1821: Η Επανάσταση εξαπλώνεται -ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ

Για να αντιμετωπίσει την Επανάσταση στο ξεκίνημά της, ο αρχηγός του οθωμανικού στρατού, Χουρσίτ πασάς, τον Απρίλιο του 1821 έστειλε εναντίον των επαναστατών τον στρατηγό του Ομέρ Βρυώνη.

• Οι οπλαρχηγοί της Στερεάς Ελλάδας, Αθανάσιος Διάκος, Πανουργιάς και Δυοβουνιώτης, προσπάθησαν να αμυνθούν συντονισμένα στις δυνάμεις του Ομέρ Βρυώνη. Μετά τη σφοδρή επίθεση που δέχτηκαν οι Έλληνες από το στράτευμα του Ομέρ Βρυώνη το σώμα του Δυοβουνιώτη υποχώρησε μπροστά στην τεράστια δύναμη του εχθρικού πεζικού και ιππικού, ενώ το σώμα του Πανουργιά αναγκάστηκε μετά από αρκετή αντίσταση να καμφθεί και να υποχωρήσει, ιδίως μετά το σοβαρό τραυματισμό του ίδιου του Πανουργιά που μαχόταν στη πρώτη γραμμή. Η αντίσταση όμως στην Αλαμάνα, εναντίον των ανδρών του Κιοσέ Μεχμέτ, εξακολουθούσε.Ο Διάκος, βλέποντας ότι λιγόστευε η δύναμη των μαχητών πάνω στη γέφυρα, έτρεξε σε βοήθεια.Βλέποντας οι άνδρες του Διάκου, που ήταν πια 50  ή 10 ότι δεν ωφελούσε πλέον η παραπέρα αντίσταση, προσπάθησαν να τον πείσουν να υποχωρήσουν. Αυτός όμως συνέχισε απτόητος να πολεμάει και τελικά τραυματίστηκε και συνελήφθη.

Ο Αθανάσιος Διάκος είχε πληγωθεί στον ώμο και το γιαταγάνι του είχε σπάσει κατά τη μάχη.

 Στη Λαμία όπου μεταφέρθηκε εξέπληξε τους πασάδες με το θάρρος του, μάλιστα ο Ομέρ Βρυώνης εντυπωσιάστηκε τόσο που θέλησε να τον προσλάβει στην υπηρεσία του και του έταξε να τον κάνει αξιωματικό στο στρατό του. Ο Διάκος αρνήθηκε απαντώντας: 

"Ούτε σε δουλεύω πασά, ούτε σ' ωφελώ κι αν σε δουλέψω".Ο Βρυώνης τότε προσφέρθηκε να του σώσει τη ζωή αν αλλαξοπιστούσε και ασπαζόταν το Ισλάμ. Ο Διάκος απάντησε:

«Πάτε κι εσείς στην πίστη σας μουρτάτες, να χαθείτε. Εγώ γραικός εγεννήθηκα, γραικός θελ' να αποθάνω!» 

Τότε ο Βρυώνης τον απείλησε πως θα τον εξοντώσει, αλλά ο γενναίος Διάκος απάντησε πάλι: 

"Η Ελλάς έχει πολλούς Διάκους".

Στην μάχη της Αλαμάνας (24 Απριλίου) οι Τούρκοι σκότωσαν όλους τους άντρες της ομάδας του Αθανάσιου Διάκου. Τον ίδιο τον Διάκο τον θανάτωσαν με φρικτό θάνατο.

Αποτέλεσμα της μάχης

Αν και στη μάχη της Αλαμάνας οι Έλληνες δεν μπόρεσαν να αντιμετωπίσουν τους Τούρκους, η πεισματική αντίστασή τους και ιδίως ο μαρτυρικός και ηρωικός θάνατος του Αθανάσιου Διάκου έδωσε δύναμη στους Έλληνες να συνεχίσουν τον αγώνα και έπλασε έναν από τους πρώτους ηρωικούς θρύλους της Ελληνικής Επανάστασης.

Η κοντινή τοποθεσία με τις Θερμοπύλες και η ηρωική αντίσταση των Ελλήνων και του Διάκου, σαφώς αριθμητικά λιγότερων των Τούρκων, φέρνει μάλιστα παραλληλισμό με την ιδιαίτερα γνωστή μάχη των Σπαρτιατών υπό τον Λεωνίδα ενάντια τους Πέρσες

 Μια ελληνική νίκη, υψηλής στρατηγικής αξίας. 117 στρατιώτες σταμάτησαν 9000 Τούρκους...

• Λίγες μέρες αργότερα, στις 8 Μαΐου, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος έδωσε νικηφόρα μάχη στο χάνι της Γραβιάς.Μόλις έφτασε ο Ομέρ Βρυώνης (επικεφαλής 7.000 - 8.000 πεζών και περίπου 1.000 ιππέων),  αντιλήφθηκε όσα συνέβαιναν μέσα στο Χάνι και θύμωσε πολύ, καθώς συνειδητοποίησε ότι ο Ανδρούτσος  είχε φτάσει εκεί  για να του εμποδίσει την κάθοδο προς Πελοπόννησο, μέσω της Σκάλας Σαλώνων, όπως σχεδίαζε, θέλοντας να αποφύγει τον Ισθμό της Κορίνθου. Αφού οι Τούρκοι περικύκλωσαν την περιοχή και το χάνι  είπε  στον Ανδρούτσο να παραδοθεί. Όμως ο Ανδρούτσος δεν δέχτηκε και η διαπραγμάτευση  .Αυτό έδωσε το σύνθημα της μάχης. Οι Τούρκοι επιτέθηκαν αλλά αποκρούσθηκαν με μεγάλες απώλειες και αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν. Έτσι η πρώτη έφοδος αντιμετωπίστηκε επιτυχώς από την ελληνική πλευρά, το ίδιο και η δεύτερη και η τρίτη. Ο Βρυώνης βλέποντας τους άνδρες του να πέφτουν από τα πυρά των Ελλήνων, διέταξε να φέρουν κανόνια ή και πυροβόλα, από τη Λαμία, για ν' ανατινάξει το κτήριο. Οι Τούρκοι, έπειτα από επτά αλλεπάλληλες αποτυχημένες επιθέσεις, σταμάτησαν τις επιχειρήσεις μέχρι να έρθουν τα κανόνια, ενώ οι Έλληνες, που κατάλαβαν τις προθέσεις τους, τη νύχτα, αργά προς τα ξημερώματα, αφού είχαν πετύχει να προβάλουν γενναία αντίσταση και να σκοτώσουν πάνω από 800 Τούρκους, καθυστερώντας ταυτόχρονα την πορεία του εχθρού, κατάφεραν να εγκαταλείψουν κρυφά το χάνι περνώντας ανάμεσα από τις εχθρικές τουρκικές γραμμές. Η ιδιαίτερα παράτολμη έξοδος τούς στοίχισε μόνο 6 νεκρούς.Έξαλλος για την αποτυχία του, ο Ομέρ Βρυώνης διέταξε να πυρποληθεί και ακολούθως να ισοπεδωθεί με κανονιοβολισμούς το Χάνι, ώστε να καταστραφούν τα ίχνη της ήττας του. Για το λόγο αυτό σήμερα σώζονται μόνο ελάχιστα από τα θεμέλια του κτηρίου.

Τα ιστορικά θεμέλια του Χανιού, όπως διασώζονται.

Ερωτήσεις κατανόησης 

1. Ποιοι πολέµησαν στην Αλαµάνα; Τι έγινε εκεί; 

2. Τι έγινε κατά την µάχη στο χάνι της Γραβιάς; 

ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΕΥΤΕΡΑ                                Ταμπούρι στο Βαλτέτσι

«Σταθῆτε, Περσιάνοι νὰ πολεμήσωμεν!»
η κραυγή του Νικηταρά κατά την υποχώρηση των Οθωμανών στις 13 Μαΐου 1821.

• Στις 12 και 13 Μαΐου στο Βαλτέτσι (χωριό κοντά στην Τρίπολη) δόθηκε μια μεγάλη μάχη κάτω από την αρχηγία τού Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, κατά την οποίαν νίκησαν οι Έλληνες. 

Οι Έλληνες, οι οποίοι πολέμησαν για πρώτη φορά κάτω από σωστή οργάνωση, πήραν θάρρος συνειδητοποιώντας την ανωτερότητά τους έναντι των Τούρκων, ενώ οι δεύτεροι κατάλαβαν ότι η επανάσταση ήταν κάτι σοβαρότερο από μία απλή εξέγερση ολιγάριθμων Ελλήνων.^[6] Ο Κανέλλος Δεληγιάννης περιγράφει τη μάχη με τα παρακάτω λόγια:

Αυτή η ένδοξος νίκη ήταν η κρίσις της Ελληνικής Επαναστάσεως και εις αυτήν χρεωστείται η ανεξαρτησία της πατρίδος καθ' ότι ενεθάρρυνε και εμψύχωσε τους Έλληνας.

 Αυτό ήταν το πρώτο σημαντικό πολεμικό γεγονός της Επανάστασης, αφού η νίκη αναπτέρωσε το ηθικό των εξεγερμένων και άνοιξε τον δρόμο για την απελευθέρωση της Τριπολιτσάς (Τρίπολης), που ήταν το διοικητικό και στρατιωτικό κέντρο των Τούρκων στην Πελοπόννησο. 

• Η Επανάσταση άρχισε να μετρά τις πρώτες νίκες της και στο Αιγαίο: Στα τέλη Απριλίου, Ψαριανοί και Υδραίοι καπεταναίοι βύθισαν ένα τουρκικό πλοίο και αιχμαλώτισαν ένα άλλο. Στα τέλη Μαΐου, στην ναυμαχία της Ερεσού ο Δημήτρης Παπανικολής με το πυρπολικό του έβαλε φωτιά και κατέστρεψε ένα τουρκικό πλοίο. Από τότε τα πυρπολικά μπήκαν δυναμικά στον Αγώνα και, στην διάρκεια της Επανάστασης, κατάφεραν σημαντικά πλήγματα στο οθωμανικό ναυτικό.

 • Τον Ιούνιο, ο Δημήτριος Υψηλάντης, αδελφός του Αλέξανδρου, έφτασε στην Πελοπόννησο και οι Έλληνες του έδωσαν την γενική αρχηγία του Αγώνα.

 • Στις 23 Ιουλίου οι επαναστάτες κατέλαβαν το κάστρο της Μονεμβασιάς και λίγο αργότερα (7 Αυγούστου) το κάστρο της Πύλου. 

• Στις 26 και 28 Αυγούστου, στα Βασιλικά της Φθιώτιδας, οι Τούρκοι νικήθηκαν για μιαν ακόμη φορά, με συνέπεια να ακυρώσουν για πολύ καιρό τα σχέδιά τους να εκστρατεύσουν εναντίον τής Πελοποννήσου. 

• Μετά από πολιορκία αρκετών μηνών, στις 23 Σεπτεμβρίου η Τριπολιτσά έπεσε στα χέρια των Ελλήν

ων.Από τις πρώτες μέρες του εθνικού ξεσηκωμού, ο Κολοκοτρώνης είχε συλλάβει την ιδέα της πολιορκίας και της άλωσης της Τριπολιτσάς (σημερινής Τρίπολης), επειδή κατείχε στρατηγική θέση και ήταν το διοικητικό κέντρο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στον Μοριά.Αυτό ήταν ένα πολύ σπουδαίο στρατιωτικό γεγονός, αφού σήμανε την επικράτηση των Ελλήνων στην Πελοπόννησο.

Ερωτήσεις κατανόησης 

1. Γιατί οι δύο πρώτες µάχες στην Πελοπόννησο, στο Λεβίδι και το Βαλτέτσι, ήταν τόσο σηµαντικές για την Επανάσταση; 

2.Γιατί η πτώση της Τριπολιτσάς είχε µεγάλη σηµασία για τους Έλληνες;  

3. Να αναφέρετε ονοµαστικά τα πολεµικά γεγονότα τού 1821, µε τους πρωταγωνιστές τους (όπου αναφέρονται αυτοί).

Λιτή και συνοπτική αλλά ακριβολογημένη είναι η περιγραφή του Κολοκοτρώνη : «… ο Κεχαγιάς καλά τερτιπλής και πολεμικός στέλνει τον Ρουμπή από τα Μπαρδούνια επί κεφαλής 5.000 να πάγη στο Βαλτέτσι και στέλνει και 1.500 χωριστά δια νυκτός να πιάσουν τα όπισθεν του Βαλτετσίου, που αν τσακισθούν οι Έλληνες, καθώς την πρώτην φοράν, να τους κτυπήσουν και αυτός του παίρνει 2.000 καβαλαραίους εις τα όπισθεν του Βαλτετσίου και 1.000 βάνει εις το Καλογεροβούνι, δια ν’ αντισταθούν εις το στράτευμα των Βερβένων, αν κινήση μεντάτι».

Κατά Κολοκοτρώνην, οι Τούρκικες δυνάμεις κατά Βαλτετσίου ανήρχοντο εις 7.500 – 8.000 πεζούς και 2.000 ιππείς. Το οχυρό του Βαλτετσίου είχε πλήρη οργάνωσι, με κτιστά ταμπούρια. Οι 5 κλειστοί προμαχώνες περιέλαβαν 750 πολεμιστάς. Σπίτια, εκκλησία, γύρω λίθοι, το χωματοβούνι κατέστησαν οχυρά με 850 αμυνομένους. Οι Τούρκοι επίστευαν ότι οι ολιγάριθμοι έναντι απειράριθμων θα υποχωρήσουν. Αντιστοίχως οι Έλληνες επίστευαν ότι οι Τούρκοι θ’ απελπισθούν και θα φύγουν.

Τίποτε δεν συνέβη απ’ αυτά. Η μάχη άρχισε πρωί – νύκτα στις 12 Μαΐου, υπήρξε κρατερά και διεξήγετο όλην την ημέραν με πείσμα. Και δεν εσταμάτησε την νύκτα, απεναντίας συνεχίσθη και την επομένη. Ευτύχημα υπήρξε ότι έφθασαν εγκαίρως ενισχύσεις Κολοκοτρώνη – Πλαπούτα, άνοιξαν δεύτερο μέτωπο και επήραν τις πλάτες του εχθρού. Το μεσονύκτιον ο Κολοκοτρώνης εμπήκε στο χωριό, έφερε τρόφιμα και πολεμοφόδια, ενίσχυσε το ηθικόν των αμυνομένων. Υπέρ του πολέμου ειργάζοντο τ’ άστρα και η σελήνη 22 ημερών. Αλλ’ εκινήθησαν υπέρ των Ελλήνων πρίν ξημερώση και ενισχύσεις από το Στρατόπεδο Βερβένων με 700 άνδρες Μαυρομιχαλαίων και Γιατράκου.

Εκράτησε η μάχη επί 4 ώρες της 13ης Μαΐου, όταν έρχισε η κάμψις των Τούρκων, η οποία δεν άργησε να μεταβληθή σε άτακτη φυγή. Αναγκάσθηκαν οι Τούρκοι διωκόμενοι μέχρι το απόγευμα στην πεδιάδα να πετούν στον δρόμο πολύτιμα αντικείμενα, όπλα με χρυσές και ασημένιες λαβές, ώστε ν’ αναχαιτίζουν την καταξίωξι, στην οποίαν όμως είχον λάβει μέρος πολλοί από διάφορες κατευθύνσεις.

Οι τσιγγάνοι

 Οι τσιγγάνοι( Ρομά, Gitan, Zigeuner,) είναι ένας  νομαδικός λαός,Ταξιδευτές με ινδική καταγωγή.

 Γενετικά έχει τεκμηριωθεί η προέλευσή των τσιγγάνων της Ευρώπης από την Ινδία, Η γλώσσα τους δείχνει ότι οι πρόγονοί τους μετανάστευσαν από τη βόρεια Ινδία κάπου γύρω στον 6ο αιώνα. Έφτασαν στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και στις Βαλκανικές χώρες πιθανώς τον 13ο αιώνα. Η γλώσσα που μιλούν οι Ρομά έχει ομοιότητες όσον αφορά στη γραμματική και το λεξιλόγιο με τη γλώσσα που ομιλούνταν περίπου το 1000 στην Ινδια.Η γλώσσα των Ρομά, είναι η Ρομανί Οι διαφορετικές μορφές Ρομανί που βρίσκονται σε όλη την Ευρώπη έχουν επίσης πολλές λέξεις Περσικές, σύγχρονες και Βυζαντινές Ελληνικές λέξεις, καθώς και Σλαβικές και Ρουμανικές. Για παράδειγμα στην Ελλάδα επίσημα έχουμε 2 διαλέκτους, τη Ρομανί Νοτίας και Βορείας Ελλάδας. Οι λόγιοι θεωρούν τις προσμίξεις αυτές εκφυλισμό της «άλλοτε καθαρής ινδικής γλώσσας» των Ρομά.^[33] Το Ελληνικό κράτος δεν έχει εισάγει τη Ρομανί στα σχολεία, μία επιλογή που έχει δεχτεί κριτική και που αναμφισβήτητα υπονομεύει τις δυνατότητες των παιδιών Ρομά για επιτυχημένη σχολική πορεία

Τα μεσαιωνικά κείμενα τους απεικονίζουν ως παράξενους ανθρώπους με σκούρο δέρμα, εξωτικά ρούχα και άγνωστη γλώσσα. Γρήγορα επικράτησε αρνητική εκτίμηση για τους ξένους νομάδες. Ο χρονικογράφος Sebastian Münster έγραψε το 1550 ότι ήταν ένας «μαύρος, άγριος και βρώμικος λαός που τους αρέσει ιδιαίτερα να κλέβουν,  να μην έχουν θρησκεία, αν και έχουν τα παιδιά τους να βαφτίζονται μεταξύ των Χριστιανών». Αυτό έδωσε τον τόνο για την αντιμετώπισή τους, η οποία έχει αλλάξει μόνο σε αποχρώσεις μέχρι σήμερα. Περισσότερα από 300 χρόνια μετά  το "Meyers Konversations-Lexikon" αναφέρει το 1888 ότι οι "τσιγγάνοι" ήταν: "απρόσεκτοι, άπιστοι, φοβισμένοι,  ταυτόχρονα εκδικητικοί, εξαιρετικά κυνικοί  και αυθάδeiς.

Ακόμη και στις πρώτες αναφορές για «Τσιγγάνους» αυτοί συχνά συναντούν έντονη απόρριψη. Το 1418 η πόλη της Βασιλείας αρνήθηκε την είσοδο σε μια ομάδα, οι πολίτες του Μάινινγκεν έδιωξαν μια άλλη ομάδα το 1435. Το 1496, το Ράιχσταγκ αποφάσισε για πρώτη φορά ότι οι «τσιγγάνοι» έπρεπε να απομακρυνθούν από τα «χώματα του γερμανικού έθνους» και τους κήρυξε παράνομους.. Άλλοι ηγεμόνες έδρασαν με παρόμοιο τρόπο: το 1539 οι Ρομά εκδιώχθηκαν από το Παρίσι και το 1563 εκδιώχθηκαν ακόμη και από όλη την Αγγλία. Η δίωξή τους κορυφώθηκε στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πόλεμου όπου οι Ρομά εκτελέστηκαν στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως.

Μετακινήσεις Ρομά στην Ευρώπη.

Πληθυσμιακές εκτιμήσεις των Ρομά στην Ευρώπη.

. Οι Τσιγγάνοι δεν έχουν κάποια δική τους χαρακτηριστική θρησκεία,   αλλά υιοθετούν την επικρατούσα θρησκεία κάθε περιοχής κατοικίας τους, όπως και τα έθιμά της. Σήμερα οι διάφορες φυλές είναι πιστές στο θρήσκευμα της χώρας που κατοικούν.

Σε πρώτη καταγραφή στην Κρήτη, αναφέρονται ως Χριστιανοί Ορθόδοξοι από το 1832

«Τσιγγάνοι» και «Τσιγγάνικος τρόπος ζωής»

Αν και η συντριπτική πλειονότητα των Ρομά ζει σε μια σταθερή τοποθεσία για πολλές γενιές, στη Νοτιοανατολική Ευρώπη για αιώνες και στην Κεντρική Ευρώπη τουλάχιστον από το τελευταίο τρίτο του 19ου αιώνα, ο νομαδισμός εξακολουθεί να θεωρείται ως επί το πλείστον ως «τσιγγάνικος τρόπος ζωής».

Υπάρχουν εκτιμήσεις σύμφωνα με τις οποίες υπάρχουν 12 εκατομμύρια Ρομά παγκοσμίως. Στην Ευρώπη, ο πληθυσμός τους υπολογίζεται περίπου στα 8 με 10 εκατομμύρια άτομα,

Στην Ελλάδα η εκτίμηση το 1996 ήταν πως διαμένουν 50.000-90.000 Ρομά.^[38]

Θύματα διακρίσεων

Εξαιτίας του νομαδικού τρόπου ζωής τους και της έλλειψης επιθυμίας ή/και δυσκολίας προσαρμογής στον τρόπο ζωής της πλειοψηφίας των υπόλοιπων κατοίκων κάθε περιοχής οι τσιγγάνοι έχουν πέσει συχνά θύματα διακρίσεων. Συχνά αρνητικά στερεότυπα είναι αυτά του "κλέφτη", του "άσχημου", του "επαγγελματία ζητιάνου", του "τσιγγούνη" κ.ά. Στην Ελλάδα, τουλάχιστον, οι αρνητικοί συνειρμοί εναντίον των τσιγγάνων συντηρούνται εν μέρει κυρίως από την εμφάνιση τους, τον τρόπο ζωής τους και από την εξώθηση πολλών Ρομά στην εγκληματικότητα.^[55]Με βάση επιστημονικές εργασίες, οι τσιγγάνοι στην Ελλάδα, στερούνται βασικά δικαιώματα όπως η εκπαίδευση και η εργασία

Το Γυφτάκι

Χατζής Κώστας

D A D

Νεογέννητο βλαστάρι λερωμένο

G D A

στα απόνερα του κόσμου ξεπλυμένο

D A D

δεν έμαθε βιβλίο να διαβάζει

G D A D

γυφτάκι, ο λαός μας το φωνάζει

G A D

δεν έμαθε βιβλίο να διαβάζει

F# Bm

Γυφτάκι, χόρεψέ μας τσιφτετέλι

Em F#

να φας ένα κομμάτι απ' το καρβέλι

F# Bm

κι αυτό, σαν πιθηκάκι μαθημένο

Em F# Bm

δαγκώνει το χαλκά που είναι δεμένο

Το βράδυ, στη μεγάλη την πλατεία

το πιάσανε να κάνει επαιτεία

σε κάτι λεπτεπίλεπτους τουρίστες

που 'μοιαζαν περισσότερο μ' αρτίστες

σε κάτι λεπτεπίλεπτους τουρίστες

που 'μοιαζαν περισσότερο μ' αρτίστες

που 'μοιαζαν περισσότερο μ' αρτίστες

σε κάτι λεπτεπίλεπτους τουρίστες

 

Γυφτάκι, σε κοιτάζουν οι ανθρώποι

ρεζίλι θα γενούμε στην Ευρώπη

γυφτάκι, δύο πήχες όλο κι όλο

ποιος σου 'μαθε της ζητιανιάς το ρόλο

Αφέντη που με βάζεις και χορεύω

εσύ με έμαθες να ζητιανεύω

εσύ με έμαθες να ζητιανεύω

αφέντη που με βάζεις και χορεύω

https://www.youtube.com/watch?v=iemWbOC5pZM

https://www.youtube.com/watch?v=wRmnHYgE6NI

 Μη μας περιφρονας 

φυτα ερωτησεις

 ΓΙΑ ΑΥΤΟΔΙΟΡΘΩΣΗ ΣΤΙΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΠΑΤΑ ΕΔΩ👇

      https://atheo.gr/yliko/fst/pdf/4,3.pdf

ΤΑ ΜΑΘΑΙΝΟΥΜΕ

ΕΩΣ ΕΔΩ ΜΑΘΑΙΝΟΥΜΕ

...............................................................................................................................................

ΣΧΟΛΕΙΟ

Άραγε τι εννοούμε όταν λέμε «γεωργική παραγωγή»; Τι ακριβώς είναι οι καλλιέργειες; Ποιοι είναι οι παραδοσιακοί σπόροι; Τι είναι οι μεταλλαγμένοι σπόροι; Από ποιους παράγοντες επηρεάζεται η παραγωγή;

1.Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά των φυτών

Ο Κύριος Σωστός απαντάει σε ερωτήσεις από παιδιά. Ντοκιμαντέρ εγκεκριμένο απ' το Υπ Παιδείας ως "Κατάλληλο Εκπαιδευτικό Υλικό" (2009) αλλά κι απ' το Υπ. Πολιτισμού ως "Κατάλληλο Για Όλες Τις Ηλικίες" (2007). Προτεινόμενο ειδικά παιδιά ΣΤ' τάξης Δημοτικού

2.

1821: Η έναρξη της Επανάστασης

 Οι Φιλικοί είχαν επιλέξει η Επανάσταση να ξεκινήσει από την Πελοπόννησο, επειδή:

  είχε ορεινό έδαφος και κατάλληλο για κλεφτοπόλεμο,

  πολλοί πρόκριτοι ήταν μέλη της Φιλικής Εταιρείας, και 

 ο ελληνικός πληθυσμός εκεί ήταν πολύ περισσότερος από τον τουρκικό. 

Ως έναρξη της Επανάστασης είχε οριστεί η 25η Μαρτίου, για συμβολικούς λόγους (ταυτόχρονα με τον ευαγγελισμό της Θεοτόκου). Γι’ αυτόν τον λόγο ο Παπαφλέσσας, παπάς και αγωνιστής, μαζί με τον Κολοκοτρώνη, κλέφτη και οπλαρχηγό, όργωναν τα χωριά της Πελοποννήσου για να ξεσηκώσουν τους ραγιάδες, αλλά και να πείσουν όσους προεστούς ήταν δύσπιστοι για την αναγκαιότητα της Επανάστασης. Ταυτόχρονα ξεκινούσε και η λειτουργία των μπαρουτόμυλων της Δημητσάνας. 

Οι κινήσεις αυτές ανησύχησαν τους Τούρκους. Κάλεσαν, υποτίθεται για σύσκεψη, τους προεστούς στην Τριπολιτσά (Τρίπολη). Τους λίγους που πήγαν, όμως, τους φυλάκισαν και τους κράτησαν ομήρους.

 Η Επανάσταση, τελικά, ξεκίνησε κατά τα τέλη Μαρτίου, σε διάφορες περιοχές: \Στις 17 Μαρτίου ξέσπασε στην Μάνη, στις 20 Μαρτίου στην Γορτυνία, στις 21 στα Καλάβρυτα, στις 23 στην Καλαμάτα και το Αίγιο, και στις 25 στην Πάτρα. 

Στην Στερεά Ελλάδα, όπου ζούσαν περισσότεροι Τούρκοι, οι συνθήκες για εξέγερση ήταν δυσκολότερες απ' ό,τι στην Πελοπόννησο, αφού εκτός των άλλων η Θεσσαλία –που ήταν έδρα ισχυρών τουρκικών δυνάμεων– βρισκόταν αρκετά κοντά και ήταν εύκολο στους Τούρκους να στείλουν στρατεύματα για να καταστείλουν γρήγορα μια εξέγερση. Παρ' όλα αυτά, στις 27 Μαρτίου ο Αθανάσιος Διάκος και άλλοι οπλαρχηγοί συγκεντρώθηκαν στην μονή Οσίου Λουκά, κοντά στην Λιβαδειά, και ορκίστηκαν «Ελευθερία ή Θάνατο». Οι πρώτες πόλεις που ξεσηκώθηκαν ήταν τα Σάλωνα, η Λιβαδειά, η Θήβα και η Λαμία.

 Παρόμοιο κλίμα επικρατούσε και στο Αιγαίο, όπου ένα-ένα τα νησιά ξεσηκώνονταν. Τον Μάιο επαναστάτησαν στην Θεσσαλία οι κάτοικοι του Πηλίου. Με την έλευση, όμως, του γνωστού για την αγριότητά του Τούρκου στρατηγού Μαχμούτ (Δράμαλη), διασκορπίστηκαν. Τον ίδιο μήνα ο Φιλικός Εμμανουήλ Παπάς, με ορμητήριο το Άγιο Όρος, κήρυξε την Επανάσταση στην Μακεδονία. Η τουρκική αντίδραση εκεί, όμως, ήταν άμεση και η εξέγερση καταπνίγηκε. 

Οι Οθωμανοί στην εξέγερση των ραγιάδων απάντησαν με τρομοκρατία, δολοφονώντας χριστιανούς σε διάφορες πόλεις και κρεμώντας και τον ίδιο τον πατριάρχη (τον Γρηγόριο Ε΄) στην Κωνσταντινούπολη. 

Τον πρώτο καιρό οι επαναστάτες δρούσαν αυθόρμητα και ανοργάνωτα. Όλοι τους ήταν απλοί αγρότες, δεν είχαν σχέση με όπλα και με μάχες, ούτε ήξεραν από πόλεμο. Για όπλα είχαν μόνο τα μαχαίρια τους και τα αγροτικά τους εργαλεία. Ευτυχώς για τους Έλληνες, μεγάλο μέρος του οθωμανικού στρατού της Πελοποννήσου είχε φύγει στην Ήπειρο, για να καταστείλει την ανταρσία του Αλή πασά εναντίον της Υψηλής Πύλης (του σουλτάνου). Αυτό βοήθησε πολύ τους άπειρους επαναστάτες να πετύχουν μερικές πρώτες νίκες, οι οποίες τους ανέβασαν το ηθικό. 

Με την εξάπλωση της Επανάστασης, την αρχηγία των στρατιωτικών δυνάμεων των εξεγερμένων ανέλαβε ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. 

. Ερωτήσεις κατανόησης

 1. Ποια πλεονεκτήµατα είχε η Πελοπόννησος, ώστε να επιλεγεί ως τόπος έναρξης της Επανάστασης εναντίον των Τούρκων;

 2. Ποια µειονεκτήµατα είχε η Στερεά Ελλάδα για το ξέσπασµα της Επανάστασης;

 3. Πότε ξεκίνησε η Επανάσταση στην Πελοπόννησο και πότε στην Στερεά Ελλάδα;

 4. Οι επαναστάτες ήταν έµπειροι και οργανωµένοι ή άπειροι και ανοργάνωτοι; Από πού φαίνεται αυτό; 

5. Ποιο ήταν το γεγονός που διευκόλυνε τα σχέδια και τις κινήσεις των επαναστατών; 

6. “...για να ξεσηκώσουν τους ραγιάδες, αλλά και να πείσουν όσους προεστούς ήταν δύσπιστοι.” Αφού οι προεστοί ήταν κι αυτοί Έλληνες, γιατί ήταν δύσπιστοι να ξεκινήσουν έναν αγώνα για την απελευθέρωση των Ελλήνων, δηλαδή και των ίδιων;

 7. Γιατί οι Τούρκοι δολοφόνησαν τον πατριάρχη, αφού το προηγούµενο διάστηµα είχε διακηρύξει την αφοσίωσή του στον σουλτάνο, αφορίζοντας την Επανάσταση και τους επαναστάτες;

    Γαλανόλευκη η θωριά σου    

Ελληνικές σημαίες στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο (Εκπαιδευτικό πρόργαμμα)

Χρονολόγιο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821

 https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A7%CF%81%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%B9%CE%BF_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82_%CE%95%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B7%CF%82_%CF%84%CE%BF%CF%85_1821

Μπαρουτόμυλοι Δημητσάνας

(«Μπαρούτι είχομεν, έκαμνε η Δημητσάνα» .

Θ Κολοκoτρώνης.)

Η Δημητσάνα αναφέρεται σαν ένα από τα σημαντικότερα κέντρα παραγωγής μπαρούτης στον ελληνικό χώρο από τον 17ο μέχρι τον 20ο αιώνα.

ΣΧΟΛΕΙΟ  https://www.youtube.com/watch?v=nj048VY4F7I 17kai40

 Οι Δημητσανίτες,  ήταν οι πρώτοι που ξεκίνησαν και έφτιαξαν δύο μπαρουτόμυλους και έβγαζαν νύχτα – μέρα μπαρούτι. Όλοι οι ντόπιοι μικροί και μεγάλοι έφτιαχναν φυσέκια με μπαρούτι από τους μύλους χρησιμοποιώντας χαρτί από την ιστορική βιβλιοθήκη της Δημητσάνας και τα έστελναν στον αγώνα για την απελευθέρωση. Το μπαρούτι, εύφλεκτο υλικό και πολύ επικίνδυνο για αυτούς που δούλευαν στους μύλους, τους μπαρουτάδες ή μπαρουξήδες όπως τους αποκαλούσαν στην Δημητσάνα. Παράγεται από νίτρο, θειάφι και κάρβουνο, το πιο κατάλληλο δε κάρβουνο είναι από τις ασφάκες, μικρά φυτά που βρίσκονται σε αφθονία σ’ αυτή την περιοχή. Το δε θειάφι και το νίτρο το έβρισκαν στις σπηλιές της Μονεμβασιάς. Ορεινή και τραχιά η μορφολογία του εδάφους της Δημητσάνας διασφάλιζε την φύλαξη και το κρύψιμο της παραγόμενης μπαρούτης, περιζήτητης από την εποχή που έγινε η μάχη στο Βαλτέτσι και δοκιμάστηκε η άριστη ποιότητά της.

Η Επανάσταση αρχίζει από την Μολδοβλαχία

Υπολογίζοντας σε βοήθεια από τον τσάρο της Ρωσίας, ο Αλέξανδρος Υψηλάντης τον Φεβρουάριο του 1821 πέρασε τον Προύθο ποταμό (σύνορο Μολδαβίας με την Ρωσία) και βρέθηκε στην Μολδαβία. Από εκεί, μαζί με τον ηγεμόνα Μιχαήλ Σούτσο, καθώς και με 2.000 περίπου μαχητές που συγκέντρωσε στην πορεία, κατέβηκε στο Ιάσιο (την πρωτεύουσα) όπου κήρυξε την επανάσταση εναντίον των Τούρκων. Κυκλοφόρησε μάλιστα και μία προκήρυξη στην οποίαν υπονοούσε πως από πίσω κρυβόταν η Ρωσία, η οποία θα τους βοηθούσε με την πρώτη ευκαιρία. Πολύ γρήγορα όμως εμφανίστηκαν οι δυσκολίες. 

Οι μεγάλες Δυνάμεις χαρακτήρισαν τρομοκρατικές τις ενέργειες αυτές και τις καταδίκασαν αμέσως. Ταυτόχρονα, η Ρωσία όχι μόνο δεν φάνηκε πρόθυμη να βοηθήσει, αλλά αντίθετα ο τσάρος αποκήρυξε τον Υψηλάντη και τους επαναστάτες. Το ίδιο έκανε και ο Πατριάρχης. Ο Υψηλάντης, απομονωμένος από τα ευρωπαϊκά κράτη, από την Ρωσία και από την Εκκλησία, προσπάθησε να βρει συμπαράσταση από τον απλό κόσμο. Όμως κι εκεί τα πράγματα ήταν δύσκολα: οι Έλληνες των παροικιών ήταν διστακτικοί να συμμετάσχουν στον Αγώνα, αλλά και οι ντόπιοι πληθυσμοί ήταν αρνητικοί έως και εχθρικοί προς τους επαναστάτες.

 Παρά τις δυσκολίες, ο Υψηλάντης έφυγε από το Ιάσιο μαζί με τους άλλους μαχητές και τέλη Μαρτίου έφτασε στο Βουκουρέστι. Στον δρόμο συγκρότησε τον Ιερό Λόχο, στρατιωτικό σώμα που αποτελούνταν από σπουδαστές των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων, που έτρεξαν με ενθουσιασμό να πάρουν μέρος στον Αγώνα των Ελλήνων. Χωρίς στρατιωτική εμπειρία και χωρίς βοήθεια από πουθενά, ο Υψηλάντης με μερικές χιλιάδες στρατιώτες έδωσε αρκετές μάχες εναντίον των Τούρκων. 

Η αποφασιστικότερη από όλες δόθηκε στο Δραγατσάνι (2 Ιουνίου 1821). Σε αυτή την μάχη οι Ιερολοχίτες κατατροπώθηκαν και ο Ιερός Λόχος διαλύθηκε. Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης διέφυγε στην Αυστρία, όπου τον συνέλαβαν οι αυστριακές αρχές και τον κράτησαν στην φυλακή μέχρι το 1827. Άσχημο τέλος είχαν και οι υπόλοιποι αγωνιστές. Η επανάσταση στην Μολδοβλαχία έσβησε άδοξα. Παρ’ όλα αυτά δημιούργησε έναν αντιπερισπασμό στον οθωμανικό στρατό, ο οποίος αναγκάστηκε να συγκεντρώσει τα στρατεύματά του στον Δούναβη, με αποτέλεσμα τον Μάρτιο του 1821 οι Έλληνες της Πελοποννήσου να βρουν πιο ευνοϊκές συνθήκες για να επαναστατήσουν.

  Ερωτήσεις κατανόησης 

1. Ποιες δυσκολίες συνάντησε ο Υψηλάντης όταν ξεκίνησε την Επανάσταση; 

2. Γιατί, νοµίζετε πως ο Πατριάρχης και ο τσάρος της Ρωσίας αποκήρυξαν τους επαναστάτες; 

3. Ποια ήταν η σηµαντικότερη µάχη του Ιερού Λόχου; Ποιο ήταν το αποτέλεσµά της; 

4. Η Ελληνική Επανάσταση σε τι ωφελήθηκε από την επανάσταση στην Μολδοβλαχία;

Κώστας Χατζής - Η Συνείδηση

 

Πλανητης Γη

 Ο Κώστας Χατζής ) είναι Έλληναςt Τσιγγανος τραγουδοποιός.Χατζής τραγουδούσε μπαλάντες που συνήθως περιείχαν έντονη κοινωνική κριτική που τον καθιέρωσε στη συνείδηση του κόσμου.Διάσημοι συνθέτες της εποχής, όπως οι Μάνος Χατζιδάκις, Μίμης Πλέσσας, Μίκης Θεοδωράκης, Γιάννης Μαρκόπουλος και Σταύρος Ξαρχάκος, τον ανακαλύπτουν και του δίνουν να ερμηνεύσει τραγούδια.Στο τέλος της δεκαετίας του 1970 ο Κώστας Χατζής επισκέπτεται την Αμερική για συναυλίες. Η φήμη του ως τραγουδιστή της ειρήνης έφτασε μέχρι το Λευκό Οίκο. Ο τότε Πρόεδρος Τζίμι Κάρτερ τον προσεκάλεσε για να τον γνωρίσει και να τον συγχαρεί για το έργο του