Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου 2024

το υποκείμενο της πρότασης

     Τι είναι το υποκείμενο;             



Υποκείμενο είναι η λέξη για την οποία γίνεται λόγος στην πρόταση. Με άλλα λόγια υποκείμενο είναι η λέξη που δείχνει σε μια πρόταση ποιος είναι ο πρωταγωνιστης  !!!!!!!!!!!!!!!!

Ο ήλιος λάμπει.

Βρίσκουμε το ρήμα: λάμπει

 Ρωτάμε: ποιος + ρήμα; ποιος λάμπει

Ο ήλιος- υποκείμενο σε πτώση ονομαστική


Πώς βρίσκουμε το υποκείμενο                                                                       

 

Πώς βρίσκουμε το υποκείμενο στα νέα ελληνικά;


-Ο Αλέξανδρος κατέβηκε τη σκάλα.

1. ρημα   :     κατέβηκε

2.ρωτάμε: ποιος ή ποια ή ποιο +κατέβηκε   = Ο Αλέξανδρος ,ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ σε Ονομαστική


Μαθαίνω να βρίσκω το ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ 

Ο κηπουρός κλάδεψε το δέντρο

1. Βρίσκουμε το ρήμα: 

2. Βλέπουμε αν το ρήμα είναι στον ενικό ή στον πληθυντικό: 

3. Ρωτάμε: ποιος + ρήμα;

 = υποκείμενο

Οι μαθητές κατασκεύασαν ένα τηλεκατευθυνόμενο αυτοκίνητο.

1. Βρίσκουμε το ρήμα: 

2. Βλέπουμε αν το ρήμα είναι στον ενικό ή στον πληθυντικό: 

3. Ρωτάμε: ποιοι + ρήμα;

  = υποκείμενο

Πολλά παιδιά δεν τρώνε πρωινό.

1. Βρίσκουμε το ρήμα: 

2. Βλέπουμε αν το ρήμα είναι στον ενικό ή στον πληθυντικό: 

3. Ρωτάμε: ποιοι + ρήμα;

  = υποκείμενο

Μαμά, εγώ και η Στέλλα θέλουμε παγωτό.

1. Βρίσκουμε το ρήμα: 

2. Βλέπουμε αν το ρήμα είναι στον ενικό ή στον πληθυντικό: 

3. Ρωτάμε: ποιοι + ρήμα;

  = υποκείμενο

Ο Διονύσης χάρισε τα βιβλία του στη βιβλιοθήκη του σχολείου.

1. Βρίσκουμε το ρήμα: 

2. Βλέπουμε αν το ρήμα είναι στον ενικό ή στον πληθυντικό: 

3. Ρωτάμε: ποιος + ρήμα;

  = υποκείμενο

Πυρήνας της πρότασης είναι το ρήμα. Με το που χρησιμοποιούμε το ρήμα ταυτόχρονα εννοούμε και ένα δεύτερο στοιχείο της πρότασης το υποκείμενο. Σ’ αυτό βοηθούν οι καταλήξεις των ρημάτωνΣυμπεραίνουμε συνεπώς ότι όλα τα ρήματα έχουν υποκείμενο.

ΠρόσωποΥποκείμενοΡήμα ενεργητικήςΡήμα παθητικής
α' ενεγώντύν-ωντύν-ομαι
β' ενεσύντύν-ειςντύν-εσαι
γ' εναυτός, αυτή, αυτόντύν-ειντύν-εται
α' πληθ.εμείςντύν-ουμεντυν-όμαστε
β' πληθ.εσείςντύν-ετεντύν-εστε
γ' πληθ.αυτοί, αυτές, αυτάντύν-ουνντύν-ονται

Τι μέρος του λόγου είναι το υποκείμενο;;;;;;;


ΑΣΚΗΣΗ 
Σήμερα γιορτάζω εγώ.
Εσύ έκανες τη ζημιά!
Θα έρθει κι αυτός μαζί μας;
Εμείς θα μείνουμε μέχρι αργά.
Γιατί δεν μένετε κι εσείς;
Μας έσωσαν αυτοί.
Γιατί δεν με περίμενες;
Σήμερα θα μείνω σπίτι.
Με περιμένουν στην αυλή.
Γελάσαμε πολύ με το αστείο του.
Επιτέλους έφτασε.
Έχετε φάει;

 1 / 11 
  1. Βρες το υποκείμενο της πρότασης: Ο Μαρίνος, ο Νικόλας, η Δέσποινα και η Κασσάνδρα είχαν αποφασίσει να εξερευνήσουν το Φαράγγι τοΒίκου .
    1.   Ο Μαρίνος, ο Νικόλας, η Δέσποινα και η Κασσάνδρα
    2.   το Φαράγγι
    3.   του Διαβόλου
    4. Σε ποια πτώση βρίσκονται τα υποκείμενα;
      1.   ονομαστική
      2.   γενική
      3.   αιτιατική
      4. ποια μορφή έχουν τα υποκείμενα;
        1.   ουσιαστικό
        2.   επίθετο
        3.   αντωνυμία
        1. Βρες το υποκείμενο της πρότασης: Θα σας οδηγήσω εγώ.
          1.   εγώ
          2.   εσύ
          3.   αυτός
          4. Σε ποια πτώση βρίσκεται το υποκείμενο;
            1.   ονομαστική
            2.   γενική
            3.   αιτιατική
        2.      Σε ποια πτώση μπαίνει το υποκείμενο του ρήματος;          
      1. ΑΣΚΗΣΕΙΣ

        Να βρεις το υποκείμενο στις παρακάτω προτάσεις 


        • Εγώ γράφω ένα γράμμα.

        • Εσύ διαβάζεις συνέχεια.

        • Η Ελένη κάθεται .

        • Εμείς σήμερα θα πάμε εκδρομή

        • Θα έρθετε κι εσείς στη γιορτή;

        • Οι θεατές του αγώνα βράχηκαν από την ξαφνική νεροποντή.

        Σήμερα γιορτάζω εγώ.
         Θα έρθει κι αυτός μαζί μας;
        Μαμά, σήμερα το φαγητό είναι πολύ νόστιμο!
        Νίκο, θα καθυστερήσει πολύ ώρα η Ελένη;
        Τα χελιδόνια ήρθαν και πάλι.
        Ο ήλιος μόλις είχε φανεί πάνω στο φρύδι του βουνού.
         Τα φυτά άρχιζαν το θαύμα της φωτοσύνθεσης.
        Τα ζώα και τα πουλιά ξεκινούσαν την καθημερινή πάλη τους για τροφή και επιβίωση.
        Μας έσωσαν αυτοί.
        Γιατί δε μένετε κι εσείς;
        Εμείς θα μείνουμε μέχρι αργά.

Σάββατο 14 Δεκεμβρίου 2024

Ευθύς και πλάγιος λόγος στα νέα ελληνικά

  ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ  ΓΙΑ  ΤΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ ΚΑΙ....ΤΟ ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΜΑΣ








ΣΤΟ ΤΕΤΡΑΔΙΟ


1.Φτιάξτε τον ευθύ λόγο

    είπε       Παιδιά        ».        : «        στον φούρνο        πηγαίνετε        Ο δάσκαλος    


    θα δούμε       φώναξε        ζυμώνουν »        ο Νίκος.        « Ωραία!        πως το    


 : «        τον ρώτησε        Η Άννα        ».        και εγώ;        Να έρθω

2.Ευθύς ή πλάγιος λόγος;

  1. Τον συμβούλεψε να είναι πιο προσεχτικός στην εργασία του.

    1.   Πλάγιος λόγος
    2.   Ευθύς λόγος
  2. Ο δάσκαλος ρώτησε: "Ποιοι πολέμησαν στο Μαραθώνα;"

    1.   Πλάγιος λόγος
    2.   Ευθύς λόγος
  3. Πώς τα κατάφερες να λύσεις την άσκηση;

    1.   Ευθύς λόγος
    2.   Πλάγιος λόγος
  4. Τον παρακάλεσε να του διαβάσει ένα παραμύθι.

    1.   Πλάγιος λόγος
    2.   Ευθύς λόγος
  5. - Πρέπει να προσέχεις όταν κυκλοφορείς μόνος σου, τον συμβούλεψε η μαμά.

    1.   Πλάγιος λόγος
    2.   Ευθύς λόγος
  6. Η Κατερίνα με ρώτησε πώς πέρασα τα Χριστούγεννα.

    1.   Ευθύς λόγος
    2.   Πλάγιος λόγος
  7. Τους λέω: "Όλα θα πάνε καλά".

    1.   Πλάγιος λόγος
    2.   Ευθύς λόγος
    3.Ευθύς λόγος
    Εισαγωγικά και διπλή τελεία )

Ο δάσκαλος ανακοίνωσε: « Αύριο θα δούμε Καραγκιόζη ».
ΣΩΣΤΟ    ΛΑΘΟΣ

Η Άννα ρώτησε. Πότε θα ζυμώσεις γιαγιά;
ΣΩΣΤΟ    ΛΑΘΟΣ
« Πώς φτιάχνεται το ψωμί; » ρώτησε ο Γιάννης.
ΣΩΣΤΟ    ΛΑΘΟΣ
Ο φούρναρης μας ορμήνεψε, « Να τρώτε μαύρο ψωμί ».
ΣΩΣΤΟ    ΛΑΘΟΣ
  1. Ο φούρναρης μας είπε: Πρέπει να σηκώνομαι πολύ νωρίς.        ΣΩΣΤΟ    ΛΑΘΟΣ
Η μαμά είπε: « Πάω στο φούρνο »
ΣΩΣΤΟ    ΛΑΘΟΣ



4.ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΣΗ

συμβούλεψε    αναρωτήθηκε          διέταξε   ρώτησε 
 ανακοίνωσε         υπενθύμισε

Ο μανάβης ________            : «Από ποιά φρούτα θέλετε να σας βάλω;»

Ο διοικητής _______                   : «Φορέστε αμέσως τις στολές σας».

Ο πυροσβέστης __________             : «Μήπως θα ήταν καλύτερα να σβήσουμε πρώτα τη φωτιά στα δέντρα;»

Η δασκάλα __________               : «Καλό θα ήταν να μη βιάζεστε στις εργασίες σας».

Η τροχονόμος __________                     : «Να μην ξεχνάτε το δίπλωμά σας».

Ο μάγειρας __________ : «Σήμερα θα έχουμε μακαρόνια».


ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΩ     Γραμματική ε' και στ' Δημοτικού


Ευθύς λόγοςΠλάγιος λόγος
  1. - Σήμερα θα βρέξει.

  2. - Τι ώρα είναι;

  3. - Δώσε μου την μπάλα.

  4. - Γιώργο, πώς είσαι;
    - Πονάει το κεφάλι μου, δάσκαλε.

  1. Είπε ότι σήμερα θα βρέξει.

  2. Με ρώτησε τι ώρα είναι.

  3. Μου είπε να του δώσω την μπάλα.

  4. δ. Ο δάσκαλος ρώτησε τον Γιώργο πώς είναι κι εκείνος του απάντησε ότι πονάει το κεφάλι του.


Ποιες αλλαγές διαπιστώνουμε στο είδος των προτάσεων, στο πρόσωπο του ρήματος, στο πρόσωπο και στο είδος της αντωνυμίας;

 

.

  αλλαγές 


ΣΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ
Το α' και το β' πρόσωπο
Πήγα στον κινηματογράφο
πού πήγες εχτές
γίνονται γ' πρόσωπο
Πήγε στον κινηματογράφο

Ποιες αλλαγές διαπιστώνουμε στον χρόνο του ρήματος;

 

Αλλαγές έχουμε επίσης και στους χρόνους των ρημάτων. Ας δούμε τα παραδείγματα

 

Αγοράζω μια τυρόπιτα.   Αγόρασα μια τυρόπιτα.




α. όσον αφορά το είδος των προτάσεων

ΣΤΟ ΕΙΔΟΣ ΤΩΝ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ
Οι προτάσεις του ευθύ λόγουγίνονται στον πλάγιο λόγο
1. Οι κύριες προτάσεις
Δε θα βρέξει σήμερα
1. Δευτερεύουσες ειδικές
Είπε (ότι δε θα βρέξει σήμερα)
2. 
Σήκω αμέσως όρθιος
2. Δευτερεύουσες βουλητικές
Τον διέταξε( να σηκωθεί αμέσως όρθιος)
3. 
 Οι δευτερεύουσες προτάσεις
Βάλε μου να φάω (βουλητική)
Το ξέρω ότι έπαιζες (ειδική)
Θα έρθω, όταν μπορέσω (χρονική)
Φεύγω, επειδή βαρέθηκα (αιτιολογική)
Μαρία, αν θέλεις, έλα (υποθετική)
4. Παραμένουν δευτερεύουσες
Ζήτησε να του βάλουν να φάει (βουλητική)
Του είπε πως ήξερε ότι έπαιζε (ειδική)
Του φανέρωσε ότι θα έρθει όταν μπορέσει (χρονική)
Ανακοίνωσε ότι φεύγει επειδή βαρέθηκε (αιτιολογική)
Είπε στη Μαρία ότι αν θέλει μπορεί να πάει (υποθετική






Τρίτη 10 Δεκεμβρίου 2024

Η λειτουργία του Βυζαντινού Νερόμυλου










- Νερόμυλος Ριζού - Φιλιάτες Θεσπρωτίας: Αποτελεί έναν από τους λίγους εν ενεργεία νερόμυλους της Θεσπρωτίας.
  Ο νερόμυλος είχε συνδεθεί άμεσα με την κοινωνική ζωή κάθε περιοχής, αφού ήταν ο τόπος όπου συγκεντρωνόταν μεγάλος αριθμός ανθρώπων. Γι’ αυτό και πολλές παροιμίες, ήθη και έθιμα και διάφορες ιστορίες έχουν γραφτεί γύρω από τους μύλους και τους μυλωνάδες. Συνήθως, οι μυλωνάδες ζούσαν μέσα στους μύλους που τους ανήκαν και επικοινωνούσαν όχι μόνο με τους συγχωριανούς τους, αλλά και με κατοίκους κοντινών χωριών. Έτσι, η κάθε μέρα από τη ζωή τους, περνούσε μέσα στη φασαρία από τους ανθρώπους, τα ζώα και τον μύλο. Στον νερόμυλο μαθαίνονταν όλα τα νέα της γύρω περιοχής, γι’ αυτό και ο μύλος έμοιαζε με παζάρι και λαϊκό πανηγύρι. Η επιβεβαίωση για κάθε είδηση γινόταν από τον μυλωνά ή την οικογένειά του και από τις φράσεις «το είπε ο τάδε στον μύλο», ή «το άκουσα στον μύλο». Από τότε έμεινε και η έκφραση «στο μύλο και στο παζάρι». Επίκεντρο των συζητήσεων ήταν θέματα οικονομικά, κοινωνικά, θέματα που αφορούσαν τις ασχολίες της τότε εποχής, αλλά και διάφορα κουτσομπολιά. Γι’ αυτό πολλές φορές στον μύλο κλείνονταν συμφωνίες για αγοραπωλησίες και πολλές φορές ακόμη και συνοικέσια.      Οι μυλωνάδες, αν και φτωχοί, τις περισσότερες φορές έκαναν τραπέζι σε περαστικούς και πελάτες. Το χειμώνα, κυρίως, ο κρυωμένος κυνηγός και ο διαβάτης θα έβρισκαν φωτιά, ψωμί, ξεκούραση και λίγη κουβέντα. Και ο μυλωνάς άλλο που δεν ήθελε. Όλα όσα άκουγαν οι μυλωνάδες τα διηγούνταν τις κρύες νύχτες του χειμώνα σε συγχωριανούς τους. Διηγούνταν διάφορα παραμύθια και ιστορίες για ήρωες του ’21. Οι ίδιοι οι μύλοι άλλωστε έγιναν σε ορισμένες περιπτώσεις το επίκεντρο γεγονότων της ιστορίας της Νεότερης Ελλάδας.
Οι νερόμυλοι της Ηπείρου

       Τα μνημεία της προβιομηχανικής Ηπείρου αποτελούν μία σημαντική μαρτυρία της ντόπιας κοινωνικής, οικονομικής ζωής, αλλά και της λαϊκής αρχιτεκτονικής, που αναπτύχθηκε γύρω από το νερό. Πρόκειται για μνημεία πολιτισμού και τεχνολογίας. Οι  ποταμοί της Ηπείρου με τα άφθονα νερά τους και οι παραπόταμοι αυτών ευνόησαν τη δημιουργία νερόμυλων, οι οποίοι συνδέονται με την ιστορία, την κοινωνία και την οικονομική δραστηριότητα των κατοίκων. Μάλιστα, οι μυλωνάδες, την εποχή που το οδικό δίκτυο ήταν υποτυπώδες, έδιναν χρήματα για τη συντήρηση των πέτρινων γεφυριών, που παρείχαν πρόσβαση στους μύλους τους. Στο Κεντρικό Ζαγόρι, το γεφύρι του Κόκκορη, πήρε το όνομα του μυλωνά, που το συντηρούσε. Στους Κήπους υπάρχει το γεφύρι του Μύλου, γιατί δίπλα υπήρχαν νερόμυλοι, ενώ το τρίτοξο γεφύρι της περιοχής, γνωστό ως Καλογερικό, αρχικά ήταν ξύλινο και είχε κατασκευαστεί από μυλωνάδες, για να υπάρχει πρόσβαση των κατοίκων στις μυλόπετρες.





Παρασκευή 6 Δεκεμβρίου 2024

ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

 


ΔΙΗΓΗΜΑ , ΓΡΗΓ. ΞΕΝΟΠΟΥΛΟΥ ,.Άγιος Βασίλειος ο Μέγας

    1-   Γράφω το τέλος της ιστορίας στο τετράδιο ,αφού διαβάσω καλά το κείμενο.          






Η επομένη σελιδα του βιβλίου χαθηκε..... γράφουμε το τέλος της ιστοριας όπως τη φανταζόμαστε. 



2. Διαβάζω το κείμενο  για τον Άγιο Βασίλειο 

Άγιος Βασίλειος: Από την Καισαρεία στις καρδιές των παιδιών όλου του κόσμου
Γεννήθηκε το 330 στην Καισάρεια της Καππαδοκίας και ήταν γιος του ποντίου ρήτορα (δικηγόρου της εποχής) Βασιλείου και της Εμμέλειας,

Μετά τα μαθήματα που πήρε στην πατρίδα του, ο Βασίλειος στάλθηκε στο Βυζάντιο για ευρύτερες σπουδές. Το 351 πήγε στην Αθήνα, όπου ανθούσαν ακόμη τα γράμματα και οι τέχνες. Σπούδασε ρητορική, φιλοσοφία, αστρονομία, γεωμετρία, ιατρική, φυσική κ.ά. Στην Αθήνα γνωρίστηκε με τον Ιουλιανό, μετέπειτα αυτοκράτορα του Βυζαντίου και τον Γρηγόριο τον Ναζιανζηνό, με τον οποίο τον συνέδεσε μία ιερή και ισόβια φιλία.

Μετά τις σπουδές του στην Αθήνα επέστρεψε το 351 στην Καισάρεια, όπου άσκησε το επάγγελμα του ρήτορα, όπως και ο πατέρας του. Πολύ γρήγορα  γοητεύτηκε από την αυστηρή ασκητική ζωή, ώστε πήγε στον Πόντο κι έζησε μοναχός στην έρημο για μία πενταετία (357-362). Μετά χειροτονήθηκε επίσκοπος Καισαρείας και άφησε σπουδαίο έργο.

Έργο ζωής και σημαντικό σταθμό στην πορεία του, αποτελεί η ίδρυση και λειτουργία ενός κοινωνικού φιλανθρωπικού συστήματος, της«Βασιλειάδας». 











Τί είναι τα Χριστούγεννα χωρίς την ποίηση; Πώς γίνεται να μην επιθυμούμε να ταξιδέψουμε στα τοπία που αφηγούνται οι γλωσσοπλάστες της  ποίησης

ποιήματα που μύρισαν Χριστούγεννα

Νύχτα Χριστουγεννιάτικη (Γεώργιος Δροσίνης)

Την άγια νύχτα τη Χριστουγεννιάτικη λυγούν τα πόδια
και προσκυνούν γονατιστὰ στη φάτνη τους τ᾿ άδολα βόδια.
Κι᾿ ο ζευγολάτης ξάγρυπνος θωρώντας τα σταυροκοπιέται
και λέει με πίστη απ᾿ της ψυχής τ᾿ απόβαθα, Χριστὸς γεννιέται!

Την άγια νύχτα τη Χριστουγεννιάτικη κάποιοι ποιμένες
ξυπνούν απὸ φωνὲς ύμνων μεσούρανες στη γη σταλμένες.
Κι᾿ ακούοντας τα Ωσαννὰ απ᾿ αγγέλων στόματα στο σκόρπιο αέρα,
τα διαλαλούν σε χειμαδιὰ λιοφώτιστα με τη φλογέρα.

Την άγια νύχτα τη Χριστουγεννιάτικη – ποιὸς δεν το ξέρει; –
των Μάγων κάθε χρόνο τα μεσάνυχτα λάμπει τ᾿ αστέρι.
Κι᾿ όποιος το βρει μέσ᾿ στ᾿ άλλα αστέρια ανάμεσα και δεν το χάσει
σε μιὰ άλλη Βηθλεὲμ ακολουθώντας το μπορεί να φτάσει.