Τετάρτη 9 Μαρτίου 2022

1922

https://archive.ert.gr/7080/1913 Ο Ιωάννης Καποδίστριας, ο Αδαμάντιος Κοραής κι άλλοι λόγιοι υποστήριζαν ότι η απελευθέρωση του ελληνικού λαού από την τουρκική τυραννία θα πρέπει να επιτευχθεί διά μέσω της μόρφωσης, της παιδείας του Ελληνα.

https://archive.ert.gr/33848/

Ανατολή

Πέρα ως πέρα στη γη της Ιωνίας

δοξαστικό αχολόγησε τροπάρι!
απ’ την Κνωσσό ως την Πέργαμο θεία χάρη
όπου Ελλάδα πηγή της αρμονίας.
Και ω Σμύρνη πάντα εσύ μαργαριτάρι
στα μαλλιά της νεράιδας Μικρασίας!
Η Μίλητος δεν είναι πια καμάρι
της Ιστορίας, της Δόξας Εφεσίας!,
οι καιροί σβήσαν τη φεγγοβολιά.
Σμύρνη, ξανά γεννήτρες είναι οι Μοίρες
(χτυπήστε Ομήρων ιωνικών οι λύρες)
μεσ’ στη ζεστή της μάνας σου αγκαλιά
που ανοίγεται όλα για να τ’ αγκαλιάσει
και τα σκόρπια τα σπλάχνα της, μια πλάση.

Κωστής Παλαμάς

https://www.tameteora.gr/eidhseis/epiloges/318717/%CE%B7-%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%B1%CF%83%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%AE-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%83%CE%BC%CF%8D%CF%81%CE%BD%CE%B7%CF%82-%CE%BC%CE%AD%CF%83%CE%B1-%CE%B1%CF%80%CF%8C-40-%CF%83%CF%80%CE%AC/

«Στις ραδιοφωνικές εκφωνήσεις των αναζητήσεων του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού υπήρχε μια τρομακτική συγκίνηση, στη φωνή, στον ήχο, στην ιστορία και στο πυκνό επαναλαμβανόμενο στερεότυπο, που μιλούσε για έναν άνθρωπο τον οποίο προσπαθούσαμε να φανταστούμε. Το ‘έκτοτε τα ίχνη του χάνονται’

https://www.youtube.com/watch?v=m2_hc7k7u5c

ΤΕΚΜΗΡΙΑ

https://refugeesingreece.gr/%ce%b1%cf%80%ce%bf%cf%83%cf%80%ce%ac%cf%83%ce%bc%ce%b1%cf%84%ce%b1-%ce%bc%ce%b1%cf%81%cf%84%cf%85%cf%81%ce%b9%cf%8e%ce%bd-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%cf%86%cf%8d%ce%b3%cf%89%ce%bd-%ce%b1%cf%80%cf%8c/

Αποσπάσματα μαρτυριών προσφύγων από την ανταλλαγή πληθυσμών του 1923, δημοσιευμένες στο Bruce Clark, Δυο φορές ξένος.

[σ. 170-171]

Το καράβι μας έβγαλε στη Θεσσαλονίκη. Μας πήγανε στον αυλόγυρο του Αγίου Μηνά. Μέσα η εκκλησία ήταν γεμάτη κόσμο… ξημέρωνε του Σταυρού. Καθούμασταν στα μάρμαρα, ούτε κουβέρτα είχαμε ούτε τίποτα. Χτυπούσε δώδεκα η ώρα. Ήρθε κοντά μας ένας κύριος και μας είπε «δεν έχετε τίποτε;» Ύστερα πήγε και μας έφερε δύο κουβέρτες, καινούργιες. «Τη μία να τη στρώσετε, να καθίστε, και με την άλλη να σκεπάστε τα παιδάκια» μας είπε. Ήρθε και την άλλη μέρα. Μας έφερε ρουχαλάκια, ζακέτες δικές μας.
[…]
Μόλις μας είδαν μαγείρεψαν σούπα με κρέας και μας μοίρασαν. Όποιος είχε τενεκεδάκι, πιάτο, κουβά, έπαιρνε και ψωμί και πήγαινε στους δικούς του. Όποιος δεν είχε, έτρωγε εκεί δα. Ύστερα μας πήραν όλο τον κόσμο με τα κάρα και μας πήγαν στα Χανιά. Όλους όσους βγήκαμε από το καράβι. […] Έγινε μία επιτροπή από γυναίκες και άνδρες και μας μοίρασαν, μας στέγασαν, όπου υπήρχε άδειος τόπος. Εμάς τους πατριώτες και τους συγγενείς όλους μας βάλανε σ’ ένα καφενείο του μπιλιάρδου. Ήταν μιανού πού ‘χε φύγει στην Αμερική και το επίταξαν. Εκεί πια θαρρείς πως ήμαστε μικρά παιδιά και παίζαμε σπιτάκια. Η μία έπιασε τη μία γωνιά, τη χώρισε με καρέκλες, η άλλη την άλλη, η άλλη την άλλη, κι άλλη πήρε το τραπέζι του μπιλιάρδου και τόκανε κρεβάτι. Μία γειτόνισσα μας έφερνε σφουγγαρόπανο και κουβά να καθαρίσουμε, μας πήρε στο σπίτι της να λουστούμε.

---

[σ. 173]

Χειμώνας καιρός. Χριστουγεννιάτικα. Τι σπουδαίοι άνθρωποι κι εκείνοι! Άπονοι, πολύ άπονοι άνθρωποι οι Πατριναίοι. Πεινασμένοι, κουρασμένοι και ταλαιπωρημένοι από το δρόμο, ακούσαμε να μας καλωσορίζουν. «Τι θέλετε στον τόπο μας, Τουρκόσποροι; Να πάτε στο Βενιζέλο σας».

Οι πρόσφυγες που ήλθαν στο χωριό μας φάνηκαν στην αρχή πολύ παράξενοι. Μιλούσαν τούρκικα, ή μία ελληνική διάλεκτο που δεν καταλαβαίναμε και το φαγητό, τα ρούχα κι οι συνήθειές τους ήταν διαφορετικές από τις δικές μας. Εμείς είμασταν βουνήσιοι βοσκοί, εκείνοι είχαν μοσχάρια και παρασκεύαζαν γιαούρτι. Έφτιαξαν μποστάνια και καλλιεργούσαν ντομάτες και πιπεριές και κάθε είδους λαχανικά και μας έμαθαν άλλους τρόπους μαγειρικής. Τελικά όμως ήταν Έλληνες σαν εμάς, είχαμε υποχρέωση να τους βοηθήσουμε και έτσι δεχόμασταν ο ένας τον άλλον. Ύστερα από μία γενιά εμείς οι ντόπιοι αρχίσαμε να παντρευόμαστε με τους πρόσφυγες. Όσο για τους μουσουλμάνους που έφυγαν, είναι άλλη ιστορία. Ήταν Τούρκοι, και έπρεπε να φύγουν.

Δευτέρα 7 Μαρτίου 2022

«Ψωμί και ειρήνη»,

Το σύνθημα «Ψωμί και ειρήνη», με το οποίο ξεκίνησαν την απεργία τους οι γυναίκες στο Πέτρογκραντ, μπορεί να ήταν από τα πιο σύντομα στην ιστορία των επαναστάσεων, αλλά άνοιγε τεράστιους ορίζοντες στο γυναικείο κίνημα.Στις 8 Μαρτίου του 1917 (23 Φεβρουαρίου για το ρωσικό ημερολόγιο) γυναίκες από βιομηχανίες κλωστοϋφαντουργίας του Πέτρογκραντ, της πρωτεύουσα της τσαρικής Ρωσίας, ξεκίνησαν μια απεργία που σύντομα επεκτάθηκε σε ολόκληρη την πόλη. Ηταν η έναρξη της Επανάστασης του Φεβρουαρίου, η οποία με τη σειρά της σηματοδότησε την απαρχή της Ρωσικής Επανάστασης του 1917.

Ήδη στις 30 Αυγούστου 1880 ο Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι έγραψε στο “Ημερολόγιο ενός συγγραφέα”: “Έχω κάποιο προαίσθημα, πως ο “κύβος ερρίφθη”. Ίσως το ξεκαθάρισμα των λογαριασμών να γίνει πολύ νωρίτερα από ό,τι θα μπορούσε κανείς να φανταστεί . Φοβερά συμπτώματα παρουσιάζονται. Πώς θα μπορούσε, μα την αλήθεια, να χαρακτηριστεί φυσική μια κατάσταση ριζωμένη από αιώνες στο παμπάλαιο και το τεχνητό; Δεν μπορεί πια ένα μέρος από την ανθρωπότητα να κρατάει σκλαβωμένη όλη την υπόλοιπη.

Σάββατο 5 Μαρτίου 2022

AΠΟΚΡΙΕΣ 1800- 1893

«Όλα σ’ αυτή τη γη μασκαρευτήκαν

ονείρατα, ελπίδες και σκοποί,

οι μούρες μας μουτσούνες εγινήκαν

δεν ξέρομε τι λέγεται ντροπή.»

Γεώργιος Σουρής (1853-1919)

Ο Γάλλος αρχαιολόγος Edmond About, στα 1852, ερχόμενος στην Αθήνα, ομολογεί: «Δεν είχα δει ποτέ κόσμο να χορεύει με μεγαλύτερη μανία απ' όσο η καλή ελληνική κοινωνία!... ... Οι γυναίκες προπάντων είναι ακούραστες...».

1899

ΦΙΛΙΑΤΕΣ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΤΟΥ 1940

Τρίτη 1 Μαρτίου 2022

χαρτεσ

ΑΠΟ: https://www.geografikoi.gr/

Υποθαλάσσια Καλώδια

.....κολυμπώντας ανάμεσα στις τεκτονικές πλάκες στην Ισλανδία

Η λιθόσφαιρα της Γης αποτελείται από 12 γιγάντιες πλάκες που απαρτίζουν το στερεό φλοιό του πλανήτη μας. Αυτές οι πλάκες ονομάζονται τεκτονικές και άλλοτε συγκρούονται, άλλοτε απομακρύνονται και άλλοτε ολισθαίνουν πλευρικώς. Οι κινήσεις τους αυτές προκαλούν τους σεισμούς, τη δημιουργία ορεινών όγκων και τις εκρήξεις ηφαιστείων.

Η Ευρώπη, γνωστή και ως η Γηραιά ήπειρος, είναι η 2η μικρότερη ήπειρος του κόσμου, η οποία βρίσκεται εξ ολοκλήρου στο βόρειο ημισφαίριο. Αποτελούμενη από τη δυτικότερη χερσόνησο της Ευρασίας, η Ευρώπη χωρίζεται από την Ασία στην ανατολή με τα φυσικά σύνορα των Ουράλιων, του ποταμού Ουράλη, της Κασπίας Θάλασσας, της περιοχής του Καυκάσου και του Εύξεινου Πόντου προς τα νοτιοανατολικά.

Η Ευρώπη καταλαμβάνει συνολικά με τα νησιά έκταση 10.180.000 τετρ. χλμ. ή αλλιώς το 6,8% περίπου της συνολικής ξηράς του πλανήτη. Ο πληθυσμός της για το 2021 εκτιμάται σε 747.747.000 κατοίκους

Πάμε να δούμε μερικά βασικά γεωγραφικά πραγματάκια της ευρωπαϊκής ηπείρου; Μια συγνώμη στον δημιουργό του χάρτη που τον μαγάρισα έτσι, αλλά μια εικόνα 36 λέξεις και 9 βελάκια.

Το υψηλότερο βουνό της Ευρώπης

Το όρος Ελμπρούς είναι το υψηλότερο όρος του Καυκάσου και το ψηλότερο σημείο της Ευρώπης. ‘Eχει δύο κορυφές και δύο “κοιμώμενα” ηφαίστεια. Η δυτική κορυφή του βρίσκεται στα 5,642 μέτρα.

Το χαμηλότερο σημείο της Ευρώπης

Το χαμηλότερο σημείο της Ευρώπης είναι στα -28 μέτρα, βρίσκεται στη Ρωσία στις ακτές της Κασπίας Θάλασσας σε κοντινή απόσταση από το όρος Έλμπρους που όπως είπαμε είναι το ψηλότερο σημείο.

Η μεγαλύτερη οροσειρά της Ευρώπης

Οι Άλπεις είναι η μεγαλύτερη οροσειρά που βρίσκεται εξολοκλήρου στην Ευρώπη και εκτείνονται από την Αυστρία και την Σλοβενία στα ανατολικά, μέσω της Ιταλίας, της Ελβετίας, του Λιχτενστάιν και της Γερμανίας έως την Γαλλία στα δυτικά. Η ψηλότερη κορυφή των Άλπεων είναι το Μον Μπλαν με 4.810 μέτρα στα Γαλλοϊταλικά σύνορα.

Το μεγαλύτερο νησί της Ευρώπης

Η Μεγάλη Βρετανία είναι το μεγαλύτερο νησί της ηπείρου και 9ο στον κόσμο με έκταση 209.000 τ.χλμ.

Η μεγαλύτερη λίμνη της Ευρώπης

Η Λάντογκα είναι λίμνη γλυκού νερού της βορειοδυτικής Ρωσίας, στην περιφέρεια του Λένινγκραντ. Είναι η μεγαλύτερη λίμνη της Ευρώπης και η 16η μεγαλύτερη στον κόσμο, καταλαμβάνει δε έκταση 18.135 τ.χλμ., (λίγο μικρότερη από την Σλοβενία).

Το κέντρο της Ευρώπης

Το κέντρο της Ευρώπης δεν είναι τόσο εύκολο να προσδιοριστεί και μιλάμε για πονεμένη ιστορία. Υποστηρίζεται αυθαίρετα ότι εάν ληφθούν υπόψη όλα τα νησιά της Ευρώπης – από τις Αζόρες (που είναι και το δυτικότερο σημείο της Ευρώπης) μέχρι τη Γη του Φραγκίσκου Ιωσήφ (που είναι και το βορειότερο σημείο της Ευρώπης) και από την Γαύδο μέχρι την Ισλανδία – τότε το κέντρο της Ευρώπης βρίσκεται στους 58°18′14″N 22°16′44″E στο χωριό Mõnnuste του νησιού Saaremaa στη δυτική Εσθονία.

Οι Λευκορώσοι επιστήμονες προσπάθησαν το 2008 να προσδιορίσουν το κέντρο της ηπείρου λαμβάνοντάς τη σαν μια ενιαία μάζα και βρήκαν ότι το κέντρο βρίσκεται στο Polotsk βόρεια της χώρας. Έχει στηθεί και σχετικό μνημείο.

Το νοτιότερο σημείο της Ευρώπης

Το νοτιότερο σημείο της ηπειρωτικής Ευρώπης βρίσκεται στη Punta De Tarifa της Ισπανίας, και το νοτιότερο σημείο της Ευρώπης συμπεριλαμβανομένων των νησιών είναι η Γαύδος.

Το βορειότερο σημείο της Ευρώπης

Η Γη του Φραγκίσκου Ιωσήφ στον Αρκτικό Ωκεανό, ένα ακατοίκητο αρχιπέλαγος της περιφέρειας Αρχάγγελσκ της Ρωσίας είναι το βορειότερο σημείο της Ευρώπης. Πιο συγκεκριμένα είναι το ακρωτήριο Φλίγκελι στη νήσο Ροδόλφου.

Το βαθύτερο σημείο της Ευρώπης

Το βαθύτερο σημείο της Ευρώπης είναι στο Ιόνιο πέλαγος στα 5267 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Ονομάζεται Φρέαρ των Οινουσσών (Calypso Deep στα αγγλικά). Αποτελεί σημείο του λεγόμενου Δειναροταυρικού τόξου που είναι η επί της ουσίας η επιφάνεια τριβής της Ευρασιατικής και της Αφρικανικής λιθοσφαιρικής πλάκας.

Bonus Facts

Στην Ευρώπη βρίσκονται τόσο η μικρότερη χώρα στον κόσμο, το Κράτος του Βατικανού όσο και η μεγαλύτερη, η Ρωσία (όσον αφορά την έκταση).
Δύο από τα μεγαλύτερα ενεργά ηφαίστεια του κόσμου και τα δυο στην Ιταλία: Η Αίτνα (υψόμετρο 3.3350 m) και το Στρόμπολι.
Εδώ έχουν ακμάσει οι μεγαλύτερες αυτοκρατορίες: Ρωμαϊκή, Βυζαντινή, Ισπανική, Ρωσική, Γαλλική, Πορτογαλική και η Βρετανική
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, υπάρχει μια λέξη με 58 γράμματα και είναι το μεγαλύτερο ευρωπαϊκό, μονολεκτικό τοπωνύμιο. Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch (το όνομα του χωριού), σημαίνει «Η Εκκλησία της Αγίας Μαρίας (Llanfair) σε ένα κοίλωμα (pwll) με λευκές φουντουκιές (gwyngyll) κοντά (goger) στην περιστρεφόμενη δίνη (ychwyrndrobwll) της εκκλησίας του Αγίου Τυσίλιο (llantysilio) με την κόκκινη σπηλιά ([a]g ogo goch)
Και μη ξεχνάμε την ιστορία της ονοματοδοσίας της Ηπείρου. Ο Δίας ερωτεύτηκε την Ευρώπη και αποφάσισε να εμφανιστεί μπροστά της σαν ένας υπέροχος, λευκός ταύρος για να κερδίσει την εμπιστοσύνη της. Την απήγαγε και μαζί απέκτησαν τρία τουλάχιστον παιδιά, τον Μίνωα, τον Ραδάμανθυ και τον Σαρπηδώνα. Μετά από αυτά, ο Δίας αποκατέστησε την Ευρώπη παντρεύοντάς την με τον βασιλιά της Κρήτης Αστερίωνα.

ΦΩΣ

ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ

ΓΛΗΝΟΣ

Το πολύπλευρο έργο του Δημήτρη Γληνού είναι εξαιρετικής σπουδαιότητας όχι μόνο αν κριθεί με τα μέτρα της Ελληνικής κοινωνίας: το International Bureau of Education της UNESCO συμπεριέλαβε τον Γληνό μεταξύ των 100 πιο σημαντικών διανoουμένων, πολιτικών, δημοσιολόγων κ.λπ. όλου του κόσμου, που με το στοχασμό και τη δράση τους είχαν σημαντική συμβολή στην υπόθεση της εκπαίδευσης.

Στα 1905 ανέλαβε τη διεύθυνση της Αναξαγορείου Σχολής στα Βουρλά της Σμύρνης. Το 1906, ο Ν. Τσουρουκτσόγλου εκδίδει στη Σμύρνη την εφημερίδα «Ημερησία Σμύρνης» και με επιστολή του στην καθαρεύουσα προσκαλεί το Γληνό να γίνει συνεργάτης της. Ο Γληνός απαντά θετικά στην πρόσκληση της εφημερίδας με επιστολή γραμμένη στη δημοτική. Η εφημερίδα δημοσιεύει την επιστολή και οι διευθυντές των τριών σχολών της Σμύρνης ζητούν εγγράφως από το συμβούλιο της Αναξαγόρειου Σχολής την απόλυση του.

Ο Γληνός παραιτείται και προσλαμβάνεται στο νεοσύστατο Ελληνογερμανικό Λύκειο όπου δίδαξε ως το 1908. Εκεί είχε μαθητή τον Γ. Κορδάτο, ο οποίος μας χαρίζει πολύτιμες βιογραφικές σελίδες για το Δημήτρη Γληνό: «Ο κ. Διευθυντής είχε δίκαιο. Ο Γληνός ήταν κάτι παραπάνω από γόης στη διδασκαλία του. Δε θυμάμαι κανέναν άλλο καθηγητή να μου κάνει τέτοια εντύπωση. Κρεμνιούμαστε όλοι μας απ το στόμα του και δεν καταλαβαίναμε πώς περνούσε η ώρα ή πιο σωστά, θα θέλαμε η μια ώρα του μαθήματος να γίνει δύο και τρεις. Όχι μόνο δεν κούραζε αλλά και έκανε τη γραμματική και το συνταχτικό ευχάριστο μάθημα, ήταν παιχνίδε όπως τα δίδασκε. Έπειτα και στο μάθημα των εκθέσεων πρόσεχε πολύ. Μας έβαλε να διαβάζουμε νεοελληνικά κείμενα και χωρίς να φαίνεται πως είναι δημοτικιστής -τον καιρό εκείνο στη Σμύρνη οι καθηγητές δημοτικιστές παύονταν από τα Ελληνικά Σχολεία- μας προπαγάνδιζε το δημοτικισμό.