Επαναστατικά κινήματα σε Θεσσαλία – Ήπειρο - Κρήτη

 Επαναστατικά κινήματα σε Θεσσαλία – Ήπειρο - Κρήτη

ΗΠΕΙΡΟΣ

Η Οθωμανική κατάκτηση ήταν αρκετά επώδυνη για τους Ηπειρώτες και πολλοί απ’ αυτούς αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν στην Ευρώπη. Το γεγονός αυτό όμως είχε και τις θετικές του πλευρές, μια που οι μετανάστες πλούτισαν, μορφώθηκαν και βοήθησαν τα χωριά τους, δίνοντας χρήματα, ή κτίζοντας σχολεία και βιβλιοθήκες. Η Ήπειρος υπήρξε από τις περιοχές στις οποίες κυκλοφόρησαν έντονα οι ιδέες του Διαφωτισμού.

Η πιο σημαντική από τις εξεγέρσεις που έγιναν στην Τουρκοκρατία ήταν αυτή που οργάνωσε ο Διονύσιος ο Φιλόσοφος το 1611, η οποία όμως κατεστάλη βίαια από τους Οθωμανούς.

Από τα τέλη του 18ου μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα ονομαστές έμειναν οι μάχες των Σουλιωτών με τον Αλή πασά. Τελικά οι Σουλιώτες νικήθηκαν και εκδιώχθηκαν από το Σούλι.

Κατά την δημιουργία του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους (το 1830) η Ήπειρος έμεινε έξω από αυτό. Στο τέλος των βαλκανικών πολέμων του 1912-'13, και μετά από διάφορα επαναστατικά κινήματα (τα κυριότερα το 1854 και το 1896), ενσωματώθηκε τελικά στην Ελλάδα, εκτός από το βόρειο τμήμα της που δόθηκε στην Αλβανία.

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

Ο εύφορος κάμπος της Θεσσαλίας και η διαμονή για μερικά χρόνια του σουλτάνου εκεί συνετέλεσαν ώστε να μην ήταν εύκολο να συμβαίνουν πολλές εξεγέρσεις. Παρ' όλα αυτά, το 1808 έγινε μία σοβαρή επαναστατική προσπάθεια από τον παπα-Θύμιο Βλαχάβα. Η εξέγερση τελικά δεν πέτυχε. Ο Βαχάβας μετά από καιρό συνελήφθη από τον Αλή πασά και θανατώθηκε με φρικτό τρόπο.

Το 1821 ξεσηκώθηκε το Πήλιο και λίγο μετά ο Όλυμπος. Και οι δύο εξεγέρσεις κατεστάλησαν το αμέσως επόμενο διάστημα.

Μετά το 1830 ξέσπασαν διάφορα επαναστατικά κινήματα, με κυριότερα αυτά του 1840, του 1854, του 1866 και του 1878. Τελικά η Θεσσαλία προσαρτήθηκε στο ελληνικό κράτος το 1881.

ΚΡΗΤΗ

Κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας οι Κρητικοί εξεγέρθησαν αρκετές φορές εναντίον των Τούρκων. Το 1821, μαζί με την υπόλοιπη Ελλάδα ξεσηκώθηκε και η Κρήτη, όμως ο σουλτάνος κάλεσε σε βοήθεια τους Αιγυπτίους οι οποίοι το 1824 κατέστειλαν την επανάσταση στο νησί.

Τα επόμενα χρόνια, και μέχρι την ένωση του νησιού με την Ελλάδα το 1913, έγιναν διάφορα επαναστατικά κινήματα (1841, 1858, 1866, 1897).

Κορυφαία πράξη του απελευθερωτικού αγώνα των Κρητών είναι το ολοκαύτωμα της μονής του Αρκαδίου, κατά το οποίο σκοτώθηκαν περίπου 1000 άνθρωποι (Έλληνες και Τούρκοι), όταν οι πολιορκημένοι Έλληνες ανατίναξαν την μπαρουταποθήκη του μοναστηριού.

Το 1897, η Κρήτη κατόρθωσε να κηρυχθεί αυτόνομο κράτος, με το όνομα "Κρητική Πολιτεία" και κάτω από την επίβλεψη των Μεγάλων Δυνάμεων, μέχρι το 1913 οπότε έγινε και η Ένωση με την Ελλάδα.

Ερωτήσεις κατανόησης

Ποιες ήταν οι θετικές συνέπειες για την Ήπειρο από την μετανάστευση των Ηπειρωτών;

Ποια ήταν τα σημαντικότερα κινήματα στην Ήπειρο μέχρι την έναρξη της Επανάστασης;

Ανατρέξτε σε ένα προηγούμενο μάθημα (σκεφτείτε σε ποιο κεφάλαιο πρέπει να κοιτάξετε), θυμηθείτε και πείτε λίγα λόγια για τον Διονύσιο τον Φιλόσοφο και το κίνημα που οργάνωσε.

Γιατί στην Θεσσαλία δεν είχαμε σοβαρά επαναστατικά κινήματα την περίοδο της Τουρκοκρατίας;

Ποια επαναστατική ενέργεια έγινε στην Θεσσαλία πριν την έναρξη της Επανάστασης;

Αναφέρετε τα σημαντικότερα επαναστατικά κινήματα που έγιναν συνολικά στην Θεσσαλία.

Περιγράψτε την επανάσταση του 1866 στην Κρήτη και το ολοκαύτωμα του Αρκαδίου.

Αναφέρετε τα σημαντικότερα επαναστατικά κινήματα που έγιναν συνολικά στην Κρήτη.