Η μορφή και το σχήμα της Ελλάδας

 http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2278/Geografia_E-Dimotikou_html-empl/indexC_35.html

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%AC%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CF%82_%CE%A0%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%86%CE%B5%CF%81%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CF%8E%CE%BD_%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CF%84%CE%AE%CF%84%CF%89%CE%BD_%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1%CF%82_%CE%B1%CE%BD%CE%AC_%CE%AD%CE%BA%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B7

• να διακρίνετε τις διάφορες περιοχές της Ελλάδας στο χάρτη.
• να βρίσκετε την Ελλάδα σε κάθε χάρτη.
  
  
  
• 
  

​Βασικοί Όροι:  ηπειρωτική ελλάδα, νησιωτική ελλάδα, χερσόνησος, 

ΠΑΤΑ ΕΔΩ
↓
ΝΟΜΟΙ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

hhttps://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%AC%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CF%82_%CE%A0%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%86%CE%B5%CF%81%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CF%8E%CE%BD_%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CF%84%CE%AE%CF%84%CF%89%CE%BD_%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1%CF%82_%CE%B1%CE%BD%CE%AC_%CE%AD%CE%BA%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B7ttps://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%AC%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CF%82_%CE%A0%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%86%CE%B5%CF%81%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CF%8E%CE%BD_%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CF%84%CE%AE%CF%84%CF%89%CE%BD_%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1%CF%82_%CE%B1%CE%BD%CE%AC_%CE%AD%CE%BA%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B7

---

Η μορφή και το σχήμα της Ελλάδας

Στο κεφάλαιο αυτό θα μάθετε:
Να διακρίνετε τις διάφορες περιοχές της Ελλάδας στο χάρτη
Να βρίσκετε την Ελλάδα σε κάθε χάρτη

Η πατρίδα μας είναι μία χερσόνησος περιτριγυρισμένη από μικρά και μεγάλα νησιά. Ο μακρόστενος κορμός της χερσονήσου αποτελεί την ηπειρωτική Ελλάδα, ενώ το σύνολο των νησιών τη νησιωτική Ελλάδα. 

Η Ελλάδα, η χώρα των νησιών, έχει περισσότερα από 2.000 νησιά διάσπαρτα στο Αιγαίο, στο Ιόνιο και στο Κρητικό πέλαγος. Το καθένα έχει τη δική του ομορφιά. Από αυτά, τα 225 είναι κατοικημένα, ενώ τα υπόλοιπα είναι βραχονησίδες, στις οποίες βρίσκουν καταφύγιο σπάνια θαλασσοπούλια.

Θέση	Περιφερειακή Ενότητα	Έκταση (τ.χλμ.)
1	Π.Ε. Αιτωλοακαρνανίας	5.423
2	Π.Ε. Λάρισας	5.387
3	Π.Ε. Ιωαννίνων	5.000
4	Π.Ε. Φθιώτιδας	4.442
5	Π.Ε. Αρκαδίας	4.420
6	Π.Ε. Έβρου	4.246
7	Π.Ε. Εύβοιας	4.164
8	Π.Ε. Σερρών	4.097
9	Π.Ε. Θεσσαλονίκης	3.681
10	Π.Ε. Λακωνίας	3.639
11	Π.Ε. Κοζάνης	3.517
12	Π.Ε. Δράμας	3.465
13	Π.Ε. Τρικάλων	3.387
14	Π.Ε. Αχαΐας	3.275
15	Π.Ε. Μεσσηνίας	2.996
16	Π.Ε. Βοιωτίας	2.954
17	Π.Ε. Χαλκιδικής	2.923
18	Π.Ε. Ηρακλείου	2.643
19	Π.Ε. Καρδίτσας	2.637
20	Π.Ε. Ηλείας	2.619
21	Π.Ε. Ροδόπης	2.551
22	Π.Ε. Κιλκίς	2.525
23	Π.Ε. Πέλλας	2.507
24	Π.Ε. Χανίων	2.377
25	Π.Ε. Μαγνησίας	2.364
26	Π.Ε. Γρεβενών	2.296
27	Π.Ε. Κορινθίας	2.295
28	Π.Ε. Αργολίδας	2.156
29	Π.Ε. Φωκίδας	2.124
30	Π.Ε. Φλώρινας	1.932
31	Π.Ε. Ευρυτανίας	1.870
32	Π.Ε. Λασιθίου	1.827
33	Π.Ε. Ξάνθης	1.796
34	Π.Ε. Καβάλας	1.737
35	Π.Ε. Καστοριάς	1.727
36	Π.Ε. Ημαθίας	1.702
38	Π.Ε. Λέσβου	1.639
37	Π.Ε. Άρτας	1.608
39	Π.Ε. Ρόδου	1.585
40	Π.Ε. Πιερίας	1.524
41	Π.Ε. Ανατολικής Αττικής	1.517
42	Π.Ε. Θεσπρωτίας	1.515
43	Π.Ε. Ρεθύμνης	1.494
44	Π.Ε. Πρέβεζας	1.037
45	Π.Ε. Δυτικής Αττικής	1.002
46	Π.Ε. Χίου	907
47	Π.Ε. Νήσων Αττικής	879
48	Π.Ε. Κεφαλληνίας	788
49	Π.Ε. Κέρκυρας	640
50	Π.Ε. Νάξου	627
51	Π.Ε. Λήμνου	521
52	Π.Ε. Σάμου	480
53	Π.Ε. Ζακύνθου	407
55	Π.Ε. Καλύμνου	399
56	Π.Ε. Καρπάθου-Ηρωικής Νήσου Κάσου	394
54	Π.Ε. Θάσου	385
57	Π.Ε. Άνδρου	381
58	Π.Ε. Μήλου	378
59	Π.Ε. Λευκάδας	355
60	Π.Ε. Κω	338
61	Π.Ε. Θήρας	315
62	Π.Ε. Ικαρίας	301
63	Π.Ε. Σποράδων	276
64	Π.Ε. Κέας-Κύθνου	249
65	Π.Ε. Πάρου	244
66	Π.Ε. Τήνου	197
67	Π.Ε. Βορείου Τομέα Αθηνών	134
68	Π.Ε. Ιθάκης	117
69	Π.Ε. Μυκόνου	106
70	Π.Ε. Σύρου	102
71	Π.Ε. Κεντρικού Τομέα Αθηνών	88
72	Π.Ε. Νοτίου Τομέα Αθηνών	70
73	Π.Ε. Δυτικού Τομέα Αθηνών	68
74	Π.Ε. Πειραιώς	51

Ιουστινιανός

Ιουστινιανός ,ο τελευταίος Ρωμαίος αυτοκράτορας στο βυζαντινό θρόνο
 Ο Ιουστινιανός Α΄ βασίλευσε ως αυτοκράτορας της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας από το

527 μέχρι το 565 μ.Χ.Το πολιτικό του πρόγραμμα ήταν: Ένα κράτος, μία εκκλησία, μία νομοθεσία.

 Εσωτερική πολιτική

• Έθεσε σε εφαρμογή πολιτικό του πρόγραμμα
• Κατέστειλε τη στάση του Νίκα : 532
• Με τι βοήθεια ποιας; Της συζύγου του, Θεοδώρας
• Ποιοι στασίασαν; Οι δήμοι
• Τι ήταν οι δήμοι; Αθλητικά σωματεία με πολιτική ισχύ
• Περιόρισε τη δύναμη των γαιοκτημόνων & προστάτευσε τους ελεύθερους αγρότες (γιατί πλήρωναν φόρους)

ΠΗΓΕΣ 

Νόμισμα του Ιουστινιανού

Υλικό -Χρυσός

Ημερομηνία

527 μ.Χ. - 565 μ.Χ

Τοποθεσία

Νομισματικό Μουσείο

Δικαιώματα

Υπουργείο Πολιτισμού

ΠΑΡΑΤΗΡΩ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ

Πηγή εικόνας: chilonas.com | Μέρος αντίγραφου του Ιουστινιάνειου Κώδικα

Πηγή εικόνας: https://www.bl.uk / Πανδέκτης

Πηγή εικόνας: de.wikipedia.org | Νεαρές

. Σε αντίθεση με τα τρία προηγούμενα βιβλία, που είχαν εκδοθεί στη λατινική γλώσσα, οι Νεαρές ήταν ως επί το πλείστον γραμμένες στην ελληνική, ώστε να γίνονται κατανοητές από τους κατοίκους του ανατολικού τμήματος της αυτοκρατορίας, που δε μιλούσαν λατινικά.

 Εκκλησιαστική πολιτική του Ιουστινιανού

Η πολιτική του Ιουστινιανού σε σχέση με την Εκκλησία χαρακτηριζόταν από την αφοσίωση του στην ορθοδοξία {από πότε λέγεται ορθοδοξία} και τις αποφάσεις της Συνόδου της Χαλκηδόνας

Ο γάμος της Θεοδώρας και του Ιουστινιανού ήταν ένα ξεχωριστό φαινόμενο στην ιστορία των αυτοκρατορικών επιγαμιών και γάμων. Η Θεοδώρα ήταν ηθοποιός που συμμετείχε σε έργα με άσεμνο περιεχόμενο, αν και εγκατέλειψε τη σκηνή μετά τη γνωριμία της με τον Ιουστινιανό. Γυναίκες που ασκούσαν παρόμοια επαγγέλματα απαγορευόταν να παντρεύονται με συγκλητικούς, τάξη στην οποία ανήκε ο Ιουστινιανός· 

Το κράτος και το έθνος

 Kράτος είναι λαός εγκατεστημένος μόνιμα σε μια ορισμένη χώρα, που προσδιορίζεται από συγκεκριμένα σύνορα, οργανώνεται με νόμους - κανόνες και ασκεί εξουσία. Το κράτος έχει την εξουσία να θεσπίζει τους νόμους, να φροντίζει για την τήρησή τους και να καθορίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των ατόμων που ζουν σ’ αυτό.

Έθνος είναι ένα σύνολο ανθρώπων που είναι ενωμένο με στοιχεία κοινού πολιτισμού, κοινού ιστορικού παρελθόντος, έχουν κοινές επιδιώξεις, πολλές φορές μιλούν την ίδια γλώσσα και έχουν την ίδια θρησκεία.

Για παράδειγμα, οι Έλληνες που ζουν μόνιμα στη Γερμανία, την Αγγλία, την Αμερική, την Αυστραλία και αλλού αποτελούν μέρος του ελληνικού έθνους. Ενώ οι Έλληνες που ζουν μόνιμα στην Ελλάδα αποτελούν μέρος και του ελληνικού κράτους και του ελληνικού έθνους

Ένα μουσείο στην τάξη!

Να δημιουργήσετε ένα μουσείο των εθνών.
Μπορείτε να φέρετε εικόνες, ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ, χειροποίητα αντικείμενα, συνταγές μαγειρικής, φορεσιές, τραγούδια...
Να παρουσιάσετε και να συζητήσετε για τα εκθέματα. Βρείτε ομοιότητες και διαφορές.

ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ   

ΟΗΕ

Η Σημαία και το Έμβλημα των Ηνωμένων Εθνών

  https://unric.org/el/%ce%b5%ce%ba%cf%80%ce%b1%ce%b9%ce%b4%ce%b5%cf%85%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%bf-%cf%85%ce%bb%ce%b9%ce%ba%ce%bf-3/

Το Μεγαλύτερο Μάθημα του Κόσμου αποτελεί το επίσημο εισαγωγικό εκπαιδευτικό υλικό για τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης, αναγνωρισμένο από τον ΟΗΕ. Αποτελεί ένα εκπαιδευτικό υλικό που διατίθεται παγκοσμίως και στόχο έχει να συμβάλλει στην αφύπνιση, ενημέρωση και εκπαίδευση των μαθητών 6 έως 15 ετών στα θέματα των Παγκόσμιων Στόχων, διαμορφώνοντας τους ενεργούς πολίτες του αύριο.

https://inactionforabetterworld.com/wp-content/uploads/2019/06/goals_comic1-3.pdf

Έννοια Διαιρετότητας

 

Έννοια Διαιρετότητας

Στην ευκλείδεια διαίρεση ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η περίπτωση κατά την οποία το υπόλοιπο είναι ίσο με μηδέν, δηλαδή η περίπτωση της τέλειας διαίρεσης.

ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΟΥ ΠΑΠΠΟΥ ΕΥΚΛΕΙΔΗ  

στο  2, 5, 10 κοιτάμε το τελευταίο ψηφίο

στο  3 και στο 9  το άθροισμα των ψηφίων

ΠΑΤΑΩ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΩ ΤΙΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΜΟΥ👇

1. ΔΙΑΙΡΕΤΟΤΗΤΑ ΜΕ ΤΟ 2

2.ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΔΙΑΙΡΕΤΟΤΗΤΑΣ ΜΕ ΤΟ 5

3. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΔΙΑΙΡΕΤΟΤΗΤΑΣ ΜΕ ΤΟ 3 ΚΑΙ ΤΟ 9

https://quizizz.com/admin/quiz/5fb018aa7f6553001e78a162

λύνω τις ασκήσεις -ΞΕΡΩ ΝΑ ΕΞΗΓΩ ΤΗΝ ΛΥΣΗ ΠΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΩ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΠΟΥ ΕΜΑΘΑ ΚΑΛΑ

  

«Κάποιος που είχε αρχίσει να διδάσκεται ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ  δίπλα στον Ευκλείδη, μόλις έμαθε τον πρώτο κανόνα τον ρώτησε:

 «Τί περισσότερο θα κερδίσω αν τα μάθω όλα αυτά;» 

Τότε ο Ευκλείδης φώναξε το δούλο του και του είπε: 

«Δώσε σε αυτόν τρεις οβολούς, διότι έχει ανάγκη να κερδίζει κάτι από ό,τι μαθαίνει».

Κεφάλαιο 12ο    σελ. 29 ασκ. 1η  

Για το 48 : 1, 2, 3, 4, 6, 8, 12, 16, 24, 48 

Για το 45 : 1, 3, 5, 9, 15, 45 

σελ. 29 ασκ. 2η  

τους διαιρέτες του 18 : 1, 2, 3, 6, 9, 18 

τους διαιρέτες του 36 : 1, 2, 3, 4, 6, 9, 12, 18, 36

 τους κοινούς διαιρέτες του 18 και του 36 : 1, 2, 3, 6, 18 

το Μ. Κ. Δ. (18, 36) : 18 

σελ. 29 ασκ. 3η  

 12→ 1, 2, 3, 4, 6, 12 

8→ 1, 2, 4, 8 

30→ 1, 2, 3, 5, 6, 10, 15, 30

Μ. Κ. Δ. (12, 8, 30)= 2

σελ. 29 προβλ. 1ο 

 Λύση :   225 → 1, 3, 5, 25 

Απάντηση : Μπορώ να βάλω 25 γραμματόσημα

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΔΙΑΙΡΕΤΕΣ

 Σε ποια προβλήματα χρειαζόμαστε ΔΙΑΙΡΕΤΕΣ.

🤚

ΜΚΔ: Θα βρούμε τις εκφράσεις :ΜΟΙΡΑΖΩ ΙΣΟΤΙΜΑ, Πόσες το πολύ , πόσα από το κάθε είδος  , ΟΜΟΙΟΜΟΡΦΑ 

2ο   Εχουμε 24  τριαντάφυλλα   και 60 γαρίφαλα.Θέλουμε να τα μοιράσουμε ισότιμα σε ανθοδέσμες  χωρίς να περισσέψει κανένα.  Πόσες το πολύ όμοιες ανθοδέσμες  μπορούμε να φτιάξουμε και πόσα από το κάθε είδος  λουλουδιόυ θα έχει καθε ανθοδέσμη;;;

λυση 

1. Ο Μίμης εχει 48 μπίλιες και 32 σβούρες που δεν χρειαζεται πια. Θελει να τις ΧΑΡΙΣΕΙ σε φιλους του.
Σε ποσους φιλους του μπορει να τις χαρίσει χωρις να του περισσεψει κάποιο παιχνιδι;

μπίλιες       48:

 σβούρες    32:

Αν μοιρασει           ισοτιμα τα παιχνιδια σε ποσους φιλους του μπορει να τα χαρίσει χωρις να του περισσεψει κάποιο;

Αποφασίσαμε να κάνουμε πάρτυ στο σχολείο μας. Γι’ αυτό αγοράσαμε σοκολατάκια. Έτσι πήραμε 48 αμυγδάλου, 60 φουντουκιού και 24 με λικέρ. Θέλουμε να τα μοιράσουμε ισότιμα σε μπολ. Πόσα μπολ χρειαζόμαστε να φέρουμε και πόσα από το κάθε είδος σοκολατάκια θα έχει το κάθε μπολ; 

Το σχολείο μας θέλει να πάρει μέρος σε κάποιες αθλητικές δραστηριότητες. Γι’ αυτό πρέπει να σχηματίσουμε ισοδύναμες ομάδες που να είναι μεικτές (αγόρια και κορίτσια). Αν οι μαθήτριες του σχολείο μας είναι 26 και οι μαθητές του σχολείου μας είναι 18, πόσες το πολύ όμοιες ομάδες μπορούμε να σχηματίσουμε και πόσες μαθήτριες και μαθητές θα έχει η κάθε ομάδα; 

Η δασκάλα έχει 24 γόμες, 30 μολύβια και 12 ξύστρες και θέλει να μοιράσει ισότιμα στους μαθητές της χωρίς να περισσέψει κανένα σχολικό είδος. Αλήθεια μπορούμε να βρούμε πόσους μαθητές έχει στην τάξης της και πόσα από το κάθε σχολικό είδος θα δώσει σε κάθε μαθητή; 

.Χρησιμοποιω τις παρακάτω λέξεις και γράφω ενα προβλημα με διαιρετες

μοιραζω ισοτιμα σε κουτια

ποσα σπανακοπιτακια ,    ποσα τυροπιτακια  θα εχει το καθε κουτι

Βρίσκω   τον ΜΚΔ  

12: 1, 2 , 3, 4, 6, 12

15:

ΚΟΙΝΟΙ ΔΙΑΙΡΕΤΕΣ: 

ΜΚΔ

.......................................................

40:

10:

ΚΟΙΝΟΙ ΔΙΑΙΡΕΤΕΣ: 

ΜΚΔ..

.........................................................................................................

48 

 36

ΚΟΙΝΟΙ ΔΙΑΙΡΕΤΕΣ: 

ΜΚΔ..

Η Αγία του Θεού Σοφία, Κωνσταντινούπολη 537 μ.Χ.

Το θαύμα του  κόσμου

                το θαύμα του Βυζαντίου

    Η Αγία Σοφία ακτινοβολούσε μια τόσο εκπληκτική λαμπρότητα ,ώστε να μπορεί να πει κανείς πως δεν φωτίζεται από τις ακτίνες του ήλιου αλλά κλείνει αυτή μέσα της την πηγή του φωτός....

  Ας μπούμε στον ιερό μεγαλοπρεπή ναό για να τον δούμε ,έτσι όπως τον έβλεπαν οι Βυζαντινοί της εποχής του Ιουστινιανού.

…Μπροστά μας απλώνεται μια αυλή πενήντα μέτρων πλάτους και τριάντα μήκους, που είναι περιστοιχισμένη από στοές. Στο κέντρο υπάρχει μια μαρμαρινη βρύση.Στην δυτική πλευρά υψώνεται ένα είδος πύργου,είναι το ρολόι της Αγίας Σοφίας. Εικοσιτέσσερις μικρές θύρες του ρολογιου αντιστοιχουν στις ώρες της ημέρας και της νύχτας. Μόλις τελειώσει μια ώρα, ανοίγει αυτόματα η επόμενη θύρα και βγαίνει έξω ένα αγαλματάκι . Το αγαλματάκι παραμένει έξω για μια ώρα και η θύρα ξανακλείνει για να βγει το επόμενο.

   Από την αυλή περνάμε σε μια κλειστή στοά, στον νάρθηκα, που επικοινωνεί με το εσωτερικό της εκκλησίας με εννέα πύλες. Η κεντρική πύλη, η λεγόμενη ‘’ βασίλειος’’ προορίζεται για τον αυτοκράτορα και την ακολουθία του.

    Ο μεγάλος κυρίως ναός σχηματίζει ένα τετραγωνο πλατους 70 μ.. Aπό το δάπεδο έως την κορυφή του θόλου η απόσταση, το ύψος δηλ. είναι 56 μ. Ο τρούλος που τον σκεπάζει ΄΄εχει διάμετρο 31 μέτρων. Ο τρούλος δίνει την εντύπωση ότι αιωρείται εξαιτίας των παραθύρων που βρίσκονται γύρω στη βάση του (ο ιστορικός Προκόπιος λέει: ...δίνει την εντύπωση ότι είναι ένα κομμάτι ουρανού που κρέμεται στη γη...). Η απεραντοσύνη του τρούλου εξαιτίας μιας τολμηρής παράβασης των κανόνων της αρχιτεκτονικής και της ισορροπίας ,του επιτρέπει να δημιουργεί την εικόνα του ΟΥΡΑΝΙΟΥ ΘΟΛΟΥ.

    Τα πλάγια του ναού ,που χωρίζονται από τον κυρίως ναό με μαρμάρινους κίονες που είχαν μεταφερθει από τον ναό της Αρτέμιδος της Εφέσσου, καλύπτονται από έναν εξώστη ,που πιάνει όλο τον γύρο της εκκλησίας. Ο εξώστης αυτός προορίζεται για τις γυναίκες.

    Στο κέντρο κάτω από τον τρούλο ,υψώνεται ο άμβωνας , με επένδυση από  ασήμι και ελεφαντόδοντο ,που στεγάζεται από ένα γείσο επιχρυσωμένο με πλάκες χρυσού.

   Η Αγία Τράπεζα ,κατασκευασμένη από καθαρό χρυσάφι, πολύτιμους λίθους (διαμάντια, ρουμπίνια, ζαφείρια...) και σμάλτο ,δίνει την εντύπωση όταν τη βλέπει κανείς από μακριά , ανάμεσα από τους ιριδισμούς των χρωμάτων της ,ότι έχει  μια υπερφυσική ελκυστική δύναμη.

<< Σπινθηροβολά κάτω από τα διαφορετικά χρώματα ,γράφει ένας Βυζαντινός που παραβρέθηκε στα δεύτερα εγκαίνια του 563,ο Παύλος.Την βλέπει κανείς πότε να αντανακλά την λάμψη του χρυσού και του ασημιού ,και πότε να ακτινοβολεί σαν ζαφείρι και να να ρίχνει ποικίλες ακτίνες ,ανάλογα με τον χρωματισμό των πετραδιών και των μεταλλων που την συνθετουν>>.

    Το φως της ημέρας διαχέεται από σαράντα παράθυρα που βρίσκονται στη βάση του τρούλου και από άλλα ανοίγματα που διαμορφώνονται στους παράπλευρους τοίχους.

....Μα εκείνο που εντυπωσιάζει περισσότερο είναι ο βραδινός φωτισμός. Εκτός από τον τεράστιο πολυέλαιο που κρέμεται στο κέντρο ,υπάρχουν λυχνίες παντού, στους τοίχους και στα ενδιάμεσα των τοιχων. Ένας περιηγητής , ο Ροβέρτος ντε Κλαρύ, είχε δει πολλές εκαντοντάδες πολυελαίους,και σε κάθε πολυελαιο εικοσιπέντε και περισσότερες λυχνίες.

   Η στιλβωση (γυάλισμα) των μαρμάρων ,που είχε φτάσει στην πιο μεγάλη τελειότητα, η στίλβωση των μετάλλων και των πολύχρωμων πολύτιμων πετραδιών , επιτρέπουν να δημιουργούνται μοναδικά φωτιστικά εφέ με τις φωτεινές αντανακλάσεις να πολλαπλασιαζονται σαν απειρες....

<< Όλα είναι μαγευτικά, όλα προκαλούν τον θαυμασμό , γράφει ο Παύλος. Αλλά καμμία ανθρωπινη λέξη δεν μπορεί να εκφράσει την εντύπωση που προκαλεί ο βραδινός φωτισμός. Νομίζει κανείς, ότι ένας νυχτερινός ήλιος σκορπίζει μέσα σε όλη την εκκλησία την λάμψη του και διώχνει τα σκοτάδια, ώστε να μπορεί να πει κανείς πως η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ δεν φωτίζεται από τις ακτίνες του ήλιου ,αλλά αυτή η ίδια κλείνει μέσα της την πηγή του φωτός >>
Οσο υπάρχουν τα μνημεία ,η μνήμη καίει άκαυτη... Α-ΛΗΘΕΙΑ!...   Ίσως αξίζει να θυμόμαστε πάντα ότι στα ελληνικά το αντίθετο της Α-λήθειας είναι η λήθη, δηλαδή η μη-μνήμη!...»Αγγελική Κοτταρίδη, Εφορεία Αρχαιοτήτων Ημαθίας

1.Υπογραμμίζω σημαντικές πληροφορίες για το μνημείο.

 .

«Η Παναγία-Πλατυτέρα των Ουρανών της Αγίας Σοφίας Κωνσταντινουπόλεως, ίσως η πιο όμορφη Παναγία της Χριστιανοσύνης... αιώνιο σύμβολο της νίκης των εικόνων, κορυφαίο δείγμα της βυζαντινής τέχνης, αντλεί το κάλλος από την αστείρευτη πηγή της Ελληνιστικής παράδοσης που λάτρεψε την ανθρώπινη μορφή, αποθεώνοντάς την!...