφανίζεται στα γεωγραφικά πλάτη εντός των δύο αρκτικών κύκλων κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Σε αυτά τα μέρη, ο ήλιος είναι ορατός επί 24 συνεχόμενες ώρες.  Η διάρκειά του εξαρτάται από το γεωγραφικό πλάτος, από το οποίο το παρατηρούμε. Όσο πιο κοντά βρισκόμαστε στο βόρειο ή το νότιο πόλο, τόσο περισσότερο διαρκεί. Για παράδειγμα, ο ήλιος φωτίζει διαρκώς επί 6 μήνες στους πόλους, ενώ στο βόρειο άκρο της Φινλανδίας περιορίζεται σε "μόνο" 73 ημέρες.

Το αντίθετο φαινόμενο ονομάζεται Πολική Νύχτα και παρατηρείται στις ίδιες περιοχές το χειμώνα. Η διάρκειά του είναι η ίδια με τον Ήλιο του Μεσονυχτίου - π.χ. εάν σε ένα μέρος έχουμε Ήλιο επί 40 ημέρες το καλοκαίρι, θα έχουμε και Νύχτα επί 40 ημέρες το χειμώνα. Κατά τη διάρκειά της, ο ήλιος βρίσκεται κάτω από τον ορίζοντα και το φως είναι ελαφρύ ή ανύπαρκτο.

.............................................................................

.............................................................................................ΕΩΣ ΕΔΩ 

Όλες οι περιοχές της Γης δεν έχουν την ίδια βλάστηση. Υπάρχουν περιοχές με πλούσια βλάστηση και περιοχές με φτωχή βλάστηση.

 

Οι παράγοντες που καθορίζουν το είδος της βλάστησης μιας περιοχής είναι:

το γεωγραφικό πλάτος , το οποίο καθορίζει τη θερμοκρασία

το υψόμετρο της περιοχής

οι τοπικές συνθήκες που επικρατούν σε μια περιοχή (π.χ. άνεμος, υγρασία, βροχή κ.λπ.)

Οι περιοχές των τροπικών δασών βρίσκονται στη Νότια Αμερική (γύρω από τον ισημερινό),

στη Βόρεια Αμερική (ανάμεσα από τον Τροπικό του Καρκίνου και τον ισημερινό),

στην Αφρική (κεντρική και δυτική - πάλι γύρω από τον Ισημερινό)

και στην Ασία (ΝΑ Ασία - γύρω από τον Ισημερινό επίσης).

 Στις περιοχές αυτές οι συνθήκες είναι ιδανικές για να δημιουργηθούν τα φυτά, τα οποία αναπτύσσονται συνέχεια και δε χάνουν ποτέ το φύλλωμά τους.

Οι συνθήκες αυτές έχουν να κάνουν με την άφθονη υγρασία,τις συνεχείς βροχοπτώσεις και με τη θερμοκρασία, η οποία παραμένει σταθερή για όλο το χρόνο(μεταξύ 20 και 30 Β. Κελσίου).

Τα δέντρα φθάνουν σε τεράστια ύψη, πολλές φορές και ως 50 μ., έχουν πυκνό φύλλωμα με συνέπεια οι ακτίνες του ήλιου να μην μπορούν να διεισδύσουν έως το έδαφος κι έτσι αυτό να είναι πάντα υγρό και σκεπασμένο από σάπια φύλλα. Από την αποσύνθεση αυτών των φύλλων παράγονται θρεπτικές ουσίες, οι οποίες απορροφούνται από τις ρίζες των δέντρων

Τα τροπικά δάση αναλογούν στο 50% όλων των δασών του κόσμου και αναπτύσσεται σε αυτά μαζί με την πλούσια χλωρίδα και πλούσια πανίδα.

Καλύπτουν λιγότερο από το 2% της επιφάνειας της Γης φιλοξενούν όμως πάνω από το 50% των φυτών και των ζώων της Γης.

- στα δάση βροχής ζουν τα 170.000 από τα 250.000 γνωστά είδη φυτών του κόσμου

- η Ευρώπη έχει 321 είδη πεταλούδων, ενώ ένα πάρκο στο δάσος βροχής του Περού (Εθνικό Πάρκο Μανού) έχει 1.300 είδη.

Τα φυτά που ευδοκιμούν εδώ είναι κυρίως πλατύφυλλα δέντρα, τα οποία είναι αειθαλή (δεν χάνουν τα φύλλα τους),

επίφυτα, φυτά που προσκολλώνται στα κλαδιά και στους κορμούς των ψηλών δέντρων, χωρίς να βλάπτουν όμως την ανάπτυξή τους

και στο έδαφος λίγοι θάμνοι και πόες.

https://video-streaming.orange.fr/voyages/una-l-age-de-pierre-CNT0000018d8nG.html?pid=SIl2WFC2AZWzJ7qSByljitF90Oyhq%2FuT1sNoZ7pRrns5jB103xqYHow2gSN%2FknIL#plmAnchor

PATA STHN EIKONA 

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΟ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ απο την ειρεσιωνη στο ελατο

 Η Ειρεσιώνη (από τη λέξη εἶρος που σημαίνει μαλλί προβάτου) ήταν ένα κλαδί ελιάς (κότινος) ή δάφνης στολισμένο με κορδελάκια από λευκό και κόκκινο μαλλί, καρπούς (σύκα, καρύδια, αμύγδαλα, κάστανα, δημητριακά, κ.λπ.), μικρά μπουκαλάκια γεμάτα κρασί,μέλι και λάδι ή ακόμη και μικρές σφαίρες από μέταλλο, που παρίσταναν τον Ήλιο και τη Σελήνη.

Η μετάβαση στο έλατο

Το Βυζαντίο καταδίκασε το έθιμο ως ειδωλολατρικό και απαγόρευσε την τέλεσή του. Ωστόσο, οι Έλληνες που ταξίδευαν πολύ το μετέδωσαν στους Βόρειους λαούς, οι οποίοι λόγω έλλειψης ελαιοδέντρων, στόλιζαν κλαδιά από τα δέντρα που φύονταν στις περιοχές τους, όπως είναι τα έλατα.
1833 
Αιώνες αργότερα το ίδιο έθιμο επανεισάχθηκε στην Ελλάδα από τους Βαυαρούς που συνόδεψαν τον στην Ελλάδα, ως δικό τους Χριστουγεννιάτικο έθιμο. Κάπως έτσι, πραγματοποιήθηκε η μετάβαση απο την αρχαία Ελληνική “Ειρεσιώνη της Ελιάς” στο Ελατό της σύγχρονης εποχής, που πρωτοστολίστηκε το 1833 από τον Βασιλιά Όθωνα ως Χριστουγεννιάτικο δέντρο στα ανάκτορα του Ναυπλίου και νίκησε κατά κράτος το… καραβάκι που είχε στο μεταξύ επικρατήσει ως έθιμο που ταίριαζε στην ναυτική Ελλάδα.

Οι Έλληνες, που στην ιστορική μνήμη τους είχαν την Ειρεσιώνη, υιοθέτησαν πολύ γρήγορα το Χριστουγεννιάτικο δέντρο με το έλατοΤο πρώτο χριστουγεννιάτικο δέντρο που στολίστηκε στην Ελλάδα ήταν το 1833 στα Ανάκτορα του Όθωνα στο Ναύπλιο. Μάλιστα οι κάτοικοι του Ναυπλίου σχημάτιζαν ουρές έξω από το παλάτι για να θαυμάσουν το νεόφερτο όσο και παράξενο για εκείνη την εποχή έθιμο.

το πρωτο ρεβεγιον ΤΟΥ ΟΘΩΝΑ 

Το γεύμα στο ανάκτορο του Ναυπλίου ήταν πλούσιο, με πολλά κυνηγετικά θηράματα, και συνοδευόταν από άφθονη σαμπάνια. Μετά το τέλος του δείπνου μετακινήθηκαν όλοι σε άλλη αίθουσα για να πιουν καφέ ενώ ο Οθωνας συζητούσε, μαζί τους, χαλαρά, «άνευ εθιμοτυπίας». Οι καλεσμένοι ήταν πολλοί, μεταξύ των οποίων, οι πρέσβεις των ευρωπαϊκών κρατών και ορισμένων ασιατικών, ένας πρίγκιπας από την Περσία, Αρμένιοι και έμποροι από τη Σμύρνη.

Ενα πρόβλημα που ανέκυψε ήταν ο φωτισμός. Επειδή τα κηροπήγια ήταν πολύ λίγα, χρησιμοποιήθηκαν ζωντανοί φανοστάτες, υπηρέτες δηλαδή που κρατούσαν όλη τη βραδιά υψωμένους φανούς.

Μάλιστα, φαίνεται ότι κάποιες Ελληνίδες είχαν μάθει και ευρωπαϊκούς χορούς, που ήταν άγνωστοι στον περισσότερο κόσμο, καθώς χόρεψαν με τον Οθωνα σε δύο ή τρεις εσπερίδες που είχαν γίνει σε σπίτια εύπορων οικογενειών του Ναυπλίου.

Πάντως, η μεγάλη... εισαγωγή ευρωπαϊκών χορών, όπως το γαλλικό βαλς, η πολωνέζα και η μαζούρκα, άρχισε από το 1837, μετά την άφιξη στην Ελλάδα της Αμαλίας, που λάτρευε τον χορο.

εικονεσ για τη ζωγραφια 

1000 π .Χ.

ΒΥΖΑΝΤΙΟ 500μ.Χ

1833

” Τα δέντρα μου εγώ δεν τ’ αφήνω να φυτρώσουν μέσα στην κάμαρα! Μόνο τ’ άρματά μου φυτρώνουν εκεί”

 Ἡρόδοτος 1, 61, 3.
2. Ὅμηρος, ρ 360-3.
3. Πολυδεύκης 3, 111.
4. Αἰσχύλος, Ξάντριαι, ἀπ. 168 Ναuck. Ἡρόδοτος 4, 35, 1-4.
Πλάτων, Πολ., 2 (381 d). Διονύσιος Ἁλικ., Ῥωμ. ἀρχ. 2, 19, 2. Ἐπιγραφὴ-Ψήφισμα Ἁλικαρνασσοῦ 2656, 26-28 (Α΄ π.Χ. αἰ.), CΙG 2, 453. Λουκιανός, Ψευδόμ., 13. Ἡσύχιος, λ. ἀγείρειν. ἀγερμός˙ κορωνισταί˙ χελιδωνισταί. Φώτιος, λ. ἀγείρει. Σούμμα (= Σουΐδας) , λ. ἀγείρει

Το τραγούδι της Ειρεσιώνης της εποχής του Ομήρου, το απαντάμε σήμερα με μικρές παραλλαγές στα κάλαντα της Θράκης:
Στο σπίτι ετούτο πού ‘ρθαμε του πλουσιονοικοκύρη
ν’ ανοίξουνε οι πόρτες του να μπει ο πλούτος μέσα
να μπει ο πλούτος κι η χαρά κι η ποθητή ειρήνη
και να γεμίσουν τα σταμνιά μέλι, κρασί και λάδι
κι η σκάφη του ζυμώματος με φουσκωτό ζυμάρι».

Λιώσε τα χιόνια στα βουνά
ζέστανε τα πλατάνια
φέρε μας γέλια και χαρά,
ειρήνη και ζωντάνια.

Στο σπίτι αυτό που μπήκαμε
οι εστίες να μη σβήσουν
κι όλοι οι νοικοκυραίοι του
χίλια χρόνια να ζήσουν…

Μπαίνουμε μὲς στ᾽ ἀρχοντικὸ μεγάλου νοικοκύρη,
ἀντρειωμένου καὶ βροντόφωνου καὶ πάντα εὐτυχισμένου.
Ἀνοίξτε, πόρτες, μόνες σας, πλοῦτος πολὺς νὰ ἔμπῃ μέσα,
καὶ μὲ τὸν πλοῦτο συντροφιὰ χαρὰ μεγάλη κι εὐτυχία
κι ὁλόγλυκη εἰρήνη. τ᾽ ἀγγειά του ὅλα γεμάτα νἆναι
καὶ τὸ ψωμὶ στὴ σκάφη νὰ φουσκώνῃ πάντα καὶ νὰ ξεχειλίζῃ.

Καλήν εσπέραν άρχοντες,

αν είναι ορισμός σας
Ηλίου τη θεία γέννηση
να πω στ’ αρχοντικό σας.

Απόλλων άρχοντα θεέ,
έλα ξανά κοντά μας
συ φωτοδότη Βασιλιά,
φώτισε την καρδιά μας.

Λιώσε τα χιόνια στα βουνά
ζέστανε τα πλατάνια
φέρε μας γέλια και χαρά,
ειρήνη και ζωντάνια.

Στο σπίτι αυτό που μπήκαμε
οι εστίες να μη σβήσουν
κι όλοι οι νοικοκυραίοι του
χίλια χρόνια να ζήσουν…

Εἰρεσιώνῃ σῦκα φέρειν καὶ πίονας ἄρτους
καὶ μέλι ἐν κοτύλῃ καὶ ἔλαιον ἀναψήσασθαι
καὶ κύλικ᾽ εὔζωρον,

Άναρχος Θεός καταβέβηκε και εν τη Παρθένω κατώκησε.
Ερρουρέμ, ερρουρέμ, ερρουρερουρέμ, χαίρε Δέσποινα.

Βασιλεύς των όλων και Κύριος, ήλθε τον Αδάμ αναπλάσασθαι.
Άγιος, άγιος, άγιος υπάρχεις και Κύριος.

Γηγενείς σκιρτάτε και χαίρετε, τάξεις των Αγγέλων ευφραίνονται
Χερουβείμ, Χερουβείμ, χαίρε, χαίρε Παναγία Δέσποινα.

Δεύτε εν σπηλαίω κατίδωμεν, κείμενον εν φάτνη τον Κύριον.
Ερρουρέμ, ερρουρέμ, ερρουρερουρέμ, χαίρε Δέσποινα.

Ηλία Βενέζη, Αιολική γη ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΑΠΟ ΗΘΟΠΟΙΟΥΣ

Τα κάστρα της λευτεριάς - Μανιάτες και Σφακιανοί

 Όπως οι Σουλιώτες στην Θεσπρωτία, έτσι και οι Μανιάτες στην Λακωνία, αλλά και οι Σφακιανοί στην Κρήτη, είχαν καταφέρει να αποκτήσουν κάποια αυτονομία από τους Τούρκους. 

Μανιάτες 

Στις πλαγιές του Ταϋγέτου, στην νότια Πελοπόννησο, βρίσκεται η ορεινή περιοχή της Μάνης. Οι Μανιάτες έκτιζαν τα σπίτια τους σε υψώματα, σε θέσεις που τους εξασφάλιζαν τον έλεγχο της περιοχής και την άμυνα σε περίπτωση κινδύνου. Αυτά ήταν στενά, με δύο ή τρεις ορόφους, κτισμένα σαν πύργοι. Οι χαμηλοί όροφοι δεν είχαν παράθυρα, ή είχαν πολύ μικρά, σαν πολεμίστρες. Στην μέση υψωνόταν το πυργόσπιτο του αρχηγού της οικογένειας και γύρω τα πυργόσπιτα των συγγενών. Τα χωριά τους ήταν κτισμένα πάνω στα απόκρημνα και απάτητα βουνά, σε τοποθεσίες που ήταν δύσκολο να ελέγχουν οι Οθωμανοί. Έτσι, είχαν κερδίσει μια σχετική αυτονομία. Μάλιστα, διατηρούσαν και ένα σημαντικό προνόμιο, το δικαίωμα στην οπλοφορία. Η ζωή των Μανιατών ήταν οργανωμένη με βάση τον θεσμό της οικογένειας. Πολλές οικογένειες μαζί έκαναν μία πατριά. Αρχηγός τής πατριάς γινόταν ο πιο ικανός από τους γεροντότερους. Τα τελευταία χρόνια πριν την Επανάσταση, διοικητής της Μάνης ήταν ένας καπετάνιος που είχε τον τίτλο του μπέη. Η Μάνη χρησίμευε πάντα ως ένα ασφαλές καταφύγιο αγωνιστών και διωκομένων. Όταν άρχισε ο Αγώνας, οι εμπειροπόλεμοι Μανιάτες αποτέλεσαν την πρώτη υπολογίσιμη δύναμη του έθνους.

 Σφακιανοί 

Τα Σφακιά βρίσκονται σε μία απόκρημνη περιοχή της νότιας Κρήτης. Οι Σφακιανοί στην διάρκεια της τουρκοκρατίας ζούσαν ανοργάνωτοι, σχεδόν πρωτόγονα, και ήταν ο φόβος και ο τρόμος των Τούρκων που έμεναν στις γύρω περιοχές. Χάρη στον τρόπο ζωής τους και την ιδιοσυγκρασία τους, είχαν κερδίσει και αυτοί ορισμένα παραπάνω προνόμια σε σχέση με τους υπόλοιπους Έλληνες, από τον καιρό της Ενετοκρατίας ακόμη, προνόμια που τα διατήρησαν και στην Τουρκοκρατία. Το 1770 συμμετείχαν σε μια μεγάλη εξέγερση, κατά την διάρκεια των Ορλωφικών, με κύριο αρχηγό τον οπλαρχηγό Δασκαλογιάννη (Ιωάννη Βλάχο). Η εξέγερση καταπνίγηκε από τους Οθωμανούς και ο Δασκαλογιάννης εκτελέστηκε μετά από βασανιστήρια. Στην Ελληνική Επανάσταση οι Σφακιανοί συμμετείχαν σχεδόν από την αρχή της και, χάρη κυρίως στις δικές τους δυνάμεις, κατάφεραν να διατηρήσουν την επανάσταση στην Κρήτη μέχρι το 1830

Ερωτήσεις κατανόησης

 1. Τι κοινό είχαν τα µέρη που κατοικούσαν οι Σουλιώτες, οι Μανιάτες και οι Σφακιανοί; Γιατί είχαν διαλέξει τέτοιου είδους τα µέρη; 

2. Πού έκτιζαν τα σπίτια τους οι Μανιάτες και µε ποιον τρόπο τα έχτιζαν; Για ποιον λόγο; 

3. Με ποιο σύστηµα είχαν οργανώσει την ζωή τους οι Μανιάτες; Ποιος ήταν ο αρχηγός της οικογένειας; 

4. Γιατί οι Σφακιανοί απολάµβαναν µεγαλύτερη αυτονοµία από τους υπόλοιπους Κρήτες; 

5. Σε ποια µεγάλη εξέγερση συµµετείχαν οι Σφακιανοί; Ποιος ήταν ο αρχηγός τους και ποια ήταν η τύχη του; 

Κροκόδειλος Κλαδάς

 -ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΙΕΣ

Ο Κροκόνδειλος Κλαδάς ήταν από την εποχή των Παλαιολόγων Άρχοντας του κάστρου του Αγίου Γεωργίου και δε σκεφτόταν επ' ουδενί να παραδοθεί ακόμη και όταν ο Μωάμεθ προσπάθησε να τον δελεάσει με παροχές γαιών.Ο Κλαδάς στις 9 Οκτωβρίου 1479 εγκατέλειψε την Κορώνη επικεφαλής 16.000 ανδρών και βάδισε προς τη Μάνη, όπου διακήρυξε την απόφασή του να συνεχίσει τον πόλεμο και κάλεσε τους Έλληνες υπό τα όπλα υψώνοντας το λάβαρό του. Χιλιάδες Έλληνες έσπευσαν να καταταγούν στον επαναστατικό στρατό του Κλαδά, που μέσα σε ένα μήνα έφτασε να αριθμεί 16.000 σύμφωνα με τις πηγές. Έχοντας συγκεντρώσει αρκετό στρατό ο Κλαδάς κινήθηκε αρχικά να απελευθερώσει τη Μάνη την οποία οι Ενετοί την είχαν παραδώσει στους Οθωμανούς.

Δράση στην Ήπειρο

 Η εκστρατεία στην Ήπειρο πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στην πρώτη φάση της.απελευθερώνοντας  την Αυλώνα και συνέχισαν ελευθερώνοντας άλλες 50 πόλεις και χωρία, μαζί και την Χειμάρρα  μαζί με τον γιο του Σκεντέρμπεη, τον Ιωάννη Καστριώτη και τον δούκα της Καλαβρίας Αλφόνσο.Οι Ενετοι ομως αν και του ειχαν υποσχεθει βοήθεια τον εγκατέιψαν.

Την άνοιξη του 1492 ο σουλτανος κατάφερε  να καταλάβει  την Χειμάρρα αναγκάζοντας όλους τους πληθυσμούς της περιοχής να εξισλαμιστούν.

Ο Κροκόδειλος Κλαδάς  συνελήφθη από τους Τούρκους οι οποίοι τον τιμώρησαν με θάνατο  μετά από βασανιστήρια.