Δευτέρα 15 Σεπτεμβρίου 2025

ΔΕΛΦΟΙ






 



1806, Η εκκλησία του προφήτη Ηλία δίπλα στο αρχαίο τείχος. Το μόνο κτίσμα του παλιού χωριού που σώζεται μέχρι σήμερα. Λίγα σπίτια απο το Καστρί διακρίνονται στο βάθος δεξιά.
Χαρακτικό του συγγραφέα και ζωγράφου Edward Dodwell











1840, Η πηγή Κασταλία κάτω απο τους βράχους των Φαιδριάδων. Στο σημείο που αναβλύζει το νερό οι κάτοικοι του Καστριού είχαν φτιάξει το μονόχωρο εκκλησάκι του Αη-Γιάννη σαν συνέχεια της αρχαίας ιερότητας του σημείου.
Γκραβούρα του James Skene








Το Καστρί χτισμένο στην θέση των αρχαίων Δελφών.

Χαμηλά διακρίνεται το μοναστήρι της Παναγίας - στην θέση του αρχαίου Γυμνασίου- που στις ανασκαφές γκρεμίστηκε και μεταφέρθηκε πιο κάτω στον ελαιώνα.
Περί το 1865
(Φωτογραφία του Paul Baron des Granges)

👀👀👀



1892, Στο Καστρί λίγο πριν την μεταφορά του χωριού και την έναρξη της μεγάλης ανασκαφής - σημερινός αρχαιολογικός χώρος.















1892: Μια από τις τελευταίες συναντήσεις των κατοίκων του χωριού Καστρί.
Σε λίγες μέρες θα αρχίσει το γκρέμισμα, και η μεταφορά του χωριού στα καινούργια όρια που τους υπέδειξε η πολιτεία.
Στον χώρο αυτό που ζούσαν οι κάτοικοι, θα πάρουν τώρα μέρος ένα πολύβουο μελίσσι ανθρώπων, από αρχαιολόγους, εργάτες, καραγωγείς, αχθοφόρους και μετέπειτα τα καραβάνια των επισκεπτών για να θαυμάσουν και να περιηγηθούν με δέος στο αρχαίο κάλλος των Δελφών που ανέδειξε η αρχαιολογική σκαπάνη.
Φωτογραφία Henry Convert. (Από το βιβλίο «Βλέμματα από την Ελλάδα» του Μάνου Ελευθερίου και Χάρη Γιακουμή.



Η μεγάλη ανασκαφή σε εξέλιξη. Στο μπαλκόνι του σπιτιού,

δεξιά, απλωμένη ίσως η τελευταία μπουγάδα. Περίοδος 1893-95
(Αρχείο Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής)





Η μεγάλη ανασκαφή σε εξέλιξη. Περίοδος 1893-05
(Αρχείο Γαλλικής

Ο δρόμος και πίσω η είσοδος της

χαράδρας της Κασταλίας πηγής με πολλά πρόσωπα που ποζάρουν στον φωτογράφο. Περί το 1900

Αρχαιολογικής Σχολής)

1898, Γυναικόπαιδα στο πλάι του δρόμου παρακολουθούν επιβάτες μεγάλης Γαλλικής κρουαζιέρας που ανεβαίνουν απο την Ιτέα στους Δελφούς την περίοδο της μεγάλης ανασκαφής.
Φωτογραφία του διάσημου ιστορικού-βυζαντινολόγου Καρόλου Ντήλ που ήταν ανάμεσα στους επισκέπτες.







1900, Αντίγραφα απο τα ευρήματα της πρόσφατης δελφικής ανασκαφής στην διεθνή έκθεση στο Παρίσι. Διακρίνονται τα αγάλματα του Ηνίοχου, της Σφίγγας, του Αγία και του
Αντίνοου. Δεξιά η αναπαράσταση της πρόσοψης του θησαυρού των Σιφνίων.
-Η Διεθνής Έκθεση του Παρισιού το 1900, γνωστή και ως Παγκόσμια Έκθεση του Παρισιού, ήταν μια μεγάλη διεθνής έκθεση που πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι από τις 14 Απριλίου έως τις 12 Νοεμβρίου του 1900. Ήταν μια εντυπωσιακή εκδήλωση που γιόρτασε τα επιτεύγματα του περασμένου αιώνα και έθεσε τις βάσεις για το μέλλον.
Πιο αναλυτικά, η έκθεση ήταν μια μεγάλη πολιτιστική και τεχνολογική γιορτή, με εκθέματα από όλο τον κόσμο. Συμμετείχαν πολλές χώρες και παρουσίασαν τα πιο πρόσφατα επιτεύγματά τους σε διάφορους τομείς, όπως η βιομηχανία, η τέχνη, η επιστήμη και η τεχνολογία. Επιπλέον, η έκθεση συνέπεσε με τους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1900, οι οποίοι έλαβαν χώρα στο Παρίσι και προσέλκυσαν μεγάλο αριθμό επισκεπτών.
Η Διεθνής Έκθεση του 1900 στο Παρίσι ήταν ένα σημαντικό γεγονός για την εποχή της, καθώς ανέδειξε την πρόοδο και την καινοτομία του 19ου αιώνα και έθεσε τις προϋποθέσεις για το μέλλον. Έχει μείνει στην ιστορία ως μια από τις πιο σημαντικές και εντυπωσιακές παγκόσμιες εκθέσεις που έχουν πραγματοποιηθεί ποτέ.




1902, Δελφιώτης με φουστανέλα ανάμεσα σε επισκέπτες γαλλικής κρουαζιέρας στο αρχαίο στάδιο.

Φωτογραφία του Jean Binot


1902, Στον χώρο που χρησιμοποιήθηκε για την φύλαξη και σαν προσωρινό εκθετήριο των ευρημάτων της δελφικής ανασκαφής μέχρι να αποπερατωθεί το μουσείο τον επόμενο χρόνο. Σε πρώτο πλάνο το άγαλμα του Ηνίοχου και πίσω το σύμπλεγμα των τριών χορευτριών.
(Φωτογραφία του Jean Binot)









Ο δρόμος ανάμεσα στο νέο χωριό και τον αρχαιολογικό χώρο. Διακρίνεται αμυδρά ο Θησαυρός των Αθηναίων που μόλις έχει αναστηλωθεί. Το σπιτάκι αριστερά χρησίμευε ως σταθμός χωροφυλακής για την φύλαξη της ανασκαφής. Περί το 1908







Το μικρό κτίσμα δίπλα στην πηγή της Κασταλίας, με τα πλατάνια απέναντι, το ονομαζόμενο "Κέντρο", που σε τραπεζάκια κάτω απο την σκιά των δένδρων προσφέρονταν δροσιστικά και φαγητό σε επισκέπτες των αρχαιοτήτων και σε ντόπιους.
Δεκαετία 1910



Περιηγητές αναχωρούν απο τους Δελφούς (στην εικόνα διακρίνεται ένας) με τα ζώα που μεταφέρουν αυτούς και τις αποσκευές τους. Οι αγωγιάτες τους ακολουθούν στο πλάι.


1906, Ο Πρόεδρος και ο Ιερέας των Δελφών (κεντρικά) σε υποδοχή επισκεπτών κρουαζιέρας. Θαμώνες καφενείου και κάτοικοι παρακολουθούν. Φωτογραφία απο γερμανική έκδοση της εποχής.



Αρχαιολογικό Μουσείο. Ο Ομφαλός - σύμβολο των Δελφών ως πνευματικό κέντρο του αρχαιοελληνικού κόσμου- κάτω απο το βλέμμα της Σφίγγας των Ναξίων. Περί το 1910

1914, Ο αρχιτέκτονας και μέλος του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου των ΗΠΑ Francis Bacon μπροστά στο άγαλμα της Σφίγγας, σε επίσκεψή του στους Δελφούς.
(Αρχείο ASCSA, F. H. Bacon papers)


Περί το 1910
Αγόρι των Δελφών στον αρχαιολογικό χώρο.
Περτρέτο του Hack Kampmann


1917, Κορίτσι των Δελφών με το γαϊδουράκι του.


Φωτογραφική λήψη απο Γάλλους στρατιωτικούς που βρέθηκαν στην περιοχή στην διάρκεια του Α' παγκόσμιου πολέμου. Κάποιοι απο αυτούς, στο βάθος, προχωρούν προς το μουσείο.


1917, Περίοδος Α' Παγκοσμίου πολέμου. Αξιωματικοί του γαλλικού στρατού στο πίσω μέρος του ναού του Απόλλωνα, πάνω απο το θεωρούμενο άδυτο.



Ο ανταποκριτής της γαλλικής εφημερίδας L'

Opinion, Sam Modiano φτάνει στους Δελφούς με την παρέα του. Δεξιά ο αγωγιάτης που διέθεσε τα ζώα του και τους συνοδεύει . Περί το 1920


Αρχαιολογικός χώρος. Δυο επισκέπτες ξεκουράζονται στο πλάι της ιεράς οδού. Περί το 1920



Σκηνή καθημερινότητας απο τις ασχολίες των κατοίκων. Γυναίκες πλένουν ρούχα σκυμμένες στην βρύση που τροφοδοτεί η Κασταλία πηγή. Ενα κορίτσι στέκεται στο πλάι και λίγο πιο πέρα περιμένουν τα ζώα τους























Σκηνή καθημερινότητας απο τις ασχολίες των κατοίκων. Γυναίκες πλένουν ρούχα σκυμμένες στην βρύση που τροφοδοτεί η Κασταλία πηγή. Ενα κορίτσι στέκεται στο πλάι και λίγο πιο πέρα περιμένουν τα ζώα τους. Περί το 1920














1927, Η Εύα Πάλμερ-Σικελιανού μαζί με φίλους της στις κερκίδες του αρχαίου θεάτρου.




1930, Δεύτερες Δελφικές Εορτές. Ο Αγγελος Σικελιανός σε ομιλία του προς το κοινό της παράστασης των Ικέτιδων που θα ακολουθήσει. Καθιστές γύρω του οι κοπέλες του χορού και μαζί τους η Εύα Σικελιανού.
Φωτογραφία της Ελλης Σουγιουλτζόγλου (Nelly's)





Περίοδος Δεύτερων Δελφικών Εορτών, 1-13 Μαϊου 1930. Αναμνηστική φωτογραφία απο επίσκεψη στην Κασταλία πηγή. Κάποιος που δεν χωρούσε στο πλάνο έχει σκαρφαλώσει στην λαξευμένη κόγχη του βράχου.


1930, Δεύτερες Δελφικές Εορτές. Η παράσταση των Ικέτιδων στο υπερπλήρες αρχαίο θέατρο























































1930, Δεύτερες Δελφικές Εορτές,


αρχαιολογικός χώρος. Τέσσερεις κοπέλες απο τον χορό των Ωκεανίδων της παράστασης του Προμηθέα Δεσμώτη










1930, Η ποιήτρια, συγγραφέας και φωτογράφος Ελλη Παπαδημητρίου με κάπα βοσκού ανάμεσα σε ντόπιους και Ηπειρώτες που συμμετείχαν στις δεύτερες Δελφικές Εορτές.




1930, Ο Αγγελος και η Εύα Σικελιανού στο αρχαίο θέατρο, δέχονται τα συγχαρητήρια ξένων επισήμων που παρακολούθησαν τις δεύτερες Δελφικές εορτές


Αρχαιολογικός χώρος. Δυο επισκέπτες ξεκουράζονται στο πλάι της ιεράς οδού. Περί το 1920







1932, Εργασίες μετακίνησης-τοποθέτησης
αρχαίων δομικών λίθων στο ιερό της Προναίας Αθηνάς.
Φωτογραφία του Δανού αρχιτέκτονα Marinus Andersen με τα αρχικά του και την χρονολογία.














1933, Χορός σε κάποια γιΣτον δρόμο εμπρός απο τον αρχαιολογικό χώρο.
Τέλη δεκαετίας 1950
(Φωτογραφία του Σπύρου Μελετζή)ορτή, κάτω απο τα πλατάνια στην Κασταλία πηγή, εκεί όπου υπήρχε το ταβερνάκι-αναψυκτήριο που οι ντόπιοι ονόμαζαν "Κέντρο". Με την πίπιζα ο Αλέξης Σκίνης, με το νταούλι ο Σίμος Κουμπλής.





1930, Νέοι απ' όλη την Ελλάδα πήραν μέρος στα αγωνίσματα και τα άλλα δρώμενα των Δελφικών Εορτών. Οι εικονιζόμενοι, απο την Βρίσα της Λέσβου, συμμετείχαν στην δεύτερη διοργάνωση και έβγαλαν μια αναμνηστική φωτογραφία στην πηγή της Κασταλίας.



1936, Εργασίες αποκατάστασης του αρχαιολογικού χώρου απο την μεγάλη πλημμύρα του Δεκεμβρίου του 1935, όταν κάποια σημεία καλύφθηκαν με λάσπη και πέτρες έως 3 μέτρα ύψος.
(Αρχείο Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής)Εάν δεν ήταν ο Αλέξανδρος Κοντολέων που γνώριζε κάθε "πέτρα" δεν θα ήταν δυνατό να καθαρίσουν το Ιερό σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Σ' αυτόν τον Άνθρωπο οφείλουν πολλά οι Δελφοί.



1938, Η αναστήλωση των τριών κιόνων της Θόλου - τοποθέτηση των επιστύλιων. Φωτογραφία απο άρθρο του αρχαιολόγου Robert Demangel σε γαλλικό έντυπο στις 7-1-1939




1942-43, Περίοδος γερμανοϊταλικής κατοχής. Ο αρχαιολόγος Pierre Amandry -μετέπειτα διευθυντής της Γαλλικής Σχολής Αθηνών (1969-1981) - μαζί με αντάρτες στον Παρνασσό. Αριστερά ο δελφιώτης Δήμος Ζηνέλης.
(Αρχείο Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής)






1950 Στα αλώνια των Δελφών. Στο βάθος διακρίνονται οι κολώνες του Ναού του Απόλλωνα




, Χορός στο αρχαίο θέατρο - και οι κυρίες με φουστανέλα.1951



1951, Η Ραλλού Μάνου (αριστερά), μαζί με μέλος της καλλιτεχνικής της ομάδας "Ελληνικό Χορόδραμα", στο Ιερό της Προναίας Αθηνάς, όταν συμμετείχαν στις εκδηλώσεις του Δελφικού Φεστιβάλ το καλοκαίρι εκείνης της χρονιάς.







Ο φωτογράφος του αρχαιολογικού χώρου ετοιμάζει την μηχανή του περιμένοντας τους επόμενους επισκέπτες - ο αγαπητός σε όλους Βασίλης Παυλάκης.
Δεκαετία 1950












Η φίλη των Δελφών Caresse Crosby μαζί με την σύζυγο του αρχιτέκτονα Δημήτρη Πικιώνη, Αλεξάνδρα στο σημείο "Πολίτες του Κόσμου" όπου έως και σήμερα υπάρχει ο συμβολικός πέτρινος κύκλος. Στο βάθος διακρίνονται οι Δελφοί.
Δεκαετία 1950







1951, Η Δανέζα συγγραφέας Karen Blixen -με το καπέλο, (έργα της "Πέρα απο την Αφρική", "Η γιορτή της Μπαμπέτ", κ.α) μαζί με μια φίλη της φωτογραφίζονται με μικρά κορίτσια των Δελφών που μαζεύουν αγριολούλουδα δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο

σχολικη εκδρομη


1959, Η Μαρία Κάλλας μαζί με την Τίνα Λιβανού-Ωνάση, την Λαίδη Τσόρτσιλ, τον Τζιοβάνι Μενεγκίνι και άλλους φίλους σε επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών.






Εργασίες συντήρησης στον χώρο μπροστά στον ναό

του Απόλλωνα και στην επικλινή είσοδό του.
Φωτογραφία απο το βιβλίο του Karl Eller "Delphi und Olympia", έκδοση 1961 (προφανώς η λήψη είναι προγενέστερη).












φωτογραφία απο το εσωτερικό στο εκκλησάκι του Οσίου Λουκά,

ίσως η μοναδική που να παρουσιάζει μέρος του διάκοσμου εντός του, λίγο πριν κατεδαφιστεί στο τέλος της δεκαετίας 1950.
Επισκέπτες, το ζεύγος Δημήτρη και Αλεξάνδρας Πικιώνη όταν ο πρώτος επέβλεπε την κατασκευή του έργου του ξενώνας Δελφών (Ξενοδοχείο Ξενία) και η Caressy Crosby.Η C.Crosby (1891-1970) με την πολυσχιδή προσωπικότητα -ποιήτρια, εκδότης, φωτογράφος, ακτιβίστρια, εφευρέτης- τόνισε με την παρουσία της την ζωή των Δελφών την δεκαετία του 1950.
Εχοντας ταξιδέψει σε διάφορα μέρη του κόσμου, κάποια στιγμή αποφάσισε να εγκατασταθεί στους Δελφούς και να δημιουργήσει ενα παγκόσμιο κέντρο για την ειρήνη των λαών με τίτλο "Πολίτες του κόσμου". Διαμόρφωσε μάλιστα έναν χώρο σαν γραφείο της οργάνωσής της μαζί με μια γκαλερί τέχνης και έκανε δημοσιεύσεις, επαφές και εκδηλώσεις μέχρι που κρίθηκε ανεπιθύμητη απο τις αρχές ως αριστερών πεποιθήσεων και εκδιώχθηκε.
Δραστήριο άτομο με έντονη προσωπική και κοινωνική ζωή δέθηκε ιδιαίτερα με τους κατοίκους όσο ποτέ με άλλους στα μέρη που έζησε και ταξίδεψε. Αυτό το μαρτυρούν οι φωτογραφίες της που αποτυπώνουν αυτή την ιδιαίτερη σχέση με αυθεντικότητα.

Δεκαετία 1950


Κάτοικοι και τουρίστες στην βεράντα-εστιατόριο του ξενοδοχείου Κασταλία.













1951, Ο Αγγλος ποιητής, παιδαγωγός και διακεκριμένος ορειβάτης Geoffrey Winthrop Young και η σύζυγός του ατενίζουν την κοιλάδα του Πλειστού απο τον ναό του Απόλλωνα









1954, Εκδρομή στους Δελφούς με τρίτροχη μοτοσυκλέτα. Στο βάθος ο αρχαιολογικός χώρος


1954, Επιστροφή απο αγροτικές εργασίες. Στο βάθος δύο τουρίστριες απολαμβάνουν την σκιά του πλάτανου δίπλα στην πηγή της Κασταλίας.

(Φωτογραφία του Erich Andres)







1958, Η διάσημη συγγραφέας αστυνομικών ιστοριών Agatha Christie μπροστά στην στοά των Αθηναίων στην δεύτερη επίσκεψή της στους Δελφούς μετά απο εκείνη της δεκαετίας του 1930.








1958, Ναός Απόλλωνα - Ομάδα τουριστών με την ξεναγό τους. Στην άκρη δεξιά άνδρας της τουριστικής αστυνομίας επιβλέπει.











Ο πρωθυπουργός Κων. Καραμανλής συνοδεύει τον πρόεδρο της Αιγύπτου Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ σε επίσκεψη στους Δελφούς τον Ιούνιο του 1960.









Καρτ ποσταλ της Ολυμπιακής Αεροπορίας -

κυρία ντυμένη στα χρώματα της εταιρείας μελετά καθισμένη στην βάση της Θόλου. Δεκαετία 1960






1964, Το αρχαίο θέατρο σε ξενόγλωσση ρεκλάμα για πουκάμισα! Γιατί... μετά το ταξίδι με λεωφορείο από την Αθήνα και την απογευματινή περιήγηση στις αρχαιότητες το ύφασμα παραμένει ατσαλάκωτο και απαλό στο σώμα προσφέροντας άνεση και λάμψη! Αναφέρονται οι Δελφοί και δίνεται ακόμα η πληροφορία πως αν η κυρία χαμηλά στην σκηνή σκίσει ένα φύλλο χαρτί, θα ακουστεί στην τελευταία σειρά των κερκίδων!



1962, Η Τζέιν Φόντα και ο Πίτερ Φίντς στο αρχαίο θέατρο - απολαμβάνουν μια επίσκεψη στις αρχαιότητες ανάμεσα στα γυρίσματα της ταινίας In the cool of the day (Ελληνικός τίτλος : Διακοπές στην Αθήνα)


1965, Αρχαίο θέατρο.
Στιγμιότυπο ανάμεσα στα γυρίσματα της ελληνογαλλικής ταινίας "Μιά σφαίρα στην καρδιά" (Une balle au coeur) που γυρίστηκε και στους Δελφούς. Διακρίνονται οι πρωταγωνιστές Φρανσουάζ Αρντί και Σάμι Φρέι. Πίσω, ο Δημήτρης Μυράτ σαν καθολικός ιερέας.





1965, Η Μελίνα Μερκούρη βγάζει το πανωφόρι της για να μπεί στον χορό.
Είναι στην ταβέρνα Μπάρμπα-Θανάσης, μετά τα γυρίσματα του φίλμ "Η Ελλάδα της Μελίνας" που έγιναν και στον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών
1969, Βεράντα του νεότευκτου ξενοδοχείου Αμαλία. Στο βάθος οι εγκαταστάσεις του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών είναι σε φάση κατασκευής.










1970, Επισκέπτες στην πηγή της Κασταλίας











1976, Αρχαιολογικός χώρος Δελφών. Στιγμές χαλάρωσης ανάμεσα στα γυρίσματα της ταινίας "Μια γυναίκα στο παράθυρό της" με την Ρόμυ Σνάιντερ και τον Φιλίπ Νουαρέ. Στην πρώτη φωτογραφία διακρίνονται επίσης ο σκηνοθέτης Πιέρ Γκρανιέ-Ντεφέρ και ο συμπρωταγωνιστής Βικτόρ Λανού.
(Φωτογραφίες του Tony Kent)




Μια μικρή φωτογράφος στο Μουσείο.
Ξεχωριστή απεικόνιση της σύγχρονης εποχής.

ΕΛΕΝΑ ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ