ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΟ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ απο την ειρεσιωνη στο ελατο

 Η Ειρεσιώνη (από τη λέξη εἶρος που σημαίνει μαλλί προβάτου) ήταν ένα κλαδί ελιάς (κότινος) ή δάφνης στολισμένο με κορδελάκια από λευκό και κόκκινο μαλλί, καρπούς (σύκα, καρύδια, αμύγδαλα, κάστανα, δημητριακά, κ.λπ.), μικρά μπουκαλάκια γεμάτα κρασί,μέλι και λάδι ή ακόμη και μικρές σφαίρες από μέταλλο, που παρίσταναν τον Ήλιο και τη Σελήνη.

Η μετάβαση στο έλατο

Το Βυζαντίο καταδίκασε το έθιμο ως ειδωλολατρικό και απαγόρευσε την τέλεσή του. Ωστόσο, οι Έλληνες που ταξίδευαν πολύ το μετέδωσαν στους Βόρειους λαούς, οι οποίοι λόγω έλλειψης ελαιοδέντρων, στόλιζαν κλαδιά από τα δέντρα που φύονταν στις περιοχές τους, όπως είναι τα έλατα.
1833 
Αιώνες αργότερα το ίδιο έθιμο επανεισάχθηκε στην Ελλάδα από τους Βαυαρούς που συνόδεψαν τον στην Ελλάδα, ως δικό τους Χριστουγεννιάτικο έθιμο. Κάπως έτσι, πραγματοποιήθηκε η μετάβαση απο την αρχαία Ελληνική “Ειρεσιώνη της Ελιάς” στο Ελατό της σύγχρονης εποχής, που πρωτοστολίστηκε το 1833 από τον Βασιλιά Όθωνα ως Χριστουγεννιάτικο δέντρο στα ανάκτορα του Ναυπλίου και νίκησε κατά κράτος το… καραβάκι που είχε στο μεταξύ επικρατήσει ως έθιμο που ταίριαζε στην ναυτική Ελλάδα.

Οι Έλληνες, που στην ιστορική μνήμη τους είχαν την Ειρεσιώνη, υιοθέτησαν πολύ γρήγορα το Χριστουγεννιάτικο δέντρο με το έλατοΤο πρώτο χριστουγεννιάτικο δέντρο που στολίστηκε στην Ελλάδα ήταν το 1833 στα Ανάκτορα του Όθωνα στο Ναύπλιο. Μάλιστα οι κάτοικοι του Ναυπλίου σχημάτιζαν ουρές έξω από το παλάτι για να θαυμάσουν το νεόφερτο όσο και παράξενο για εκείνη την εποχή έθιμο.

το πρωτο ρεβεγιον ΤΟΥ ΟΘΩΝΑ 

Το γεύμα στο ανάκτορο του Ναυπλίου ήταν πλούσιο, με πολλά κυνηγετικά θηράματα, και συνοδευόταν από άφθονη σαμπάνια. Μετά το τέλος του δείπνου μετακινήθηκαν όλοι σε άλλη αίθουσα για να πιουν καφέ ενώ ο Οθωνας συζητούσε, μαζί τους, χαλαρά, «άνευ εθιμοτυπίας». Οι καλεσμένοι ήταν πολλοί, μεταξύ των οποίων, οι πρέσβεις των ευρωπαϊκών κρατών και ορισμένων ασιατικών, ένας πρίγκιπας από την Περσία, Αρμένιοι και έμποροι από τη Σμύρνη.

Ενα πρόβλημα που ανέκυψε ήταν ο φωτισμός. Επειδή τα κηροπήγια ήταν πολύ λίγα, χρησιμοποιήθηκαν ζωντανοί φανοστάτες, υπηρέτες δηλαδή που κρατούσαν όλη τη βραδιά υψωμένους φανούς.

Μάλιστα, φαίνεται ότι κάποιες Ελληνίδες είχαν μάθει και ευρωπαϊκούς χορούς, που ήταν άγνωστοι στον περισσότερο κόσμο, καθώς χόρεψαν με τον Οθωνα σε δύο ή τρεις εσπερίδες που είχαν γίνει σε σπίτια εύπορων οικογενειών του Ναυπλίου.

Πάντως, η μεγάλη... εισαγωγή ευρωπαϊκών χορών, όπως το γαλλικό βαλς, η πολωνέζα και η μαζούρκα, άρχισε από το 1837, μετά την άφιξη στην Ελλάδα της Αμαλίας, που λάτρευε τον χορο.

εικονεσ για τη ζωγραφια 

1000 π .Χ.

ΒΥΖΑΝΤΙΟ 500μ.Χ

1833

” Τα δέντρα μου εγώ δεν τ’ αφήνω να φυτρώσουν μέσα στην κάμαρα! Μόνο τ’ άρματά μου φυτρώνουν εκεί”

 Ἡρόδοτος 1, 61, 3.
2. Ὅμηρος, ρ 360-3.
3. Πολυδεύκης 3, 111.
4. Αἰσχύλος, Ξάντριαι, ἀπ. 168 Ναuck. Ἡρόδοτος 4, 35, 1-4.
Πλάτων, Πολ., 2 (381 d). Διονύσιος Ἁλικ., Ῥωμ. ἀρχ. 2, 19, 2. Ἐπιγραφὴ-Ψήφισμα Ἁλικαρνασσοῦ 2656, 26-28 (Α΄ π.Χ. αἰ.), CΙG 2, 453. Λουκιανός, Ψευδόμ., 13. Ἡσύχιος, λ. ἀγείρειν. ἀγερμός˙ κορωνισταί˙ χελιδωνισταί. Φώτιος, λ. ἀγείρει. Σούμμα (= Σουΐδας) , λ. ἀγείρει

Το τραγούδι της Ειρεσιώνης της εποχής του Ομήρου, το απαντάμε σήμερα με μικρές παραλλαγές στα κάλαντα της Θράκης:
Στο σπίτι ετούτο πού ‘ρθαμε του πλουσιονοικοκύρη
ν’ ανοίξουνε οι πόρτες του να μπει ο πλούτος μέσα
να μπει ο πλούτος κι η χαρά κι η ποθητή ειρήνη
και να γεμίσουν τα σταμνιά μέλι, κρασί και λάδι
κι η σκάφη του ζυμώματος με φουσκωτό ζυμάρι».

Λιώσε τα χιόνια στα βουνά
ζέστανε τα πλατάνια
φέρε μας γέλια και χαρά,
ειρήνη και ζωντάνια.

Στο σπίτι αυτό που μπήκαμε
οι εστίες να μη σβήσουν
κι όλοι οι νοικοκυραίοι του
χίλια χρόνια να ζήσουν…

Μπαίνουμε μὲς στ᾽ ἀρχοντικὸ μεγάλου νοικοκύρη,
ἀντρειωμένου καὶ βροντόφωνου καὶ πάντα εὐτυχισμένου.
Ἀνοίξτε, πόρτες, μόνες σας, πλοῦτος πολὺς νὰ ἔμπῃ μέσα,
καὶ μὲ τὸν πλοῦτο συντροφιὰ χαρὰ μεγάλη κι εὐτυχία
κι ὁλόγλυκη εἰρήνη. τ᾽ ἀγγειά του ὅλα γεμάτα νἆναι
καὶ τὸ ψωμὶ στὴ σκάφη νὰ φουσκώνῃ πάντα καὶ νὰ ξεχειλίζῃ.

Καλήν εσπέραν άρχοντες,

αν είναι ορισμός σας
Ηλίου τη θεία γέννηση
να πω στ’ αρχοντικό σας.

Απόλλων άρχοντα θεέ,
έλα ξανά κοντά μας
συ φωτοδότη Βασιλιά,
φώτισε την καρδιά μας.

Λιώσε τα χιόνια στα βουνά
ζέστανε τα πλατάνια
φέρε μας γέλια και χαρά,
ειρήνη και ζωντάνια.

Στο σπίτι αυτό που μπήκαμε
οι εστίες να μη σβήσουν
κι όλοι οι νοικοκυραίοι του
χίλια χρόνια να ζήσουν…

Εἰρεσιώνῃ σῦκα φέρειν καὶ πίονας ἄρτους
καὶ μέλι ἐν κοτύλῃ καὶ ἔλαιον ἀναψήσασθαι
καὶ κύλικ᾽ εὔζωρον,

Άναρχος Θεός καταβέβηκε και εν τη Παρθένω κατώκησε.
Ερρουρέμ, ερρουρέμ, ερρουρερουρέμ, χαίρε Δέσποινα.

Βασιλεύς των όλων και Κύριος, ήλθε τον Αδάμ αναπλάσασθαι.
Άγιος, άγιος, άγιος υπάρχεις και Κύριος.

Γηγενείς σκιρτάτε και χαίρετε, τάξεις των Αγγέλων ευφραίνονται
Χερουβείμ, Χερουβείμ, χαίρε, χαίρε Παναγία Δέσποινα.

Δεύτε εν σπηλαίω κατίδωμεν, κείμενον εν φάτνη τον Κύριον.
Ερρουρέμ, ερρουρέμ, ερρουρερουρέμ, χαίρε Δέσποινα.

Ηλία Βενέζη, Αιολική γη ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΑΠΟ ΗΘΟΠΟΙΟΥΣ

Τα κάστρα της λευτεριάς - Μανιάτες και Σφακιανοί

 Όπως οι Σουλιώτες στην Θεσπρωτία, έτσι και οι Μανιάτες στην Λακωνία, αλλά και οι Σφακιανοί στην Κρήτη, είχαν καταφέρει να αποκτήσουν κάποια αυτονομία από τους Τούρκους. 

Μανιάτες 

Στις πλαγιές του Ταϋγέτου, στην νότια Πελοπόννησο, βρίσκεται η ορεινή περιοχή της Μάνης. Οι Μανιάτες έκτιζαν τα σπίτια τους σε υψώματα, σε θέσεις που τους εξασφάλιζαν τον έλεγχο της περιοχής και την άμυνα σε περίπτωση κινδύνου. Αυτά ήταν στενά, με δύο ή τρεις ορόφους, κτισμένα σαν πύργοι. Οι χαμηλοί όροφοι δεν είχαν παράθυρα, ή είχαν πολύ μικρά, σαν πολεμίστρες. Στην μέση υψωνόταν το πυργόσπιτο του αρχηγού της οικογένειας και γύρω τα πυργόσπιτα των συγγενών. Τα χωριά τους ήταν κτισμένα πάνω στα απόκρημνα και απάτητα βουνά, σε τοποθεσίες που ήταν δύσκολο να ελέγχουν οι Οθωμανοί. Έτσι, είχαν κερδίσει μια σχετική αυτονομία. Μάλιστα, διατηρούσαν και ένα σημαντικό προνόμιο, το δικαίωμα στην οπλοφορία. Η ζωή των Μανιατών ήταν οργανωμένη με βάση τον θεσμό της οικογένειας. Πολλές οικογένειες μαζί έκαναν μία πατριά. Αρχηγός τής πατριάς γινόταν ο πιο ικανός από τους γεροντότερους. Τα τελευταία χρόνια πριν την Επανάσταση, διοικητής της Μάνης ήταν ένας καπετάνιος που είχε τον τίτλο του μπέη. Η Μάνη χρησίμευε πάντα ως ένα ασφαλές καταφύγιο αγωνιστών και διωκομένων. Όταν άρχισε ο Αγώνας, οι εμπειροπόλεμοι Μανιάτες αποτέλεσαν την πρώτη υπολογίσιμη δύναμη του έθνους.

 Σφακιανοί 

Τα Σφακιά βρίσκονται σε μία απόκρημνη περιοχή της νότιας Κρήτης. Οι Σφακιανοί στην διάρκεια της τουρκοκρατίας ζούσαν ανοργάνωτοι, σχεδόν πρωτόγονα, και ήταν ο φόβος και ο τρόμος των Τούρκων που έμεναν στις γύρω περιοχές. Χάρη στον τρόπο ζωής τους και την ιδιοσυγκρασία τους, είχαν κερδίσει και αυτοί ορισμένα παραπάνω προνόμια σε σχέση με τους υπόλοιπους Έλληνες, από τον καιρό της Ενετοκρατίας ακόμη, προνόμια που τα διατήρησαν και στην Τουρκοκρατία. Το 1770 συμμετείχαν σε μια μεγάλη εξέγερση, κατά την διάρκεια των Ορλωφικών, με κύριο αρχηγό τον οπλαρχηγό Δασκαλογιάννη (Ιωάννη Βλάχο). Η εξέγερση καταπνίγηκε από τους Οθωμανούς και ο Δασκαλογιάννης εκτελέστηκε μετά από βασανιστήρια. Στην Ελληνική Επανάσταση οι Σφακιανοί συμμετείχαν σχεδόν από την αρχή της και, χάρη κυρίως στις δικές τους δυνάμεις, κατάφεραν να διατηρήσουν την επανάσταση στην Κρήτη μέχρι το 1830

Ερωτήσεις κατανόησης

 1. Τι κοινό είχαν τα µέρη που κατοικούσαν οι Σουλιώτες, οι Μανιάτες και οι Σφακιανοί; Γιατί είχαν διαλέξει τέτοιου είδους τα µέρη; 

2. Πού έκτιζαν τα σπίτια τους οι Μανιάτες και µε ποιον τρόπο τα έχτιζαν; Για ποιον λόγο; 

3. Με ποιο σύστηµα είχαν οργανώσει την ζωή τους οι Μανιάτες; Ποιος ήταν ο αρχηγός της οικογένειας; 

4. Γιατί οι Σφακιανοί απολάµβαναν µεγαλύτερη αυτονοµία από τους υπόλοιπους Κρήτες; 

5. Σε ποια µεγάλη εξέγερση συµµετείχαν οι Σφακιανοί; Ποιος ήταν ο αρχηγός τους και ποια ήταν η τύχη του; 

Κροκόδειλος Κλαδάς

 -ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΙΕΣ

Ο Κροκόνδειλος Κλαδάς ήταν από την εποχή των Παλαιολόγων Άρχοντας του κάστρου του Αγίου Γεωργίου και δε σκεφτόταν επ' ουδενί να παραδοθεί ακόμη και όταν ο Μωάμεθ προσπάθησε να τον δελεάσει με παροχές γαιών.Ο Κλαδάς στις 9 Οκτωβρίου 1479 εγκατέλειψε την Κορώνη επικεφαλής 16.000 ανδρών και βάδισε προς τη Μάνη, όπου διακήρυξε την απόφασή του να συνεχίσει τον πόλεμο και κάλεσε τους Έλληνες υπό τα όπλα υψώνοντας το λάβαρό του. Χιλιάδες Έλληνες έσπευσαν να καταταγούν στον επαναστατικό στρατό του Κλαδά, που μέσα σε ένα μήνα έφτασε να αριθμεί 16.000 σύμφωνα με τις πηγές. Έχοντας συγκεντρώσει αρκετό στρατό ο Κλαδάς κινήθηκε αρχικά να απελευθερώσει τη Μάνη την οποία οι Ενετοί την είχαν παραδώσει στους Οθωμανούς.

Δράση στην Ήπειρο

 Η εκστρατεία στην Ήπειρο πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στην πρώτη φάση της.απελευθερώνοντας  την Αυλώνα και συνέχισαν ελευθερώνοντας άλλες 50 πόλεις και χωρία, μαζί και την Χειμάρρα  μαζί με τον γιο του Σκεντέρμπεη, τον Ιωάννη Καστριώτη και τον δούκα της Καλαβρίας Αλφόνσο.Οι Ενετοι ομως αν και του ειχαν υποσχεθει βοήθεια τον εγκατέιψαν.

Την άνοιξη του 1492 ο σουλτανος κατάφερε  να καταλάβει  την Χειμάρρα αναγκάζοντας όλους τους πληθυσμούς της περιοχής να εξισλαμιστούν.

Ο Κροκόδειλος Κλαδάς  συνελήφθη από τους Τούρκους οι οποίοι τον τιμώρησαν με θάνατο  μετά από βασανιστήρια. 

Τα κάστρα της λευτεριάς - Οι Σουλιώτες

 Οι Σουλιώτες ήταν Έλληνες που ζούσαν σε απομονωμένα χωριά, κτισμένα πάνω στις βραχώδεις και απότομες πλαγιές των βουνών της Θεσπρωτίας. Ήταν ορθόδοξοι χριστιανοί, μιλούσαν  αρβανίτικα και ελληνικά, έγραφαν όμως στα ελληνικά. Ζούσαν σε δύσκολες συνθήκες και από μικρή ηλικία όλοι μάθαιναν να χειρίζονται τα όπλα. Η προσαρμογή στις δύσκολες συνθήκες ζωής, η ενασχόληση από την παιδική ηλικία στα όπλα, το ομαδικό πνεύμα, καθώς και η εξαιρετική γενναιότητα, χάρισαν στους Σουλιώτες μια κάποια αυτονομία απέναντι στους Τούρκους· αυτονομία που τους επέτρεψε να αυτοδιοικούνται σύμφωνα με τα δικά τους ήθη και έθιμα.

 Σιγά σιγά απέκτησαν και τον έλεγχο των γύρω χωριών, από τα οποία εισέπρατταν χρήματα. Ένα μέρος από τα χρήματα αυτά τα έδιναν στον σουλτάνο ως φόρο. Στις αρχές του 19ου αιώνα είχαν ήδη αποκτήσει μεγάλη στρατιωτική δύναμη και έρχονταν σε συχνές συγκρούσεις με τους Τούρκους. Το 1803 όμως νικήθηκαν από τον Αλή πασά των Ιωαννίνων και υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν το Σούλι. Έφυγαν χωρισμένοι σε τρεις ομάδες. Οι μόνοι που παρέμειναν ήταν ο καλόγερος Σαμουήλ και άλλοι πέντε άντρες. Αυτοί κλείστηκαν σε μία αποθήκη πυρομαχικών που υπήρχε σε ένα ύψωμα, το Κούγκι, και την ανατίναξαν. Σκοτώθηκαν και οι έξι, ανατινάζοντας μαζί και όλους τους Τούρκους που είχαν μπει στο μεταξύ μέσα.

 
Η πρώτη ομάδα κατόρθωσε και έφτασε ασφαλής στην Κέρκυρα. Η δεύτερη ομάδα εγκλωβίστηκε στο Ζάλογγο. Στην μάχη που έγινε εκεί, οι περισσότεροι Σουλιώτες σκοτώθηκαν. Όσες Σουλιώτισσες γλίτωσαν στην μάχη, για να μην πιαστούν αιχμάλωτες των Τούρκων κατέφυγαν σε έναν απότομο βράχο και, τραγουδώντας –όπως λέει η παράδοση– για να πάρουν θάρρος, γκρεμίστηκαν από εκεί μαζί με τα παιδιά τους. Η τρίτη ομάδα εγκαταστάθηκε γύρω από την μονή Σέλτσου, στα Άγραφα. Τον Απρίλιο, οι Τούρκοι περικύκλωσαν την περιοχή και στην μάχη που ακολούθησε σκοτώθηκαν σχεδόν όλοι. Περισσότερες από διακόσιες Σουλιώτισσες που γλίτωσαν από την μάχη, έπεσαν κι αυτές από έναν γκρεμό, δημιουργώντας ένα νέο Ζάλογγο. 

Όταν πέθανε ο Αλή, συνέχισαν τον πόλεμο εναντίον των Τούρκων.

 Το 1822 αναγκάστηκαν να συνθηκολογήσουν. Διασκορπίστηκαν στον ελληνικό χώρο και, από τα μέρη που πήγε ο καθένας, προσέφεραν πολύτιμες υπηρεσίες στην Ελληνική Επανάσταση. Ερωτήσεις κατανόησης 

1. Τι χαρακτηριστικό είχαν τα µέρη που κατοικούσαν οι Σουλιώτες; Γιατί είχαν διαλέξει αυτού του είδους τα µέρη; 

2. Πώς µπόρεσαν και κατέκτησαν την –σχετική– αυτονοµία τους οι Σουλιώτες; 

3. Τι έγινε στο Κούγκι; (Ποιοι είχαν οχυρωθεί, ποιοι επιτέθηκαν, γιατί επιτέθηκαν, γιατί αντέδρασαν έτσι οι αµυνόµενοι;) 

4. Σε πόσες οµάδες χωρίστηκαν οι Σουλιώτες όταν εγκατέλειψαν το Σούλι; Μέχρι πού έφτασε η κάθε οµάδα; 

5. Τι έγινε στο Ζάλογγο; (Ποιοι κατέφυγαν εκεί; Για ποιον λόγο; Γιατί διάλεξαν αυτόν τον τρόπο αντίδρασης;) 

ΤΙ ΜΑΘΑΙΝΑΝ ΟΙ ΠΑΠΠΟΥΔΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΓΙΑΓΙΑΔΕΣ ΜΑΣ  ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ

σχολειο    

ΠΑΛΙΑ ψηφιακα ΣΧΟΛΙΚΑ βιβλία

 πατα στην εικόνα

ΣΕΛ 29-30 ΣΟΥΛΙ

σχολειο   

Ο Αλη πριν γίνει πασας-

Αρχοντικό του Καλαμπάκα Γιαννάκης Καλαμπάκας και επίγονοι  https://www.academia.edu/

Αρχοντικό του Καλαμπάκα

«Το συγκρότημα τούτο των κτιρίων ήταν γνωστό ως Σαράι, ανάκτορο, και συγκροτήθηκε μεταξύ των ετών 1770-1776.

Από τις υπάρχουσες ιστορικές πηγές εντοπίζεται ότι, όταν το 1784 ο Αλής Τεπελενλής, αργότερα ο Αλή πασάς των Ιωαννίνων, καταδιώκονταν από την Υψηλή Πύλη ζήτησε άσυλο στο αρχοντικό του Ιωάννη Καλαμπάκα. Ο οικοδεσπότης τον δέχθηκε και τον προσέλαβε μάλιστα αρχηγό της σωματοφυλακής του, έναντι αδράς αμοιβής.»

Ο Αλή πασάς, που από ληστής ...είχε διοριστεί πασάς των Ιωαννίνων, πέρασε το 1790 από τα Τρίκαλα κατά την εκστρατεία του εναντίον των Σουλιωτών και έκανε «αὐστηροτάτας ἐπιτιμήσεις στοὺς Κοτσαμπασῆδες Τρικάλων»,⁵⁴ μεταξύ των οποίων και στον «ἄρχοντα πρώτης τάξεως» Ιωάννη Καλαμπάκα.⁵⁵

Η μητέρα του λεγόταν Χάμκω, ήταν Ελληνίδα στην καταγωγή και ελληνόγλωσση - δεύτερη γυναίκα του Βελή, κόρη του Μπέη της Κόνιτσας. 

https://www.ekalampaka.gr/article/arxontiko-toy-kalampaka-giannakis-kalampakas-kai-epigonoi-meros-3o-toy-filologoy-spyridonos-vliora

ΠΡΟΣΘΕΤΩ ΟΜΩΝΥΜΑ ΚΑΙ ΕΤΕΡΩΝΥΜΑ ΚΛΑΣΜΑΤΑ

KANONEΣ

 Ομώνυμα λέγονται τα κλάσματα που έχουν τον ίδιο παρονομαστή.

Ετερώνυμα λέγονται τα κλάσματα που έχουνε διαφορετικούς παρονομαστές.

Όπως και όλοι οι αριθμοί, τα κλάσματα μπορούν να προστεθούν, να αφαιρεθούν, να πολλαπλασιαστούν και να διαιρεθούν.

 Ειδικοί κανόνες ισχύουν για την πρόσθεση και την αφαίρεση, όπου για να μπορέσει να εκτελεστεί η πράξη πρέπει τα κλάσματα να είναι ομώνυμα, δηλαδή να έχουν ίδιο παρονομαστή

Πρόσθεση ομώνυμων κλασμάτων

Προσθέτουμε τους αριθμητές και αφήνουμε τον ίδιο παρονομαστή

---

2.  Για να προσθέσουμε ή να αφαιρέσουμε
ετερώνυμα κλάσματα, πρέπει πρώτα να τα μετατρέψουμε σε ομώνυμα. Παράδειγμα

αντικείμενο -ΣΧΟΛΕΙΟ

 Οι αρχαίοι Αθηναίοι μάθαιναν  μουσική.

ρήμα: μάθαιναν :
υποκ.: ποιοι-ες-α  μάθαιναν :
αντ.: τι  μάθαιναν :  ___________________ 

Ο Νίκος   χάρισε το στυλό του.
ρήμα: 
υποκ.: ποιος-α-ο χάρισε:
αντ.: τι χάρισε:  ___________________ 

Προσοχή

1. Δεν κάνουμε ποτέ την ερώτηση πού ή πώς, γιατί οι απαντήσεις που θα πάρουμε δε μας δίνουν αντικείμενο.

2. Το αντικείμενο, όπως έχουμε ξαναπεί, δε βρίσκεται ποτέ σε ονομαστική.

Ας εφαρμόσουμε τη θεωρία:

 

Οι Αθηναίοι μετέφεραν τα παιδιά τους στην Τροιζήνα. 1ο βήμα: βρίσκουμε το ρήμα: ρήμα –μετέφεραν 2ο βήμα: βρίσκουμε το υποκείμενο ρωτώντας: ποιοι μετέφεραν; Οι Αθηναίοι- υποκείμενο σε ονομαστική 3ο βήμα: διαπιστώνουμε ότι το ρήμα είναι μεταβατικό-μονόπτωτο (μεταφέρω κάποιον). Μετέφεραν   μεταβατικό 4ο βήμα: Ρωτάμε τι, ποιον, σε ποιον μετέφεραν οι Αθηναίοι; τα παιδιά  -αντικείμενο σε πτώση  αιτιατική

Ενεργητικά ρήματα, αμετάβατα και μεταβατικά- σχολειο

 

Ενεργητικά ρήματα, αμετάβατα και μεταβατικά

Ενεργητικά ρήματα ή ρήματα ενεργητικής διάθεσης είναι τα ρήματα που δηλώνουν ότι το υποκείμενο ενεργεί, π.χ.

1ο παράδειγμα

Ο ήλιος λάμπει

Στο παράδειγμά μας έχουμε ένα ρήμα που μας δείχνει ότι ο ήλιος κάνει μια ενέργεια (λάμπει).

 

2ο παράδειγμα

..................  Ο ήλιος φωτίζει τη γη

Στο παράδειγμά μας έχουμε ένα ρήμα που μας δείχνει ότι ο ήλιος κάνει μια ενέργεια (φωτίζει).

 

Αν σκεφτούμε λίγο περισσότερο, θα πούμε ότι το ρήμα (φωτίζει) δείχνει πως το υποκείμενο (ήλιος) ενεργεί.

Ακόμη μπορούμε να πούμε ότι η ενέργεια του ήλιου πηγαίνει (μεταβαίνει) στη γη.

 

Από τα δύο προηγούμενα παραδείγματα βγάζουμε τα εξής συμπεράσματα:

 

 

ενεργητική διάθεση έχουν τα ρήματα που δείχνουν πως το υποκείμενο ενεργεί (λάμπει, φωτίζει).

Όταν έχουμε ρήματα που δηλώνουν απλώς ενέργεια, χωρίς η ενέργεια αυτή να μεταβαίνει (πηγαίνει) κάπου αλλού, τότε λέμε πως το ρήμα είναι ενεργητικό αμετάβατο.

Όταν έχουμε ρήματα που δηλώνουν ενέργεια, και η ενέργεια αυτή μεταβαίνει (πηγαίνει) σε κάποιον άλλον (γη), τότε λέμε πως το ρήμα είναι ενεργητικό μεταβατικό.