ΕΙΡΕΣΙΩΝΗ -Ο Καρυοθραύστης Ένα μαγικό παραμύθι

Ελληνική Μυθολογία, Οι Ώρες

Ευνομία, Δίκη και Ειρήνη,

που ήταν θεότητες του νόμου και της τάξης, οι οποίες διατηρούσαν τη σταθερότητα της κοινωνίας. Οι Ώρες ήταν κόρες του Δία και της Θέμιδος.

0:03 / 7:07

: Έργο των Ωρών ήταν να παρακολουθούν τα έργα των ανθρώπων. 

ΕΙΡΕΣΙΩΝΗ 

Στόλιζαν κι οι Αρχαίοι "δέντρο"...

Ειρεσιώνη,
έριον = μαλλί προβάτου.


Κλαδί αγριελιάς ή δάφνης στολισμένο με γιρλάντες από λευκό-κόκκινο μαλλί &  καρπούς
(σύκα, καρύδια, αμύγδαλα, κάστανα, δημητριακά, κ.λ.π.), μικρά φιαλίδια με κρασί- μέλι - λάδι ή & μικρές μεταλλικές σφαίρες

(Ήλιος - Σελήνη).Το αποτέλεσμα ήταν ανάλογο του σύγχρονου Χριστουγεννιάτικου δέντρου. Αφιερωνόταν στην Αθηνά, τον Απόλλωνα & τις Ώρες
(Ευνομία, Δίκη, Ειρήνη) και αποτελούσε έκφραση ευχαριστίας για τη γονιμότητα του λήγοντος έτους και παράκληση γονιμότητας & ευφορίας για το επόμενο.
Τα παιδιά περιέφεραν την Ειρεσιώνη στους δρόμους της πόλης των Αθηνών τραγουδώντας τις καλένδες (κάλαντα) από σπίτι σε σπίτι, λέγοντας ευχές και παινέματα για τον νοικοκύρη και παροτρύνοντάς τον να τα φιλέψει γενναιόδωρα. Όταν έφθαναν στο σπίτι τους κρεμούσαν την Ειρεσιώνη πάνω από την εξώπορτά τους και την άφηναν εκεί μέχρι την ίδια ημέρα του νέου έτους, οπότε, αφού τοποθετούσαν τη νέα, κατέβαζαν την παλιά και την έκαιγαν ή κρεμούσαν την Ειρεσιώνη πάνω από την θύρα του Ιερού του Απόλλωνα
(Liddell &Scott, Μέγα Λεξικό της Ε.Γ.)

Η μετάβαση στο έλατο


Το Βυζαντίο καταδίκασε το έθιμο ως ειδωλολατρικό και απαγόρευσε την τέλεσή του. Ωστόσο, οι Έλληνες που ταξίδευαν πολύ το μετέδωσαν στους Βόρειους λαούς, οι οποίοι λόγω έλλειψης ελαιοδέντρων, στόλιζαν κλαδιά από τα δέντρα που φύονταν στις περιοχές τους, όπως είναι τα έλατα.

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ 
Φ. ΚΟΥΚΟΥΛΕ

Το 529 ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός απαγόρευσε την εργασία και τα δημόσια έργα κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων και τα ανακήρυξε δημόσια αργία.Συνηθιζόταν να καλλωπίζονται οι οικίες, να στολίζονται οι πόρτες και τα παράθυρα και να καθαρίζονται οι δρόμοι. Αυτό γινόταν και κατά την εορτή της Γεννήσεως του Κυρίου, οπότε «… εγένετο, και στολισμός διαφόρων κατά διαστήματα στηνομένων στύλων με δενδρολίβανα, κλάδους μύρτου και άνθη εποχής».Κατά το Δωδεκαήμερο τα παιδιά γυρνούσαν τα σπιτια, από τις πρώτες πρωινές ώρες μέχρι το δειλινό και με αυλούς και με σύριγγες (μουσικό όργανο) έλεγαν τα κάλαντα.

Το γιορτινό τόνο της ημέρας φυσικά τον έδιναν τα ανάκτορα, όπου γινόταν προετοιμασία για την πομπική μετάβαση του βασιλιά, από το ιερό παλάτι ως την Αγία Σοφία 

.Ο βασιλιάς φορώντας την χλαμύδα και το στέμμα και συνοδευόμενος από πατρίκιους, συγκλητικούς και στρατηγούς, έβγαινε από τα ανάκτορα και διά μέσου της κεντρικής οδού , της Μέσης Οδού, κατευθυνόταν προς την Αγία Σοφία, επευφημούμενος από το λαό που του εύχονταν

 «Εις πολλά τα έτη». 

ΣΠΟΛΛΑΤΗ!

1833 
Αιώνες αργότερα το ίδιο έθιμο επανεισάχθηκε στην Ελλάδα
από τους Βαυαρούς που συνόδεψαν τον στην Ελλάδα, ως δικό τους Χριστουγεννιάτικο έθιμο. Κάπως έτσι, πραγματοποιήθηκε η μετάβαση απο την αρχαία Ελληνική “Ειρεσιώνη της Ελιάς” στο Ελατό της σύγχρονης εποχής, που πρωτοστολίστηκε το 1833 από τον Βασιλιά Όθωνα ως Χριστουγεννιάτικο δέντρο στα ανάκτορα του Ναυπλίου και νίκησε κατά κράτος το… καραβάκι που είχε στο μεταξύ επικρατήσει ως έθιμο που ταίριαζε στην ναυτική Ελλάδα.

Οι Έλληνες, που στην ιστορική μνήμη τους είχαν την Ειρεσιώνη, υιοθέτησαν πολύ γρήγορα το Χριστουγεννιάτικο δέντρο με το έλατοΤο πρώτο χριστουγεννιάτικο δέντρο που στολίστηκε στην Ελλάδα ήταν το 1833 στα Ανάκτορα του Όθωνα στο Ναύπλιο. Μάλιστα οι κάτοικοι του Ναυπλίου σχημάτιζαν ουρές έξω από το παλάτι για να θαυμάσουν το νεόφερτο όσο και παράξενο για εκείνη την εποχή έθιμο.

 Ετυμολογία    Καρυοθραύστης
                          κάρυο + -ο- + -θραύστης

καρύδι

Ο Καρυοθραύστης Ένα μαγικό παραμύθι

Το πρωτότυπο σκηνικό της δεύτερης πράξης, από την πρεμιέρα της παράστασης το 1892.

Από την πρώτη παράσταση του Καρυοθραύστη, το 1892, στην -τότε- Αγία Πετρούπολη

Το Όνειρο… η Φαντασία… οι Μελωδίες… όλα μαζί και καθένα ξεχωριστά ταιριάζουν απόλυτα στη Χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα!

Ο Καρυοθραύστης, έργο του Έρνεστ Τέοντορ Αμαντέους Χόφμαν, το οποίο διασκεύασε σε λιμπρέτο ο Αλέξανδρος Δουμάς και πλαισίωσε μουσικά ο μεγάλος Ρώσος συνθέτης Τσαϊκόφσκι, παρουσιάζεται κάθε χρόνο την περίοδο των εορτών σε όλες τις πόλεις του κόσμου.

Το έργο απευθύνεται στα παιδιά σαν το ωραιότερο Χριστουγεννιάτικο δώρο !

Η ιστορία αναφέρεται στο δώρο που έκανε στη μικρή Κλάρα ο νονός της, Ντροσσελμάγιερ, την Παραμονή των Χριστουγέννων σε μια μικρή γερμανική πόλη. Ήταν ένας κινούμενος στρατιώτης, που λειτουργεί ως καρυοθραύστης. Όταν η γιορτή τελειώνει και οι καλεσμένοι φεύγουν, η Κλάρα μπαίνει στο ήσυχο σαλόνι για να κοιμίσει τον Καρυοθραύστη. Καθώς το ρολόι χτυπά μεσάνυχτα, το κορίτσι αποκοιμάται και μεταφέρεται σε έναν παραμυθένιο κόσμο. Το χριστουγεννιάτικο δέντρο μεγαλώνει μαγικά, όλα τα παιχνίδια, ανάμεσά τους και ο Καρυοθραύστης, ζωντανεύουν και ρίχνονται στη μάχη με μεγάλα ποντίκια που εισβάλλουν στο δωμάτιο. Τελικά ο Καρυοθραύστης κερδίζει τη μάχη και μεταμορφώνεται σε έναν όμορφο πρίγκιπα.

Στη δεύτερη πράξη η Κλάρα και ο Πρίγκιπας - Καρυοθραύστης ξεκινούν για ένα μαγικό ταξίδι. Περνούν από την Βασίλισσα του Χιονιού αλλά και από την Χώρα των Ζαχαρωτών με την νεράιδα Ζαχαρένια. Η Κλάρα δεν θέλει να αποχωριστεί τον Καρυοθραύστη της, όμως την Ημέρα των Χριστουγέννων καθώς ξυπνά κοντά στην οικογένειά της, το μόνο που κρατά στα χέρια της είναι ο Καρυοθραύστης, η κούκλα που της είχε χαρίσει ο νονός της.

Ο Καρυοθραύστης, τομουσικό  αριστούργημα του  Τσαϊκόφσκι, δικαίως θεωρείται ένα από τα δημοφιλέστερα μπαλέτα του ρεπερτορίου, αφού η συναισθηματική δύναμη και η θεατρικότητα της μουσικής του συνθέτη μαγεύουν διαχρονικά τους μικρούς και μεγάλους θεατές. 

. Ο Καρυοθραύστης πρωτοπαρουσιάστηκε στο αυτοκρατορικό Θέατρο Μαριίνσκι της Αγίας Πετρούπολης στις 18 Δεκεμβρίου 1892. 

Ρουντόλφ Νουρέγιεφ

Σύνθεση μπαλέτου

1. Εισαγωγή
2. Πράξη πρώτη.
   1. Εικόνα 1.
      1. Στολισμός και φωταγώγηση του χριστουγεννιάτικου δέντρου
      2. Πορεία
      3. Καλπασμός παιδιών και έξοδος γονέων
      4. Χορευτική σκηνή
         1. Η έξοδος του Drosselmeyer
         2. Χορός των κούκλων που κουρδίζουν ( μαζούρκα )
         3. Δαιμονικός χορός
      5. Stage και Grossvater
         1. Η εμφάνιση της κούκλας Καρυοθραύστης
         2. Καρυοθραύστης Πόλκα
         3. Το νανούρισμα της Μαρί και τα παιχνίδια του Φριτς
         4. Χορός γονέων και καλεσμένων (Grossvater)
      6. Σκηνή (Η Μαρία και ο Καρυοθραύστης)
         1. Νανούρισμα
         2. Μεταμόρφωση του νηπιαγωγείου
         3. Ανάπτυξη χριστουγεννιάτικου δέντρου
      7. Η εμφάνιση των ποντικών και η μάχη
   2. Εικόνα 2.
      1. Ελατοδάσος το χειμώνα
      2. Snowflakes Waltz (χορός νιφάδων χιονιού)
3. Πράξη δεύτερη.
   1. Palace of Sweets Confiturenburg
   2. Άφιξη της Μαρίας και του Καρυοθραύστη
   3. Διασκέδαση
      1. Σοκολάτα (ισπανικός χορός)
      2. Καφές (αραβικός χορός)
      3. Τσάι (κινέζικος χορός)
      4. Trepak (ρωσικός χορός, ζαχαροκάλαμο)
      5. Χορός των Ποιμενικών (Δανέζικο αμυγδαλωτό)
      6. Μητέρα Gigon (Zhigon) και κλόουν
   4. Το Βαλς των Λουλουδιών
   5. Pas de deux
      1. The Sugar Plum Fairy και Prince Orshad
      2. Παραλλαγή Ι: ταραντέλα
      3. Παραλλαγή ΙΙ: Χορός της νεράιδας του δαμάσκηνου
      4. Κώδικας
   6. Τελικό Βαλς
   7. Αποθέωση

το υποκείμενο της πρότασης

     Τι είναι το υποκείμενο;             

Υποκείμενο είναι η λέξη για την οποία γίνεται λόγος στην πρόταση. Με άλλα λόγια υποκείμενο είναι η λέξη που δείχνει σε μια πρόταση ποιος είναι ο πρωταγωνιστης  !!!!!!!!!!!!!!!!

Ο ήλιος λάμπει.

Βρίσκουμε το ρήμα: λάμπει

 Ρωτάμε: ποιος + ρήμα; ποιος λάμπει

Ο ήλιος- υποκείμενο σε πτώση ονομαστική

Πώς βρίσκουμε το υποκείμενο                                                                       

 

Πώς βρίσκουμε το υποκείμενο στα νέα ελληνικά;

-Ο Αλέξανδρος κατέβηκε τη σκάλα.

1. ρημα   :     κατέβηκε

2.ρωτάμε: ποιος ή ποια ή ποιο +κατέβηκε   = Ο Αλέξανδρος ,ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ σε Ονομαστική

Μαθαίνω να βρίσκω το ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ 

Ο κηπουρός κλάδεψε το δέντρο

1. Βρίσκουμε το ρήμα: ρήμα;  κλάδεψε  ο κηπουρός  το δέντρο

2. Βλέπουμε αν το ρήμα είναι στον ενικό ή στον πληθυντικό: αριθμός;  ενικός  πληθυντικός

3. Ρωτάμε: ποιος + ρήμα;

 ρήμα;  κλάδεψε  ο κηπουρός  το δέντρο; ποιος;  κλάδεψε  ο κηπουρός  το δέντρο = υποκείμενο

Οι μαθητές κατασκεύασαν ένα τηλεκατευθυνόμενο αυτοκίνητο.

1. Βρίσκουμε το ρήμα: ρήμα;  αυτοκίνητο  κατασκεύασαν  οι μαθητές  τηλεκατευθυνόμενο

2. Βλέπουμε αν το ρήμα είναι στον ενικό ή στον πληθυντικό: αριθμός;  ενικός  πληθυντικός

3. Ρωτάμε: ποιοι + ρήμα;

 ρήμα;  αυτοκίνητο  κατασκεύασαν  οι μαθητές  τηλεκατευθυνόμενο ποιοι;  αυτοκίνητο  κατασκεύασαν  οι μαθητές  τηλεκατευθυνόμενο = υποκείμενο

Πολλά παιδιά δεν τρώνε πρωινό.

1. Βρίσκουμε το ρήμα: ρήμα;  πολλά  δεν τρώνε  πρωινό  τα παιδιά

2. Βλέπουμε αν το ρήμα είναι στον ενικό ή στον πληθυντικό: αριθμός;  ενικός  πληθυντικός

3. Ρωτάμε: ποιοι + ρήμα;

  ρήμα;  πολλά  δεν τρώνε  πρωινό  τα παιδιά ποιοι;  πολλά  δεν τρώνε  πρωινό  τα παιδιά = υποκείμενο

Μαμά, εγώ και η Στέλλα θέλουμε παγωτό.

1. Βρίσκουμε το ρήμα: ρήμα;  εγώ και η Στέλλα  θέλουμε  παγωγό  μαμά

2. Βλέπουμε αν το ρήμα είναι στον ενικό ή στον πληθυντικό: αριθμός;  ενικός    πληθυντικός

3. Ρωτάμε: ποιοι + ρήμα;

 ρήμα;  εγώ και η Στέλλα  θέλουμε  παγωγό  μαμά ποιοι;  εγώ και η Στέλλα  θέλουμε  παγωγό  μαμά = υποκείμενο

Ο Διονύσης χάρισε τα βιβλία του στη βιβλιοθήκη του σχολείου.

1. Βρίσκουμε το ρήμα: ρήμα;  του σχολείου  ο Διονύσης  στη βιβλιοθήκη  τα βιβλία  χάρισε

2. Βλέπουμε αν το ρήμα είναι στον ενικό ή στον πληθυντικό: αριθμός;  ενικός  πληθυντικός

3. Ρωτάμε: ποιος + ρήμα;

 ρήμα;  του σχολείου  ο Διονύσης  στη βιβλιοθήκη  τα βιβλία  χάρισε ποιος;  του σχολείου  ο Διονύσης  στη βιβλιοθήκη  τα βιβλία  χάρισε = υποκείμενο

Πυρήνας της πρότασης είναι το ρήμα. Με το που χρησιμοποιούμε το ρήμα ταυτόχρονα εννοούμε και ένα δεύτερο στοιχείο της πρότασης το υποκείμενο. Σ’ αυτό βοηθούν οι καταλήξεις των ρημάτωνΣυμπεραίνουμε συνεπώς ότι όλα τα ρήματα έχουν υποκείμενο.

Πρόσωπο	Υποκείμενο	Ρήμα ενεργητικής	Ρήμα παθητικής
α' εν	εγώ	ντύν-ω	ντύν-ομαι
β' εν	εσύ	ντύν-εις	ντύν-εσαι
γ' εν	αυτός, αυτή, αυτό	ντύν-ει	ντύν-εται
α' πληθ.	εμείς	ντύν-ουμε	ντυν-όμαστε
β' πληθ.	εσείς	ντύν-ετε	ντύν-εστε
γ' πληθ.	αυτοί, αυτές, αυτά	ντύν-ουν	ντύν-ονται

Τι μέρος του λόγου είναι το υποκείμενο;;;;;;;

ΑΣΚΗΣΗ 

ΠΑΤΑ ΕΔΩ ΓΙΑ ΕΛΕΓΧΟ 👉Να βρεις το υποκείμενο στις παρακάτω προτάσεις

Σήμερα γιορτάζω εγώ.	εγώεσύαυτός  εμείςεσείςαυτοί
Εσύ έκανες τη ζημιά!	εγώεσύαυτός  εμείςεσείςαυτοί
Θα έρθει κι αυτός μαζί μας;	εγώεσύαυτός  εμείςεσείςαυτοί
Εμείς θα μείνουμε μέχρι αργά.	εγώεσύαυτός  εμείςεσείςαυτοί
Γιατί δεν μένετε κι εσείς;	εγώεσύαυτός  εμείςεσείςαυτοί
Μας έσωσαν αυτοί.	εγώεσύαυτός  εμείςεσείςαυτοί
Γιατί δεν με περίμενες;	εγώεσύαυτός  εμείςεσείςαυτοί
Σήμερα θα μείνω σπίτι.	εγώεσύαυτός  εμείςεσείςαυτοί
Με περιμένουν στην αυλή.	εγώεσύαυτός  εμείςεσείςαυτοί
Γελάσαμε πολύ με το αστείο του.	εγώεσύαυτός  εμείςεσείςαυτοί
Επιτέλους έφτασε.	εγώεσύαυτός  εμείςεσείςαυτοί
Έχετε φάει;	εγώεσύαυτός  εμείςεσείςαυτοί

ΠΑΤΑ ΕΔΩ ΓΙΑ ΕΛΕΓΧΟ 👉Ποια είναι τα υποκείμενα των υπογραμμισμένων ρημάτων

 στις παρακάτω προτάσεις και σε ποια πτώση βρίσκονται; Ποια μορφή έχουν 

(ουσιαστικό, επίθετο, αντωνυμία, πρόταση ή κάτι άλλο);

 1 / 11 

1. Βρες το υποκείμενο της πρότασης: Ο Μαρίνος, ο Νικόλας, η Δέσποινα και η Κασσάνδρα είχαν αποφασίσει να εξερευνήσουν το Φαράγγι τοΒίκου .
1.   Ο Μαρίνος, ο Νικόλας, η Δέσποινα και η Κασσάνδρα
2.   το Φαράγγι
3.   του Διαβόλου
4. Σε ποια πτώση βρίσκονται τα υποκείμενα;
1.   ονομαστική
2.   γενική
3.   αιτιατική
4. ποια μορφή έχουν τα υποκείμενα;
1.   ουσιαστικό
2.   επίθετο
3.   αντωνυμία
1. Βρες το υποκείμενο της πρότασης: Θα σας οδηγήσω εγώ.
1.   εγώ
2.   εσύ
3.   αυτός
4. Σε ποια πτώση βρίσκεται το υποκείμενο;
1.   ονομαστική
2.   γενική
3.   αιτιατική
2.      Σε ποια πτώση μπαίνει το υποκείμενο του ρήματος;          
   Κλίνω την προσωπικη αντωνυμία και την μαθαινω καλά 
   
1. ΑΣΚΗΣΕΙΣ

   Να βρεις το υποκείμενο στις παρακάτω προτάσεις 

   
   

   • Εγώ γράφω ένα γράμμα.

   • Εσύ διαβάζεις συνέχεια.

   • Η Ελένη κάθεται .

   • Εμείς σήμερα θα πάμε εκδρομή

   • Θα έρθετε κι εσείς στη γιορτή;

   • Οι θεατές του αγώνα βράχηκαν από την ξαφνική νεροποντή.

   Σήμερα γιορτάζω εγώ.

    Θα έρθει κι αυτός μαζί μας;

   Μαμά, σήμερα το φαγητό είναι πολύ νόστιμο!

   Νίκο, θα καθυστερήσει πολύ ώρα η Ελένη;

   Τα χελιδόνια ήρθαν και πάλι.

   Ο ήλιος μόλις είχε φανεί πάνω στο φρύδι του βουνού.

    Τα φυτά άρχιζαν το θαύμα της φωτοσύνθεσης.

   Τα ζώα και τα πουλιά ξεκινούσαν την καθημερινή πάλη τους για τροφή και επιβίωση.

   Μας έσωσαν αυτοί.

   Γιατί δε μένετε κι εσείς;
   Εμείς θα μείνουμε μέχρι αργά.
2. 

Ευθύς και πλάγιος λόγος στα νέα ελληνικά

  ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ  ΓΙΑ  ΤΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ ΚΑΙ....ΤΟ ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΜΑΣ

ΣΤΟ ΤΕΤΡΑΔΙΟ

1.Φτιάξτε τον ευθύ λόγο

    είπε       Παιδιά        ».        : «        στον φούρνο        πηγαίνετε        Ο δάσκαλος    

    θα δούμε       φώναξε        ζυμώνουν »        ο Νίκος.        « Ωραία!        πως το    

 : «        τον ρώτησε        Η Άννα        ».        και εγώ;        Να έρθω

2.Ευθύς ή πλάγιος λόγος;

1. Τον συμβούλεψε να είναι πιο προσεχτικός στην εργασία του.

1.   Πλάγιος λόγος
2.   Ευθύς λόγος

2. Ο δάσκαλος ρώτησε: "Ποιοι πολέμησαν στο Μαραθώνα;"

1.   Πλάγιος λόγος
2.   Ευθύς λόγος

3. Πώς τα κατάφερες να λύσεις την άσκηση;

1.   Ευθύς λόγος
2.   Πλάγιος λόγος

4. Τον παρακάλεσε να του διαβάσει ένα παραμύθι.

1.   Πλάγιος λόγος
2.   Ευθύς λόγος

5. - Πρέπει να προσέχεις όταν κυκλοφορείς μόνος σου, τον συμβούλεψε η μαμά.

1.   Πλάγιος λόγος
2.   Ευθύς λόγος

6. Η Κατερίνα με ρώτησε πώς πέρασα τα Χριστούγεννα.

1.   Ευθύς λόγος
2.   Πλάγιος λόγος

7. Τους λέω: "Όλα θα πάνε καλά".

1.   Πλάγιος λόγος
2.   Ευθύς λόγος
3.Ευθύς λόγος
( Εισαγωγικά και διπλή τελεία )

Ο δάσκαλος ανακοίνωσε: « Αύριο θα δούμε Καραγκιόζη ».

ΣΩΣΤΟ    ΛΑΘΟΣ

Η Άννα ρώτησε. Πότε θα ζυμώσεις γιαγιά;

ΣΩΣΤΟ    ΛΑΘΟΣ

« Πώς φτιάχνεται το ψωμί; » ρώτησε ο Γιάννης.

ΣΩΣΤΟ    ΛΑΘΟΣ

Ο φούρναρης μας ορμήνεψε, « Να τρώτε μαύρο ψωμί ».

ΣΩΣΤΟ    ΛΑΘΟΣ

1. Ο φούρναρης μας είπε: Πρέπει να σηκώνομαι πολύ νωρίς.        ΣΩΣΤΟ    ΛΑΘΟΣ

Η μαμά είπε: « Πάω στο φούρνο »

ΣΩΣΤΟ    ΛΑΘΟΣ

4.ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΣΗ

συμβούλεψε    αναρωτήθηκε          διέταξε   ρώτησε 

 ανακοίνωσε         υπενθύμισε

Ο μανάβης ________            : «Από ποιά φρούτα θέλετε να σας βάλω;»

Ο διοικητής _______                   : «Φορέστε αμέσως τις στολές σας».

Ο πυροσβέστης __________             : «Μήπως θα ήταν καλύτερα να σβήσουμε πρώτα τη φωτιά στα δέντρα;»

Η δασκάλα __________               : «Καλό θα ήταν να μη βιάζεστε στις εργασίες σας».

Η τροχονόμος __________                     : «Να μην ξεχνάτε το δίπλωμά σας».

Ο μάγειρας __________ : «Σήμερα θα έχουμε μακαρόνια».

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΩ     Γραμματική ε' και στ' Δημοτικού

Ευθύς λόγος	Πλάγιος λόγος
- Σήμερα θα βρέξει. - Τι ώρα είναι; - Δώσε μου την μπάλα. - Γιώργο, πώς είσαι; - Πονάει το κεφάλι μου, δάσκαλε.	Είπε ότι σήμερα θα βρέξει. Με ρώτησε τι ώρα είναι. Μου είπε να του δώσω την μπάλα. δ. Ο δάσκαλος ρώτησε τον Γιώργο πώς είναι κι εκείνος του απάντησε ότι πονάει το κεφάλι του.

Ποιες αλλαγές διαπιστώνουμε στο είδος των προτάσεων, στο πρόσωπο του ρήματος, στο πρόσωπο και στο είδος της αντωνυμίας;

 

.

  αλλαγές 

ΣΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ
Το α' και το β' πρόσωπο Πήγα στον κινηματογράφο πού πήγες εχτές	γίνονται γ' πρόσωπο Πήγε στον κινηματογράφο

Ποιες αλλαγές διαπιστώνουμε στον χρόνο του ρήματος;

 

Αλλαγές έχουμε επίσης και στους χρόνους των ρημάτων. Ας δούμε τα παραδείγματα

 

- Αγοράζω μια τυρόπιτα.   - Αγόρασα μια τυρόπιτα.

α. όσον αφορά το είδος των προτάσεων

ΣΤΟ ΕΙΔΟΣ ΤΩΝ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ
Οι προτάσεις του ευθύ λόγου	γίνονται στον πλάγιο λόγο
1. Οι κύριες προτάσεις Δε θα βρέξει σήμερα	1. Δευτερεύουσες ειδικές Είπε (ότι δε θα βρέξει σήμερα)
2.  Σήκω αμέσως όρθιος	2. Δευτερεύουσες βουλητικές Τον διέταξε( να σηκωθεί αμέσως όρθιος)
3.
Οι δευτερεύουσες προτάσεις Βάλε μου να φάω (βουλητική) Το ξέρω ότι έπαιζες (ειδική) Θα έρθω, όταν μπορέσω (χρονική) Φεύγω, επειδή βαρέθηκα (αιτιολογική) Μαρία, αν θέλεις, έλα (υποθετική)	4. Παραμένουν δευτερεύουσες Ζήτησε να του βάλουν να φάει (βουλητική) Του είπε πως ήξερε ότι έπαιζε (ειδική) Του φανέρωσε ότι θα έρθει όταν μπορέσει (χρονική) Ανακοίνωσε ότι φεύγει επειδή βαρέθηκε (αιτιολογική) Είπε στη Μαρία ότι αν θέλει μπορεί να πάει (υποθετική