Δευτέρα 4 Οκτωβρίου 2021

Αρχαίο θέατρο … ΕΝ ΓΙΤΑΝΟΙΣ Ένα μοναδικό μνημείο στην όχθη του Θύαμη



 

Τι ήταν τα ασβεστοκάμινα[ασβεσταριές] που έφτιαχναν ασβέστη

Τα ασβεστοκάμινα ήταν τα καμίνια στα οποία πραγματοποιούνταν το ψήσιμο του ασβεστόλιθου, για την παραγωγή της ασβέστου .







Η επιλογή της θέσης των Γιτάνων 
-Από απόσταση ο οικισμός δεν είναι ορατός, λόγω των λοιπών υψωμάτων που τον περιβάλλουν.
- Η προνομιούχα -από άποψη προστασίας και εγγύτητας σε φυσικούς πόρους- θέση συντέλεσε στην πρώιμη κατοίκηση της περιοχής από τους προϊστορικούς, ήδη, χρόνους, όπως υποδεικνύεται από την εύρεση πυριτολιθικών λεπίδων και πλήθος χειροποίητων προϊστορικών οστράκων.



Η επιλογή της θέσης, εκτός από το ότι ενίσχυε την κυριαρχία των Θεσπρωτών στην  Κεστρίνη, είχε επιπλέον στρατηγικές, πολιτικές και οικονομικές προεκτάσεις. Η τοποθεσία, εκτός από φυσικά οχυρή, αποτελούσε κομβικό σημείο, ελέγχοντας την έξοδο του Καλαμά προς τη θάλασσα. Ο Καλαμάς, που την εποχή εκείνη ήταν πλωτός, αποτελούσε την κύρια οδό επικοινωνίας με την ενδοχώρα και συνέδεε την πόλη με τους υπόλοιπους θεσπρωτικούς τειχισμένους οικισμούς κατά μήκος του κάτω ρου του (πχ. Σκάλα Αετού, Ντόλιανη, Ραβενή). Ταυτόχρονα, εκτός από τις εμπορικές δυνατότητες που προσέφερε η επικοινωνία με τη θάλασσα, η πόλη έλεγχε τη μεγαλύτερη θεσπρωτική πεδιάδα (δέλτα Καλαμά), ενώ στην επικράτειά της ανήκε προφανώς και τμήμα της Κεστρίνης, περίφημης για τα βόδια που εκτρέφονταν στην πεδιάδα της.


























Κατά την ανασκαφή του πρυτανείου  ανάμεσα στα περίπου 3.000 πήλινα σφραγίσματα που αποκαλύφθηκαν, δύο έφεραν την επιγραφή «ΓΙΤΑΝΑ».









 Η οριστική ωστόσο επιβεβαίωση της ταύτισης προήλθε από χάλκινη αφιερωματική επιγραφή που αποκαλύφθηκε στο μικρό δίχωρο ναό του δυτικού τμήματος του οικισμού, όπου αναφέρεται ξεκάθαρα το όνομα της πόλης (ΕΝ ΓΙΤΑΝΟΙΣ). 



Όσον αφορά στην ακριβή ονομασία του οικισμού, πολλές εικασίες είχαν γίνει στο παρελθόν. Το όνομα στη μορφή Γίτανα εμφανίζεται, τόσο στον Πολύβιο (μετελθειν εις Γίτανα της νυκτός), όσο και στο Λίβιο (ad Gitana), όπου επιβεβαιώνεται ο πληθυντικός αριθμός του ονόματος. Ο αρχαιολόγος Σωτήρης Δάκαρης, ωστόσο, θεώρησε εσφαλμένα ότι τα Γίτανα ήταν ρωμαϊκή παραφθορά της Τιτάνης. Η υπόθεσή του βασίστηκε στο γεγονός ότι τμήμα της πόλης ήταν κτισμένο πάνω σε γυψολιθικό υπόβαθρο (αρχ. τιτανόλιθος). Μετά την αποκάλυψη των σφραγισμάτων, και κατ’ αναλογία προς την Τιτάνη, το όνομα «ΓΙΤΑΝΑ» θεωρήθηκε δωρικός τύπος ενικού αριθμού του ονόματος «Γιτάνη», το οποίο και καθιερώθηκε στον επιστημονικό κόσμο. Η πρόσφατη ανάγνωση της αφιερωματικής επιγραφής του ναού αποκατέστησε πλέον την αρχαία ονομασία του οικισμού, Γίτανα, η οποία αναμένεται στο εξής αντικαταστήσει τον παλαιότερο λανθασμένο τύπο του ονόματος, Γιτάνη.





Ιστορία: Το θέατρο κατασκευάστηκε κατά τα μέσα του 3ου αι. π. Χ., την εποχή της άνθησης των Γιτάνων,[8] αλλά χρησιμοποιήθηκε ελάχιστα μετά τη Ρωμαϊκή κατάκτηση (168/167 π. Χ.) [9], όταν οι Ρωμαϊκές λεγεώνες υπό τον Αιμίλιο Παύλο κατέστρεψαν τα Γίτανα και πάρα πολλές πόλεις στην Ήπειρο [10]. Το θέατρο υπέστη αργότερα φθορές από σεισμό, ο οποίος προκάλεσε μετατόπιση των εδωλίων και επιχώσεις[11]. Επιπλέον η υπερχείλιση του Καλαμά και η νομή κοπαδιών εντός του αρχαιολογικού χώρου προκάλεσαν επιπλέον φθορές. Τέλος στον χώρο είχε στηθεί παλαιότερα α....... γεγονός που αποδεικνύει πως υλικό του θεάτρου είχε χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή α...................



Χρήση: Είναι αξιοσημείωτο πως το αρχαίο θέατρο Γιτάνων μαζί με την Αγορά και το Πρυτανείο αποτελούσε το κέντρο της δημόσιας ζωής των Γιτάνων [36]. Καθώς τα Γίτανα ήταν η έδρα του Κοινού των Θεσπρωτών και των Ηπειρωτών[37] , στο θέατρο δεν πραγματοποιούνταν μόνο παραστάσεις αλλά και πολιτικές συγκεντρώσεις[38] , οι συνελεύσεις του Κοινού των Θεσπρωτών και των Ηπειρωτών. Σύμφωνα με τη μαρτυρία του Τίτου Λίβιου, το 172 π. Χ.  δύο απεσταλμένοι των Ρωμαίων επισκέφθηκαν τα Γίτανα και ζήτησαν από το Κοινό των Ηπειρωτών να ταχθεί με το μέρος των Ρωμαίων......


πηγη-https://el.wikipedia.org


ΘΕΑΤΡΟ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΣΤΗ ΣΥΡΙΑ 



 






1.ΣΧΕΔΙΑΖΩ ΕΝΑ ΘΕΑΤΡΟ  
2. ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΟΥΜΕ ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΜΕΡΗ ΕΝΟΣ ΘΕΑΤΡΟΥ 




Περιγραφή: Το αρχαίο θέατρο Γιτάνων είχε χωρητικότητα περίπου 4.000 θεατών[16] . Το θέατρο κατασκευάστηκε από λευκό ασβεστόλιθο.

Το κοίλο έχει μέγιστη διάμετρο 65 μέτρα και ύψος 10 μέτρα[18]  . Το κοίλο διαθέτει 28 σειρές εδωλίων, που χωρίζονται σε δύο τμήματα από το διάζωμα, ενώ 4 κλίμακες διαιρούν το κοίλο σε 5 κερκίδες[21] .

Τα περισσότερα εδώλια είναι καλά επεξεργασμένοι ορθογώνιοι λίθοι από λευκό ασβεστόλιθο[23] με μήκος 1,25-1,50 μ., πλάτος 0,40 μ. και ύψος 0,37 μ.[24]

Στην πρόσθια πλευρά φέρουν εγχάρακτες επιγραφές με ονόματα ανδρών (π. χ. Μενέδαμος, Παυσανίας, Χαροπίδας, Τιμόδαμος, Αλέξανδρος, Φαλακρίωνας Κέφαλος, Νικόστρατος κ. ά.). Πολλές φορές στο ίδιο εδώλιο εμφανίζονται δύο ονόματα, το πρώτο σε ονομαστική και το δέυτερο σε αιτιατική πτώση. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός πως εμφανίζεται (και μάλιστα δύο φορές) και το γυναικείο όνομα Φιλίστα[25] .


Η σκηνή (μήκους 15,50 μ., πλάτους 5,50 μ. και σωζομένου ύψους 0,50 μ.) ήταν ορθογώνια και διώροφη [29].

Αποκαλύφθηκε, τέλος, τμήμα των παρόδων

http://igoumenitsamuseum.gr/images/text_files/odigos-gitana.pdf

https://myschool.sch.gr/help/myschool-guide_xristis-ypefthinos-tmimatos.pdf


ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΟΦΟΡΟΣ- ΒΙΒΛΙΑ

 

Η ΚΟΥΠΑ ΤΟΥ ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΥ - Περιπέτεια στο Πόρτο Ράφτη

Καλοκαίρι στο Πόρτο Ράφτη: Μια παλιά κούπα, ένας αρχαίος ναός, ένα χαμένο νόμισμα, μια παράξενη βίλα, ένας άνθρωπος από το παρελθόν και μια παρέα παιδιών σε μια ιστορία γεμάτη μυστήριο, δράση και ανατροπές


Η Αντιγόνη και ο μεγαλύτερος αδερφός της ο Δημήτρης παραθερίζουν για πρώτη φορά με την οικογένειά τους στο Πόρτο Ράφτη. Εκεί θα γνωρίσουν μια μεγάλη παρέα παιδιών και θα γίνουν αναπόσπαστα μέλη της.

Ξεχωριστό ρόλο θα παίξει ο παππούς Λευτέρης που αγαπά τα παιδιά, την Ιστορία και τις ιστορίες. Ο ίδιος έζησε τις δύσκολες εποχές της χώρας, αγωνίστηκε, εξορίστηκε, αναγκάστηκε να ζήσει μακριά από την οικογένειά του.

Η παρέα των παιδιών θα μάθει την ιστορία σαν παραμύθι, αλλά θα γνωρίσει και την πραγματικότητα από πρώτο χέρι, όταν θα ανακαλύψει ότι μια συμμορία αρχαιοκαπήλων ετοιμάζεται να λεηλατήσει τους αρχαιολογικούς θησαυρούς της περιοχής. Στο επίκεντρο της ιστορίας και των αναζητήσεων θα βρεθεί η περίφημη η «Κούπα του Πτολεμαίου», ενώ οι ρίζες της υπόθεσης φθάνουν στην Γερμανική Κατοχή αλλά και ακόμη πιο πίσω στην Ελληνιστική εποχή.

Δεν λείπουν ωστόσο και οι συγκρούσεις ανάμεσα στα αδέρφια, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι οικογένειες στη σύγχρονη Ελλάδα και φυσικά οι πρώτοι έρωτες…

Μυστική  αποστολή.: Μυστήριο στο Μαντείο των Δελφών

«Για πρώτη φορά στη ζωή σας είχατε δίκιο!» είπε η Ρόδη στους γονείς της. Και κάπως έτσι ξεκίνησε η πιο παράξενη περιπέτεια, που ξεπερνά κάθε φαντασία. Με τον αδελφό της τον Λυκούργο και τον φίλο τους τον Σοφοκλή, οι διακοπές στην Ιτέα θα γίνουν ένα πραγματικό ταξίδι στον χρόνο.

Τι είχε ανακαλύψει ο Αίσωπος στο Μαντείο των Δελφών;
Πώς μπορούσε η Πυθία να προβλέπει το μέλλον;
Ποια σχέση είχε ο Ηνίοχος, το περίφημο άγαλμα, με τη Σάμο;
Πώς η περίφημη Καρτερία νίκησε στη ναυμαχία της Αγκάλης;

Πολλά τα ερωτήματα, αναπάντεχες αλλά και συχνά επικίνδυνες οι απαντήσεις, που περιστρέφονται γύρω από την πιο απίστευτη εφεύρεση… Ένα ζευγάρι Νορβηγών, που παριστάνουν τους τουρίστες, θα προσπαθήσουν να την κλέψουν και να εξαφανίσουν όλους τους μάρτυρες. Άραγε υπάρχει κανείς να τους εμποδίσει;

ΣΤΑ ΙΧΝΗ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ. Περιπέτεια στη Χίο

Τι κρύβεται πίσω από τον μυστηριώδη θάνατο του ανθρώπου που αποκρυπτογράφησε τη Γραμμική Β; Μια παράξενη ιστορία ξετυλίγεται από το Βουκουρέστι στη Χίο και από εκεί στο βροχερό Λονδίνο.

Η παρέα των παιδιών που ανακάλυψε τον Κώδικα της Λέρου και την πέμπτη πόλη των Δωριέων ταξιδεύει στη Βολισσό της Χίου, αποφασισμένη να αποφύγει τα μπλεξίματα. Γρήγορα όμως γίνεται φανερό πως δύσκολα θα τα καταφέρει, ειδικά όταν στο νησί εμφανίζεται ο αστυνόμος Παπαγεωργίου με την οικογένειά του.

Ποιος πιστεύει στις συμπτώσεις;

Πάντως όχι ο Ιάσονας, ο νεότερος Έλληνας ντετέκτιβ, που ακονίζει τη σκέψη του μασώντας μαστίχα Χίου. Ούτε η Αντιγόνη, που λατρεύει την Ιστορία και τα μυστήρια.

Το ανέμελο καλοκαίρι στο πανέμορφο νησί του Αιγαίου θα κινδυνέψει να μετατραπεί σε εφιάλτη. Κάπου στο βάθος κρύβεται μια πολύ σημαντική ανακάλυψη.

Μέσα από την περιπέτεια και το μυστήριο γνωρίζουμε την ξεχωριστή ιστορία και τις παραδόσεις της Χίου.

Από τον Όμηρο στην Αγια-Μαρκέλλα, από το Άγιο Γάλας στον Εμπορειό, από τα Μαστιχοχώρια ως τον Ανάβατο, με συζητήσεις και ανατροπές, με γλέντια και βουτιές στη θάλασσα, με γεύσεις και αρώματα, με έρωτες και με καβγάδες, ταξιδεύουμε κι εμείς, μαζί με τα παιδιά, στο λαμπρό καλοκαίρι.

Η ΣΠΗΛΙΑ ΤΟΥ ΔΡΑΚΟΥ. Περιπέτεια στην Καστοριά

Φθινόπωρο στην Καστοριά. Μοιάζει με όνειρο, ειδικά αν εσύ και οι καλύτεροί σου φίλοι έχετε κερδίσει σε έναν διαγωνισμό και φιλοξενείστε στο καλύτερο ξενοδοχείο της πόλης.

Η παρέα των παιδιών που ανακάλυψε τον Κώδικα της Λέρου, την πέμπτη πόλη των Δωριέων στην Γκιώνα και ακολούθησε τα ίχνη του Ομήρου στη Χίο μπλέκει σε μια κυριολεκτικά θανάσιμη περιπέτεια με φόντο τον «ανθό της λίμνης», όπως λένε την πόλη της Καστοριάς.

Η περίφημη Σπηλιά του Δράκου με τους σταλακτίτες και τις λίμνες της δεν είναι μόνο ένα από τα αριστουργήματα της φύσης. Κρύβει κι ένα μυστικό. Κάπου υπάρχει επίσης ένας θησαυρός κι ένα μοναδικό διαμάντι που πολλοί το λένε «καταραμένο». Όμως τα δώρα και οι θησαυροί καμιά φορά δεν είναι αθώα και δεν έχουν τη λάμψη που νομίζουμε…

Μέσα από την περιπέτεια και το μυστήριο τα παιδιά και όλοι εμείς θα ανακαλύψουμε λαμπρές στιγμές αυτής της ξεχωριστής πόλης της Μακεδονίας, αλλά και την πιο σκοτεινή σελίδα της ιστορίας της, που αφορά τον διωγμό και την εξόντωση των Ελλήνων Εβραίων από τους ναζί.

Όμως η δύναμη της αγάπης θα δείξει πως, καμιά φορά, η ιστορία μπορεί να επαναλαμβάνεται για καλό σκοπό…

Παρασκευή 1 Οκτωβρίου 2021

ΓΛΩΣΣΑ

 ΑΣΚΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ 

5. Tι λέτε, θα θέλατε να διοργανώσετε και εσείς μια εκπαιδευτική εκδρομή με την τάξη σας στα Γίτανα;


1η ΟΜΑΔΑ

Η 1η ομάδα θα βρει πληροφορίες για τα Γίτανα , θα γράψει μια περίληψη  και θα τη διαβάσει στην τάξη. 

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΓΙΤΑΝΑ 

Στη Θεσπρωτία το 300 π.Χ.






2η ΟΜΑΔΑ 

Η 2η ομάδα θα διαλέξει μέσα από τον οδικό χάρτη τη διαδρομή που θα ακολουθήσετε και από ποια μέρη θα περάσετε. Επίσης,θα καταγράψει ποια σημεία του αρχαιολογικού χώρου  είναι καλό να επισκεφτείτε; 



      
https://www.youtube.com/watch?v=j9fkYr3PzrU&t=8s


-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------                                 ΤΕΛΟΣ
...................................................................................
αρχαίες καταστροφές...
Και τώρα επί το έργον! Ανασκαφή στο στρώμα καταστροφής... με θρησκευτική ευλάβεια!

Μαθαίνω να σκουπίζω!...
Δεν ξεχνώ να καθαρίσω προσεκτικά αυτό που μόλις αποκαλύφθηκε!

ό,τι απόμεινε από τον αργαλειό

Η φωτογράφιση είναι αναγκαία!...
















ΠΡΙΗΝΗ 3ος αι. π.Χ.