εργασίες κατανόησης- Κείμενο: Ερωτόκριτος

   Μια από τις μεγαλύτερες ιστορίες αγάπης, «Ο Ερωτόκριτος», ανεβαίνει φέτος στο θέατρο και συγκινεί τους θεατές, και τους μικρούς και φυσικά και τους μεγάλους.

Τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να έρθουν, ίσως για πρώτη φορά, σε επαφή με το σπουδαίο κείμενο του Βιτσέντζου Κορνάρου και μπορούν να γευτούν, μέσα από τις σημαντικές ερμηνείες των ηθοποιών, την ατμόσφαιρα της Ευρωπαϊκής Αναγέννησης που υπήρχε στην Ελλάδα του 17ου αιώνα. 

Λίγα λόγια για το έργο

 Ένας βασιλιάς με τη γυναίκα του αποκτούν μετά από πολλά χρόνια μια κόρη, την Αρετούσα. Αυτή τη βασιλοπούλα ερωτεύεται ο γιος του πιστού συμβούλου του βασιλιά, Ερωτόκριτος. Επειδή δεν μπορεί να φανερώσει όμως τον έρωτά του, πηγαίνει κάθε νύχτα κάτω από το παράθυρό της και της τραγουδά. Η κοπέλα σταδιακά ερωτεύεται τον άγνωστο τραγουδιστή και μια ιστορία αγάπης έχει μόλις γεννηθεί. Το ζευγάρι αρχίζει να συναντιέται κρυφά στο παράθυρο της Αρετούσας. Η κοπέλα παρακινεί τον Ερωτόκριτο να τη ζητήσει από τον πατέρα της. Όμως ο βασιλιάς εξοργίζεται με το «θράσος» του νέου και τον εξορίζει. Σε μια μάχη που γίνεται ο Ερωτόκριτος σώζει τη ζωή του βασιλιά αλλά τραυματίζεται. Έτσι, ο βασιλιάς, για να ευχαριστήσει τον τραυματισμένο ξένο, αποφασίζει να του προσφέρει για σύζυγο την κόρη του. Η Αρετούσα αρνείται τον γάμο και στη συζήτηση με τον μεταμφιεσμένο Ερωτόκριτο επιμένει στην άρνησή της. Ο Ερωτόκριτος την υποβάλλει σε δοκιμασίες για να επιβεβαιώσει την πίστη της και τελικά της αποκαλύπτεται αφού λύνει τα μάγια που τον είχαν μεταμορφώσει. Ο βασιλιάς αποδέχεται το γάμο και συμφιλιώνεται με τον Ερωτόκριτο. 

Η σκηνοθεσία και η διασκευή κατορθώνει με απλά λόγια να φέρει σε επαφή τα παιδιά με μια ολόκληρη εποχή, όπου οι διαχρονικές αρετές και αξίες κυριαρχούν, αφού η γενναιότητα και η εμπιστοσύνη ανταμείβονται. Η σκηνοθεσία λιτή, χωρίς περιττά στολίδια, με σεβασμό στο κείμενο δίνει στους ηθοποιούς τη δυνατότητα να εξελίξουν τους χαρακτήρες που ερμηνεύουν βάζοντας την προσωπική τους σφραγίδα. Παντού κυριαρχεί το συναίσθημα. Άλλοτε με δυνατό και έντονο τρόπο κάνει αισθητή την παρουσία του, ενώ σε άλλες στιγμές μέσα από την αθόρυβη παρουσία του κάνει τον πιο εκκωφαντικό ήχο. 

Τα κοστούμια αποτυπώνουν εξαιρετικά την εποχή της Ελλάδας του 17ου αιώνα συνδυάζοντας όμως σύγχρονα στοιχεία. Τα σκηνικά ταξιδεύουν στην λαϊκή παράδοση διατηρώντας ένα ανεπιτήδευτο και ειλικρινές ύφος. Οι μελωδίες ερμηνεύονται ζωντανά πάνω στη σκηνή, με αυθεντικότητα και απλότητα που μαγεύουν και ταξιδεύουν μικρούς και μεγάλους. Μια παράσταση που μας μεταφέρει την ιστορία αγάπης δύο νέων και μέσα από εκεί ξετυλίγει το νήμα μιας ολόκληρης εποχής, όπου το πεπρωμένο και η ανδρεία πρωταγωνιστούν και χτίζουν τις ζωές των ανθρώπων.

 https://paidikotheatro.gr/tag/%CE%B5%CF%81%CF%89%CF%84%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B9%CF% 84%CE%BF%CF%82/ 

Ερωτήσεις 

1. Στην εποχή στην οποία αναφέρεται το έργο, στην κοινωνία επικρατούσαν

 Α. η λιτότητα και ο σεβασμός Β. η ανδρεία και η επιτήδευση Γ. το θράσος και η αυθεντικότητα Δ. η γενναιότητα και η αρετή 

2.. Ποια από τις παρακάτω προτάσεις δεν αληθεύει, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο κείμενο; 

Α. Το έργο παρουσιάζεται ακριβώς όπως γράφτηκε. Β. Η υπόθεση του έργου τοποθετείται στη Ελλάδα του 17ου αιώνα. Γ. Το έργο έχει ευχάριστο τέλος. Δ. Συγγραφέας του έργου είναι ο Βιτσέντζος Κορνάρος. 

3.Η λέξη πεπρωμένο σημαίνει:

 Α. η προίκα Β. η μοίρα Γ. η πραγματικότητα Δ. η έπαρση

4.σταδιακά: Ποια λέξη από τις παρακάτω έχει αντίθετη σημασία;

 Α. βαθμιαία Β. ραγδαία Γ. έντονα Δ. υποτονικά

5.Στην πρόταση «Ο Ερωτόκριτος την υποβάλλει σε δοκιμασίες» το ρήμα στον αόριστο γίνεται:

 Α. υπέβαλλε Β. υπόβαλε Γ. υπέβαλε Δ. υπόβαλλε

6.διαχρονικές: Ποια λέξη έχει αντίθετη σημασία;

 Α. εφήμερες Β. συναφείς Γ. παμπάλαιες Δ. κλασικές

7.Ποια από τις παρακάτω λέξεις ανήκει στην ίδια οικογένεια με το β’ συνθετικό της λέξης «ηθοποιός»; Α. ποιότητα Β. ποινή Γ. ποικιλόμορφος Δ. ποιητικός

-Στους περαζόμενους καιρούς, που οι Έλληνες ορίζαν,

κι οπού δεν είχε η Πίστη τως θεμελιωμένη ρίζαν... Β. Κορνάρος..

ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗ

Ο Ερωτόκριτος σαν ποίημα τραγουδιόταν συνήθως με δυο διαφορετικούς τρόπους κυρίως ως προς τον ρυθμό, ο ένας ήταν αργός, και ο άλλος πιο γρήγορος ομως δεν χορευόταν. Τον Ερωτόκριτο τον τραγουδούσαν στο τέλος σε κάθε γλέντι, όπως και τα ριζίτικα, ήταν δηλαδή ακουστικό και ομαδικό τραγούδι. Τραγούδαγε κάποιος μια στροφή, και επαναλάμβαναν οι υπόλοιποι. Δεν υπήρχε σπίτι παλιά στη Κρήτη, που να μην έχει σε ένα συρτάρι δυο βιβλία, την Αγία Γραφή και το βιβλίο του Ερωτόκριτου .Συνηθισμένη εικόνα κάποτε, να κάθονται όλοι στην αυλή του σπιτιού, και κάποιος που ήξερε γράμματα, να διαβάζει τον Ερωτόκριτο, και να ακούνε όλοι οι υπόλοιποι της οικογένειας, όταν κουραζόταν αναλάμβανε άλλος!Σήμερα ακόμα υπάρχει κάποιος παλιός που ζει στα ορεινά του Ψηλορείτη, που θυμάται ακόμα όλο το ποίημα απ’ έξω!10.000 στίχους!!!!!!!!!!!!!
Όλοι και κυρίως οι νέοι και οι νέες, επηρεασμένοι από το ποίημα, μάθαιναν από παιδιά και εκδήλωναν τον σεβασμό τους στο περιβάλλον που ζούσαν, κυρίως στους μεγαλύτερους. Αναδείκνυαν όλοι τον σεβασμό αυτό μέσα στην οικογένεια, τα παιδιά προς τους γονείς, αλλά και σε όλο το περιβάλλον, και κυρίως στους ηλικιωμένους. 


Ο Ερωτόκριτος είναι ενα αφηγηματικό ποίημα  ,το ωραιότερο λυρικό αφηγηματικό ποίημα που γράφτηκε σε γλώσσα νεοελληνική,στην κρητική  διάλεκτο Γράφτηκε από τονΒιτσέντζο Κορνάρο πριν από τέσσερις αιώνες, στην Κρήτη - κι από τότε ακτινοβολεί σε όλο τον κόσμο!

Αποτελείται από 10.012 δεκαπεντασύλλαβους στίχους ΜΕ ΟΜΟΙΟΚΑΤΑΛΗΞΙΑ  ! ! !

 !-Στους περαζόμενους καιρούς, που οι Έλληνες ορίζαν,
κι οπού δεν είχε η Πίστη τως θεμελιωμένη ρίζαν...
Β. Κορνάρος..
Δύο μεγάλες προσωπικότητες της Κρήτης, του θεάτρου και της μουσικής, ο Μάνος Κατράκης με τον Γιώργο Κουτσουρέλη,, παίζουν και τραγουδούν τον ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟ του Βιτσέντζου Κορνάρου...

ΜΟΤΣΑΡΤ,ΜΠΕΤΟΒΕΝ,ΒΙΒΑΛΝΤΙ ΚΑΙ ...ΠΑΙΔΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ

 

Mozart's Symphony No. 35 

 

Στίχοι

Ερωτόκριτος είναι έμμετρο μυθιστόρημα^[1] που συντέθηκε από τον Βιτσέντζο Κορνάρο στην Κρήτη, πιθανότατα κατά τη πρώτη δεκαετία του 17ου αιώνα. Αποτελείται από 10.012 ιαμβικούς δεκαπεντασύλλαβους ομοιοκατάληκτους στίχους αποδιδόμενους στην Κρητική διάλεκτο, Κεντρικό θέμα του είναι ο έρωτας ανάμεσα σε δύο νέους, τον Ερωτόκριτο, που στο έργο αναφέρεται μόνο ως Ρωτόκριτος ή Ρώκριτος, και την Αρετούσα, και γύρω από αυτό περιστρέφονται και άλλα θέματα όπως η τιμή, η φιλία, η γενναιότητα και το κουράγιο.Ο Ερωτόκριτος πέρασε στην λαϊκή παράδοση και παραμένει ένα εξαιρετικά δημοφιλές κλασικό έργο

ΟΛΥΜΠΙΑ

Τελετή Αφής της Ολυμπιακής Φλόγας

  12 Μαρτίου 2020 

Εκπαιδευτικά σενάρια για το 1821

 https://ekedisy.gr/ekpaideytika-senaria-gia-to-1821/

Ιερά Αρχιεπισκοπή Αμερικής, Ανώτατο Συμβούλιο Ελληνικής Παιδείας – Εκπαιδευτικά σενάρια για το 1821
Παίξτε το ψηφιακό παιχνίδι «Οι τίτλοι μπερδεύτηκαν»: https://learningapps.org/watch?v=pjbaydrsk21

Θεόφιλος Χατζημιχαήλ Ο Θεόφιλος Χατζημιχαήλ (πραγματικό όνομα: Θεόφιλος Κεφαλάς ή Κεφάλας, γνωστός απλά και ως Θεόφιλος), ήταν Έλληνας λαϊκός ζωγράφος της νεοελληνικής τέχνης και αγιογράφος (Βαρειά Λέσβου, 1870 - Βαρειά Λέσβου, 24 Μαρτίου 1934). 

Βασικό χαρακτηριστικό του: η ελληνικότητά του και η εικονογράφηση της ελληνικής λαϊκής παράδοσης και ιστορίας. Η ιστορία του Θεόφιλου Μια φορά και έναν καιρό σε ένα όμορφο νησί, τη Λέσβο, γεννήθηκε το πρώτο από τα 7 παιδιά της οικογένειας Χατζημιχαήλ. Ο Θεόφιλος! Παιδί του Γαβριήλ και της Πηνελόπης Χατζημιχαήλ! 

Καθώς μεγάλωνε και άρχισε να πηγαίνει στο σχολείο, επειδή ήταν μικροκαμωμένος και έγραφε με το αριστερό χέρι οι άλλοι τον κορόιδευαν. Τον έλεγαν «ζερβοκουτάλα» και ήταν τότε ντροπή να γράφεις με το αριστερό χέρι. Τόσο πολύ τον πείραζαν αυτά που άκουγε ο Θεόφιλος από μεγάλους και μικρούς που έχανε τα λόγια του και αυτό έδινε αφορμή να τον περιγελάνε ακόμα περισσότερο. Πικραμένος, ο μικρός Θεόφιλος, από την περιφρόνηση και τα άσχημα σχόλια έβρισκε αποκούμπι στη ζεστή αγκαλιά του παππού του, του Κωνσταντή Ζωγράφου. Εκείνος του έλεγε όμορφες ιστορίες, που είχαν να κάνουν σχέση με μεγάλους ήρωες, τον Μέγα Αλέξανδρο, τον Αχιλλέα αλλά και ένδοξες ιστορίες για την Ελλάδα και τους αγώνες από την Επανάσταση του 1821. Τόσο πολύ φαίνεται ότι τον άγγιξαν οι ιστορίες που άκουγε, που μια μέρα ντύθηκε με τα ρούχα του φουστανελά και από τότε κυκλοφορούσε μόνο με αυτά τα ρούχα. Βέβαια αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να τον κοροϊδεύουν ακόμα περισσότερο. Δεν ήθελε να πάει στο σχολείο άλλο. Και τέχνη που τον πήγαν για να μάθει, να γίνει τσαγκάρης, δεν μπόρεσε να τα καταφέρει γιατί τα ίδια κι εκεί. Κοροϊδία και γέλια ειρωνικά! Μόνο στον παππού του έβρισκε παρηγοριά. Με τις ώρες καθόταν δίπλα σε αυτόν τον παππού, που ζωγράφιζε Αγίους. Από εκεί φαίνεται κληρονόμησε και το χάρισμα.  Γιατί το παιδί αυτό βρήκε παρηγοριά στη ζωγραφική. Και έτσι διωγμένος από το σχολείο, αντί για γράμματα άρχισε να γεμίζει τα τετράδιά του με ζωγραφιές. Και τι δεν έκανε! Και αποξεχνιόταν κι ονειρευόταν μάχες και ήρωες και φουστανέλες! Μα ο τόπος εκεί στη Μυτιλήνη δεν τον χωρούσε. Και κίνησε να πάει σε άλλα μέρη, να γνωρίσει νέους τόπους και εκεί, ποιος ξέρει, ίσως οι άνθρωποι να ήταν πιο καλοί μαζί του. Στην αρχή πήγε στη Σμύρνη, που τότε ζούσαν εκεί πολλοί Έλληνες. Κι εκεί δεν σταματούσε τη ζωγραφική. Η ιστορία τον συγκινούσε πιο πολύ. Η ιστορία της Ελλάδας γι’ αυτό ζωγράφιζε αρχαίους ήρωες, σκηνές από τη μυθολογία αλλά και τις μάχες και τους ήρωες του 21! Αλλά και εκεί δεν βρήκε την ηρεμία που ήθελε. Το δεύτερο ταξίδι του είναι στον Βόλο και στα χωριά τα όμορφα του Πηλίου. Γυρνάει παντού και ζωγραφίζει. Φοράει συνέχεια μια φουστανέλα, και για ένα πιάτο φαΐ, ζωγραφίζει τοίχους, σπίτια, μαγαζιά. Είναι τόσο φτωχός που ούτε χρώματα δεν έχει να αγοράσει. Τα φτιάχνει μόνος του από λουλούδια που μαζεύει και άλλα υλικά! Και είναι οι ζωγραφιές του θαρρείς και μιλάνε και διηγούνται ιστορίες! Ζώα και παράξενα, χρωματιστά φυτά, πουλιά παραδεισένια και φυσικά τα αγαπημένα του οι ήρωες της Επανάστασης. Μια μέρα τον φωνάζει ένας πλούσιος αφέντης, ο Γιάννης Κοντός, και τον παίρνει στο σπίτι του να το ζωγραφίσει. Κατάλαβε το ταλέντο του και αγάπησε την ψυχή του. Εκεί ο Θεόφιλος βρήκε παρηγοριά κάμποσα χρόνια και αφιερώθηκε στην αγάπη του, τη ζωγραφική. Μετά από πολλά χρόνια τον έπιασε νοσταλγία για την πατρίδα του τη Μυτιλήνη. Μάζεψε τα λιγοστά πράγματά του και γύρισε πίσω. Σε ένα μικρό δωματιάκι ζούσε. Ποτέ δεν ήθελε πολλά άλλωστε ο Θεόφιλος. Πήρε πάλι να γυρνά σε όλη τη Μυτιλήνη και να ζει από τη ζωγραφική του. Όπου τον καλούσαν και του έδιναν φαΐ και ένα ποτηράκι κρασί καθόταν και ζωγράφιζε.  Τα νέα για την τέχνη του έφθασαν μέχρι το Παρίσι. Εκεί ένας άλλος σημαντικός άνθρωπος από τη Μυτιλήνη, ο Στρατής Ελευθεριάδης ή Τεριάντ, βλέπει τα έργα του, ενθουσιάζεται και του παραγγέλνει πολλά! Επιτέλους η τύχη του χαμογελά. Τώρα έχει μπογιές και πινέλα για να ζωγραφίσει. Μα η μοίρα, τραγική για τον Θεόφιλο. Δεν πρόλαβε να δει να γίνεται διάσημος για τη ζωγραφική του. Τι ειρωνεία! Παραμονή της 25ης Μαρτίου, τη μέρα της εθνικής γιορτής, αυτή της γιορτής που τόσο λάτρευε να ζωγραφίζει τον βρήκαν νεκρό. Ήσυχα όπως έζησε, ήσυχα και πέθανε. Δίπλα του βρήκαν ένα κασελάκι, όλο ζωγραφισμένο με αυτά που αγαπούσε. Ήρωες της αρχαίας Ελλάδας και ήρωες από το 1821. Μέσα είχε τα δικά του αγαπημένα πράγματα: πινέλα, χρώματα, κάρτες και φωτογραφίες που του άρεσαν και έπαιρνε έμπνευση για τα δικά του έργα και ένα ημερολόγιο με σχέδια και ζωγραφιές του. Ο δικός του θησαυρός! Το έργο του τώρα είναι γνωστό και σπουδαίο. Είναι σε μουσεία και σε όλο τον κόσμο.

Γράφει ο Οδυσσέας Ελύτης…

«Έτσι κυλούσε η ζωή του και πέθανε ο Θεόφιλος Χατζημιχαήλ, δεν είναι πολλά χρόνια, και μια μέρα ήρθε ένας ταξιδιώτης από τα Παρίσια. Είδε αυτή τη ζωγραφική, μάζεψε καμιά πενηνταριά κομμάτια, τα τύλιξε και πήγε να τα δείξει στους φωτισμένους κριτικούς που κάθονται κοντά στο Σηκουάνα. Και οι φωτισμένοι κριτικοί βγήκαν κι έγραψαν πως ο Θεόφιλος ήταν σπουδαίος ζωγράφος. Και μείναμε με ανοιχτό το στόμα στην Αθήνα. Το επιμύθιο αυτής της ιστορίας είναι ότι λαϊκή παιδεία δε σημαίνει μόνο να διδάξουμε το λαό αλλά και να διδαχτούμε από το λαό». Απόσπασμα από το βιβλίο «Ο Ζωγράφος Θεόφιλος» του Οδυσσέα Ελύτη.

Ήταν 3 Ιουνίου 1961 και οι πίνακες του Θεόφιλου «μπαίνουν» στο Μουσείο του Λούβρου. Η έκθεση οφείλονταν στον Teriade, που προσέδωσε κύρος στο έργο του, κινώντας το ενδιαφέρον των διανοουμένων της εποχής. Το κοσμοπολίτικο Παρίσι υποδέχθηκε τους πίνακες του αυτοδίδακτου αυτού καλλιτέχνη, του “παρθένου μαθητή των αισθήσεων”, ο οποίος, κατά τον Οδυσσέα Ελύτη “έδωσε έκφραση πλαστική στο αληθινό μας πρόσωπο”. Ήταν ο θρίαμβος του φουστανελά που κάποτε τον έλεγαν “σοβατζή” και ‘’αχμάκη’’. Ο “εν ξιφήρεις” φουστανελάς μπήκε στις αίθουσες του πιο λαμπρού μουσείου και οι Λουδοβίκοι συναντήθηκαν με τον Αθανάσιο Διάκο, τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, τον Μέγα Αλέξανδρο, την Αρετούσα. Έργα απλά, λαϊκά ελεύθερα, γεμάτα φως, σοφία και γλαφυρότητα, ενθουσίασαν τους επισκέπτες της έκθεσης, οι οποίοι θαύμαζαν τη πρωτοτυπία του ζωγράφου Θεόφιλου, που θεωρήθηκε ο πρωτοπόρος της λαϊκής αυτής τεχνοτροπίας.

 Θεόφιλος, λαϊκός καλλιτέχνης! Οπτικοακουστικό υλικό: Δείτε ένα βίντεο με τη ζωή του Θεόφιλου https://youtu.be/MzCZBNoLDe4 Απαντήστε στο quiz (ψηφιακό παιχνίδι) https://learningapps.org/display?v=ph7ypgy2321 Ακούστε ένα τραγούδι για τον Θεόφιλο: https://youtu.be/8EMTlc5ApsM Τίτλος Θεόφιλος Χατζημιχαήλ. Στίχοι: Ανδρέας Εμπειρίκος Μουσική: Χάρης και Πάνος Κατσιμίχας Φύλλο εργασίας: Οι τίτλοι μπερδεύτηκαν https://bit.ly/3hvDZaY Φύλλο εργασίας: Ζωγραφίζω το άλλο μισό του πίνακα https://bit.ly/3CpaorV 

Ο Γιάννης Τσαρούχης θαύμαζε τον Θεόφιλο και μελέτησε ιδιαίτερα το έργο του, ενώ δεν τον συμπεριέλαβε, όπως άλλοι, στην κατηγορία των «Ναΐφ ζωγράφων». «Τον Θεόφιλο τον παίρνω σαν ζωγράφο που με τη ζωγραφική του είπε αυτά ακριβώς που παρέλειψαν να πουν οι ανακαινιστές της ελληνικής ζωγραφικής του 19ου αιώνος, των οποίων το έμβλημα υπήρξε το "εφάμιλλον των ευρωπαϊκών"» θα γράψει. «Ο Θεόφιλος ανήκει στην αντίθετη παράταξη απ' αυτή στην οποία ανήκουν οι δάσκαλοι, οι καθαρευουσιάνοι κι οι δημοτικιστές, οι ακαδημαϊκοί κι οι μοντέρνοι, οι συντηρητικοί κι οι εξ επαγγέλματος επαναστάτες.

 Ερωτόκριτος και Αρετούσα