https://www.vrellis.gr/filiki-etaireia/
Φιλική Εταιρεία
Επηρεασμένοι από αυτό το κλίμα, συναντήθηκαν το 1814 στην Οδησσό της Ρωσίας τρεις Έλληνες πατριώτες, δύο έμποροι (Νικόλαος Σκουφάς, Εμμανουήλ Ξάνθος) και ένας διανοούμενος (Αθανάσιος Τσακάλωφ) και αποφάσισαν να ιδρύσουν μια μυστική οργάνωση, που θα είχε τελικό σκοπό την απελευθέρωση του ελληνικού γένους.
Οι Φιλικοί για λόγους ασφάλειας δεν γνωρίζονταν μεταξύ τους και επικοινωνούσαν με συνθηματικές λέξεις και μυστικό αλφάβητο. Μάλιστα, προκειμένου να δίνουν θάρρος στους υποδούλους να συμμετάσχουν στην Εταιρεία, διέδιδαν πως από πίσω κρυβόταν μία μεγάλη και ισχυρή χώρα και άφηναν να εννοηθεί πως η χώρα αυτή ήταν η Ρωσία.
Για να γίνει η δράση τους πιο αποτελεσματική, το 1818 μετέφεραν την έδρα της Εταιρείας στην Κωνσταντινούπολη από όπου, μέσα σε συνθήκες τέλειας μυστικότητας, ξεσήκωναν τους υπόδουλους Έλληνες.
Τελικά απευθύνθηκαν στον Αλέξανδρο Υψηλάντη, στρατηγό και υπασπιστή του τσάρου. Εκείνος δέχτηκε με ενθουσιασμό.
Οι Φιλικοί σχεδίαζαν να ξεκινήσουν την εξέγερση ταυτόχρονα στην Μολδοβλαχία και την Πελοπόννησο, προκειμένου να διασπάσουν τον οθωμανικό στρατό. Προσπαθούσαν ακόμα να ξεσηκώσουν και τους άλλους βαλκανικούς λαούς και, ταυτόχρονα, ήλπιζαν σε βοήθεια από την Ρωσία.
Ερωτήσεις κατανόησης
ü Πού, πότε και από ποιους ιδρύθηκε η Φιλική Εταιρεία; Ποιος ήταν ο σκοπός της;
ü Τι φοβούνταν οι Φιλικοί και για ποιον λόγο, ώστε να επικοινωνούν με μυστικά αλφάβητα και να μην γνωρίζονται μεταξύ τους;
ü Γιατί άφηναν να εννοηθεί πως πίσω από αυτούς κρυβόταν μία μεγάλη χώρα (και γιατί δεν ονομάτιζαν την χώρα);
ü Για ποιον λόγο πήγαν πρώτα στον Καποδίστρια για να του προσφέρουν την αρχηγία; Γιατί αρνήθηκε αυτός;
ü Ποιος έγινε τελικά ο αρχηγός;
ü Ποιο ήταν το σχέδιο της Φιλικής Εταιρείας για το ξεκίνημα της Επανάστασης;
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠ ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΑΥΛΟΥ ΒΡΕΛΗ
Τα διάφορα κινήματα και εξεγέρσεις, που γίνονταν μέχρι τότε, έσβηναν γιατί δεν ήταν συντονισμένα. Η Φιλική Εταιρεία, έρχεται να κάνει μια γενική διεύθυνση και οργάνωση της προπαρασκευής του αγώνα. Ως οργάνωση, ήταν μυστική, το ίδιο και τα ονόματα των μελών της. Πίσω δε από την ανωνυμία, άφηναν τη φαντασία του καθενός να πιστεύει, πως τα άγνωστα αυτά ονόματα έκρυβαν μεγάλες πολιτικές δυνάμεις και πρόσωπα. Χρησιμοποιούσαν συνθηματικά στην αλληλογραφία τους, είχαν κρυπτογραφικό λεξικό και απαγόρευαν στα μέλη, να ανήκουν και σε άλλη μυστική εταιρεία. Ήταν υποχρεωμένοι να κρατούν τα μυστικά τους μέχρι θανάτου.
Στη Μόσχα, προσπάθησαν να γράψουν μέλη μεγάλους ομογενείς. Τότε γνώρισαν ένα νέο απ’ την Τριπολιτσά, το Γιώργο Σέκερη, μορφωμένο και ποτισμένο στις ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης. Ήταν το πρώτο μέλος που έγραψε ο Σκουφάς το 1814. Το 1818, μεταφέρεται η έδρα της Φιλικής Εταιρείας, από την Οδησσό, στην Κωνσταντινούπολη. Ο Σκουφάς, σκέφτηκε και εφάρμοσε ένα σύστημα όμοιο μ’ αυτό των 12 Αποστόλων. Τα άτομα που διόρισε και απόστειλε, είχαν στόχο τη διάδοση της Φιλικής Εταιρείας και την εγγραφή καινούργιων μελών. Από τους πρώτους που έγραψαν, ήταν ο Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε’, ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Πλαπούτας, ο Νικηταράς Σταματελόπουλος,… κ.α.
Από τα πιο σημαντικά μέλη, ήταν και ο αδερφός του Γεωργίου Σέκερη, ο Παναγιώτης (μεγάλος έμπορος). Στήριξε οικονομικά την Εταιρεία, σχημάτισε ένοπλο σώμα και επάνδρωσε τα πρώτα πλοία για τον αγώνα. Πεθαίνει ο Νικόλαος Σκουφάς τον Ιούλιο του 1818. Στις 22 Σεπτέμβρη του ίδιου χρόνου, υπογράφουν στην Κωνσταντινούπολη, έγγραφο με το οποίο αναλαμβάνουν να έχουν ως έργο τους την αποκλειστική απασχόληση της Φιλικής Εταιρείας, οι: Εμμανουήλ Ξάνθος, Αθανάσιος Τσακάλωφ, Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος, Νικόλαος Πατζιμάκης, Γεώργιος Λεβέντης, Αντώνιος Κομιζόπουλος και Παναγιώτης Σέκερης.
Ο Ξάνθος προσπαθεί να πείσει τον Καποδίστρια να δεχθεί, αλλά εκείνος αρνείται. Καταφεύγει τελικά στον Αλέξανδρο Υψηλάντη, που δέχτηκε πρόθυμα να γίνει “Γενικός Επίτροπος της Αρχής”, στις 15 Ιουνίου 1820. Δραστηριοποιείται έντονα και οργανώνεται γρήγορα. Γράφει σε καπεταναίους και προκρίτους σε στεριά και θάλασσα, να είναι έτοιμοι για επανάσταση. Το μεγάλο ερώτημα ήταν, από πού θα άρχιζε η επανάσταση. Στην αρχή είπαν από το Μοριά, μετά άλλαξε γνώμη ο Υψηλάντης. Κήρυξε την επανάσταση από τη Μολδοβλαχία, στις 22/2/1821. Αυτή η επανάσταση απέτυχε τελικά και ο ίδιος φυλακίστηκε στην Αυστρία για 7 χρόνια. Ακολούθησε η επανάσταση στο Μοριά, τη Ρούμελη και τα νησιά. Κράτησε οχτώ χρόνια και στο τέλος ανέτειλε η λευτεριά και δημιουργήθηκε το Νεοελληνικό Κράτος.
Ο Νικόλαος Σκουφάς (1779-1818) [στο κέντρο], γεννήθηκε στο Κομπότι της Άρτας. Τα πρώτα γράμματα τα έμαθε στην Άρτα και μετά ασχολήθηκε με τον πατέρα του στο μικρομάγαζο, φτιάχνοντας σκούφιες. Από το επάγγελμά του αυτό, τον ονόμασαν Σκουφά. Σε ηλικία 20 χρόνων έφυγε για την Οδησσό της Ρωσίας. Δούλεψε σ’ όλη του τη ζωή υπάλληλος σε μεγαλέμπορους Έλληνες. Ήταν ο πρωτεργάτης, ο οργανωτής και καθοδηγητής της. Αγνός άνθρωπος και ηθικός, με μόνη ιδέα του τη λευτεριά του Γένους, που του έγινε πάθος. Πέθανε στα 40 χρόνια του, πάμφτωχος. Στο σπίτι του, ο Ξάνθος και η γυναίκα του, μαζί με τον γιατρό Μόσχο, περιποιήθηκαν τον άρρωστο [υπέφερε από την καρδιά του], μέχρι το τέλος της ζωής του. Ο Τσακάλωφ του έκλεισε τα μάτια στις 31 Ιουλίου του 1818. Θάφτηκε στο Αρναούτκιοϊ, στην εκκλησιά της Παμμεγίστης Ταξιαρχών, χωρίς να δει την Ελλάδα ελεύθερη.
Ο Αθανάσιος Τσακάλωφ (1788-1851) [στα δεξιά σας], γεννήθηκε στα Γιάννενα. Μαθήτευσε στη Μαρούτσειο Σχολή, φυγαδεύτηκε όμως από τα Γιάννενα, εξαιτίας του κινδύνου που διέτρεχε από τον Μουχτάρ-πασά (γιο του Αλη). Πήγε στη Μόσχα, κοντά στον πατέρα του που ήταν γουναράς. Εκεί σπούδασε. Στη συνέχεια πήγε στο Παρίσι, όπου μπήκε στην οργάνωση “Ελληνόγλωσσο Ξενοδοχείο”. Η οργάνωση αυτή, φανερά μεν είχε σκοπό να ιδρυθούν σχολεία στην Ελλάδα, κρυφά όμως είχε απώτερο σκοπό την προετοιμασία μιας επανάστασης. Την πείρα που αποκόμισε, την διέθεσε για την προστασία της Φιλικής Εταιρείας. Γνωρίζεται, στην Οδησσό, με τον Σκουφά και τον Ξάνθο και ορκίζονται και οι τρεις το 1814. Μεταξύ 1815-1817, ταξιδεύει στο Παρίσι, τη Μόσχα, την Κωνσταντινούπολη, το Βόλο, τη Σμύρνη, πάντα με σκοπό να διαδώσει την Εταιρεία. Πολεμά ως υπασπιστής του Αλέξανδρου Υψηλάντη στη Μολδοβλαχία, στο Δραγατσάνι (στον “Ιερό Λόχο”). Το 1822, κατεβαίνει στην Πελοπόννησο και παίρνει μέρος σε πολλές μάχες. Με την απελευθέρωση, είναι διορισμένος στον Καποδίστρια. αλλά μετά από τη δολοφονία του, φεύγει και γυρίζει στη Μόσχα, όπου πεθαίνει το 1851. Ο σεμνός, μορφωμένος και απλός αυτός ιδρυτής, δε ζήτησε ούτε θέσεις ούτε πρωτεία.
Ο Εμμανουήλ Ξάνθος (1772-1852) [στα αριστερά σας], γεννήθηκε στην Πάτμο, όπου και σπούδασε στην “Πατμιάδα Ακαδημία”. Ασχολήθηκε με το εμπόριο από τα 20 χρόνια του, ταξιδεύοντας διαδοχικά σε Τεργέστη, Οδησσό και Κωνσταντινούπολη. Το 1813 γυρίζει στην Οδησσό, όπου μαζί με τον Σκουφά και τον Τσακάλωφ, συνεργάστηκαν για την ίδρυση της Εταιρείας. Μετά την αποτυχία της επανάστασης στη Μολδοβλαχία, προσπαθεί να απελευθερώσει τον Αλέξανδρο Υψηλάντη. Ο ίδιος όμως, δε δέχθηκε να δραπετεύσει. Έμεινε στο Βουκουρέστι για αρκετά χρόνια. Επέστρεψε στην Ελλάδα και πήρε μέρος σε αρκετές μάχες.Η Ανωτάτη Επιτροπή του Αγώνα τον κατέταξε στην “Εξαίρετον και Ανωτέραν Πάσης Τάξεως Θέσιν”. Πέθανε σαν απλός ιδιώτης –πάμφτωχος– στην Αθήνα.
Πηγές βρήκα από πολλά βιβλία που γράφτηκαν για τους Φιλικούς. Τους απεικονίζουν σε ξυλογραφίες, χαλκογραφίες, σχέδια και ζωγραφικούς πίνακες. Επίσης, πάμπολλες περιγραφές ιστορικών, στάθηκαν γενικά βοηθήματα για να φτιάσω τη δική μου σύνθεση. Γνώρισα το χώρο που ορκίστηκαν, αρχικά από μια φωτογραφία ενός Έλληνα τουρίστα που φωτογράφησε το σπίτι αυτό, που βρίσκονταν στην πάροδο Κράσνη αρ.18, στην Οδησσό της Ρωσίας. Πάνω σ’ αυτή και σε δικά μου σχέδια, έκαμα το δωμάτιο και το εξωτερικό μπαλκόνι. Το Σεπτέμβρη του 2002, επισκέφθηκα το κτίριο που ορκίστηκαν. Σήμερα λειτουργεί ως Μουσείο, με βιβλιοθήκη η οποία περιλαμβάνει και πολλά Ελληνικά βιβλία.
ΠΑΥΛΟΣ ΒΡΕΛΛΗΣ
https://www.youtube.com/watch?v=NWYeP-OLb6I
Το παρακάτω έγγραφο είναι συνταγμένο με τον κρυπτογραφικό κώδικα της ΦΙΛΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ, σχετικό με την κατήχηση των Φιλικών.
ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΕΤΕ ΚΑΠΟΙΕΣ ΛΕΞΕΙΣ;;;;
Το Μουσείο Φιλικής Εταιρείας 2020
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου