πειραμα : Ο Αρχιμήδης και το Ηλιακό Ρολόι

 

Σε αυτή τη δραστηριότητα θα γνωρίσουμε τον Αρχιμήδη και θα

κατασκευάσουμε ένα ηλιακό ρολόι, παρατηρώντας πώς η σκιά αλλάζει θέση

ανάλογα με την ώρα της ημέρας.

Μέρος Α: Ποιος ήταν ο Αρχιμήδης;

- Έλληνας μαθηματικός και εφευρέτης

- Έζησε στις Συρακούσες τον 3ο αι. π.Χ.

- Μελέτησε τον Ήλιο, το φως, τη σκιά και τη γεωμετρία

- Εφηύρε μηχανές και εργαλεία που χρησιμοποιούσαν τη φυσική και τα

μαθηματικά




Μέρος Β: Κατασκευή Ηλιακού Ρολογιού

Υλικά:

- Ραβδί (γνώμονας) ~30-50 εκ.

- Πυξίδα

- Κιμωλία, πέτρες ή μαρκαδόρος

- Μετροταινία

- Ρολόι (για έλεγχο ώρας)

Οδηγίες:

1. Επιλέξτε ένα ανοιχτό σημείο με ήλιο.

2. Τοποθετήστε τον γνώμονα με κλίση 39,5° προς τον Βορρά.

3. Παρατηρήστε κάθε ώρα τη σκιά και σημειώστε την άκρη της.

4. Χαράξτε γραμμές ώρας (6 π.μ. – 6 μ.μ.).




Μέρος Γ: Πειραματισμός

Κατά τη διάρκεια της ημέρας:

- Σημειώστε την ώρα και σχεδιάστε τη θέση της σκιάς.

- Συγκρίνετε τη θέση της σκιάς με τις γραμμές που φτιάξατε.

- Τι παρατηρείτε; Είναι σταθερό το μήκος; Αλλάζει η γωνία;




Μέρος Δ: Ερωτήσεις για Συζήτηση




- Πώς μετρούσαν τον χρόνο στην αρχαιότητα;

- Γιατί η σκιά αλλάζει θέση κατά τη διάρκεια της ημέρας;

- Ποια η σχέση ανάμεσα στον Ήλιο και την ώρα;

- Τι θα γινόταν αν το ρολόι βρισκόταν σε άλλη χώρα;




Μέρος Ε: Παρατήρηση και Σκίτσο

Σχεδίασε το ηλιακό ρολόι και σημείωσε με γραμμές τις σκιές που παρατήρησες.

Ο Αρχιμήδης και το Ηλιακό Ρολόι




Από την Αρχαία Ελλάδα στο σήμερα




Ποιος ήταν ο Αρχιμήδης;




- Έζησε τον 3ο αιώνα π.Χ. στις Συρακούσες




- Ήταν μαθηματικός, φυσικός, μηχανικός και

εφευρέτης




- Γνωστές εφευρέσεις: κοχλίας, μοχλός,

μηχανές πολιορκίας




- Μελέτησε τον Ήλιο, τις σκιές και την κίνηση

των σωμάτων




Κατασκευή Ηλιακού Ρολογιού




- Επιλογή ανοιχτού, ηλιόλουστου χώρου




- Χρήση γνώμονα με κλίση ~39,5° προς τον

Βορρά




- Σχεδίαση γραμμών ωρών (6 π.μ. – 6 μ.μ.)




- Παρατήρηση και καταγραφή σκιάς κάθε ώρα




Ο Αρχιμήδης και η Σκιά




- Ο Αρχιμήδης μελέτησε τη γεωμετρία του

φωτός και της σκιάς




- Πιθανώς χρησιμοποίησε ηλιακά όργανα




- Έννοιες σκιάς, γωνίας και χρόνου από την

παρατήρηση της φύσης




Πειραματισμός στην Τάξη




- Τοποθέτηση ρολογιού στο προαύλιο ή στην

παραλία




- Μέτρηση σκιάς κάθε ώρα




- Σύγκριση με την πραγματική ώρα




- Συζήτηση για την ακρίβεια και τη χρήση στην

αρχαιότητα




Από την Αρχαιότητα στο Σήμερα




- Από τα ηλιακά ρολόγια στα ρολόγια χειρός




- Από τον Αρχιμήδη στα ηλιακά πάνελ




- Η φυσική, η γεωμετρία και η τεχνολογία

συνεχίζουν να συνδέονται