Η Ειρεσιώνη και τα Κάλαντα

Το πρώτο χριστουγεννιάτικο δέντρο σε ελληνικό σπίτι στολίστηκε στην Πλάκα. Όταν το είδε ο Μακρυγιάννης είπε:” Τα δέντρα μου εγώ δεν τ’ αφήνω να φυτρώσουν μέσα στην κάμαρα! Μόνο τ’ άρματά μου φυτρώνουν εκεί”

Οι Βαυαροί μάς έφεραν το ρεβεγιόν και τα έλατα








Το πρώτο χριστουγεννιάτικο δέντρο που στολίστηκε στην Ελλάδα ήταν το 1833 στα Ανάκτορα του Όθωνα στο Ναύπλιο. Μάλιστα οι κάτοικοι του Ναυπλίου σχημάτιζαν ουρές έξω από το παλάτι για να θαυμάσουν το νεόφερτο όσο και παράξενο για εκείνη την εποχή έθιμο.

το πρωτο ρεβεγιον

Το γεύμα στο ανάκτορο του Ναυπλίου ήταν πλούσιο, με πολλά κυνηγετικά θηράματα, και συνοδευόταν από άφθονη σαμπάνια. Μετά το τέλος του δείπνου μετακινήθηκαν όλοι σε άλλη αίθουσα για να πιουν καφέ ενώ ο Οθωνας συζητούσε, μαζί τους, χαλαρά, «άνευ εθιμοτυπίας». Οι καλεσμένοι ήταν πολλοί, μεταξύ των οποίων, οι πρέσβεις των ευρωπαϊκών κρατών και ορισμένων ασιατικών, ένας πρίγκιπας από την Περσία, Αρμένιοι και έμποροι από τη Σμύρνη.

Ενα πρόβλημα που ανέκυψε ήταν ο φωτισμός. Επειδή τα κηροπήγια ήταν πολύ λίγα, χρησιμοποιήθηκαν ζωντανοί φανοστάτες, υπηρέτες δηλαδή που κρατούσαν όλη τη βραδιά υψωμένους φανούς.


Το ΠΡΩΤΟ ρεβεγιόν



Μάλιστα, φαίνεται ότι κάποιες Ελληνίδες είχαν μάθει και ευρωπαϊκούς χορούς, που ήταν άγνωστοι στον περισσότερο κόσμο, καθώς χόρεψαν με τον Οθωνα σε δύο ή τρεις εσπερίδες που είχαν γίνει σε σπίτια εύπορων οικογενειών του Ναυπλίου.

Πάντως, η μεγάλη... εισαγωγή ευρωπαϊκών χορών, όπως το γαλλικό βαλς, η πολωνέζα και η μαζούρκα, άρχισε από το 1837, μετά την άφιξη στην Ελλάδα της Αμαλίας, που λάτρευε τον χορο.















το παλάτι που έζησαν νιόπαντροι ο Όθων με την Αμαλία




Χριστουγεννιάτικα δέντρα στην καταγεγραμμένη ιστορία

Ένα συντεχνιακό χρονικό της Βρέμης της Γερμανίας του 1570 είναι η πρώτη φορά που η παράδοση του χριστουγεννιάτικου δέντρου επιβεβαιώθηκε σε έντυπη μορφή. Το χρονικό σημειώνει ότι ένα μικρό δέντρο στολισμένο με «μήλα, ξηρούς καρπούς, χουρμάδες, κουλούρια και χάρτινα λουλούδια» είχε στηθεί στο Σωματείο προς όφελος των παιδιών των μελών της συντεχνίας, που μάζευαν τις λιχουδιές την ημέρα των Χριστουγέννων

ιστορια 3000 χρονων

απο την αρχαία ελληνική “Ειρεσιώνη της Ελιάς” στο Ελατό


Το Μουσείο προσκαλεί τους μικρούς του φίλους να στολίσουν την Ειρεσιώνη, ένα κλαδί ελιάς, όπως έκαναν στην αρχαιότητα. Θα γνωρίσουν από που προέρχεται το αγαπημένο τους αυτό έθιμο και θα τραγουδήσουν κάλαντα ηλικίας σχεδόν 3.000 ετών.
Η Ειρεσιώνη (από τη λέξη εἶρος που σημαίνει μαλλί προβάτου) ήταν ένα κλαδί ελιάς (κότινος) ή δάφνης στολισμένο με κορδελάκια από λευκό και κόκκινο μαλλί, καρπούς (σύκα, καρύδια, αμύγδαλα, κάστανα, δημητριακά, κ.λπ.), μικρά μπουκαλάκια γεμάτα κρασί,μέλι και λάδι ή ακόμη και μικρές σφαίρες από μέταλλο, που παρίσταναν τον Ήλιο και τη Σελήνη.



Το αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό και προσομοίαζε στο σημερινό Χριστουγεννιάτικο δέντρο, ενώ το κρατούσαν αγόρια ,το περιέφεραν στους δρόμους της πόλης των Αθηνών τραγουδώντας τις καλένδες (κάλαντα) από σπίτι σε σπίτι, λέγοντας ευχές και παινέματα για τον νοικοκύρη προσπαθώντας να επιτύχουν ένα γενναιόδωρο κέρασμα.




Όταν έφθαναν στο σπίτι τους κρεμούσαν την Ειρεσιώνη πάνω από την εξώπορτά τους και την άφηναν εκεί μέχρι την ίδια ημέρα του νέου έτους. Το στόλισμα και η περιφορά της Ειρεσιώνης συνηθίζονταν στις γιορτές. Οι γιορτές ήταν αφιερωμένες στη θεά Αθηνά, τον Απόλλωνα και τις Ώρες (Ευνομία, Δίκη, Ειρήνη).
Ένας νεαρός περιέχυνε την ειρεσιώνη με κρασί από έναν τελετουργικό αμφορέα και κρεμούσε το δεντράκι στην πύλη του ναού του Απόλλωνα.



Όταν τα παιδιά έφθαναν στα δικά τους σπίτια, ιδίως στα αγροτικά, κατά τον Αριστοφάνη, κρεμούσαν την Ειρεσιώνη πάνω από την εξώπορτά τους, όπου έμενε μέχρι την ίδια ημέρα του επόμενου έτους, οπότε, αφού τοποθετούσαν την νέα, κατέβαζαν την παλιά και την έκαιγαν.
Η μετάβαση στο έλατο

Το Βυζαντίο καταδίκασε το έθιμο ως ειδωλολατρικό και απαγόρευσε την τέλεσή του. Ωστόσο, οι Έλληνες που ταξίδευαν πολύ το μετέδωσαν στους Βόρειους λαούς, οι οποίοι λόγω έλλειψης ελαιοδέντρων, στόλιζαν κλαδιά από τα δέντρα που φύονταν στις περιοχές τους, όπως είναι τα έλατα.

Αιώνες αργότερα το ίδιο έθιμο επανεισάχθηκε στην Ελλάδα από τους Βαυαρούς που συνόδεψαν τον στην Ελλάδα, ως δικό τους Χριστουγεννιάτικο έθιμο. Κάπως έτσι, πραγματοποιήθηκε η μετάβαση απο την αρχαία Ελληνική “Ειρεσιώνη της Ελιάς” στο Ελατό της σύγχρονης εποχής, που πρωτοστολίστηκε το 1833 από τον Βασιλιά Όθωνα ως Χριστουγεννιάτικο δέντρο στα ανάκτορα του Ναυπλίου και νίκησε κατά κράτος το… καραβάκι που είχε στο μεταξύ επικρατήσει ως έθιμο που ταίριαζε στην ναυτική Ελλάδα.

Οι Έλληνες, που στην ιστορική μνήμη τους είχαν την Ειρεσιώνη, υιοθέτησαν πολύ γρήγορα το Χριστουγεννιάτικο δέντρο με το έλατο

«Τα Καρύδια» είναι ένα παραδοσιακό παιχνίδι που παίζουν τα παιδιά στην Ήπειρο την ημέρα των Χριστουγέννων.

Είναι ένα ομαδικό και ευχάριστο παιχνίδι και παίζεται στο χώμα και με καρύδια.

Κάποιο παιδί χαράζει στο χώμα μια ευθεία γραμμή. Πάνω σ' αυτή, κάθε παίκτης βάζει κι από ένα καρύδι στη σειρά. Μετά, ο κάθε παίκτης με τη σειρά του και από κάθετη απόσταση ενός με δύο μέτρα από τη γραμμή των καρυδιών, σημαδεύει σκυφτός, και με το μεγαλύτερο και το πιο στρογγυλό καρύδι του, κάποιο άλλο καρύδι.