Δευτερα-ανθολογιο δευτερεύουσες προτάσεις

 σχολείο

Γενικά για τις δευτερεύουσες προτάσεις

Δευτερεύουσες

λέγονται οι προτάσεις που προσδιορίζουν κυρίως το ρήμα μιας πρότασης , δηλαδή δίνουν πληροφορίες για τον χρόνο, τον τρόπο, την αιτία κλπ. που έγινε μια πράξη.

Ως προς τη σημασία τους είναι:



τελικές, αιτιολογικές, αποτελεσματικές, υποθετικές, εναντιωματικές , χρονικές και αναφορικές




Παραδείγματα:



• Επειδή οι Κορίνθιοι έχτισαν την πόλη τους πάνω στον Ισθμό , η Κόρινθος έγινε από πολύ παλιά εμπορικό κέντρο.

Η δευτερεύουσα πρόταση: «Επειδή οι Κορίνθιοι έχτισαν την πόλη τους πάνω στον Ισθμό» δηλώνει την αιτία για την οποία η Κόρινθος έγινε εμπορικό κέντρο, και είναι αιτιολογική.





• Ο Κώστας κατέβηκε, για να αγοράσει παγωτό.

Η δευτερεύουσα πρόταση: «για να αγοράσει παγωτό» δηλώνει τον σκοπό για τον οποίο κατέβηκε ο Κώστας και είναι τελική. (στα αρχαία ελληνικά τέλος = σκοπός)



• Η Ελένη έτρεχε τόσο γρήγορα, ώστε δεν την πρόλαβε κανείς.

Η δευτερεύουσα πρόταση: «ώστε δεν την πρόλαβε κανείς» δηλώνει το αποτέλεσμα που είχε το γρήγορο τρέξιμο της Ελένης και είναι αποτελεσματική.



• Αν κάνει καλό καιρό, θα πάμε εκδρομή.

Η δευτερεύουσα πρόταση: «αν κάνει καλό καιρό» δηλώνει υπόθεση και είναι υποθετική.



• Αν και ήταν φτωχός, έδωσε το δαχτυλίδι του για τα θύματα του πολέμου.

Η δευτερεύουσα πρόταση: «αν και ήταν φτωχός» είναι εναντιωματική γιατί δηλώνει εναντίωση στην κύρια πρόταση, δηλαδή κάνει κάτι που φυσιολογικά δεν μπορεί να το κάνει.



• Όταν διαβάζω, κουράζομαι.

Η δευτερεύουσα πρόταση: «όταν διαβάζω» δηλώνει τον χρόνο που γίνεται μια πράξη και είναι χρονική.




ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ

Οι δευτερεύουσες προτάσεις χωρίζονται με κόμμα από την πρόταση από την οποία εξαρτώνται.






Αιτιολογικές λέγονται οι προτάσεις που που δηλώνουν την αιτία μιας πράξης ή μιας κατάστασης.



Εισάγονται:



με τους αιτιολογικούς συνδέσμους: γιατί, διότι, επειδή

Δεν πήγα στο σχολείο, γιατί ............ .
Συμφωνώ μαζί σας, διότι ......................


Να βρεθούν οι τελικές, οι αιτιολογικές και οι αποτελεσματικές προτάσεις

Έτρεχε, για να μη χάσει το τρένο.

1.   τελική
2.   αιτιολογική
Θα μείνω εδώ, διότι είμαι αρκετά κουρασμένος.

1.   τελική
2.   αιτιολογική
3.   αποτελεσματική
3. Πάρε το φακό, για να βλέπεις στο σκοτάδι.
   1.   τελική
   2.   αιτιολογική
   3.   αποτελεσματική
1. Επειδή αύριο είναι αργία, τα καταστήματα θα παραμείνουν κλειστά.
   1.    τελική
   2.    αιτιολογική
   3.    αποτελεσματική
   4. Να ετοιμαστείς σωστά, ώστε να μην έχεις προβλήματα.
      1.    τελική
      2.    αιτιολογική
      3.    αποτελεσματική