ΙΓΚΛΟΥ- ΣΙΒΗΡΙΑ-ΠΕΙΡΑΜΑ γλωσσα -φυσικη-γεωγραφία

Γιατί δε λιώνουν τα ιγκλού;

Κείμενο

(διαβάζω προσεκτικά)

Το ιγκλού είναι ένα προσωρινό σπίτι που χρησιμοποιούν οι Ινουίτ τον χειμώνα. Κατασκευάζεται από κομμάτια παγωμένου χιονιού, τα οποία τοποθετούνται έτσι ώστε να σχηματίζεται ένας θόλος. Τα κενά ανάμεσα στα κομμάτια γεμίζονται με χιόνι.

Μέσα στο ιγκλού οι άνθρωποι ανάβουν μια μικρή λάμπα και με την παρουσία τους παράγουν λίγη θερμότητα. Αυτή η μικρή ποσότητα θερμότητας είναι αρκετή για να ζεστάνει τον μικρό εσωτερικό χώρο.

Το ιγκλού δεν λιώνει, γιατί το χιόνι περιέχει παγιδευμένο αέρα και είναι κακός αγωγός της
θερμότητας. Έτσι, η θερμότητα μένει κυρίως μέσα στο ιγκλού και δεν φεύγει εύκολα προς τα έξω, ενώ το έντονο κρύο του περιβάλλοντος δεν μπαίνει εύκολα μέσα.

Εξωτερικά, λόγω των πολύ χαμηλών θερμοκρασιών, το ιγκλού παραμένει παγωμένο και σκληρό. Το σχήμα του θόλου βοηθά ώστε, αν λιώσει λίγο χιόνι στο εσωτερικό, να μην στάζει.

Με τον καιρό, το χιόνι μπορεί να μετατραπεί σε πάγο. Όταν συμβεί αυτό, το ιγκλού δεν μονώνει πια καλά και τότε οι Ινουίτ το εγκαταλείπουν.

---

Α. Ερωτήσεις

Κατανόησης

Ποιος λαός χρησιμοποιεί τα ιγκλού και πότε;
Από ποια υλικά κατασκευάζονται τα ιγκλού;
Ποιος είναι ο σκοπός της κατασκευής του ιγκλού;
Γιατί το ιγκλού είναι κατάλληλο για πολύ κρύες περιοχές;
Γιατί αρκεί λίγη θερμότητα για να ζεσταθεί το εσωτερικό του;
Για ποιο λόγο το χιόνι θεωρείται κακός αγωγός της θερμότητας;
Τι συμβαίνει στη θερμότητα μέσα στο ιγκλού;
Πώς βοηθά το σχήμα του ιγκλού;
Γιατί οι Ινουίτ εγκαταλείπουν το ιγκλού μετά από κάποιο χρονικό διάστημα;

1. Β. Σωστό ή Λάθος (με αιτιολόγηση)

1. ☐ Το ιγκλού λιώνει εύκολα επειδή μέσα έχει ζέστη.

2. ☐ Το χιόνι είναι καλός αγωγός της θερμότητας.

3. ☐ Ο παγιδευμένος αέρας στο χιόνι βοηθά στη θερμομόνωση.

4. ☐ Το εξωτερικό του ιγκλού παραμένει παγωμένο λόγω του έντονου ψύχους.

5. ☐ Όταν το χιόνι γίνει πάγος, το ιγκλού μονώνει καλύτερα.

---

Γ. Σύνδεση με Φυσική – Καλοί & Κακοί Αγωγοί

1. Στο ιγκλού, το χιόνι λειτουργεί ως:
   ☐ καλός αγωγός
   ☐ κακός αγωγός

2. Αν το ιγκλού ήταν φτιαγμένο από μέταλλο, τι θα συνέβαινε στη θερμότητα;

3. Γιατί ο αέρας βοηθά να κρατιέται η ζέστη μέσα στο ιγκλού;

---

Δ. Μία ερώτηση σκέψης 

Γιατί ένα μάλλινο ρούχο μας κρατά ζεστούς, όπως το χιόνι στο ιγκλού;

---

Λεξιλόγιο – λέξεις από το κείμενο

• προσωρινό

• κατασκευή

• θόλος

• θερμότητα

• μονώνει

👉Να βάλετε κάθε   λέξη σε πρόταση.

---

Δομή κειμένου

• Πού ζουν οι άνθρωποι;

• Ποιο πρόβλημα αντιμετωπίζουν;

• Πώς το λύνουν;

---

Β. Στη ΦΥΣΙΚΗ – Θερμότητα / Αγωγοί

Από το κείμενο βρίσκω:

• τον κακό αγωγό: χ........... (με αέρα)

• τη θερμότητα:α......................., λ..................

• τη μονωτική λειτουργία

👉 Όχι θεωρία – εφαρμογή.

---

Γ. «Η ζωή σε άλλους τόπους» (διαθεματική σύνδεση)

Σύγκριση με άλλες περιοχές

Τόπος	Κατοικία	Υλικό	Γιατί
Πολικές περιοχές	Ιγκλού	Χιόνι	Κρατά τη θερμότητα
Έρημος	Σπίτια από λάσπη	Πηλός	Κρατά δροσιά
Τροπικές περιοχές	Καλύβες	Ξύλο – φύλλα	Αερισμός
Ελλάδα (παλιά)	Πέτρινα σπίτια	Πέτρα	Σταθερή θερμοκρασία

👉 Η φύση → το υλικό → ο τρόπος ζωής

---

Δ. Παραγωγή λόγου (Γλώσσα )

Δραστηριότητα

«Διάλεξε έναν τόπο με πολύ κρύο ή πολλή ζέστη και περιέγραψε πώς θα ήταν ένα σπίτι εκεί.»

Κριτήρια:

• Πού βρίσκεται ο τόπος

• Τι καιρό έχει

• Από τι υλικά είναι το σπίτι

• Πώς βοηθά τους ανθρώπους

---

Μία πρόταση-κλειδί 

Οι άνθρωποι φτιάχνουν τα σπίτια τους ανάλογα με το περιβάλλον στο οποίο ζουν.

---

Η ζωή στη Σιβηρία

Η Σιβηρία είναι μια μεγάλη περιοχή της βόρειας Ασίας,

όπου τον χειμώνα οι θερμοκρασίες μπορεί να φτάσουν τους –40°C. Οι χειμώνες είναι πολύ μεγάλοι και το έδαφος συχνά είναι παγωμένο για πολλούς μήνες.

Οι άνθρωποι που ζουν στη Σιβηρία χτίζουν τα σπίτια τους με χοντρούς τοίχους από ξύλο ή πέτρα. Τα σπίτια έχουν μικρά παράθυρα και δυνατές πόρτες, ώστε να μη χάνεται εύκολα η θερμότητα.

Μέσα στα σπίτια χρησιμοποιούν σόμπες ή τζάκια για να ζεσταίνονται. Τα ξύλα καίγονται και παράγουν θερμότητα, η οποία κρατιέται μέσα στο σπίτι χάρη στους χοντρούς τοίχους και τη μόνωση.

Τα ρούχα των ανθρώπων είναι επίσης πολύ χοντρά και φτιαγμένα από γούνα ή μαλλί. Αυτά τα υλικά είναι κακοί αγωγοί της θερμότητας και βοηθούν το σώμα να κρατά τη ζέστη του.

Έτσι, οι άνθρωποι στη Σιβηρία προσαρμόζουν τα σπίτια και τα ρούχα τους στις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες.

---

Ερωτήσεις κατανόησης

1. Πώς είναι ο χειμώνας στη Σιβηρία;

2. Από ποια υλικά χτίζονται τα σπίτια στη Σιβηρία;

3. Γιατί τα σπίτια έχουν μικρά παράθυρα;

4. Πώς ζεσταίνονται οι άνθρωποι μέσα στα σπίτια;

5. Γιατί τα ρούχα από μαλλί ή γούνα κρατούν ζεστό το σώμα;

---

Σύνδεση με Φυσική – Καλοί και κακοί αγωγοί

1. Το ξύλο και το μαλλί είναι καλοί ή κακοί αγωγοί της θερμότητας;

2. Γιατί δεν χρησιμοποιούν μέταλλο για τους τοίχους των σπιτιών;

3. Ποια κοινά στοιχεία έχουν τα σπίτια της Σιβηρίας με τα ιγκλού;

---

Σύγκριση 

Όπως το χιόνι στο ιγκλού, έτσι και το ξύλο, το μαλλί και η γούνα στη Σιβηρία κρατούν τη θερμότητα μέσα.

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ – Πείραμα: Καλοί και Κακοί Αγωγοί

Όνομα: …………………………… Ημερομηνία: …………………

---

Σκοπός

Να δούμε ποια υλικά μεταφέρουν πιο γρήγορα τη θερμότητα και ποια όχι.

---

Υλικά

• 1 μεταλλικό κουτάλι

• 1 ξύλινο κουτάλι ή σπάτουλα

• Λίγη σοκολάτα ή βούτυρο / κερί

• Ζεστό νερό

• Χρονόμετρο / ρολόι

---

Διαδικασία

1. Βάζω λίγη σοκολάτα ή βούτυρο στην άκρη του μεταλλικού κουταλιού.

2. Κάνω το ίδιο στην άκρη του ξύλινου κουταλιού.

3. Βάζω την άλλη άκρη των κουταλιών σε ζεστό νερό για λίγα δευτερόλεπτα.

4. Παρατηρώ ποιο κουτάλι ζεσταίνει πιο γρήγορα τη σοκολάτα / βούτυρο.

---

Παρατηρήσεις

Υλικό	Τι παρατηρώ	Τι σημαίνει αυτό για τη μετάδοση θερμότητας
Μέταλλο	………………………………………	………………………………………
Ξύλο	………………………………………	………………………………………

---

Σχέδιο

Σχεδίασε τι έκανες στο πείραμα:
(Σχεδιάζω κουτάλια, σοκολάτα/βούτυρο, ζεστό νερό)

…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………

---

Συμπέρασμα

1. Ποιο υλικό είναι καλός αγωγός; ………………………………………

2. Ποιο υλικό είναι κακός αγωγός; ………………………………………

3. Πώς συνδέεται αυτό με τα σπίτια στην Σιβηρία και τα ιγκλού;
   …………………………………………………………………………
   …………………………………………………………………………

---

Σημείωση

Βλέπουμε την άμεση σύνδεση με τη ζωή σε πολύ κρύες περιοχές και κατανοούμε γιατί το χιόνι, το ξύλο και τα μαλλιά είναι κακοί αγωγοί, ενώ το μέταλλο όχι.

---

....................................................................