1823: Η Επανάσταση τον τρίτο χρόνο – Β΄ Εθνοσυνέλευση Aτομικά και κοινωνικά δικαιώματα

 

1823:

 1823: Η Επανάσταση τον τρίτο χρόνο – Β΄ Εθνοσυνέλευση

Το 1823 δεν συνέβησαν πολλά στρατιωτικά γεγονότα. Αντίθετα, ήταν έτος στο οποίο άρχισαν να μεγαλώνουν οι διαφορές μεταξύ οπλαρχηγών και κοτζαμπάσηδων.

Οι οπλαρχηγοί είχαν κερδίσει με την αξία τους την αγάπη και την υποστήριξη του κόσμου. Οι κοτζαμπάσηδες και οι πρόκριτοι, από την άλλη, προσπαθούσαν να μην χάσουν την εξουσία που είχαν μέχρι τότε ανάμεσα στους ραγιάδες.

Οι αντιθέσεις αυτές είχαν ως αποτέλεσμα να διχαστούν οι Έλληνες.

Στην Β΄ Εθνοσυνέλευση που έγινε τον Μάρτιο του 1823 στο Άστρος Κυνουρίας φάνηκαν πιο έντονες οι αντιθέσεις μεταξύ των οπλαρχηγών από την μια και των προκρίτων και Φαναριωτών από την άλλη.

Μερικές από τις αποφάσεις της Β΄ Εθνοσυνέλευσης ήταν οι παρακάτω:

• Κατήργησε τις τοπικές κυβερνήσεις (Πελοποννησιακή Γερουσία, κλπ.).

• Ψήφισε νέο Σύνταγμα.

• Κατήργησε την θέση του αρχιστρατήγου (προκειμένου να αποδυναμώσει τον Κολοκοτρώνη που κατείχε το αξίωμα αυτό).

• Πήρε διάφορες προοδευτικές αποφάσεις, όπως το να απαγορεύσει την δουλεία στο ελληνικό κράτος, όταν θα ιδρυόταν (που ήταν νόμιμη στις χώρες της Ευρώπης), και να προστατεύσει την ελευθερία του τύπου.

Κατά την διάρκεια των εργασιών της Εθνοσυνέλευσης, δημιουργήθηκαν τρία κόμματα: το ρωσικό του Κολοκοτρώνη, το γαλλικό του Ιωάννη Κωλέττη και το αγγλικό του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου.

Ο διχασμός των Ελλήνων φάνηκε στο πεδίο της μάχης λίγους μήνες μετά, όταν ο σουλτάνος έστειλε τον Μουσταφά πασά εναντίον του Μεσολογγίου.

Οι Έλληνες οπλαρχηγοί ήταν δυσαρεστημένοι με τον Σουλιώτη οπλαρχηγό Μάρκο Μπότσαρη, επειδή η κυβέρνηση τον είχε διορίσει αρχιστράτηγο.

Ο Μπότσαρης, για να τους συμφιλιώσει, έσκισε το δίπλωμα της αρχιστρατηγίας του και με την ομάδα του επιτέθηκε στον οθωμανικό στρατό.

Η μάχη έγινε στο Κεφαλόβρυσο, τον Αύγουστο. Οι Έλληνες, με τα γιουρούσια που έκαναν, εξόντωσαν εκατοντάδες Οθωμανούς στρατιώτες. Σ’ εκείνη την μάχη, όμως, ο Μπότσαρης τραυματίστηκε θανάσιμα και πέθανε.




Οι αντιζηλίες, οι έχθρες και οι προστριβές οδήγησαν τους Έλληνες το επόμενο διάστημα σε έναν καταστροφικό εμφύλιο, κατά τον οποίον η Επανάσταση κινδύνεψε πολύ σοβαρά να σβήσει.

Ερωτήσεις κατανόησης


Ποιες ήταν οι σημαντικότερες αιτίες σύγκρουσης μεταξύ κοτζαμπάσηδων και οπλαρχηγών;

Πού έγινε η Β΄ Εθνοσυνέλευση, και πότε;

Αναφέρετε κάποιες από τις αποφάσεις της.

Γιατί η Εθνοσυνέλευση κατήργησε την θέση του αρχιστρατήγου που κατείχε ο Κολοκοτρώνης;

Ποια κόμματα δημιουργήθηκαν; Γιατί, νομίζετε, ονομάστηκαν έτσι;

Σε ποια μάχη πήρε μέρος ο Μάρκος Μπότσαρης

https://www.hellenicparliament.gr/Vouli-ton-Ellinon/To-Politevma/Syntagma/article-1/

Σύνταγμα

MEPOΣ ΠPΩTO - Bασικές διατάξεις

TMHMA A΄ - Mορφή του πολιτεύματος

• 
  

• 'Αρθρο 1: (Μορφή του πολιτεύματος)

  1. Tο πολίτευμα της Eλλάδας είναι Προεδρευόμενη Kοινοβουλευτική Δημοκρατία.
  2. Θεμέλιο του πολιτεύματος είναι η λαϊκή κυριαρχία.
  3. Όλες οι εξουσίες πηγάζουν από το Λαό, υπάρχουν υπέρ αυτού και του Έθνους και ασκούνται όπως ορίζει το Σύνταγμα.

• 'Αρθρο 2 - (Πρωταρχικές υποχρεώσεις της πολιτείας)

TMHMA Β΄ - Σχέσεις Eκκλησίας και Πολιτείας

• 'Αρθρο 3 - (Σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας)

MEPOΣ ΔEYTEPO - Aτομικά και κοινωνικά δικαιώματα

• 'Αρθρο 4 - (Ισότητα των Ελλήνων)
• 'Αρθρο 5 - (Ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας, προσωπική ελευθερία)
• **'Αρθρο 5A - (Δικαίωμα στην πληροφόρηση)
• 'Αρθρο 6 - (Προσωπική ασφάλεια, προφυλάκιση)
• 'Αρθρο 7 - (Καμιά ποινή χωρίς νόμο, απαγόρευση βασανιστηρίων)
• 'Αρθρο 8 - (Δικαίωμα νόμιμου δικαστή)
• 'Αρθρο 9 - ('Ασυλο της κατοικίας)
• **'Αρθρο 9A - (Προστασία προσωπικών δεδομένων)
• 'Αρθρο 10 - (Δικαίωμα αναφοράς προς τις αρχές)
• 'Αρθρο 11 - (Δικαίωμα του συνέρχεσθαι)
• **'Αρθρο 12 - (Δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι)
• 'Αρθρο 13 - (Θρησκευτική Ελευθερία)
• 'Αρθρο 14 - (Ελευθερία του Τύπου)
• 'Αρθρο 15 - (Κινηματογράφος, φωνογραφία, ραδιοφωνία, τηλεόραση)
• 'Αρθρο 16 - (Παιδεία, τέχνη, επιστήμη)

MEPOΣ ΔEYTEPO - Aτομικά και κοινωνικά δικαιώματα

'Αρθρο 16: (Παιδεία, τέχνη, επιστήμη)

1. H τέχνη και η επιστήμη, η έρευνα και η διδασκαλία είναι ελεύθερες η ανάπτυξη και η προαγωγή τους αποτελεί υποχρέωση του Kράτους. H ακαδημαϊκή ελευθερία και η ελευθερία της διδασκαλίας δεν απαλλάσσουν από το καθήκον της υπακοής στο Σύνταγμα.
2. H παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Kράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Eλλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες.
3. Tα έτη υποχρεωτικής φοίτησης δεν μπορεί να είναι λιγότερα από εννέα.
4. Όλοι οι Έλληνες έχουν δικαίωμα δωρεάν παιδείας, σε όλες τις βαθμίδες της, στα κρατικά εκπαιδευτήρια. Tο Kράτος ενισχύει τους σπουδαστές που διακρίνονται, καθώς και αυτούς που έχουν ανάγκη από βοήθεια ή ειδική προστασία, ανάλογα με τις ικανότητές τους.
5. H ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση.

Οποιος ελεύθερα συλλογάται,

συλλογάται καλά».

Ρήγας Βελεστινλής

«Το έθνος πρέπει να μάθει να θεωρεί

εθνικό ό,τι είναι αληθινό».

(Διονύσιος Σολωμός)

Το πρώτο ελληνικό Σύνταγμα

Την Πρωτοχρονιά του 1822 οι Ελληνες απέκτησαν το πρώτο τους Σύνταγμα. Το ονόμασαν «Προσωρινόν Πολίτευμα της Ελλάδος» γιατί δεν ήθελαν να προκαλέσουν την Ιερά Συμμαχία που την ίδια εποχή κατέπνιγε τις φιλελεύθερες επαναστάσεις της Ευρώπης.

Ομως στην επιτροπή που το συνέταξε συμμετείχε φανερά ένας καρμπονάρος, ο 27χρονος Βιτσέντζο Γκαλίνα, και μαζί με τον 19χρονο Αναστάσιο Πολυζωίδη ετοίμασαν την πρώτη εκδοχή που επεξεργάστηκαν μετά οι  Φαναριώτες.Πρόεδρος του Εκτελεστικού - της κυβέρνησης δηλαδή - εκλέχτηκε ο Α. Μαυροκορδάτος και η προεδρία στο βουλευτικό - που ήταν αξίωμα τιμητικό χωρίς εξουσία - δόθηκε στον Δ. Υψηλάντη.

1Το Σύνταγμα ξεκινάει με τη γνωστή επίκληση στην Αγία Τριάδα, ανακοινώνει ότι το Ελληνικό Εθνος δεν ανέχεται πια την οθωμανική τυραννία και κηρύσσει «Την Πολιτικήν αυτού Υπαρξιν και Ανεξαρτησίαν».

2. Ολοι οι Ελληνες είναι ίσοι μεταξύ τους, «απολαμβάνουσιν άνευ τινός διαφοράς όλων των πολιτικών δικαιωμάτων»

3. Πέραν της ισοπολιτείας, το Σύνταγμα διακηρύσσει ότι «η ιδιοκτησία, τιμή και ασφάλεια εκάστου των Ελλήνων είναι υπό την προστασίαν των Νόμων», καθιερώνει τη φορολογική ισότητα, απαγορεύει τα βασανιστήρια, την ποινή της δήμευσης και τη σύλληψη χωρίς ένταλμα δικαστηρίου.

Στο παράρτημα ορίζεται ως πρώτη, προσωρινή διοικητική πρωτεύουσα η Κόρινθος, καθιερώνεται η Αθηνά ως σύμβολο στις κρατικές σφραγίδες, το κυανό και το λευκό ως χρώματα της σημαίας. 

Οι κοτσαμπάση δεςλοκλήρωσαν τη νίκη τους δίνοντας τη χαριστική βολή στη Φιλική Εταιρεία και σ' ό,τι μπορούσε να αποτελεί την ανάμνησή της μέσα στις γραμμές της επανάστασης. Συγκεκριμένα πέρασαν από την Εθνοσυνέλευση απόφαση που καταργούσε τα σύμβολα και τις σημαίες της Φιλικής Εταιρείας, δηλαδή το Φοίνικα και το μαύρο χρώμα, γιατί «σύμφωνα με όσα υποστήριξε στη Συνέλευση ο Μαυροκορδάτος, τίποτα δε θα έπρεπε να τη θυμίζει, μια και το όνομά της είχε συνταυτιστεί με τις επαναστατικές εταιρείες της Ευρώπης» Στη θέση των συμβόλων της Εταιρείας μπήκαν η Γλαύκα της Αθήνας και η κυανόλευκη σημαία. Τέλος, η εθνοσυνέλευση ενέκρινε διακήρυξη όπου εμμέσως πλην σαφώς αποδοκιμαζόταν η Φιλική Εταιρεία. «Ο κατά των Τούρκων πόλεμος ημών - έγραφε η Διακήρυξη μακράν του να στηρίζηται εις αρχάς τινάς δημαγωγικάς και στασιώδεις  ή ιδιωφελείς μέρους τινός του σύμπαντος Ελληνικού έθνους, σκοπούς είναι πόλεμος εθνικός, πόλεμος ιερός, του οποίου η μόνη αιτία είναι η ανάκτησις των δικαίων της προσωπικής ημών ελευθερίας, της ιδιοκτησίας και της τιμής...».